Voldoet Amersfoort aan haar onderzoeksplicht?

Woensdag 4 mei 2005

Sinds de nieuwe gemeentewet in 2002 van kracht is geworden, zijn gemeenten verplicht hun eigen werkwijze te toetsen op efficiency en effectiviteit. Het onderzoek moet op onafhankelijke wijze plaatsvinden, dus niet door mensen die op een andere wijze ook taken voor de gemeente vervullen. Het onderzoekbureau Hoffman Krul en Partners heeft onder 107 gemeenten een onderzoek gedaan hoe met de wettelijke toetsingsplicht wordt omgegaan. Het resultaat van het onderzoek was deprimerend: tweederde van de gemeente heeft nog geen onderzoek verricht naar de eigen werkwijze.

Hoe het er voor staat met het toetsen binnen Amersfoort, is niet helemaal duidelijk. Behoort Amersfoort tot de tweederde van de gemeente die hun organisatie nog niet of niet voldoende hebben getoetst? Er is wel een doorlichting van de vier hoofdonderdelen van de gemeente, elk jaar één. Of daarmee aan de wettelijke verplichting wordt voldaan, is nog maar de vraag. Een vraag dus die ik schriftelijk heb voorgelegd aan het college.

Waarom wilde Paul Strengers in het geheim vergaderen?

Dinsdag 3 mei 2005

Op 26 april vond een besloten vergadering plaats van de commissie ECO. Onderwerp was het onderzoeksrapport van de Europese Commissie over het aanbestedingsbeleid rondom Vathorst. Professor Hebley van Houthoff Buruma, het kantoor dat als huisadvocaat voor de gemeente optreedt, zou een overzicht geven van juridische facetten bij het Europese onderzoek. Dat de vergadering besloten was, was het gevolg van een verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken, aldus wethouder Paul Strengers. Hoe dat verzoek hem had bereikt, kon hij overigens niet duidelijk maken.

Drie partijen – Leefbaar Amersfoort, de SP en de Burgerpartij – vonden de argumenten voor de beslotenheid niet overtuigend. Daarbij speelde een rol dat het rapport van de Europese Commissie al onder de raadsleden was verspreid, zonder geheimhouding en dus intussen tientallen keren gekopieerd voor betrokken stadgenoten. Alle juridische consequenties zijn voor elke nieuwsgierige burger te vinden op internet. De SP wenste niet deel te nemen aan de besloten vergadering en vertrok, bij LA en de Burgerpartij liet de ingebakken nieuwsgierigheid de balans naar de andere kant uitslaan, wij bleven.
Achteraf gezien was het moeilijk vast te stellen waarom de vergadering besloten moest zijn. Dat leidde er in elk geval toe dat vandaag alle raadsleden de tekst van de inleiding van professor Hebley ontvingen en de geheimhouding daarop werd opgeheven. Logisch dat de SP, die de discussie over het opheffen van de geheimhouding niet meemaakte, vandaag in schriftelijke vragen duidelijkheid vraagt over al het onnodige of overdreven gedoe. In elk geval ben ik met de SP zeer nieuwsgierig wat de diepste roerselen waren toen wethouder Strengers besloot dat we niet in de openbaarheid geïnformeerd mochten worden over zaken die feitelijk al bekend waren of via openbare kanalen zijn te achterhalen.

In Vathorst moet met budgetten worden geschoven

Maandag 2 mei 2005

Het gemeentebestuur heeft heel wat prestige gestoken in de ontwikkeling van Vathorst. Er mag niets fout gaan en alles wat er plaatsvindt moet net een beetje beter zijn dan in voorgaande uitbreidingsgebieden. Op zich is daar niets mis mee, als dat maar niet leidt tot misinformatie of dogmatisch denken.
In Vathorst, zo was de insteek, moeten talloze zaken tijdig aanwezig zijn. Dat hebben de bewoners in elk geval goed opgepikt, want nog voor er één verhuiswagen op de nieuwe woningen afstevende, was er al een bloeiende bewonersvereniging. De voortvarendheid van de gemeente strekte zich over meerdere terreinen uit. Twee voorbeelden: om het culturele leven in Vathorst vanaf het begin een impuls te geven, is Vario Mundo al twee jaren actief: een organisatie die culturele happenings organiseert. Ook het welzijnswerk moest vanaf het begin een goede start maken. Omdat de SWA, die in het grootste deel van Amersfoort welzijnsactiviteiten ontplooit, twee jaar geleden in ernstige moeilijkheden verkeerde, werd het ouderwetse club- en buurthuiswerk en het sociale opbouwwerk aanbesteed. De Hilversumse organisatie Versa verricht daardoor al ruim een jaar taken die elders in de stad door de – intussen weer op de goede weg zijnde – SWA worden uitgevoerd.

