De misleidende blijmoedigheid op ons stadhuis

Vrijdag 30 september 2005

Ik vind het altijd indrukwekkend: EO-jongerendagen. Duizenden jongeren, gecamoufleerd als moderne hedendagers, komen jubelend bijeen. Als je ze gezamenlijk de boodschap hoort uitdragen die ons allen goed moet doen, krijg je al snel het gevoel dat heel ons land rijp is voor de ongecompliceerde blijheid van deze jongeren die zich door hun gedreven voorgangers jubelend bijeen hebben laten drijven. Natuurlijk, je moet dan wel geloven en een stukje van de dagelijkse werkelijkheid uit kunnen bannen. Maar ben je daartoe in staat en bereid, dan mag je je onderdeel voelen van de grote, gemeenzame familie, de uitverkorenen die de enig juiste waarheid willen uitdragen.

Dat gevoel kreeg ik gisteren in de namiddag toen ik de bijeenkomst van zo’n honderd veiligheidsambassadeurs, stadgenoten die in februari waren bekeerd door ouderling Ger de Kleijn, in het dagelijkse leven gemeentesecretaris (sorry: algemeen directeur) van onze gemeente. Omdat op het stadhuis alles zo goed gaat, kan hij een groot deel van zijn werktijd besteden aan het uitdelen van het manna dat de gemeenteraad hem beschikbaar heeft gesteld: de klinkende florijnen waarmee blijmoedigheid moet worden opgewekt.
Ik was er bij in februari: de massale doop onder het oog van onze morele grootvorst Jan Hein Donner. Velen waren gekomen zonder te weten wat hen te wachten stond, menigeen verliet de dienst zonder zich te realiseren met welk vroegtijdelijke pinkstervuur hij of zij was begenadigd.
Met welhaast gristelijke blijmoedigheid, aan de werkelijkheid ontrukt, ging gisterenmiddag een dame van de communicatieafdeling de dienst in de raadzaal voor. Hier was geen boze boodschap uit te dragen waarover je toch niet kan communiceren – neen, met beide handen werd het bovennatuurlijke, het ongrijpbare veiligheidsgevoel uitgedragen, verzinnebeeld in de figuur van een klein huisdier waarvan de naam mij maar niet te binnen wil schieten, Heer Hond dus.

De gelovigen mochten hun boodschap, door Heer Hond gedragen, kond doen. ‘Meneer X. Is meneer X aanwezig, laat hem zijn boodschap vertellen,’ jubelde onze opgetogen voorgangster. Meneer X was niet aanwezig. ‘Maar zuster Y, haar ervaring kan ons allen dienen! Zuster Y, welke boodschap ontving u?’ Zuster Y was eveneens niet aanwezig.
Broeder Z deelde aan het begin van de bijeenkomst al mee dat de boodschap die hij in het voorjaar had ontvangen, hem poorten opende. ‘U mag straks alle broeders en zusters de zegeningen van Heer Hond verkonden,’ werd hem in grote opgetogenheid toegezegd. En het kwam zover. De veiligheidsambassadeur had de politie gebeld. Wij kunnen pas over vier dagen aan uw wens voldoen, was de boodschap. Maar ik ben veiligheidsambassadeur, kon onze actieve stadgenoot nog net meedelen. Dus werd hij een half uurtje later teruggebeld: wij komen. Onze voorgangster-communicatiejuf hing aan zijn lippen. Wat was de boodschap die onze broeder van Heer Hond had ontvangen? ‘Het is mooi dat ik toch nog snel werd geholpen, maar het is een schande dat de gewone burger vier dagen moet wachten!’ was de hondlasterige conclusie van onze broeder. Regiefoutje. Ook andere zusters en broeders bleken nog niet gevangen te zijn in de lusten van Heer Hond en maakten duidelijk dat de kostbare boodschap van ouderling De Kleijne de weg naar hemelse blijheid en veiligheid nog niet begaanbaar heeft gemaakt

Een van de ouderlingen, Mirjam van ’t Veld, mocht de hemelse zegeningen van een drugshotel in de binnenstad bezingen. Vijf minuten vertolkte zij de ontreddering van de raad van ouderlingen, ons dagelijkse gemeentebestuur. En de reactie kwam. Een van de aanwezige zusters deelde de niet uit het veld te brengen voorgangster mee dat veel ongenoegen bij gelovigen en ongelovigen in de binnenstad wordt veroorzaakt door de jeugd, die bij gebrek aan voldoende voorzieningen maar wat rondhangt.
Nog voor de voorgangster jubelend kon meedelen dat Heer Hond ook hiervoor een oplossing heeft, ontpopte deze zuster zich als een ketter in de kerk van zelfgenoegzame vrolijkheid: voor de jeugd wordt niets gedaan, maar er wordt door de ouderlingen en hun voorgangers daarentegen wel veel energie gestoken in het uitdragen van nog meer onveiligheidsgevoel in de binnenstad. Het ging dus over het drugshotel. Haastig werd het probleem doorverwezen naar het aansluitende buffet, waar ouderling burgemeester deze gelovige alsnog tot bekering zou proberen te brengen.

Ik ben daar niet bij geweest. Maar deze ochtend las ik een jubelend persbericht naar aanleiding van de toogdag gisterenmiddag. De kop: ‘Amersfoorters positief over komst zorgcentrum’. Uit een onderzoek is gebleken dat een ruime meerderheid van de Amersfoorters gelooft in het nut van een zorgcentrum, hoewel 46 procent de aanzuigende werking hiervan vreest. Eigenlijk is dat geen nieuws: dat een zorgcentrum een bijdrage kan leveren in het bestrijden van overlast zal geen mens in onze stad (sorry, een ruime meerderheid) ontkennen. Het gaat bij alle discussie in de afgelopen maanden dan ook niet om het ‘of’ maar om het ‘hoe’.
Het persbericht bevestigde weer eens een toenemnd onbehagen: zolang onze communicatieadviseurs zich alleen maar lenen voor het jubelverhaal, opgesteld binnen de kleine wereld van ons beschermde stadhuis, ontvangen wij met enige regelmaat DDR-getinte persberichten waarin de realiteit van de samenleving wordt ontkend. ‘Dit is godvergeten propaganda….het gaat maar door’ las ik deze ochtend in een e-mailbericht dat een raadscollega, lid van een van de coalitiepartijen, mij ter kennisname toestuurde. En zo is dat. Ter informatie aan de tientallen communicatieadviseurs in ons stadhuis: waarheidsgetrouw voorlichten van onze stadgenoten is iets heel anders dan het verspreiden van de wereldvreemde hosannaberichten waarmee onze gemeentelijke pr-verkopers, onder het mom van ‘communicatiedeskundige’, de Amersfoorters trakteren.

Ik wil aan het einde van het jaar wel eens weten wat de veiligheidshobby van onze gemeentesecretaris de gemeenschap heeft gekost!

Zwartepietenspel rond Het Spijkertje kan starten

Donderdag 29 september 2005

De teerling is geworpen! Het Spijkertje is niet meer te redden, instortingsgevaar! Wat velen vreesden, is vandaag bewaarheid.
Het college heeft vandaag een onderzoeksrapport van de Grontmij ontvangen. De reactie van wethouder Jonkman: de situatie is zo ernstig dat het pand niet meer is te redden. Het werk aan de kades langs de Eem mag voorlopig niet worden hervat omdat daardoor het instortgevaar nog groter wordt. Rond het middaguur zag ik de borden aan het treurende pand hangen: ‘Niet betreden, instortingsgevaar’.

Verbazen doet het mij niet. De afgelopen week zag je per dag de scheuren in enkele muren en het vrijliggende deel van het fundament groter worden. Schijnbaar is de situatie aan de, vanaf de Grote Koppel niet zichtbare, waterzijde nog erger. Volgens de Grontmij is het instortingsgevaar aan de waterzijde het grootst,
Bij wie ligt de schuld? Het pand is in de jaren tachtig, met inzet van gemeentelijke middelen, nog grondig gerestaureerd waarbij vooral aan de inwendige constructie veel aandacht is besteed. Het feit dat het pand de afgelopen jaren leeg heeft gestaan en er geen onderhoud aan is gepleegd, heeft de levensduur van Het Spijkertje beslist niet verlengd. Maar of de schuld bij de eigenaar ligt of bij de gemeente, dat is iets wat deskundigen maar moeten uitzoeken.
Hoewel ik bij de schuldvraag wel een opmerking kan plaatsen. Enkele maanden geleden, voordat de ingrijpende aanpak van de kaden langs de Eem van start ging, zijn in het complex waarin ik woon alle appartementen door een schadebureau bezocht. Er werden in mijn woning tientallen foto’s gemaakt en er is een rapport opgesteld. Mijn appartement is nieuw en staat twintig meter verder van de Eem dan Het Spijkertje. Men wist dus dat de werkzaamheden schade konden opleveren. Was het dan niet verstandig geweest om Het Spijkertje in te pakken of te stutten? Het feit dat op dat punt niets is ondernomen, zou ik op z’n zachts gezegd onachtzaam willen noemen.

