Vrijdag 24 september 2004

‘Bezuinigingen op het aantal ambtenaren zijn vooral in de grote gemeenten mogelijk. Dan moeten echter ook de ambities worden getemperd.’ Het hadden mijn woorden kunnen zijn, ik preek dit al twee jaren. Het stond echter in De Volkskrant van deze ochtend. De constatering werd gemaakt naar aanleiding van een onderzoek dat Berenschot onder 170 gemeenten heeft gehouden. Het onderzoek bracht duidelijk aan het licht: gemeente wentelen bezuinigingen af op de burgers in de stad, zonder kritisch naar hun eigen organisatie te kijken. Opmerkingen uit mijn hart gegrepen.

Ik zie het probleem wel. Ambtelijke organisaties komen er moeilijk toe om voorstellen te doen die in het eigen vlees snijden. Om zover te komen, heb je een sterk bestuur nodig. Wie naar het Amersfoortse college kijkt, kan zich voorstellen dat onze ambtenaren zich geen zorgen hoeven te maken over hun werkgelegenheid. Onze wethouders zijn niet meer dan de trekpoppen van het ambtelijke management, een kritische opstelling ten opzichte van het eigen apparaat is niet te verwachten. Eigenlijk kan je zeggen: als een van onze wethouders een commercieel bedrijf zou moeten leiden, was er al lang sprake van faillissement als gevolg van wanbeheer.

‘Gemeenten wentelen bezuinigingen vooral af op de burgers. (…) Bezuinigingsmogelijkheden in de eigen organisatie laten ze vaak onbenut.’ Aldus de conclusie van De Volkskrant, getrokken naar aanleiding van het Berenschotonderzoek. Allerlei kosten voor de burgers worden verhoogd, zoals sportvoorzieningen en kinderopvang. ‘Gesubsidieerde welzijnsinstellingen moeten hetzelfde werk doen voor minder geld,’ zo wordt geconstateerd. Terwijl binnen het welzijnswerk op de overheadkosten moet worden gespaard (wat niet a-priori negatief hoeft te zijn!), blijkt uit het onderzoek dat een groot aantal gemeenten te veel staf- en ondersteuningsfuncties in stand houden.

Sinds ik een aantal keren op gevallen ben gestuit waarbij ambtenaren binnen ons stadhuis beleid voorbereiden waarnaar de raad nog nooit heeft gevraagd en waarbij hobbyisme een grote rol lijkt te spelen, kan ik mij over publicaties als deze ochtend in De Volkskrant niet meer verbazen. Het is te hopen dat meer fracties in de gemeenteraad bereid zijn om zich tijdens de komende begrotingsbehandeling kritisch op te stellen tegenover allerlei bezuinigingsvoorstellen die ons vanuit het ambtelijke apparaat – met het college als brave postbode – worden aangereikt. We zijn er voor het welzijn van onze burgers, en niet uitsluitend voor het instandhouden van de werkgelegenheid binnen het stadhuis.