Dinsdag 18 mei 2004

Ik ben een bijzonder soort televisiekijker: voor Renske, mijn echtgenote, waarschijnlijk een ramp. Kom ik ’s avonds, na een vergadering, tegen elf uur thuis, dan kijk ik naar de lopende actualiteitenprogramma’’s, om daarna door te schakelen naar allerlei herhalingen van nieuws- en actualiteitenprogramma’s. Niet alleen op de Nederlandse zenders, maar ook naar de buitenlandse programma’s. Dus belande ik in deze dinsdagnacht op de ZDF in een historische opname: een interview van Günter Gaus met Herbert Wehner. Ik heb geboeid gekeken.

Herbert Wehner was een van de legendarische politici in Duitsland. Decennialang was hij voorzitter van de SPD-fractie in de Bundestag. Zij persoonlijke geschiedenis is opmerkelijk: hij heeft als communist actief deelgenomen aan het verzet tegen Hitler-Duitsland. Door zijn politieke overtuiging verkeerde hij meermaals oog in oog met de dood. Na de Tweede Wereldoorlog trad hij de SPD bij, tot zijn dood bleef hij een overtuigde socialist. In de Bundestag was hij gevreesd om zijn bijdrage in het debat, met zijn politieke tegenstanders ging hij niet simpel om. Aan het einde van het interview vroeg Günter Gaus aan Herbert Wehner wat de drijfveer was achter zijn intensieve politieke leven. Helpen, was het antwoord. De mensen helpen die buiten hun schuld slachtoffer zijn van de negatieve kanten van onze maatschappij.

En wat heeft een Amersfoorts lid van de gemeenteraad te leren van mensen als Herbert Wehner? Allereerst de constatering dat socialisten zoals Herbert Wehner eerder bij de Amersfoortse SP dan bij onze stedelijke PvdA zijn te vinden. De PvdA binnen de Amersfoortse gemeenteraad heeft zich ontwikkeld tot een kiesvereniging met als enig doel: het behouden van een wethouderszetel in het college. Een socialistische partij mag je onze plaatselijke PvdA al lang niet meer noemen, veel traditionele socialisten in onze stad zullen zich, bij nadere betrachting van het optreden van de PvdA-fractie in Amersfoort, meer dan ontheemd voelen. Ik spreek uit ervaring.

Politiek bedrijven vanuit de buik, vanuit de emotie en vanuit de betrokkenheid bij groepen stadbewoners die zijn aangewezen op de zorg van de overheid, dat vind je nog nauwelijks bij de Amersfoortse PvdA. De fractie van deze partij is verworden tot een instrument voor de instandhouding van de wethouderszetel. Pragmatisme, opportunisme en een gebrek aan historisch besef kenmerken de sociaal-democraten binnen ons stedelijk parlement. Wat zou het een verademing zijn als er op zijn minst één PvdA-fractielid, één sociaal-democraat naar voren zou treden met de politieke gedrevenheid van een Herbert Wehner (uiteraard vertaald naar de schaal van onze stad en de nationale adat in onze politiek).

Leefbaar Amersfoort heeft geen wortels in politieke stromingen, we zijn een stedelijke partij. Dat wij even vaak de VVD als de SP steunen ( en als het moet net zo hard bestrijden), heeft te maken met de pragmatische wijze waarop wij de problemen in onze stad willen oplossen. Maar op één punt kunnen wij ons vinden in de boodschap van een Duitse politicus als Herbert Wehner: helpen. Onafhankelijk van machtsposities in het college, onafhankelijk van de bureaucratische introversie binnen het stadhuis: werken vanuit de belangen bij van onze stadgenoten. Wat dat betreft zijn wij hét alternatief voor velen die in het verleden op de traditionele partijen hebben gestemd. Als ik mensen als Herbert Wehner op de televisie zie, weet ik wat mijn politieke drive is.