De Grontmij heeft het advies gegeven pas weer met het werk aan de kaden te beginnen nadat er ingrijpend herstelwerk aan de fundering van Het Spijkertje is gepleegd of nadat het gebouwtje is gesloopt. Uit de opmerkingen van wethouder Piet Jonkman mag ik opmaken dat het college heeft gekozen voor sloop. De discussie hierover zal de komende dagen wel losbarsten. Met name organisaties en personen die zich inzetten voor het behoud van het industrieel erfgoed in onze stad, zoals de Stichting Siesta, zullen ongetwijfeld aandringen op renovatie in plaats van sloop.
Even los van de mogelijkheden en kosten: een eventuele actie van Siesta heeft mijn steun. De omgeving van de Eem is de afgelopen jaren ingrijpend gewijzigd. Wat ooit de economische kern was van de stad, is veranderd in een nieuwbouwgebied waarin nog maar weinig is terug te vinden van de historie van de stad op deze plek. Het Spijkertje was een typisch kleinood uit voorbije jaren. Wanneer de omgeving gereed is, met het Gildekwartier, het Eemcentrum en een nieuwe Flinttheater aan de Eem, dan herinnert nog maar weinig aan de industriële bedrijvigheid die in dit deel van Amersfoort heeft geheerst. Op dat punt zou Het Spijkertje een nostalgisch revérence zijn naar voorbije jaren.
Eind oktober komt het college met een voorstel. Herbouwen met inzet van origineel materiaal of een totaal nieuw ontwerp, dat is de vraag. Bij het beantwoorden van die vraag zullen ook de financiële aspecten aan bod moeten komen.

Maar ja, zoals onze grote staatsfilosoof al opmerkte: elk nadeel heeft zijn voordeel. Als de slopers hun werk hebben gedaan krijg ik vrij uitzicht op al het werk dat volgend jaar voor het Eemcentrum van start moet gaan. Ik zat er niet op te wachten!

College sjoemelt met EG-regels en bestemmingsplan

Woensdag 28 september 2005

De Stichting Maliebaan gaat het drugshotel aan de Kleine Haag exploiteren. De gemeente heeft hiervoor een overeenkomst afgesloten die de gemeenschap 1,4 miljoen euro per jaar kost, of te wel 7 miljoen euro gedurende het eerste vijfjarencontract. Deze kosten staan overigens los van de 1,6 miljoen euro verbouwingskosten die de gemeente financiert. In het kostenplaatje dat Maliebaan de gemeente heeft aangeboden, staan de afschrijvingskosten op p.m.. Rekeninghoudend met een normale exploitatie zouden de jaarlijkse lasten dus eigenlijk nog hoger zijn en (bij twintig jaren afschrijving op de interne verbouwing) twee ton hoger komen te liggen.

Moet zo iets niet Europees worden aanbesteed? Dat was een vraag die tijdens de afgelopen vergadering van de raad aan de orde kwam. Nee hoor, riepen de wethouders De Wilde en Van ’t Veld in koor, het gaat hierbij om een subsidieverhouding en dan hoef je niet aan te besteden. Een en ander zou blijken uit een advies van stadsadvocaat Houthof Burema. De raadsleden kregen de toezegging dat zij het advies krijgen toegestuurd, wat vandaag dan ook het geval was.
De opmerking van de twee wethouders zit op het randje van misleiding. In het meest kromme Nederlands dat je je kunt voorstellen is in maart 2004 aan de stadsadvocaat gevraagd of de subsidieverlening aan bijvoorbeeld De Flint onderhevig is aan de Europese richtlijnen. Houthof Burema deelde per omgaande mee dat voor bijvoorbeeld De Flint de Europese richtlijnen niet van toepassing zijn. Dit was mede gebaseerd op het feit dat tussen de gemeente en De Flint geen sprake is van een overeenkomst waarbij het theater diensten verleent aan de gemeente.
En met deze flinterdunne vraagstelling en algemene beantwoording, waarbij de rol van de Stichting Maliebaan als adviseur en opdrachtnemer van de gemeente absoluut niet aan de orde was, wordt de raad dus met grote kluiten in het dichte riet gestuurd. Ik ken de seniliteit van de collegepartijen op dit punt, die accepteren alles waarmee ze voor dom worden gehouden. Toch is een discussie over deze gang van zaken niet te ontlopen, een raad die dit onbesproken over zijn kant laat gaan kan beter het stadhuis niet meer betreden: het heeft er dan niets meer te zoeken!

Ook op een ander punt zijn vraag- en uitroeptekens te zetten. Voor de verbouwing van de Kleine Haag is een bouwaanvraag ingediend. Uit deze aanvraag blijkt dat twee van de drie etages van het gebouw een kantoorfunctie krijgen. Dat is nogal wat als je het afzet tegenover de drie stoelen waar drugsverslaafden hun dagelijkse portie kunnen innemen. Nu het gebouw in hoofdzaak een kantoorfunctie krijgt, strookt dit op geen enkele wijze met de bepalingen in het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan geeft het pand de functie ‘maatschappelijke (sociaalmedische en religieuze) doeleinden.’ (aan de taalfout in de toelichting op het bestemmingsplan ga ik maar even voorbij). Deze bestemming was uiteraard toegesneden op de functie die het gebouw bij het vaststellen van het bestemmingsplan vervulde: een wijkpost van het Groene Kruis.
Uit de bouwaanvraag blijkt ook dat het bij de werkzaamheden die deze week van start gaan niet alleen om een interne verbouwing gaat. Aan de achterkant van het gebouw vindt een substantiële volume-uitbreiding plaats. Naar mijn mening kan de gemeente niet zonder meer een bouwvergunning afgeven maar dient het de – voor inspraak vatbare – bestemmingsplanprocedures te doorlopen. Op dit punt heeft de gemeente een voorbeeldfunctie uit te voeren tegenover al de inwoners van onze stad die bij het indienen van een bouwaanvrage geconfronteerd worden met een groot aantal regels en voorwaarden.
In schriftelijke vragen heb ik het college om uitleg op dit punt gevraagd.

Discussie overbodig: Jan de Wilde moet gaan!

Dinsdag 27 september 2005

Het gaat er niet om of wethouder Jan de Wilde wel of niet integer is. Tijdens de Ronde, deze avond, proberen de coalitiepartijen tijdens de discussie over de positie van De Wilde deze vraag centraal te stellen. Op tafel ligt de motie van de SP waarin wordt uitgesproken dat de wethouder per onmiddellijk zijn functie neerlegt, een motie die volgende week in stemming wordt gebracht. De aanleiding is simpel: de wethouder heeft aangekondigd dat hij na de verkiezingen in dienst treedt van een in onze stad gevestigde projectontwikkelaar.

Het gaat dus niet om de integriteit maar om het simpele feit dat de wethouder de komende zes maanden met een dubbele pet op zit en met twee tegengestelde belangen geconfronteerd kan worden, twee belangen die hij beide moet dienen of binnenkort krijgt te dienen.
De coalitiepartijen werpen daar tegenin dat De Wilde per 1 oktober de dossiers die een relatie kunnen hebben met zijn toekomstige werkveld aan collega-wethouders overdraagt. Dat is niet genoeg. Binnen ons staatsrecht vormt het college een collectief bestuur. Ook al draagt De Wilde delen van zijn portefeuille over aan collega’s, hij blijft medeverantwoordelijk voor de inhoud daarvan. Daarbij moet ook in het oog worden gehouden dat Jan de Wilde in het college binnen een groep verkeerd waarin ook enige politiek minder begaafde collega’s meebeslissen. De Wilde is in discussies, ook wanneer het niet over zijn eigen portefeuille gaat, steeds dominant aanwezig geweest. Hoe vaak al is hij in de bres gesprongen als in de raad een van zijn collega’s er weer eens niets van bakte.
Daarbij komt dat elk collegelid, dus ook Jan de Wilde, gehouden is het belang van onze stad te dienen. Wat voor een situatie ontstaat er indien binnen het college zaken aan de orde komen die de ruimtelijke ontwikkeling, het woningbouwbeleid, de stadsvernieuwing of het grondbeleid betreffen en waar het college een niet adequaat besluit dreigt te nemen. Dan mag Jan de Wilde er niet het zwijgen toedoen en moét hij zijn kennis en ervaring in de discussie brengen.
Het overdragen van delen van zijn portefeuille door Jan de Wilde is slechts een cosmetische ingreep waarmee in feite de inwoners van onze stad worden misleid. In die zin is er maar een oplossing: Jan de Wilde dient per 1 oktober zijn ontslag als lid van het college in te dienen!

Moet voor het laatste half jaar de open plek die hij achterlaat worden bezet door een nieuwe wethouder? Nee! Los van het feit dat Jouw Amersfoort een college van vijf wethouders voor onze stad voldoende vind: zijn huidige collega’s zullen het laatste halve jaar ook de nog resterende onderdelen van de portefeuille van Jan de Wilde moeten beheren, inwerken van een tijdelijke wethouder heeft voor deze korte tijd geen zin. Indien de coalitiepartijen beweren dat dit onmogelijk is, dan hebben we in onze stad nog een heel ander probleem. Dan blijkt namelijk dat de coalitiepartijen te zwakke broeders en zusters hebben afgevaardigd naar het op een na belangrijkste bestuursorgaan in onze stad. Dat mag je een kwalijke zaak noemen waarvoor deze partijen zich dan ook hebben te verantwoorden.

Fout parkeerbeleid moet worden hersteld

Maandag 26 september 2005

Met het parkeren in Vathorst is het op veel plekken bar gesteld. De oorzaak daarvan is heel simpel: het bestemmingsplan Vathorst gaat uit van 1,3 parkeerplaats per woning, met een reserve van 0,2 parkeerplaats. Daar waar bewoners op eigen erf kunnen parkeren, is de norm nog lager gesteld, namelijk op 0,5.

Deze regels vormen een totale ontkenning van de werkelijkheid. In elke vinexwijk in ons land is het autobezit hoog. Dat is niet onlogisch: de afstand tot de ‘oude’ stad is groot en er wonen in de nieuwbouwwijken relatief veel huishoudens waarvan twee partners een baan hebben, fulltime of parttime. Dat is in heel veel gevallen ook noodzakelijk, want de financiële verplichtingen die door een verhuizing naar een nieuwbouwwoning kunnen ontstaan, vergen een stevig inkomen. Ik ga dan nog voorbij aan de sociale kant van het werken: vooral mensen zonder kinderen zullen er weinig voor voelen om de hele dag in een nieuwbouwwijk te verkeren – dan is het vervullen van een baan een logische keuze.
Deze kennis is niet nieuw. Sinds de welvaartsgroei in de jaren negentig is de toename van het autobezit, met name in stadsuitbreidinggebieden, een algemeen bekend gegeven. Tegen deze achtergrond is het ook moeilijk te verdedigen dat de gemeenteraad bij het vaststellen van het bestemmingsplan met de lage parkeernorm heeft ingestemd. Twee argumenten kunnen daarbij een rol hebben gespeeld: de grondexploitatie en dogmatisch denken waarbij wordt geredeneerd dat bij het beperken van voorzieningen voor het autoverkeer mensen meer gebruik maken van het openbare vervoer.

