Zaterdag 28 juni 2003

De bewonersvereniging in Vathorst organiseert regelmatig bijeenkomsten voor de nieuwe bewoners. Als dat mogelijk is doet zij dat in de buitenlucht, midden in de wijk. Met kerstmis en Koninginnedag speelde het weer niet mee. Dat was deze dag heel anders. In het parkje midden in de wijk, waarvan intussen een deel is aangelegd, werd deze dag het eenjarig bestaan van de Bewonersvereniging Vathorst gevierd. Geanimeerd, druk bezocht, een geslaagd sociaal gebeuren, uitstekend georganiseerd door de vereniging, uiteraard ondersteund door enkele sponsors die bij de ontwikkeling van Vathorst zijn betrokken.

Tijdens het buurtfeest, midden in De Velden zoals dit deel van Vathorst heet, kon mij een ervaring die ik eerder op dag maakte, niet loslaten. Ik herinner mij nog levendig de eerste informatiebijeenkomsten over Vathorst die de afgelopen jaren in het zalencentrum Houtrust in Hooglanderveen werden georganiseerd. Het verkeer stond vast tot ver buiten het dorp, de belangstelling voor de woningen in De Velden was overweldigend en voor een groot aantal complexen werden wachtlijsten van belangstellenden aangelegd. Verschillende gezichten die ik toen in Hooglanderveen zag, herkende ik tijdens het buurtfeest. Ik ben er van overtuigd dat de mensen die nu in Vathorst wonen, er meer dan happy zijn.

Maar in de ochtend bezocht ik het nieuwe informatiecentrum voor Vathorst aan de Duisterweg. Een mooi gebouw, waar de maquette van Vathorst een prachtig middelpunt vormt. Deze dag vond een verkooppresentatie voor de ruim honderd woningen in de Weteringsche Werf plaats. Weteringsche Werf is een van de deelgebieden in Vathorst-Laak, het nieuwe stadsdeel dat vooral opvalt door zijn grachten, de woningen aan het water en de nabijheid van de open polders in de richting van Nijkerk.

De belangstelling was – op het moment dat ik er was – minimaal. Zo’n tiental mensen werd door bijna evenveel medewerkers van verschillende makelaarsbedrijven geïnformeerd. Het verschil in de belangstelling voor Vathorst tot ruim een jaar geleden, en de belangstelling nu was in het oog lopend. Verontrustend, mag ik ook wel zeggen. Amersfoort heeft, via zijn vijftig procent deelname in het ontwikkelingsbedrijf voor Vathorst, er een groot belang bij dat de geplande woningproductie in Vathorst wordt gerealiseerd. Vertraging leidt tot tekorten die door de gemeente moeten worden opgehoest. Natuurlijk: een dreigend exploitatietekort kan door een aantal maatregelen worden voorkomen, zoals faseren van de voorzieningen of verkleinen van de kavels. Jammer is dat al enkele keren op deze maatregelen is teruggegrepen, veel rek zit er niet meer in.

Volgende week zaterdag is er in het informatiecentrum weer een verkooppresentatie voor De Laak. Deze is al paginagroot aangekondigd, hopelijk met meer resultaat.

Vrijdag 27 juni 2003

Afgelopen woensdag werd in de gemeenteraad wederom gevraagd om een onderzoek van de rekenkamercommissie naar de gang van zaken rond de SWA. De raad stemde tandenknarsend in met een bijdrage voor de SWA van 800.000 euro uit het saldo van de jaarrekening 2002. Zonder deze donatie is het faillissement van de SWA vrijwel onvermijdelijk, waardoor het sociaal-culturele werk in Amersfoort vrijwel plat komt te liggen. Onder deze druk kon de gemeenteraad niet anders beslissen. En dat met de wetenschap dat het tekort bij de SWA nog veel groter is, waardoor deze stichting zich in de schulden moet steken. Schulden waarvan je slechts kunt hopen dat deze kunnen worden terugbetaald.

De roep naar een onderzoek is niet vreemd. Het tekort is ontstaan door een falende directie en een onkundig bestuur. Je kunt daarnaast ook de vraag stellen of het toezicht van de gemeente optimaal is geweest – sommigen betwijfelen dit. Niet alleen de gemeenteraad maar ook het nieuwe bestuur van de SWA kunnen profiteren van de lessen die uit een goed onderzoek zijn te trekken.

Als de rekenkamercommissie geen initiatief neemt, dan doet het college dat, deelde wethouder Jan de Wilde mee. Een moedige geste, want het is de vraag of hij, het college en de ambtelijke afdeling in de achterliggende affaire geheel vrijuit gaan.

De rekenkamercommissie kwam deze dag bijeen. Een al eerder geplande bijeenkomst, waarvoor was afgesproken dat een voorstel voor een nieuw onderzoek ter sprake zou komen. De rekenkamercommissie is onafhankelijk in zijn besluiten, maar heeft de wens van de raad vervuld. Het komende reces wordt benut voor het formuleren van een opdracht voor het SWA-onderzoek. Daarbij moet uiteraard in het oog worden gehouden dat de rekenkamercommissie zaken kan laten onderzoeken die binnen de gemeentelijke organisatie spelen of waarbij de gemeente is betrokken, zoals de SWA. De gang van zaken binnen de SWA zelf kunnen daarbij wel een rol spelen, maar de stichting is een zelfstandige rechtspersoon die zelf bepaalt in hoeverre het aan een onderzoek meewerkt. Hoewel in dit geval aan de bereidheid tot medewerking nauwelijks hoeft te worden getwijfeld.

Een onderzoek naar het SWA-gebeuren is ook vanuit een geheel ander standpunt interessant voor de gemeenteraad. De raad heeft in een motie aan het college gevraagd te onderzoeken of van de SWA niet beter een NV kan worden gemaakt. Dat is niet uniek, bij de SRO, de Flint en andere organisaties heeft de privatisering van gemeentelijke taken plaatsgevonden door het oprichten van NV’s waarvan de gemeente alle aandelen in handen heeft. Helemaal eender is de situatie echter niet, want uitvoering van de wens uit de raad houdt in dat een zelfstandige stichting zich zou moeten opheffen en zijn taken aan een nieuwe NV moet overdragen. Uiteraard kan het huidige bestuur, wanneer dat de komende tijd bewijst voor zijn taken gewassen te zijn, onderdeel zijn van de te vormen raad van toezicht.

In elk geval staat vast dat de gemeente het toezicht op een NV SWA beter kan organiseren dan op een zelfstandige stichting. Kán, want garanties daarop zijn er niet. Wanneer de SWA een NV is waarvan de gemeente alle aandelen in handen heeft, houdt dat wel in dat bij nieuwe tekorten de gemeente voor extra financiering moét zorgen. Maar dat verschilt niet zoveel van de situatie waarin de raad zich deze week bevond!