Donderdag 20 november 2003

De publieke tribune achter de raadsleden blijft open. In een verklaring heeft de burgemeester een aantal argumenten opgesomd waarom zij vorige week tot sluiting van de tribune besloot. Vanuit de optiek van de voorzitter van de raad, heeft de burgemeester bij haar besluit argumenten gehanteerd waarvoor begrip is op te brengen. Desondanks vind ik het initiatief om de tribune weer open te stellen vele keren beter dan het sluiten daarvan.

Mijn begrip voor haar besluit tot sluiting heeft een hele simpele achtergrond: je zult het maar voor je kiezen krijgen, twee moties van wantrouwen tegen je collegegenoten, waarvan tenminste één op een onverwacht moment. De emoties van de afgetreden collegeleden zijn ongetwijfeld door hun voorzitter gedeeld. En als je dan, vanaf je stoel tegenover de publieke tribune, meent dat de zaken uit de hand dreigen te lopen, kan een besluit wel eens heel snel vallen.

De pech voor de burgemeester was dat er drie vergaderingen kort na elkaar plaatsvonden. De tweede was opmerkelijk, het was de avond waarop het college aftrad. Wanneer niet tijdens de direct volgende dag weer een vergadering had plaatsgevonden, had de voorzitter ongetwijfeld overleg gevoerd met het presidium of de fractievoorzitters. Ik vermoed dat dan het besluit tot sluiting niet was genomen. Dat de burgemeester, na de discussie in de commissie Bestuur, alsnog op haar besluit is teruggekomen, getuigt in elk geval van bestuurlijke moed. Tijdens de commissievergadering merkte één van de raadsleden op: het kan zijn dat de voorzitter het recht aan haar kant heeft, maar we hopen dat zij wijs met de bezwaren tegen haar besluit om gaat. Dat heeft zij naar mijn mening gedaan.

En als er toch sprake is van correcties, heb ik er nog een.

Op 7 november ging ik in dit dagboek in op de bezuinigingen die via SRO de sportverenigingen treffen. Een aantal sportverenigingen krijgt door de bezuinigingsvoorstellen te maken met een tariefsverhoging van vijf procent, en dat alleen door de huisvestingskosten. Daarnaast worden de verenigingen ook nog geconfronteerd met verhogingen van allerlei andere kosten, zoals energie, de bonden, wettelijke maatregelen en noem maar op. In december praat de raad hier weer over.

Ik verwees bij mijn kanttekeningen op de gehanteerde gemiddelde contributies. De verenigingen die met de SRO-tariefaanpassingen krijgen te maken zouden in het algemeen onder de gemiddelde contributie zitten, waardoor de feitelijke verhoging nog groter is. Attente ambtenaren overhandigde mij het contributieoverzicht waarop hun berekening was gebaseerd. Het overzicht was al gesplitst in ‘SRO-verenigingen’ en andere verenigingen. Het gehanteerde gemiddelde was daardoor juist, ik zat er dus naast. Dat doet overigens niets af van mijn bezwaren. Het overzicht riep bij mij weer andere vragen op (volledigheid en berekeningswijze), maar ik vind het kinderachtig dat in te brengen: cijfermatig hadden de ambtelijke medewerkers gelijk, en ik dus niet!

Woensdag 19 november 2003

Deze dag organiseerde Radio M een debat tussen zes fractievoorzitters van VVD, CDA, PvdA, LA, SP en D66. Een uur lang werden de oorzaken van de collegecrisis tegen het licht gehouden, werd er gesproken over de baggerstort en gespeculeerd over de collegevorming. Vooral dat laatste onderwerp leverde niet veel duidelijkheid op. De fractievoorzitters gaan vrijdag en zaterdag eerst twee dagen de hei op. Daar gaan ze proberen de oorzaken van de collegeproblemen op een rij te zetten. Van fouten kun je leren en als je een overzicht hebt van faalpunten, kan je afspraken maken over het voorkomen daarvan in de toekomst. Pas daarna begint het overleg over het nieuwe college, dus hielden de zes fractievoorzitters hun kaarten voor de borst.

Een van de fractievoorzitters kwam – wederom – met het verwijt dat Leefbaar Amersfoort anderhalf jaar geleden de mogelijkheid had om verantwoording te nemen binnen het college, maar die mogelijkheid heeft laten lopen. Impliciet wordt daarmee gezegd: jullie hebben wel kritiek op het – vorige week gevallen – college, maar eigenlijk heb je geen recht van spreken want je hebt zelf kansen voorbij laten gaan.