Het Amersfoortse gemeentebestuur klopt zich graag op de borst wanneer het om de ontwikkeling van Vathorst gaat. De wijk wordt gepresenteerd als een van de beste nieuwbouwgebieden in ons land. Op veel punten is dat ook zo, maar al dat gejubel verstomt op het moment dat we spreken over het verkeer in Vathorst. Dat is op veel punten minder doordacht opgezet: naast het parkeren is de afstand vanuit de buurten naar de OV-halten een voorbeeld van ondoordachtzaamheid. Er zit voor ons gemeentebestuur niets anders op dan de fouten die in het verleden zijn gemaakt, op te lossen. Dat betekent dus: verhogen van de parkeernorm. In schriftelijke vragen heb ik dit dan ook verzocht.

Oud-wethouders mogen ook met de trein mee

Zondag 25 september 205

Het stond zo mooi in het persbericht over de bouw van het NS-station Vathorst: ‘Wethouder Brink heeft alvast ruimte in zijn agenda gemaakt voor volgend jaar mei, want hij wil in de eerste trein zitten.’
Eerste treinen zijn meestal bestemd voor genodigden: hotemetoten en mensen die aan de realisatie van een station hebben bijgedragen. Onder die laatste categorie mag je Henk Brink rekenen. Of hij volgend jaar mei nog een hotemetoot is, waag ik niet te voorspellen. In schriftelijke vragen heb ik daarom het college verzocht om volgend jaar mei in elk geval ook oud-wethouders uit te nodigen.

Overigens was de kern van mijn schriftelijke vragen het probleem van de dienstregeling. Stopt er vanaf mei tot december 2006 werkelijk een trein in Vathorst, nadat de minister heeft verklaard dat dit niet ten laste van het aantal halteringen op het station Schothorst mag gaan, iets waarvan het Amersfoortse gemeentebestuur gemakshalve is uitgegaan.

Nieuwe raad moet besluit drugshotel herroepen

Zaterdag 24 september 2005

Het is weer druk rondom de Kleine Haag. De krakers hebben het beoogde drugshotel verlaten, de bewoners gaan hun plaats innemen. Het vertrek van de krakers vindt eerder plaats dan door de rechter bevolen. Zij leveren vandaag de sleutels in nadat de politie heeft meegedeeld dat bij voortijdige ontruiming het schoonmaken achterwege kan blijven en de kosten voor het kort geding worden vergoed. De toezegging is gedaan in aanwezigheid van vijf personen, maar vandaag ontkent de politie dat deze toezegging ooit is gedaan. Het maakt de stemming ten opzichte van het gemeentebestuur er niet beter op.
Maar vooreerst heerst er nog een ontspannen sfeer. Het geplande kinderfeest voor de zondag is naar deze dag verplaatst, de bewoners hebben op het pand een groot spandoek uitgerold met de mededeling ‘bezet’, er is een pastamaaltijd dat door enkele bedrijven in de omgeving wordt aangeboden en voor de rest gonst het van de geruchten.

Het college heeft haast, zo blijkt uit alle acties. Ongetwijfeld is het streven er op gericht om het drugshotel nog vóór de komende verkiezingen te openen. De achtergrond daarbij is mij wel helder: indien de verkiezingsuitslag tot andere meerderheden in de raad leidt, komt de opening van het drugshotel in gevaar. Ik zal mij er in elk geval voor inzetten dat een nieuwe raad het besluit voor het vestigen van het drugshotel aan de Kleine Haag heroverweegt. Dat betekent dus: opening uitstellen, eerst een gedegen onderzoek en het gehele opvangbeleid tegen het licht houden.
Ja, maar dat kan geld kosten, hoor ik sommigen al roepen. Dat klopt, en op dat punt heeft Amersfoort een traditie. Het college heeft de raad onlangs gevraagd 14 tot 19 miljoen euro beschikbaar te stellen om het intussen door iedereen betreurde raadsbesluit uit 1998 over de baggerstort te repareren. Ook de problemen die het college in het verleden heeft gecreëerd rondom het Vahstaldossier gaat ons direct en indirect een miljoenenbedrag kosten. Tegenover dit soort reparaties van verkeerde besluiten uit het verleden is het repareren van het besluit over het drugshotel een bijna bescheiden bedrag.
De schade bij het terugdraaien van het besluit is waarschijnlijk ook kleiner dan het bedrag dat de komende maanden aan het drugshotel moet worden verspijkerd. De bovenverdieping van het pand wordt kantoorruimte voor de stichting Maliebaan, de nieuwe ingangspartij die aan de achterzijde van het gebouw wordt aangebouwd, maakt onderdeel uit van deze kantoorfunctie. Een herbestemming leidt dus niet tot misinvestering van het totale begrote bedrag, mogelijk wil stichting Maliebaan wel als huurder voor het kantoorgedeelte blijven zitten. En anders een ander. De gebruikersruimte op de begane grond kan misschien met geringe kosten en met hulp van de omwonenden worden ingericht tot kinderopvang voor de binnenstadbewoners, met een daarop aansluitende kinderspeelplaats op het open achterterrein.

Ik vind overigens dat de nieuwe raad, indien meerderheidsverhoudingen dat mogelijk maken, het hele opvangbeleid moet heroverwegen. Dat daklozen en verslaafden in de binnenstad moeten worden opgevangen wordt door het gemeentebestuur als een dogma gehanteerd, maar is dat niet. Het zou een goede zaak zijn om te zien hoe andere steden met dit probleem omgaan. Er zijn in elk geval steden die de dagopvang van daklozen en de opvang van verslaafden buiten het stadscentrum realiseren, laten we maar eens gebruik maken van de ervaringen die daar worden opgedaan. Dat dergelijke opvang in een woonomgeving moet plaatsvinden, is voor mij in elk geval geen uitgemaakte zaak, integendeel!

De drie lijsttrekkers voor de PvdA

Vrijdag 23 september 2005

De PvdA laat deze avond de drie kandidaat-lijsttrekkers met elkaar in discussie treden. Zo’n dertig PvdA-leden en een aantal nieuwsgierigen, waaronder zes (kandidaat)raadsleden van andere partijen, volgen het debat. Spannend is het niet. De drie heren, Fethi Killi, Ismail Parmaksiz en Ramon Alvarez Smits, liggen qua gedachtegoed niet zover uiteen, en wie kan zich daarover verbazen. Er is een ingangspoll met een voorspelbare uitslag: ruim 40 procent voor Ismail, zo’n 35 procent voor Ramon en ongeveer 20 procent voor Fethi. Maandagavond presenteert Omroep Amersfoort de stemming aan het einde van de avond.

Het eerste deel van de avond komt Ramon het beste over het voetlicht. In het tweede deel van de avond komen zaken aan de orde op sociaal-maatschappelijk en cultureel gebied. Op dat vlak zakt Ramon stilletjes weg naar de achtergrond, wat voor een PvdA-lijsttrekker een dodelijk schot kan opleveren. Jammer, want met Ramon zouden we een vermakelijke verkiezingscampagne zijn ingegaan. Overigens blijkt dat ik niet de enige ben die zich – ongewild – af en toe verhaspelt in zijn naam, de moderatoren van deze avond hebben hetzelfde probleem.
Fethi zou mijn stem hebben gekregen. Om zijn achtergrond, wel te verstaan, volgens mij is hij de enige echte socialist van de drie. Zijn presentatie is echter slecht, dus ik verwacht niet dat hij zijn score van het begin van de avond heeft verbeterd. De flayer die hij uitdeelt is boeiend, voorop bij de punten waar hij tegen is: geen coffeeshop in Vathorst en andere nieuwbouwwijken, geen woningbouw in Vathorst-West, geen PPS-samenwerking met bouwondernemers, geen verdere steun aan onkundige wethouders, geen bestuurlijke verpaupering door een veranderde bestuurscultuur, geen werkreisjes van collegeleden met projectontwikkelaars. Met een dergelijk programma past hij niet eens op de kandidatenlijst van de PvdA!
Ismails optreden is net als in de raad: er wordt een krachtige bestuurder geacteerd, trouw aan het collegeprogramma en met weinig eigen inbreng. Zijn optreden is grote delen van de avond opvallend formeel: hij spreekt zijn twee partijgenoten die met hem naar het voorzittersschap dingen aan met ‘mijnheer’, ook nadat hierover vanuit de zaal een opmerking wordt gemaakt. Het grappige is dat de twee andere kandidaten op gelijke wijze beginnen te reageren.

Opvallend in Ismails flayer is de opsomming van alle wapenfeiten die onder zijn fractievoorzitterschap tot stand zijn gekomen. Ongeveer alles wat de raad heeft besloten, eigent hij zich toe. Het Eemcentrum lijkt zijn geesteskind te zijn, wat een ernstige miskenning van de geschiedenis is. Dat vooral Ruud Luchteveld de afgelopen jaren het armoedebeleid op de agenda van de raad heeft gezet, wordt door hem geïgnoreerd en op eigen conto geschreven. Voor de disco hebben zich ook andere partijen dan alleen maar de PvdA hard gemaakt, de studentenhuisvesting is niet zijn verdienste maar heeft vooral de zorg gehad van wethouder Gerda Eerdmans, het nieuwe zwembad aan de Hogeweg is door het CDA geïnitieerd (Roland Offereins) en alle goede voornemens rondom de ziekenhuisbouw is het resultaat van een raadsbrede discussie. Maar misschien heeft hij zelf te weinig te bieden en moet hij wel leentjebuur spelen bij anderen!

