Vathorst: hoe raadsleden voor dom worden gehouden

Dinsdag 26 april 2005

Deze avond was een informatiebijeenkomst voor de raad georganiseerd over de grondexploitatie van Vathorst. Eindelijk, zou er gezegd kunnen worden, want hoewel de ontwikkeling van Vathorst een van de grootste activiteiten in onze stad is, worden de raadsleden nauwelijks over de voortgang geïnformeerd.
Achteraf moet je zeggen: als deze avond de stijl wordt waarop het ambtelijke management de raad wil informeren, dan hebben we binnenkort een probleem. Ik ga even voorbij aan het feit dat de raadsleden door het hoofd SBO werden toegesproken als vormden zij een kleuterklasje of een aantal volwassen imbecielen die zelfs geen weet hebben van de meest elementaire zaken rond alles wat met de ontwikkeling van een stadsdeel heeft te maken. Het college had er beter aangedaan de raadsleden de nota over de grondexploitatie, die begin deze maand werd uitgegeven, toe te zenden. Ik put er uit.

Een werkelijke gotspe deze avond was het vertonen van een film over Vathorst. Vooraf werd de indruk gewekt dat de film informatie zou bevatten over nieuwe ontwikkelingen in Vathorst, bijvoorbeeld rond het gebied De Bron, waar de raad nog geen pennenstreek van heeft gezien. Dat is dus nog steeds zo, want de film bleek een platte propagandaprent te zijn waarmee je een hottentottenfamilie in het Afrikaanse binnenland zou kunnen attenderen op iets dat voor hen nog onbekend is. De film was een verzameling van losstaande flitsen, royaal gedateerd en enkele keren afgewisseld met citaten van mensen die we als raadslid regelmatig hebben meegemaakt en waarvan elke uitgesproken zin voorspelbaar was. Al met al duurde deze vertoning twintig minuten, waarna geen tijd meer overbleef voor het stellen van vragen over de inleidingen. Dat doe ik de komende dagen dus schriftelijk.
Want er bleven voldoende vragen in de lucht hangen, vooral omdat de toelichting op de grondexploitatie aan alle kanten rammelde en op veel punten een vertekend beeld gaf van de werkelijke kwesties. Enkele voorbeelden: de gemeenteraad gaat nog steeds uit van 35 procent sociale woningbouw (dertig procent vinexopgave en vijf procent voor de stadsvernieuwing), maar in de grondexploitatie is in de tabellen en grafieken niet meer dan dertig procent opgenomen. De raadsleden kregen op anekdotische wijze voorgespiegeld dat een deel van de inkomsten bij de grondexploitatie bestaat uit regionale bijdragen. Tevens werd opgemerkt dat door de heersende economische situatie er gunstig wordt aanbesteed.
Wat het management niet meedeelde was het feit dat de regionale bijdrage drie miljoen euro lager is dan begroot en dat dit wordt gedekt doordat door de gunstige aanbesteding op twee spoortunnels hetzelfde bedrag wordt gewonnen. Dat het positieve effect van de aanbesteding wegvloeit door de niet vermelde tegenvallers, bleef de aanwezige raadsleden dus onthouden. Het zijn slechts twee voorbeelden uit een reeks van vele incidenten die de raadsleden werden vooronthouden.

Verfrissend was de bijdrage van Noud de Vreeze, lid van het kwaliteitsteam, het team van vier onafhankelijke deskundigen dat adviseert over de kwaliteit van Vathorst. Enerzijds was hij lovend over Vathorst, als je dit nieuwe stadsdeel vergelijkt met een aantal andere vinexlocaties. Maar na zijn lovende woorden liet hij, aan de hand van beeldmateriaal, zien dat de nieuwe wijk op een aantal plaatsen een woest samenraapsel is geworden van geforceerde pogingen tot originaliteit. Het begrip ‘een wereld van verschil’ is op een aantal plaatsen wel erg ver doorgeschoten, was zijn boodschap.
Tussen de regels door waarschuwde Noud de Vreeze de raadsleden voor al te mooie verhalen die Ashok Bhalotra ons de komende tijd gaat voorschotelen over de ontwikkeling van het stadsdeel De Bron. Een vrees die ik deel, want Bhalotra heeft het afgelopen decennium bewezen dat hij een goede verhalenverteller is, die aan de hand van boeiende metaforen zijn toehoorders in eerbiedige bewondering achter laat. Als het er echter op aankomt is hij vooral een standverkoper die met steeds dezelfde plaatjes – geïnspireerd op het werk van Vasilij Kandinskij – ordinaire plannen van zijn broodheren, de projectontwikkelaars aan de man weet te brengen.

Met platte trucs wordt de stad misleid

Maandag 25 april 2005

Deze avond werd de Kadernota toegelicht. Het begrotingsstuk voor de periode 2006-2009 vormt een schril contrast met de begrotingsvoorstellen die de raad de afgelopen drie jaren kreeg gepresenteerd. Eigenlijk moet je zeggen: ons college gedraagt zich als een ordinaire kermisverkoper die met exotische beelden het provinciale publiek tandpasta als wondermiddel tegen kaalhoofdigheid probeert aan te smeren. Drie jaren lang kon niets, mocht niets, was er geen geld en moest iedereen in onze stad de broekriem een aantal gaatjes strakker zetten. En zie: kort voor de verkiezingen gaan ineens de poorten van de hemel open en stralen gouden bergen ons toe. Het falen van drie jaar collegebeleid wordt ineens verkocht als een succesnummer dat zijn weerga niet kent, al het aangedane leed is vergeten en onder het zwaaien van palmbladen rijdt het college, gezeten op een ezel, het beloofde land binnen. De raad mag daarbij als ezel dienen.

Ik ben het geheel met collega Gerard van Vliet eens: over vijf weken, bij het behandelen van de Kadernota in de raad zullen de coalitiepartijen in koor hun bewondering uiten over de fleurige kleding waarmee de keizer, in de persoon van het college, zich siert. De financiële gevolgen van deze platte verkiezingsstunt zijn voor rekening van een volgende raad, die na de komende verkiezingen het puin mag ruimen. Alle sombere verhalen uit voorbijgaande jaren hebben plaatsgemaakt voor zonnige verwachtingen over oplevende economie, waardoor al het goeds dat ons ineens wordt aangedaan, ruimschoots kan worden bekostigd. Maar één vogel maakt nog geen zomer en de mogelijk negatieve gevolgen van het wel erg optimistische blik zijn voor rekening van de opvolger van onze wethouder Financiën.
Een van de opvallende punten is het voorstel om op korte termijn twee zwembaden te bouwen. Prima, de stad heeft behoefte aan goede sportvoorzieningen. Maar de afgelopen jaren zijn pogingen vanuit de oppositie om door de vorming van een sportfonds een groot aantal sportverenigingen aan betere accommodatie te helpen, op onwil gestoten. Daar is geen geld voor, was steeds de boodschap van het college. Uiteindelijk is er een half miljoen beschikbaar voor dit doel, maar dat bedrag steekt schril af tegenover de tientallen miljoenen euro’s die, als uit het niet, ineens beschikbaar zijn voor twee prestigegebouwen waarmee enkele coalitiepartijen goede sier willen maken.