Dinsdag 16 december 2003

Het zal voor velen altijd een vraag blijven: heeft de CDA-fractie op 3 en 12 november voorzien dat de baggermotie eerst tot de val van de eigen wethouder Ineke Geluk en – een week later – van de overige collegeleden zou leiden. En heeft de CDA-fractie voorzien dat daardoor de benoeming van Mirjam van der Weg tot nieuwe CDA-wethouder wel eens op belemmeringen zou kunnen stuiten. Twee vragen, waaraan er nog een derde is toe te voegen: was het voorstel van de CDA om een onderzoek binnen het baggerdossier te laten verrichten, deze dag in de raad besproken, een toevallige actie? Of moet het onderzoeksvoorstel de druk van de ketel halen en de verhoudingen tussen het CDA en vooral de overige coalitiepartijen verbeteren?

Dat laatste zou het geval kunnen zijn. In het voorstel staat immers: ‘…een onafhankelijk onderzoek uit te laten voeren dat is gericht op herstel van het wederzijds vertrouwen….’. Een onderzoek dat een reconstructie van de feiten moet opleveren, uitgevoerd door een onafhankelijke persoon, aldus het voorstel. En deze onafhankelijke persoon, begeleid door het presidium of enkele raadsleden, zou nogal wat moeten doen. Praten met de gemeente, met raadsfracties, de provincie, het Rijk, de firma Smink, de GUS en de bewonersvereniging Vathorst. Dat is een volwassen klus.

Het resultaat zou er ook naar moeten zijn. De posities van partijen moeten duidelijk worden, voor zover dat nog niet bekend is. En de bereidheid van partijen om te bewegen moet helder worden. Indien met ‘partijen’ wordt bedoeld: alle gesprekspartners die partij zijn in de gang van zaken rondom de baggerstort, dan is veel daarvan ook zonder onderzoek wel vast te stellen. Ook zou de onafhankelijke onderzoeker de haalbaarheid van alternatieven boven tafel moeten krijgen. Een tikkeltje dubbelop, want de gemeente en de provincie spenderen al handen vol geld aan het zoeken naar alternatieven voor de baggerstort.

Wat wilde het CDA met het onderzoek? De baggerstort even uit de politieke sfeer halen, aldus het voorstel. Maar wat heeft de raad er dan nog mee te maken? Politiek is er niet veel onduidelijkheid: alle partijen in de gemeenteraad zijn tegen de bagger. Waar het – in elk geval bij het CDA – aan ontbrak was het vertrouwen dat het nu demissionaire college daarbij de goede wegen bewandelde. Maar dat is een politieke beoordeling, dus vraagt het CDA om het onmogelijke.

Dat het onderzoek binnen twee maanden zou zijn afgerond, is een utopie. Dat het uiteindelijke advies niet bindend is, is een extra beperking bij de noodzaak van het onderzoek. Dat partijen zich gedurende het onderzoek van activiteiten moeten onthouden, is een irrieëel verzoek dat in de praktijk nooit stand kan houden. Wat dat onderzoek zou moeten gaan kosten, is bij dat alles een ondergeschikte vraag, maar dat je het geld beter voor nuttiger zaken kunt besteden, staat buiten kijf.

Een vreemd voorstel dus. Dat een aantal fracties, zoals de VVD en Groen Links, er toch steun aan wilden geven, zal wel met politieke wiskunde hebben te maken. Zo vlak voor coalitieonderhandelingen worden er soms de meest vreemde bewegingen gemaakt. Maar gelukkig was een krappe meerderheid (achttien tegen zeventien stemmen) het er over eens dat het CDA-voorstel met de verkeerde intenties op het verkeerde tijdstip werd gedaan. Wat niet wil zeggen dat in de toekomst een onderzoek naar de baggerstortaffaire nuttig kan zijn.