Een vraag aan de plannenmakers

Donderdag 22 september 2005

Woensdagavond vond een informatieavond plaats van de NV Utrecht. De NV Utrecht is een zelfbenoemd overlegorgaan waarin de provincie, drie gewesten en de gemeenten Utrecht, Amersfoort en Hilversum zitting hebben. De NV Utrecht is intussen verheven tot een adviesorgaan voor het Rijk. Een belangrijk orgaan dus, met belangrijke mensen die zich dus ook belangrijk gedragen. Intussen wordt vrijwel over de hoofden van de raden heen een programma ontwikkeld voor de toekomst van de provincie Utrecht en Het Gooi in de periode 2015 tot 2030.
Onderdeel van het programma dat NV Utrecht wil presenteren is de bouw van 14.000 woningen en 120 hectare bedrijfsterreinen in het gewest Eemland. Op 22 augustus is, op mijn verzoek, de opzet voor een advies behandeld, het zogenaamde Plan van Aanpak. Dat was beslist niet te vroeg, sinds april is een groep ambtenaren, geholpen door Twijnstra Gudde, aan de slag om de plannen voor de toekomst uit te werken. Onze wethouder Paul Strengers zit in de bestuurlijke begeleidingsgroep, waarbij de vraag kan worden gesteld wie wie leidt: de wethouder de ambtenaren of de ambtenaren de wethouder.

Op elke plek binnen het gewest moeten de 14.000 woningen worden gebouwd? In 2015 is Vathorst afgerond. Indien de gemeenteraad alsnog zou besluiten dat ook in Vathorst-West ruim 2.000 woningen mogen worden gebouwd, dan is ook dat plan al grotendeels afgerond. Wanneer je, op basis van de nu bekende plannen en uitspraken in de overige Eemlandgemeenten kijkt naar de mogelijkheden in de periode 2015 tot 2030, dan kunnen daar misschien zo’n 3.000 woningen worden gebouwd. Voor Amersfoort blijft dan een bouwprogramma over van 10.000 tot 12.000 woningen. Maar waar komen die dan?
De verwachtingen voor de bijeenkomst van NV Utrecht, gisterenavond in het Utrechtse stadhuis, waren hooggespannen. Binnen enkele weken moet de ambtelijke groep het bouwprogramma, de bijbehorende kaart en een aanzet voor een financieringsplan gereed hebben. Er is dus best wat te vertellen, was de verwachting. Niets dus. Gedeputeerde Lokker en de projectleidster gingen uitgebreid in op de procedure. Dat was oud bier, want die was te lezen in het Plan van Aanpak. Ook de wens van de minister was bekend, haar brief heb ik al sinds augustus in bezit en is door iedereen van internet te plukken.
De vier aanwezige Amersfoortse raadsleden – Mirjam Barendregt, Joep van Leersum, Henri Brakenburg en ik – maakten duidelijk dat we wel wat meer informatie wilden hebben en dat we aanhikken tegen de forse extra bouwopdracht. Uit de discussie bleek dat we omstreeks de jaarwisseling het uiteindelijke concept van een advies aan de minister, cruciaal in het proces, nog eens onder ogen krijgen. Wat de dames en heren binnen NV Utrecht vervolgens met onze opmerkingen doen, is nog onduidelijk. Het lijkt allemaal op: over u maar zonder u.
Om de stemming er nog wat verder in te brengen schoot tegen het einde van de discussie de heer Groen naar voren, burgemeester van Bunschoten en voorzitter van het Gewest Utrecht. In die laatste functie poogde hij de opmerkingen van de vier Amersfoortse raadsleden te neutraliseren. Oké, 14.000 woningen in het gewest, maar die komen toch niet allemaal in Amersfoort, was zijn opmerking.

Schijnbaar weet onze gewestvoorzitter waar die 14.000 woningen dan wél moeten komen. Ik heb hem vandaag dus maar eens een brief gestuurd (zie ook onder de knop ‘achtergronden’ op deze site) en gevraagd of hij de informatie wil geven die ons gisteren door de NV Utrecht werd onthouden. Op initiatief van Mirjam Barendregt komen we er binnenkort in de raad op terug, het zal plezierig zijn als we dan over dezelfde kennis beschikken als onze grote roerganger binnen het gewest!

Venlo heeft zijn eigen aanpak van het drugsprobleem

Woensdag 21 september 2005

Het Nirov organiseerde deze dag een excursie naar Venlo. Het is een van de bezoeken dit jaar in een reeks van acht, die allen de aanpak van de stedelijke vernieuwing tot onderwerp hebben. In Venlo stond het project Q4 op de agenda. Achter deze sobere omschrijving schuilt een deel van het centrum dat meer dan berucht is. In het noordelijke deel van het centrum van Venlo waren tot enkele jaren geleden zo’n 65 illegale coffeeshops gevestigd en vond een levendige straathandel in drugs plaats. De gebruikers kwam vrijwel allemaal uit Duitsland, binnen een streel van 100 kilometer ligt het Ruhrgebied waar zo’n 18 miljoen Duitsers wonen die in hun eigen land moeilijk in hun verslaving kunnen voorzien. Voor de inwoners van Venlo was Q4 intussen een no-go-gebied geworden.

De aanpak van het probleem, waarmee in 2001 is begonnen, is voortvarend. Ruim de helft van de illegale coffeeshops is al gesloten, onder meer door de pandeigenaren in hun economische belangen aan te pakken. Het gebied staat vol camera’s en er wordt scherp gehandhaafd. Doelstelling is dat in 2010 het probleem is opgelost. Een deel van de handel is verplaatst naar een plek buiten de stad, vlak bij de grensovergang. De handel op die plek is gelegaliseerd, waardoor het ook is te managen en de criminele sfeer rondom de handel beter is te bestrijden. Er wordt samengewerkt met de Duitse en Turkse justitie (de drugshandel in Venlo is grotendeels in Turkse handen), het beleid is verre van soft.
Wat maakt Q4 zo interessant voor de stadsvernieuwing? De ontruimde panden maken onderdeel uit van het project ‘Proeftuin voor cultuurwijk Q4’. Na aankoop en herstel van de drugspanden worden deze gereserveerd voor culturele activiteiten. Onder gunstige voorwaarden kunnen kunstenaars en culturele ondernemers hun bijdrage leveren aan de metamorfose in dit gebied. Het proces begint, na een weifelende start, zijn vruchten af te werpen.
Dat de gemeente er iets voor over heeft, bewijzen de financiële cijfers. Er wordt door de gemeente 220 miljoen euro geïnvesteerd, met een gemaximaliseerd exploitatietekort van 30 miljoen euro. De corporaties leveren hun bijdrage, onder meer door een sloopprogramma en de bouw van 600 nieuwe woningen, gereed in 2015, met een exploitatietekort van 80 miljoen euro.

Belangrijk voor een dergelijk project is de medewerking van de oorspronkelijke bewoners en ondernemers in het gebied. Hiervoor is een klankbordgroep opgericht waarvoor Servaas Huijs, een bekend ex-Tweede-Kamerlid uit Venlo, het voorzitterschap vervult. De missie van de klankbordgroep is eenvoudig: verlos de binnenstad van de overlast. In Venlo is men overigens van mening dat de opvang van overlastveroorzakende dak- en thuislozen niet in of aan de rand van het centrum hoeft plaats te vinden. Een deel van de voorzieningen voor de opvang ligt aan de andere kant van de rivier waardoor van een overlastprobleem door die groep in centrum weinig sprake is (ik krijg nog nadere informatie toegestuurd!). Commerciële ontwikkelaars, die oorspronkelijk bij het plan waren betrokken, bleken vanuit hun beperkte doelstelling meer een rem dan een middel voor het project te zijn en zijn buiten het proces gezet.

Een groot probleem bij het project Q4 vormde de ambtelijke stroperigheid en de eigen belangen die allerlei afdelingen binnen het stadhuis nastreefden. De verantwoording voor het project is daarom overgedragen aan een externe projectdirecteur. De gemeenteraad is voor het plan gewonnen door een systeem van workshops waardoor enerzijds wensen vanuit de raad optimaal kunnen meespelen, anderzijds de raadsleden worden gecommitteerd voor het gehele proces.

Weg met de besloten vergaderingen

Dinsdag 20 september 2005

Het was een boeiend half uurtje, deze avond tijdens De Raad. Wordt het dossier Vahstal in openbaarheid of in beslotenheid behandeld? Na het nodige getouwtrek heeft de Ronde (vroeger heette dat: de commissie) besloten om in openbaarheid over dit onderwerp te vergaderen. De meeste coalitiepartijen waren hier tegen, maar omdat in De Ronde het aantal aan het gesprek deelnemende partijen de stemming bepaalt en niet de optelsom van de fractiegrootte, kon eindelijk de noodzakelijke openheid worden bereikt. Over de openbaarheid van de stukken is nog niet besloten, een half uur bleek te kort te zijn. Over de inhoud van het geheel wordt volgende week gesproken.