Al deze zaken zijn, hoe kon het ook anders, vanuit de gemeente geëntameerd. Of organisaties als Versa en Vario Mundo bij alle bewoners aanslaan, is natuurlijk een andere zaak. Het elan dat de gemeente in Vathorst op gang wil brengen, is in elk geval niet uitgebleven. Naast de bewonersverenigingen hebben de bewoners ook talloze culturele activiteiten ontplooid. Een van de meest opmerkelijke projecten is De Kamers, waar cultuur en het stimuleren van ontmoeting hand in hand gaan. Eind dit jaar opent De Kamers tegenover het Brinkcluster zijn eigen gebouw, met een kleine zaal voor film en theater en vooral veel ruimte waar mensen elkaar, zonodig etende, kunnen ontmoeten.
Nu er naast de door de gemeente op gang gebrachte activiteiten ook allerlei creatieve processen onder de Vathorstbewoners op gang komen, zal de gemeente haar visie op het welzijnswerk aan de snel veranderende situatie (eigen aan een nieuwbouwgebied) moeten aanpassen. De Kamers is daarvan een voorbeeld. Het is een particulier initiatief dat grotendeels met particulier geld wordt ontwikkeld. Dat neemt niet weg dat De Kamers een belangrijke bijdrage levert aan de samenlevingsopbouw in de nieuwe wijk. De investering aan het nieuwe centrum van De Kamers – waarvoor vrijwilligers zo’n negen ton bijeen brengen – levert ook een exploitatiebudget op. Het laat zich raden dat daarbij ook een beroep op de gemeente wordt gedaan, temeer omdat De Kamers taken vervult die elders, op minder eigentijdse wijze, door traditionele, gesubsidieerde welzijnsorganisaties worden ingevuld.

Te weinig aandacht voor cultuur, welzijn en sport

Zondag 1 mei 2005

Dat op deze Dag van de Arbeid in de Zonnehof een discussie over cultuurpolitiek in onze stad plaatsvond, past eigenlijk wel. ‘Erst kommt das Fressen, dan die Moral’ is een bekende constatering van Bertholt Brecht. Na meer dan honderd jaren sociale evaluatie zit het met de elementaire zaken in onze samenleving wel goed. Niemand hoeft honger te leiden en zelfs voor de ontspoorden en daklozen staat een leger aan welzijnswerkers en organisaties paraat. Op de eerste mei is het nu dus de beurt voor Das Moral, waaronder we ook cultuurbeleid kunnen onderbrengen.

Tijdens de discussie in de Zonnehof heb ik in elk geval nog eens mijn standpunt over het cultuurbeleid in onze stad kunnen weergeven. Er gebeurt veel, dat is ontegenzeggelijk. Maar even ontegenzeggelijk is het feit dat de aandacht van het gemeentebestuur de afgelopen jaren vooral was gericht op het bouwen in en aan de stad. Dat uit zich in elk geval in de besteding van de financiële middelen. Terwijl de stad groeit en groeit, staan de budgetten voor cultuur, welzijn en sport zwaar onder druk. Op dat punt is een inhaalslag noodzakelijk.
De komende jaren wordt er behoorlijk geïnvesteerd in gebouwen met een culturele functie – vooral in het Eemcentrum – of gebouwen voor de sport – de zwembaden. Daarvoor is of lijkt geld gereserveerd te zijn. Maar het gaat bij cultuur, welzijn en sport niet alleen om gebouwen, maar vooral om datgene dat in de gebouwen plaatsvindt. In de nieuwe gebouwen wordt over enkele jaren erg veel exploitatiegeld geconcentreerd. Waar we voor moeten uitkijken is dat dit niet ten koste gaat van kleinschaliger cultuurprojecten, zowel in het centrum van de stad als in de wijken. Amersfoort ontkomt er niet aan om op financieel gebied een inhaalslag te organiseren voor cultuur, welzijn en sport.

Gunstige scores bij vergelijking tussen vijftig gemeenten

Zaterdag 30 april 2005

Deze maand is een interessant boek verschenen: Atlas voor gemeenten 2005. In deze atlas worden de vijftig grootste gemeenten in ons land op een veertigtal punten vergeleken. Onze stad slaat, in globale zin, bij deze vergelijking geen slecht figuur. Op het punt van bereikbaarheid liggen we op een mooie twaalfde plaats, in de woonaantrekkelijkheidsindex staan we op de negende plaats en op de sociaal-economische index staan we zelfs nummer drie. Drie mooie getallen, wanneer je in acht neemt dat qua omvang Amersfoort de zeventiende stad van ons land is.

Kijk je bij de verschillende onderdelen, dan springen er wel wat nuanceringen in het oog. Een deel van de positieve beoordeling ontstaat door van hogerhand, of in lek geval door onze voorouders, gecreëerde situaties. We liggen in het geografische midden van ons land, een aardrijkskundig gegeven dat verschillende voordelen oplevert, wat mooi is meegenomen. Dat geldt ook voor de prachtige en afwisselende omgeving, waarop we dus zuinig moeten zijn. En aan onze voorouders danken wij de prachtige binnenstad, die bij velen in ons land nog te onbekend is.
Jammer is daarentegen dat wij bijvoorbeeld op het punt van cultureel aanbod op plaats 25 zijn beland. Ook op het punt van culinair aanbod, waar we op plaats 22 staan, mag er nog wel een tandje bij, maar daarvoor is de afgelopen jaren al veel gebeurd. Daar staat overigens tegenover dat wij op punten als aantal misdrijven, aantal arbeidsongeschikten, participatie van vrouwen, bijstand en armoede, werkloosheid en het percentage groeisectoren (om maar enkele voorbeelden te noemen) aan de goede kan het van het gemiddelde zitten.