Waarom Jouw Amersfoort voorlopig twee partijen bundelt

Donderdag 8 september 2005

Bijna twee jaar geleden maakten Leefbaar Amersfoort en Hart voor Amersfoort (HvA) de afspraak om op een aantal praktische punten samen te werken. Het ging hierbij niet om een fusie of andere vergaande vorm van omarming, de samenwerking beperkte zich tot een afstemming van standpunten die tijdens commissievergaderingen werden ingenomen. Hierdoor kon in de commissies met één woordvoerder worden gewerkt. Van deze afspraak werd afgeweken op punten waarbij elk van de twee partijen – bijvoorbeeld op basis van de programma’s – een standpunt vertegenwoordigde dat moeilijk door de samenwerkingspartner kon worden gesteund. Om het gezamenlijke optreden in de commissies mogelijk te maken, vonden er gezamenlijke fractievergaderingen plaats.

Begin dit jaar startte het gesprek tussen D66 en Leefbaar Amersfoort over een gezamenlijk optreden, uitmondend in een fusie van de fracties en het opstellen van een gemeenschappelijk verkiezingsprogramma en kandidatenlijst. Dit leidde in mei tot de presentatie van Jouw Amersfoort. Toen kort na de jaarwisseling duidelijk werd dat het onderzoek naar mogelijke samenwerking een positief resultaat opleverde, werd ook HvA bij de gesprekken betrokken – hoewel betrokken op dit punt misschien een te zwaar woord is. Leefbaar Amersfoort informeerde de fractievoorzitter van HvA uitvoerig over de stand van zaken en peilde in hoeverre HvA belangstelling had om aan de gesprekken over een samenwerking, die veel verder ging dan de toen lopende relatie met HvA, deel te nemen. Ook vanuit de D66 werden intussen contacten gelegd met HvA.
HvA kon niet direct reageren, wat logisch was. Fractievoorzitter Ton Berends wilde eerst overleg met zijn achterban, en die was niet direct en per ommegaande op te roepen. Op het moment dat bleek dat deze ledenraadpleging, door verklaarbare omstandigheden, pas na de zomervakantie kon plaatsvinden, ontstond er een regelrecht probleem. Leefbaar Amersfoort en D66 wilden de samenwerking vanaf de behandeling van de Kadernota, in mei, presenteren – enkele maanden nadat HvA was gevraagd of de samenwerking verbreed kon worden tot drie partijen. Een uitstel tot in de herfst zat er niet in, wat de HvA-voorzitter zich kon voorstellen.

Nadat duidelijk was dat HvA vooreerst buiten de discussie bleef staan, werd een aantal personele afspraken tussen Leefbaar Amersfoort en D66 afgerond. Dit soort afspraken moet je vroeg in een samenwerkingsproces maken, omdat eventuele problemen op dit punt aan het eind van een overleg fnuikend kunnen zijn voor een beoogde samenwerking. Er werd een goed compromis gevonden, waarbij vooral naar het resultaat van het overleg en niet zozeer naar de sterkte van de twee fracties werd gekeken. Daarbij werd één uitzondering gemaakt: de partij die niet de lijsttrekker levert, wordt daarvoor binnen de eerste plaatsen gecompenseerd. Afgesproken werd tevens dat ook partij-onafhankelijken een plaats op de lijst konden krijgen en dat dit ook herkenbaar zou moeten zijn binnen de plaatsen die als ‘verkiesbaar’ gelden. Een gevoelig overleg waarbij moeilijk rekening kon worden gehouden met de partij die er nog niet uit was of zij überhaupt zou willen meedoen: HvA!

Welke personen op de plaatsen komen die binnen de lijst van Jouw Amersfoort voor Leefbaar Amersfoort, D66 en de onafhankelijke kandidaten zijn gereserveerd, is nog niet bekend. Leefbaar Amersfoort en D66 hebben hiervoor elk hun eigen procedure, het bestuur van Jouw Amersfoort is verantwoordelijk voor het benaderen van de onafhankelijke kandidaten. Daarbij is in het oog te houden dat D66 een historisch gegroeide procedure heeft waarbinnen elk lid invloed heeft op de volgorde op de kandidatenlijst. Ergens in oktober is de procedure bij D66 afgerond. dan heeft ook Leefbaar Amersfoort zijn huiswerk gemaakt en hebben de gesprekken met de onafhankelijke kandidaten plaatsgevonden.
Omdat je bij het maken van personele afspraken tussen twee partijen zorgvuldig moet zijn, is het feitelijk niet mogelijk om, nu met de uitvoering van de afspraken is begonnen, binnen het veld van de verkiesbare plaatsen alles weer overhoop te halen. Wat dat betreft is het jammer dat HvA – door omstandigheden geplaagd – niet binnen een half jaar een duidelijk antwoord kon geven.