Zou de beslotenheid niet zijn opgeheven, dan hadden Jouw Amersfoort, de SP en de BPA het overleg verlaten. Een van mijn argument daarbij, tijdens het overleg naar voren gebracht, is eigenlijk simpel. Wil ik een goed besluit nemen of een correct advies geven, dan moet ik belangen tegen elkaar kunnen afwegen. Daarvoor is het noodzakelijk dat ik bij een dossier zoals dat van Vahstal niet alleen de opvattingen van het college ken, maar ook de argumenten van belanghebbenden buiten het stadhuis. Doordat de stukken over dit onderwerp waren uitgelekt, hadden verschillende groepen belanghebbenden hun bezwaren tegen de voorgestelde oplossing al geuit. Hun zorgen zijn niet terecht, werd in het stadhuis geroepen. Dat is dus de vraag, en die vraag kan alleen worden beantwoord indien belanghebbende over voldoende informatie beschikken.
Het college begint tegen het einde van deze raadsperiode steeds meer zaken naar de beslotenheid te verwijzen. Daarbij gaat het in veel gevallen om veel geld, niet alleen bij het dossier Vahstal maar ook bij zaken zoals de baggerstort. Ik zal niet ontkennen, soms zijn de commerciële belangen van de gemeente zo groot en is de onderhandelingspositie zo subtiel, dat beslotenheid is te verdedigen. Maar voordat ergens een finaal besluit over valt, is discussie in de openbaarheid noodzakelijk zodat belanghebbenden ook hun zegje kunnen doen en de gemeenteraad alle belangen kan laten meewegen.
Overigens: wanneer bij het dossier Vahstal het voorstel van wethouder Jan de Wilde wordt gevolgd, zullen we nooit weten welke blunders uit het verleden bij een arbitragetraject boven water zouden zijn gekomen. Van een echte financiële afweging kan daardoor geen sprake zijn. En wat de nu voorgestelde oplossing ons precies gaat kosten – inclusief eventuele schadeloosstellingen en dergelijke – is ook niet helemaal helder.

Hoe dan ook: nog voor de verkiezingen moet een aantal blunders uit het verleden worden rechtgetrokken: Vahstal, Smink, Bokkeduinen. Wat ons nog te wachten staat, weet ik nog niet. Maar dat elke oplossing gemeenschapsgeld kost zonder dat de schuldige bestuurders (die intussen het hazenpad hebben gekozen) daarvoor ter verantwoording worden geroepen, is een slechte zaak en vergroot het vertrouwen in de kwaliteit van het openbare bestuur niet.

Moet De Wilde opstappen?

Maandag 19 september 2005

‘De Wilde moet opstappen’ Met deze kop opende de Amersfoortse Courant vandaag zijn regionale pagina’s. Behandeld werd een persbericht dat Hans van Wegen heeft verspreid. Kort samengevat: Jan de Wilde behandelt op dit moment allerlei gevoelige dossiers die raakvlakken hebben met het werkgebied waarin hij vanaf maart volgend jaar verkeert. Zoals bekend krijgt Jan de Wilde na de verkiezingen een directiefunctie bij de Amersfoortse projectontwikkelaar Schipper Bosch. Door de nieuwe functie die hij binnenkort gaat vervullen, wordt de geloofwaardigheid van zijn optreden in het bijzonder en van het openbare bestuur in het algemeen geschaad, aldus Hans van Wegen.

Ik kan mij in die redenatie wel vinden. Ik weet dat er ook anders over wordt gedacht: binnen PvdA-kringen bijvoorbeeld (de partij van Jan de Wilde) wordt gesteld dat het jammer is dat een goede wethouder vertrekt en dat we zo lang mogelijk van zijn kwaliteiten moeten profiteren. Als dat werkelijk zo is, had de PvdA druk op Jan de Wilde moeten uitoefenen om als wethouder beschikbaar te blijven. In het algemeen mag je stellen: wie A zegt, moet ook B zeggen – en de consequenties daarvan voor lief nemen.
Ik bestrijd niemand het recht om een overstap naar een andere bedrijfstak te maken, of dat nou wethouder De Wilde is of SOB-directeur Willem de Jager. Maar laten eerlijk zijn over de gevolgen daarvan: deze functionarissen nemen kennis mee over gevoeligheden binnen de gemeente die in relatie met de bedrijven Schipper Bosch of Heijmans, de nieuwe werkgevers van deze heren, van betekenis kan zijn.
De toezegging dat zij de eerste twee jaren zich niet met Amersfoort bemoeien en een werkplek krijgen in Arnhem en Groningen, is boerenkul. Wanneer Amersfoortse collega’s van Jan de Wilde binnen Schipper Bosch een moeilijk contact hebben met het Amersfoortse gemeentebestuur, zullen ze – al is het maar informeel – om een advies van Jan de Wilde vragen. Als Jan de Wilde vervolgens weigert om informatie te geven die essentieel is voor de bedrijfsvoering van Schipper Bosch, dan is het moment waarop hij zijn jas kan pakken nabij. Datzelfde geldt voor Willem de Jager bij Heijmans.

Daar moeten we dus niet schimmig over doen. Maar de keerzijde is dat een wethouder die een dergelijke overstap maakt, vanaf het moment dat hij dat besluit heeft genomen ook consequent moet zijn en meteen de deur van het stadhuis achter zich moet dichttrekken. Het overdragen van delen van zijn portefeuille aan collega’s stelt immers ook maar weinig voor. Tenslotte vergadert het college twee keer per week collectief. Ik kan mij niet voorstellen dat de dominante rol die Jan de Wilde de afgelopen jaren in het college heeft ingenomen, ineens in rook opgaat. Dus ben ik het eens met Hans van Wegen.

Het blijft spannend bij onze oosterburen

Zondag 18 september 2005

De uitslagenavond van de Duitse verkiezingen is boeiend en verrassend. Vooral het debacle van de CDU is opvallend. Net zo opvallend is de grote zelfverzekerdheid van Gerhard Schröder die het Kanzelierschap voor de komende vier jaren opeist, ondanks het (geringe) verlies van zijn partij op de CDU. Toch geloof ik dat hij weet wat hij doet.
We gaan de komende tijd de discussie meemaken of je de CDU/CSU als één groep mag zien, die in deze combinatie dus een nipte winst heeft behaald, of dat het twee afzonderlijke partijen zijn. Het optreden van CDU/CSU past bij de argumentatie die de SPD gaat hanteren: bij vrijwel elke gelegenheid treden de twee christelijke partijen gescheiden op. Bij discussieronden vaardigt elk van de twee zijn eigen woordvoerder af, partijbijeenkomsten worden gescheiden gehouden en ieder heeft zijn eigen kandidatenlijst.

Ik twijfel er niet aan dat de SPD het zelfverzekerde optreden van deze avond terdege heeft voorbereid. Er zullen dure juristen zijn geraadpleegd die de komende tijd aan zullen tonen dat de CDU 27 procent van de stemmen heeft gehaald en de Beierische CSU 8 procent. Vanuit die optiek is de SPD met 34 procent dus de grootste partij en heeft daarmee recht op de Kanzlerpositie.
Dat wordt dus weer een juridisch moeilijke beslissing voor Bondspresident Köhler, na al het gedoe over de vervroegde verkiezingen. Köhler moet de lijsttrekker die de meeste steun heeft verworven (in het algemeen de grootste partij, al is hier onder Helmut Schmid al eerder van afgeweken) verzoeken om als toekomstige Kanzler een regeringsprogramma te presenteren en een Kabinet te vormen. Om het even of hij Angela Merkel of Gerhard Schröder uitnodigt, hij gaat een periode van heftige discussie en juridische haarkloverij tegemoet.
Als uiteindelijk Merkel toch als eerste de formatietaak krijgt en de SPD bij haar weigering blijft om met haar een grote coalitie te vormen, dan staat zij met lege handen, er vanuit gaande dat ook Die Grünen bij hun afwijzende opstelling blijven. Het knelt voor Angela Merkel temeer omdat mag worden aangenomen dat Die Linken/PDS haar nooit de noodzakelijke steun zullen geven. Dan moet in tweede instantie Schröder het proberen. Als het hem ook niet lukt om een herkenbare meerderheid te verwerven, dan vindt er een derde stemming tussen deze beide kandidaten plaats, waarbij de rol van Die Linken/PDS essentieel is. Tegen dat licht gezien is de zelfverzekerdheid van Gerhard Schröder makkelijk te verklaren: linksom of rechtsom, hij heeft betere kaarten in handen dan Angela Merkel.

Deze discussie kan enkele weken in beslag nemen, want door het overlijden van een NPD-kandidate in Dresden – het intussen alom bekende kiesdistrict 106 – vindt in dat district pas over twee weken de verkiezing plaats. Tot dat moment is er nog geen officiële uitslag. En in die tussentijd kan ook nog binnen de CDU de nodige ruzie uitbreken. Angela Merkel was een omstreden kandidate, er stonden nogal wat anderen te dringen voor het CDU-leiderschap. De vervroegde verkiezingen hebben Angela Merkel een voortijdige en vaste positie als politiek leider bezorgd, maar door haar feitelijke verkiezingsnederlaag is zij haar politieke toekomst binnen de CDU niet meer zeker. De gebruiken binnen het Duitse politieke landschap zijn op dat punt genadeloos.

Waarom ik toch Schröder zou kiezen

Zaterdag 17 september 2005

Schröder of Merkel! Morgen moeten de Duitsers een nieuwe Bundeskanzler kiezen. Eigenlijk ben ik blij dat ik niet voor de keuze wordt gesteld zoals dat onze oosterburen deze dagen overkomt. Het is een beetje als het dossier Vahstal in onze stad: elke keuze die je maakt is slecht, je mag slechts hopen dat je de minst slechte oplossing kiest. Of die keuze de goede is, weet je misschien pas achteraf – of ook niet, want het resultaat van het niet gekozen alternatief zal nooit bekend worden.
Schröder of Merkel? Het enige wat je kunt doen, is de negatieve aspecten bij elk van de twee op een rij zetten en kijken wie de minste mintekens verzamelt. De beste kiezen van de twee slechten. De Duitse kiezer heeft nog een escape: hij kan ook thuisblijven. Een laffe oplossing, als Amersfoorts gemeenteraadslid is die mogelijkheid niet geboden. Elk keuze is een slechte, elke keuze kost geld. Het loon van jarenlang slecht beleid.