En steeds weer betoog ik dat dit een onjuiste schildering is van de werkelijkheid. Natuurlijk, Leefbaar Amersfoort heeft – evenals de SP – tot in een laat stadium deelgenomen aan het overleg over het programma en ook de eerste zitting over de invulling van het college meegemaakt. En net als de SP zijn we daarbij afgehaakt, op programmatische gronden maar ook omdat bij de meeste andere coalitiepartijen de animo om nieuwe partijen op te nemen niet aanwezig was.

Wanneer verwijten van dit kaliber worden geuit, juist in deze tijd, begint er bij mij iets te knagen. Moet ik dat opvatten als een signaal, bedoelt men dat het de komende maanden wel weer net zo zal gaan – of juist niet? Voor Leefbaar Amersfoort is er in anderhalf jaar niet veel veranderd: we hebben een programma waarmee we de verkiezingen zijn ingegaan en in één keer de grootste nieuwe partij zijn geworden. Niemand kan van ons verwachten dat wij ons programma opzij zetten om bij de ‘oude’ partijen aan te sluiten en het oude beleid te helpen voortzetten. Het was juist het oude beleid waar we de nodige commentaar op hadden.

Natuurlijk is er intussen het een en ander gewijzigd. Ongetwijfeld zal het raadsprogramma moeten worden geactualiseerd, daaraan willen we graag meewerken. Maar als daarbij weer het instandhouden van de oude raadscultuur de discussie bepaalt, zullen we snel afhaken. Ik verwacht overigens niet dat de ‘oude’ partijen met dezelfde krampachtigheid op continuïteit gaan hameren en zich afschermen tegen nieuwe ideeën. Daarvoor is het afgelopen jaar te veel gebeurd, programmatisch en in de onderlinge verhoudingen tussen de collegepartijen.

Maar of er bij de ‘oude’ partijen echt bereidheid bestaat om de veranderde omstandigheden, economisch en politiek, te vertalen in een zinvol aangepast raadsprogramma, zal nog moeten blijken. Bij een herhaling van zetten kan men ons over twee jaren nooit verwijten dat we consequent zijn gebleven.

Dinsdag 18 november 2003

De nieuwe PvdAktie is verschenen, het afdelingsorgaan van de PvdA in Amersfoort. Veel aandacht aan de actuele ontwikkelingen rondom de val van het college, inclusief enkele opmerkingen die bij de buitenwacht nog niet zo bekend waren. Maar net zo interessant is een bijdrage van wethouder Jan de Wilde over de groen-blauwe structuur.

‘Er is een plan ontstaan vol ambities,’ schrijft hij. Een correcte constatering, want de wethouder vervolgt: ‘We willen ook grond gaan kopen en dat groen gaan inrichten. Daarvoor is veel geld nodig. Zo’n 100 miljoen!’ De uitroepteken is van de wethouder, die dus ook wel begrijpt dat 100 miljoen in deze tijd van bezuinigingen niet niks is.

Die honderd miljoen hebben we natuurlijk niet. Er kunnen wel wat subsidies bij elkaar worden geharkt en er zit nog wel wat in het gemeentelijke potje, maar ‘een belangrijk deel daarvan (zul je) ook in of nabij deze groene gebieden moeten verdienen door rood (bebouwen).’ Het is duidelijk: wethouder De Wilde blijft er bij om Vathorst-West te bebouwen met enkele duizenden woningen om met de opbrengsten daarvan het groene gebied in Vathorst-Noord groen te maken – anders groen. Aan de realiteit van deze operatie, die zo’n 65 miljoen euro gaat kosten, twijfelen velen, hopelijk een meerderheid in de raad.

Maar de wethouder gaat nog verder. Hij grijpt ook terug op het begrip ‘nieuwe landgoederen’. Daarvan zijn er enkele ingetekend in de kaart voor de groen-blauwestructuur anno 2015, in Vathorst-Noord. Als referentie wordt Haverlij in Den Bosch opgevoerd. Enkele maanden geleden kondigde ik al tegenover enkele raadscollega’s aan: pas op, straks wordt Haverlij als voorbeeld gebruikt, en dat moeten we in elk geval zien te voorkomen. Bouwen op die schaal verandert het gebied in Vathorst-Noord totaal.

Het project Haverlij, ten noorden van Den Bosch, is een mooi en origineel project. Als een soort kastelen ligt een achttal wooncomplexen midden in de polder, elk met circa 200 woningen in de duurdere sector, omgeven door een ‘slotgracht’. Het zijn geen complexen die je gemakkelijk over het hoofd ziet. Indien je dergelijke projecten in Vathorst-Noord bouwt, ben je feitelijk bezig om dit gebied tot bouwlocatie te verheffen. Wel met veel groen, maar in feite stedelijk.

Ik geloof dat ik binnenkort maar eens met wat collega’s naar Den Bosch rijd, ter aanvulling op de aanwezige documentatie.