Willemskwartier: aktieve wijkraad voorkomt problemen uit het verleden

Woensdag 7 september 2005

Deze dag staat een bezoek aan het Willemskwartier in Nijmegen in mijn agenda. Het is een door het Nirov georganiseerde excursie, onderdeel van een reeks van wijkbezoeken in het hele land, met als thema: innovatieve stadsvernieuwing. Het Nirov-initiatief, gesubsidieerd door het ministerie VROM, bestaat al enkele jaren, elk jaar wordt zo’n achttal stadsvernieuwingswijken bezocht: ik heb op deze wijze al heel wat projecten gezien waar de stadsvernieuwing op een min of meer bijzondere wijze wordt aangepakt, waar nieuwe ideeën worden uitgeprobeerd en waar opvallende bouwplannen worden gerealiseerd. Elk bezoek wordt afgesloten met een discussie tussen de aanwezige deskundigen, wat tot vaak boeiende inzichten leidt. Overigens: Nirov staat voor Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting.

Het Willemskwartier in Nijmegen is een wijk die is te vergelijken met het zuidelijke deel van het Soesterkwartier of de noordelijke omgeving van de Woestijgerweg in onze stad, om maar eens enkele voorbeelden te noemen. Er staan zo’n 1.600 woningen, waarvan er 1.400 in het bezit zijn van de woningbouwcorporatie Portaal. Een deel van de wijk is al vernieuwd, op korte termijn worden 450 woningen gesloopt en vervangen door gevarieerde nieuwbouw. Een buurtje met een paar honderd vooroorlogse woningen worden gehandhaafd als beschermd stadsgebied.
Het Willemskwartier heeft in het verleden regelmatig de pers gehaald. De sloop van de woningen in het deel dat intussen vernieuwd is, leidde tot heftige acties, brandstichting en gevechten met de politie. Het Willemskwartier is bekend om zijn drugspanden en in de omgeving van de enige winkelstraat geldt ’s avonds zelfs een samenscholingsverbod, om regelmatig terugkerende rellen te voorkomen. Maar in het deel van de wijk waar de stadsvernieuwing is afgerond, is sprake van een duidelijke imagoverbetering. Woningen die door Portaal in de verkoop worden gebracht, krijgen steeds meer belangstelling van woningzoekenden buiten het Willemskwartier, iets dat tien jaar geleden tot de uitzonderlijkheden behoorde.

Over de straten waar oudbouw al is vervangen door nieuwbouw, is weinig schokkends te vertellen. Blok voor blok zijn zo’n 700 woningen vervangen, zonder dat daarbij architectonische hoogstandjes zijn uitgevoerd. Misschien hangt dit samen met het feit dat Portaal een sterke rol vervult bij het stadsvernieuwingsproces, waardoor het accent meer op een goed beheer ligt dan op prestigegericht bouwen.
De eerste honderd woningen voor de nieuwe sloopplannen zijn net ontruimd en staan, door hekken omgeven, te wachten op de slopershamer. Leverde dit weer dezelfde beelden van opstand en onrust op als tien jaren geleden? Nee dus. Op initiatief van de gemeente is een klankbordgroep getransformeerd in een wijkraad. Deze wijkraad heeft een krachtige stem in het stadsvernieuwingsproces gekregen. Tijdens de uitgebreide wandeling door het Willemskwartier schieten verschillende bewoners de groep bezoekers, die worden vergezeld door gemeenteambtenaren en medewerkers van Portaal, aan. Het is vooral het meewandelende lid van de wijkraad dat steeds in gesprek gaat, vaak de mensen persoonlijk kent en serieuze notie neemt van opmerkingen. Het is hetzelfde wijkraadlid dat tijdens de aansluitende discussie sommige opmerkingen vanuit de gemeente en Portaal weet te relativeren, war zeer verhelderend is.

De stadsvernieuwing in het Nijmeegse Willemskwartier wordt sociaal intensief begeleid. Er is een terugkeergarantie voor alle bewoners, waarvan een substantieel deel ook gebruik maakt. Er zijn bewonerspanels en wie wil terugkeren krijgt verschillende inrichtingsmogelijkheden voor de woning gepresenteerd. De verhuiskostenvergoeding bedraagt 5.000 euro, en op dat punt stuitte ik op een Amersfoorts probleem. Welke vergoeding betalen wij in onze stad? Ik ben maar eens op de stoel van een stadsvernieuwingsbewoner gaan zitten, eentje die met internet kan omgaan. Ondanks meer dan een half uur dwalen door de gemeentelijke informatie, kon ik geen concrete gegevens vinden. Oké, er is een sociaal statuut voor de stadsvernieuwing en dat is weer gebaseerd op een convenant. Dat ik beide niet kan vinden, laat staan de concrete bedragen voor verhuiskosten boven water krijg, zal wel aan mij liggen!