Daarbij hoeft het de Duitsers helemaal niet zo slecht te gaan. De economische potentie van het land is groter dan de realiteit. De problemen zitten tussen de oren van de mensen. Vanuit dat standpunt geredeneerd is een nieuwe dirigent op de bok bij voorbaat een verbetering. Het kan leiden tot optimisme, tot een nieuw elan. Hoewel: nuchter beschouwd heeft Schröder de afgelopen zeven jaren het niet slechter gedaan dan zijn collega’s in andere Europese staten, integendeel, zou ik haast zeggen. Maar hij was gevangene van de omstandigheden, variërend van een mislukte Wiederhereinigung tot een verstarde maatschappij waar nooit een equivalent van het akkoord van Wassenaar tot stand kon komen. Niemand was bereid iets in te leveren, vakbeweging noch werkgevers, studenten noch ouderen, en zeker niet al diegenen die het nog steeds goed hebben.

Toch zou ik niet voor Angie Merkel kiezen. Dat zij een vrouw is, pleit voor haar, net zo goed als het feit dat zij een Oostduitse is. Maar in haar DDR-geschiedenis zitten ook haar problemen. Merkel was een domineesdochter in het communistische Oostduitsland. Een paria binnen het staatssocialisme, zou je denken. Toch stonden bij de domineesfamilie twee auto’s voor de deur, was Merkel lid van de FDJ, mocht zij – uniek voor een domineesdochter in de DDR – een academische opleiding volgen en kreeg een mooie wetenschappelijke baan. Zij moet zich bovengemiddeld hebben geëngageerd binnen het communistische staatsbestel.
Toen de muur viel, was er weinig enthousiasme bij haar te bespeuren: ze ging naar de sauna in plaats van mee te lopen met haar dolblije Berlijnse buren, gloeiend van opwinding en geluk over het neerhalen van de muur die oost en west 28 jaar lang scheidde. Ze werd lid van de splinterpartij Demokratische Aufbruch, maar deed dat pas nadat elk gevaar was geweken. Een rasopportunist, niet bereid tot het nemen van risico’s en met een geringe mate aan courage. De cultuur van achterklap en intrige, eigen aan een Oostduits staatsinstituut, had ze zich wel eigen gemaakt. Dit heeft haar geholpen bij haar ellebogencarrière binnen de CDU. Maar binnen deze partij heeft zij een eigen coterie om zich verzameld, kritische geesten werden door haar buiten spel gezet. Het zijn de eigenschappen die je juist niét moet wensen bij een Kanzler, bij de leider van een van de belangrijkste economieën in ons werelddeel.

En daarom zou ik toch Schröder stemmen!

Klagen als je de boot hebt gemist: een mislukte trouvaille

Vrijdag 16 september 2005

Via via kreeg ik het persbericht van Ton Berends onder ogen. Hart voor Amersfoort houdt in maart op te bestaan. Een van de redenen ligt in het feit dat Ton niet op een hoge plaats op de lijst van Jouw Amersfoort een plekje kon krijgen, zo las ik.

De gesprekken die Ton Berends de afgelopen tijd over samenwerking met Jouw Amersfoort heeft gevoerd, waren een zaak voor het bestuur van deze partijen. Wat dat betreft hoef ik niet in te gaan op het besluit van Ton Berends. Toch kan ik niet helemaal aan het persbericht voorbij gaan. Een deel van de klachten over mislukte samenwerking heeft betrekking op de periode die aan de vorming van Jouw Amersfoort vooraf is gegaan, een periode van gesprekken waarop ik in elk geval ben aan te spreken.
Ruim een jaar lang werkten Hart voor Amersfoort en Leefbaar Amersfoort samen, vooral op commissieniveau. We hadden in die tijd gezamenlijke fractievergaderingen. Vanaf december, toen D66 de eerste toenadering met Leefbaar Amersfoort zocht, kwam de voortgang van de gesprekken tussen deze twee partijen regelmatig binnen de fractie aan de orde. Ton zat daarbij en keek er naar. Toen het er na enkele maanden naar uitzag dat de samenwerking mogelijk was, heb ik bij Ton Berends thuis de stand van zaken doorgenomen. Het was 2 april, een mooie voorjaarsdag. Op tafel lag de vraag: doe je mee of niet. Op dat moment was instappen nog een optie, bij de gesprekken met D66 was ruimte opengelaten voor deelname van Hart voor Amersfoort. Bij Ton in de tuin, onder het genot van door Roelie gebakken strudeltaart, maakte ik Ton duidelijk dat hij niet nog langer moest blijven twijfelen: de gesprekken gingen verder, bij de Kadernotabehandeling wilden we de zaak rond hebben en voor die tijd moesten concrete principeafspraken worden gemaakt, ook in de personele sfeer.

Ton bleef twijfelen, overwoog zijn eigen belangen en verwees bij herhaling naar de ledenvergadering die hij moest afwachten en die telkens weer werd uitgesteld, een half jaar lang. Was het zijn gezondheid, ging het om financiën, ik weet het niet. Ook de collega’s van D66 drongen op hem aan, maar Ton Berends bleef de zaak afhouden. Tegen dat licht gehouden is zijn persbericht meer dan een gotspe!

Beslotenheid en slecht beleid, het past niet bij elkaar

Donderdag 15 september 2005

Het dossier Vahstal ligt op straat, de eerste reacties komen binnen. Bij mij knaagt het, zoals bij meer raadsleden. Vergaderen in beslotenheid, geheime stukken: het staat mij tegen en het behoort niet tot de cultuur van Jouw Amersfoort. Maar zelfs de SP is deze weg ingeslagen, vanuit dezelfde opvattingen die ook bij mij leefden: wegblijven snijd je af van de informatie die je uiteindelijk nodig hebt om een beslissing te kunnen nemen, en, hoe dan ook, er bestaat zoiets als collectieve verantwoordelijkheid.

En toch past het niet: in beslotenheid praten over een besluit dat de Amersfoortse gemeenschap veel geld kost, om het even of je voor of tegen de oplossing bent zoals die nu uit alle Amersfoortse media is te ontnemen. De keuze voor de minst slechte van de geboden alternatieven. Mijn verzoek vandaag om het dossier toch maar formeel openbaar te maken, lucht op. Een slot op je mond terwijl half Amersfoort weet wat in beslotenheid is besproken, terwijl talloze mensen je om commentaar vragen, waarbij je niet op de vragen mag ingaan omdat je al snel de grens van geheimhouding overschrijdt – Kafka laat groeten!
Baggerstort, Midlandpark, Vahstal: de lijken storten na elkaar uit de kast. Er is irritatie bij het college (tot de burgemeester toe) als je beweert dat ons gemeentebestuur een slechte onderhandelaar is. Maar als die bewering onjuist is, waarom moeten we dan telkens in beslotenheid over de financiële consequenties van mismanagement en verkeerde beslissingen praten?

De kwestie Vahstal staat in de etalage

Woensdag 14 september 2005

De Amersfoortse Courant en De Stad Amersfoort hebben vandaag aandacht besteed aan de ‘kwestie Vahstal’. Ik weet vrijwel zeker dat Omroep Amersfoort de komende dagen volgt. De media blijken te beschikken over allerlei stukken uit een besloten vergadering waar de relatie met Vahstal aan de orde is geweest. De gemeente had de stukken dus net zo goed huis aan huis kunnen verspreiden – over geheimhouding gesproken.

Intussen doet zich nu wel het curieuze feit voor dat heel Amersfoort praat over een uiterst gevoelige zaak, terwijl ik als raadslid een slot op de mond heb. Ik zal de griffie vandaag nog vragen om onder mijn naam een voorstel te formuleren om de geheimhouding op te heffen. Uiteindelijk beslist de raad over de besloten behandeling van een politiek gevoelig onderwerp. Het kan dan altijd nog zijn dat het college met steekhoudende argumenten komt om de geheimhouding te handhaven, maar dat moet dan maar blijken.
Ik hoef niet te zwijgen over zaken die terzijde bij dit onderwerp zijn betrokken. Een van mijn collega-fractievoorzitters heeft er over geklaagd dat hij, door de besloten vergadering over de kwestie Vahstal, zijn fractiegenoten niet kan informeren, terwijl die wel hun goedkeuring moeten geven aan een eventuele overeenkomst. Dat is kul: als fractievoorzitter heb ik mijn fractiegenoten altijd geïnformeerd over de besloten vergaderingen. Elk raadslid heeft een eed afgelegd en is aan de geheimhouding gehouden. Zou een fractiegenoot principiële bezwaren hebben, dan kan hij even de kamer uit voor een kopje koffie!

Gaat het college maatregelen nemen tegen het lekken van de Vahstalstukken. Mijn eerste reactie op een vraag in die richting was: ‘Dat kunnen ze nauwelijks nalaten.’ Intussen ben ik wijzer geworden: het is de gemeenteraad die besluit tot geheimhouding en het is dus ook de gemeenteraad of het Presidium die tot een onderzoek kan besluiten. Het presidium zou de voorzitter van de raad kunnen vragen actie te ondernemen, maar het blijft een verantwoording van de raad.
Het enige dat ik op vragen heb geantwoord is het feit dat ik achter het collegevoorstel sta. Het is de beste van twee slechte oplossingen en voorkomt dat we in een jarenlange brei van procedures terecht komen. Voor de rest mag ik er niets over zeggen!

