Vrijdag 23 januari 2004

Amersfoort heeft een nieuw college. Eindelijk, want het heeft drie maanden geduurd om een ploeg samen te stellen die dezelfde partijen vertegenwoordigd, met in hoofdzaak dezelfde wethouders en met een programma dat geen enkele verassende nieuwigheid ten opzichte van het raadsprogramma van 2002 vertoont.

Programmatisch was een periode van twaalf weken vleugellam college dus overbodig. Verbazingwekkend is dat na twee jaar struikelen er een college in elkaar is getimmerd dat geen enkel vertrouwen kan inboezemen. Formateur Strengers wees bij zijn presentatie op een van de voorgenomen thema’s voor de relatie tussen de raad en het college: Respect. Maar respect krijg je niet geschonken, dat moet je verdienen. De wijze waarop het nieuwe college tot stand is gekomen – traag, zonder vernieuwing, probleemverhullend – dwingt geen respect af. Maar vooral de personele samenstelling geeft geen enkele aanleiding om het nieuwe college met respect te bejegen.

Respect is hooguit – en in zekere mate – nog op te brengen voor de wethouders De Wilde en Eerdmans. Niet om de inhoud van het beleid, dat vooral bij De Wilde wordt gekenmerkt door opportunisme en politiek geschuif ter wille van eigen machtsbehoud. Maar dat komt in de politiek veel voor en houdt nog niet in dat iemand geen vakman kan zijn binnen zijn eigen werkgebied.

Moeilijk is het om respect op te brengen voor de oude en tevens nieuwe wethouders Brink en Jonkman. Niet om hun persoonlijk optreden: ze zijn binnen het college de twee leden die in elk geval enige integriteit uitstralen. De positie van Henk Brink is echter zwak en omstreden. Zijn fractie wilde hem niet terug, maar moest daarop terugkomen nadat Bert van der Werff zijn bureau moest ruimen. De VVD kon het zich niet permitteren om twee wethouders te laten vallen. Piet Jonkman is het toonbeeld van de regenteske overheid, vrijwel ongevoelig voor nieuwe opvattingen over openbaar bestuur.

Nieuw is Mirjam van der Weg. Haar belangrijkste kenmerk is haar ambitie. Of zij die weet om te zetten in kwaliteit bij het invullen van haar portefeuille, moet nog blijken. Zij heeft recht op de eerste honderd dagen van barmhartigheid. Steeds meer mensen beweren dat zij over lijken gaat om haar doel te bereiken. Als dat zo is, gaat zij een moeilijke tijd tegemoet. Moeilijk kan zij het sowieso krijgen, want zij moet met haar VVD-tegenstrevers uit de afgelopen maanden tot werkbare samenwerking zien te komen. Dat kan extra moeilijk worden wanneer Bert van de Werff in de VVD-fractie terugkeert en daar de voorzitterspositie gaat innemen.

En dan de opvolger van Bert van der Werff: Paul Strengers. Toen zijn naam viel, ontstond er hilariteit op de publieke tribune. Dat nam toe toen ook de portefeuilles die hij onder zijn hoede krijgt, bekend werden gemaakt. Ruimtelijke ordening en Vathorst vormen daarvan de kern. Paul Strengers is het afgelopen jaar vooral opgevallen door een onderontwikkeld gevoel voor communicatie, niet alleen met collega’s, maar ook met inwoners van de stad en door een grote mate van besluiteloosheid en onzekerheid. De gedachte dat hij namens het gemeentebestuur een roerige groep insprekers onderdelen van het ruimtelijke beleid door de strot moet duwen, wekt vooral medelijden op. Overigens niet alleen voor de nieuwe wethouder, maar ook voor de mensen die met hem krijgen te maken.

Nogmaals: respect krijg je niet, dat moet je afdwingen. Daarvoor zal nog heel wat noodzakelijk werk moeten worden verzet.