De nieuwe werkwijze van de raad

Dinsdag 13 september 2005

Deze avond wordt zo’n dertigtal vertegenwoordigers van allerlei organisaties en bewonersgroepen geïnformeerd over de nieuwe werkwijze van de raad. Deze gaat dinsdag 20 september in. Kort gezegd komt het er op neer dat de raad vanaf volgende week elke week vergadert. De raadsavonden vallen in drie delen uiteen: Het Plein, waar iedereen een initiatief, idee of voorstel kan presenteren, ambtenaren, organisaties, wethouders, raadsleden, belangengroepen en noem maar op. Daarna volgt De Ronde, drie parallelle vergadersessies waar binnen een strak tijdschema voorstellen worden besproken en besluiten worden voorbereid. De avond sluit af met Het Besluit, de feitelijke raadszitting waar, na korte stemverklaringen, de noodzakelijke formele besluiten worden genomen.

Als het goed is biedt de nieuwe werkwijze meer mogelijkheden aan bewonersgroepen en organisaties om met voorstellen te komen en invloed uit te oefenen. De reacties deze avond zijn dan ook positief. Iedereen is zich er van bewust dat het om een experiment gaat, maar indien het algemene gevoel is dat het raadsgebeuren daardoor effectiever en transparanter plaatsvindt, dan moet je zo’n experiment ook durfen aangaan.
Of er onder de negentig procent van de Amersfoorters die feitelijk nauwelijks kennis hebben van het wel en wee binnen de raad, ineens een vreugdekreet ontspringt, betwijfel ik. Ook met de nieuwe werkwijze zal het velen weinig interesseren wat er op het stadhuis gebeurd. De opvatting van de meeste mensen is immers: als ik mijn paspoort maar snel krijg, mijn dakkapel mag plaatsen, mijn auto kan parkeren, als de straat maar wordt schoongehouden en mijn drol wordt afgevoerd, dan hebben ze op het stadhuis mijn zegen en doen ze hun ding maar. De realiteit waarmee je als raadslid moet leven.

Zonder handhaven geen veilige binnenstad

Maandag 12 september 2005

Deze avond komen tientallen binnenstadbewoners in de school aan de Schimmelpenninckade bijeen. Er wordt gesproken over de verkeersveiligheid in de binnenstad. Dat het daarmee droevig is gesteld, blijkt uit de stroom van voorbeelden die naar voren komt. Er wordt op veel plaatsen te hard gereden, vooral ’s avonds en ’s nachts. Parkeren vindt plaats op plekken waardoor de veiligheid ernstig gevaar loopt. Door asociaal gedrag is er regelmatig sprake van geluidsoverlast: brommertjes met knallende knalpijpen en auto’s die zijn omgebouwd tot rijdende geluidsboxen op sterkte honderd.

De oorzaak van de overlast varieert van onoplettendheid tot hufterig gedrag. Uit de discussie blijkt dat maatregelen, zoals dertig-kilometerzone en verkeersdrempels, aardige pogingen zijn om de overlast te beperken, maar het grote knelpunt is het handhavingsbeleid. Er is te weinig politiepersoneel, de prioriteiten liggen bij hele andere problemen en regelmatig ervaren de binnenstadbewoners dat agenten de andere kant opkijken of niet adequaat reageren.
De politie zal veel van de klachten die binnenstadbewoners over het verkeer hebben, beschouwen als kleine incidenten. Gezien de beperkte mankracht krijgen die minder aandacht, er ligt groter werk te wachten. Toch is dat een verkeerde weg. Wat in de ogen van de politie en van beleidsambtenaren slechts kleine incidenten zijn, kan voor honderden binnenstadbewoners essentiële vormen aannemen. Woongenot wordt vaak niet bepaald door enkele grote gebaren, maar door een aaneenschakeling van kleine gebeurtenissen.
Dan moet je maar niet in de binnenstad gaan wonen, zullen sommigen mensen denken. Een verkeerde opvatting. Ook in de binnenstad moeten mensen zich aan regels houden. Wie in de binnenstad woont mag verwachten dat de overheid zich inzet voor het welzijn en de veiligheid van de bewoners. Zeker wanneer diezelfde overheid alle moeite doet om het wonen in de binnenstad te stimuleren.

Een ding is duidelijk: het oplossen van de verkeersproblemen vergt geld. Het gaat daarbij niet zozeer om het geld voor een drempeltje hier en een verkeersbord daar, maar om geld voor het handhaven van de regels. En het gaat om het inzicht bij de politie en op het stadhuis dat veel incidenten samen een groot probleem vormen dat je niet zo maar kunt laten liggen.

Nieuw licht op baggerproblemen door kabinetsstandpunt

Zondag 11 september 2005

In het blad Waterforum wordt ingegaan op het nieuwe waterbodembeleid van het kabinet. Op 29 augustus werd het kabinetsstandpunt hierover aan te Tweede Kamer gestuurd. In dit standpunt wordt veel aandacht besteed aan het baggerbeleid. De regering wil de achterstand bij het baggeren inhalen en gaat hiervoor de regels versoepelen.
Er moeten veel meer baggerdepots komen, waardoor de aanvoerlijnen korter worden en de kosten kunnen worden gedrukt. Bij de regelgeving wil het kabinet voorschriften laten vervallen, zoals het voeren van een aparte administratie voor verontreinigde locaties, de regels voor hergebruik en beperkingen bij het gebruik van bagger als bodem of bouwstof.

Dit lezende vroeg ik mij af: wat heeft dit voor consequenties voor de aanvoer van bagger naar de stortplaats van Smink. Meer stortplaatsen betekent: minder aanvoer naar de bestaande plekken, waarvan Smink er een is. In de raad heb ik vorige week betoogd dat het betalen van 14 tot 19 miljoen euro gemeenschapsgeld aan Smink een veel te hoge prijs is voor een probleem dat zich mogelijkerwijze langs de wetten van de markt oplost. Het kabinetsstandpunt was mij – en voor zover ik weet niemand in de raad – op dat moment nog niet bekend. Ik zie het als een onderbouwing van mijn stelling. Maar ja, zonder hoge schadevergoedingen vervalt de argumentatie tot het bouwen van duizenden woningen in Vathorst-West, dus waar praten we over!

Wat is er mis met de Amersfoortse Courant?

Zaterdag 10 september 2005

Vandaag ontmoet ik zes mensen die meedelen dat zij hun abonnement op de Amersfoortse Courant gaan opzeggen. Van enkelen van hen weet ik dat ze het ook gaan doen. De rode lijn in de kritiek op de nieuwe formule van de AD/AC is: je krijgt erg veel nieuws over je heen gestort, maar het is grotendeels nieuws waarop men niet zit te wachten. En het nieuws waarvoor wél belangstelling bestaat is van een dusdanige oppervlakkigheid dat daaruit ook weinig voldoening is te halen.

Omdat ik zelf ook abonnee van de Amersfoortse Courant ben (en tegen mijn wil sinds kort ook van het AD, wat eigenlijk geen krant is), kan ik mij in veel van de kritiek wel vinden. Als gemeenteraadslid kun je er nauwelijks omheen om abonnee van het enige dagblad te zijn dat ook enig nieuws over de eigen gemeente presenteert. Maar ik moet wel bekennen: sinds 1 september beleef ik nog weinig vreugde aan onze plaatselijke krant. Wat ik vooral jammer vind is de wetenschap dat er bij de Amersfoortse Courant goede stadsverslaggevers zitten – ik kom in elk geval dezelfde namen tegen als vóór 1 september. Aan de redacteuren kan het dus niet liggen, het zijn de managers die ons voor dom verkopen.

Muziek en politiek: waar blijft de jeugd

Vrijdag 9 september 2005

Terugrijdend van het Concertgebouw naar Amersfoort geniet ik nog na van de muziek van Debussy en Sibelius, prachtig vertolkt door het concertgebouworkest onder leiding van zijn nieuwe maestro Mariss Jansons. Dan realiseer ik mij ineens dat er parallellen bestaan tussen het klassieke muziekleven en de politiek. In beide werelden roept men regelmatig dat de jeugd node wordt gemist. Wie mij vraagt of dat werkelijk zo is, moet ik met een ja en een neen beantwoorden.

Eerst de muziek. In de concertzalen kom je inderdaad weinig mensen tegen die jonger zijn dan 35 jaren (dit overigens in tegenstelling tot het Amsterdamse Muziektheater wanneer daar Het Nationaal Ballet optreedt). Deze klacht is waarschijnlijk zo oud als het Concertgebouw zelf – en dat is al 117 jaar – en toch is de belangstelling groot. De laatste tien jaren is het bezoekersaantal aan het Concertgebouw alleen maar toegenomen. Uit het jaarverslag van het Concertgebouw dat vorige week op mijn deurmat viel, blijkt dat een aantal belangrijke abonnementenseries een zaalbezetting tot honderd procent opleveren.
Ik geloof dat actieve belangstelling voor klassieke muziek met leeftijd en ervaring heeft te maken. Muziek is emotie en emotie voor klassieke muziek bouw je in de loop van de jaren op. Natuurlijk zie je ook wel jongeren in het Concertgebouw, maar die hebben ongetwijfeld het geluk gehad om vanaf de baarmoeder met klassieke muziek te zijn opgegroeid. Maar voor de rest zou ik zeggen: een wat ouder muziekpubliek, daar is niets mis mee.

En zo is het ook voor de politiek, al gelden daar wat subtielere regels. De meeste mensen in mijn omgeving die zich actief met politiek bezighouden, zijn daarmee begonnen nadat de kinderoppas kon worden opgezegd en een stevige basis voor een beroepscarrière was gelegd. Zo in het vierde leeftijdsdecennium komt er meer tijd vrij voor maatschappelijke belangstelling en – wat misschien nog belangrijker is – is het aantal ervaringen toegenomen waarbij gebleken is dat de politiek maatschappelijk relevant is.
Gelukkig is er daarnaast – net als in de concertzalen – ook een groep jongere mensen die zich voor het openbare bestuur interesseert. Deze jongeren hebben ‘de politiek’ vaak met de paplepel ingegoten gekregen of zijn daar tijdens hun studie op gestuit. Wel merk ik in de dagelijkse praktijk dat jongeren die zich politiek arrangeren vaak – en dan steeds ongewild – de ouderen in hun omgeving imiteren. Net als bij de klassieke muziek zijn er maar weinig jongeren die zich in de politiek echt vernieuwend ontwikkelen. En dat is wel jammer!

Waarom Jouw Amersfoort voorlopig twee partijen bundelt

Donderdag 8 september 2005

Bijna twee jaar geleden maakten Leefbaar Amersfoort en Hart voor Amersfoort (HvA) de afspraak om op een aantal praktische punten samen te werken. Het ging hierbij niet om een fusie of andere vergaande vorm van omarming, de samenwerking beperkte zich tot een afstemming van standpunten die tijdens commissievergaderingen werden ingenomen. Hierdoor kon in de commissies met één woordvoerder worden gewerkt. Van deze afspraak werd afgeweken op punten waarbij elk van de twee partijen – bijvoorbeeld op basis van de programma’s – een standpunt vertegenwoordigde dat moeilijk door de samenwerkingspartner kon worden gesteund. Om het gezamenlijke optreden in de commissies mogelijk te maken, vonden er gezamenlijke fractievergaderingen plaats.

Begin dit jaar startte het gesprek tussen D66 en Leefbaar Amersfoort over een gezamenlijk optreden, uitmondend in een fusie van de fracties en het opstellen van een gemeenschappelijk verkiezingsprogramma en kandidatenlijst. Dit leidde in mei tot de presentatie van Jouw Amersfoort. Toen kort na de jaarwisseling duidelijk werd dat het onderzoek naar mogelijke samenwerking een positief resultaat opleverde, werd ook HvA bij de gesprekken betrokken – hoewel betrokken op dit punt misschien een te zwaar woord is. Leefbaar Amersfoort informeerde de fractievoorzitter van HvA uitvoerig over de stand van zaken en peilde in hoeverre HvA belangstelling had om aan de gesprekken over een samenwerking, die veel verder ging dan de toen lopende relatie met HvA, deel te nemen. Ook vanuit de D66 werden intussen contacten gelegd met HvA.
HvA kon niet direct reageren, wat logisch was. Fractievoorzitter Ton Berends wilde eerst overleg met zijn achterban, en die was niet direct en per ommegaande op te roepen. Op het moment dat bleek dat deze ledenraadpleging, door verklaarbare omstandigheden, pas na de zomervakantie kon plaatsvinden, ontstond er een regelrecht probleem. Leefbaar Amersfoort en D66 wilden de samenwerking vanaf de behandeling van de Kadernota, in mei, presenteren – enkele maanden nadat HvA was gevraagd of de samenwerking verbreed kon worden tot drie partijen. Een uitstel tot in de herfst zat er niet in, wat de HvA-voorzitter zich kon voorstellen.

Nadat duidelijk was dat HvA vooreerst buiten de discussie bleef staan, werd een aantal personele afspraken tussen Leefbaar Amersfoort en D66 afgerond. Dit soort afspraken moet je vroeg in een samenwerkingsproces maken, omdat eventuele problemen op dit punt aan het eind van een overleg fnuikend kunnen zijn voor een beoogde samenwerking. Er werd een goed compromis gevonden, waarbij vooral naar het resultaat van het overleg en niet zozeer naar de sterkte van de twee fracties werd gekeken. Daarbij werd één uitzondering gemaakt: de partij die niet de lijsttrekker levert, wordt daarvoor binnen de eerste plaatsen gecompenseerd. Afgesproken werd tevens dat ook partij-onafhankelijken een plaats op de lijst konden krijgen en dat dit ook herkenbaar zou moeten zijn binnen de plaatsen die als ‘verkiesbaar’ gelden. Een gevoelig overleg waarbij moeilijk rekening kon worden gehouden met de partij die er nog niet uit was of zij überhaupt zou willen meedoen: HvA!

Welke personen op de plaatsen komen die binnen de lijst van Jouw Amersfoort voor Leefbaar Amersfoort, D66 en de onafhankelijke kandidaten zijn gereserveerd, is nog niet bekend. Leefbaar Amersfoort en D66 hebben hiervoor elk hun eigen procedure, het bestuur van Jouw Amersfoort is verantwoordelijk voor het benaderen van de onafhankelijke kandidaten. Daarbij is in het oog te houden dat D66 een historisch gegroeide procedure heeft waarbinnen elk lid invloed heeft op de volgorde op de kandidatenlijst. Ergens in oktober is de procedure bij D66 afgerond. dan heeft ook Leefbaar Amersfoort zijn huiswerk gemaakt en hebben de gesprekken met de onafhankelijke kandidaten plaatsgevonden.
Omdat je bij het maken van personele afspraken tussen twee partijen zorgvuldig moet zijn, is het feitelijk niet mogelijk om, nu met de uitvoering van de afspraken is begonnen, binnen het veld van de verkiesbare plaatsen alles weer overhoop te halen. Wat dat betreft is het jammer dat HvA – door omstandigheden geplaagd – niet binnen een half jaar een duidelijk antwoord kon geven.

Willemskwartier: aktieve wijkraad voorkomt problemen uit het verleden

Woensdag 7 september 2005

Deze dag staat een bezoek aan het Willemskwartier in Nijmegen in mijn agenda. Het is een door het Nirov georganiseerde excursie, onderdeel van een reeks van wijkbezoeken in het hele land, met als thema: innovatieve stadsvernieuwing. Het Nirov-initiatief, gesubsidieerd door het ministerie VROM, bestaat al enkele jaren, elk jaar wordt zo’n achttal stadsvernieuwingswijken bezocht: ik heb op deze wijze al heel wat projecten gezien waar de stadsvernieuwing op een min of meer bijzondere wijze wordt aangepakt, waar nieuwe ideeën worden uitgeprobeerd en waar opvallende bouwplannen worden gerealiseerd. Elk bezoek wordt afgesloten met een discussie tussen de aanwezige deskundigen, wat tot vaak boeiende inzichten leidt. Overigens: Nirov staat voor Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting.

Het Willemskwartier in Nijmegen is een wijk die is te vergelijken met het zuidelijke deel van het Soesterkwartier of de noordelijke omgeving van de Woestijgerweg in onze stad, om maar eens enkele voorbeelden te noemen. Er staan zo’n 1.600 woningen, waarvan er 1.400 in het bezit zijn van de woningbouwcorporatie Portaal. Een deel van de wijk is al vernieuwd, op korte termijn worden 450 woningen gesloopt en vervangen door gevarieerde nieuwbouw. Een buurtje met een paar honderd vooroorlogse woningen worden gehandhaafd als beschermd stadsgebied.
Het Willemskwartier heeft in het verleden regelmatig de pers gehaald. De sloop van de woningen in het deel dat intussen vernieuwd is, leidde tot heftige acties, brandstichting en gevechten met de politie. Het Willemskwartier is bekend om zijn drugspanden en in de omgeving van de enige winkelstraat geldt ’s avonds zelfs een samenscholingsverbod, om regelmatig terugkerende rellen te voorkomen. Maar in het deel van de wijk waar de stadsvernieuwing is afgerond, is sprake van een duidelijke imagoverbetering. Woningen die door Portaal in de verkoop worden gebracht, krijgen steeds meer belangstelling van woningzoekenden buiten het Willemskwartier, iets dat tien jaar geleden tot de uitzonderlijkheden behoorde.

Over de straten waar oudbouw al is vervangen door nieuwbouw, is weinig schokkends te vertellen. Blok voor blok zijn zo’n 700 woningen vervangen, zonder dat daarbij architectonische hoogstandjes zijn uitgevoerd. Misschien hangt dit samen met het feit dat Portaal een sterke rol vervult bij het stadsvernieuwingsproces, waardoor het accent meer op een goed beheer ligt dan op prestigegericht bouwen.
De eerste honderd woningen voor de nieuwe sloopplannen zijn net ontruimd en staan, door hekken omgeven, te wachten op de slopershamer. Leverde dit weer dezelfde beelden van opstand en onrust op als tien jaren geleden? Nee dus. Op initiatief van de gemeente is een klankbordgroep getransformeerd in een wijkraad. Deze wijkraad heeft een krachtige stem in het stadsvernieuwingsproces gekregen. Tijdens de uitgebreide wandeling door het Willemskwartier schieten verschillende bewoners de groep bezoekers, die worden vergezeld door gemeenteambtenaren en medewerkers van Portaal, aan. Het is vooral het meewandelende lid van de wijkraad dat steeds in gesprek gaat, vaak de mensen persoonlijk kent en serieuze notie neemt van opmerkingen. Het is hetzelfde wijkraadlid dat tijdens de aansluitende discussie sommige opmerkingen vanuit de gemeente en Portaal weet te relativeren, war zeer verhelderend is.

De stadsvernieuwing in het Nijmeegse Willemskwartier wordt sociaal intensief begeleid. Er is een terugkeergarantie voor alle bewoners, waarvan een substantieel deel ook gebruik maakt. Er zijn bewonerspanels en wie wil terugkeren krijgt verschillende inrichtingsmogelijkheden voor de woning gepresenteerd. De verhuiskostenvergoeding bedraagt 5.000 euro, en op dat punt stuitte ik op een Amersfoorts probleem. Welke vergoeding betalen wij in onze stad? Ik ben maar eens op de stoel van een stadsvernieuwingsbewoner gaan zitten, eentje die met internet kan omgaan. Ondanks meer dan een half uur dwalen door de gemeentelijke informatie, kon ik geen concrete gegevens vinden. Oké, er is een sociaal statuut voor de stadsvernieuwing en dat is weer gebaseerd op een convenant. Dat ik beide niet kan vinden, laat staan de concrete bedragen voor verhuiskosten boven water krijg, zal wel aan mij liggen!