Moeilijke communicatie in de stadsvernieuwing

Woensdag 12 september 2005

Deze dag staat weer een stadsvernieuwingsexcursie van het Nirov (Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting) op het programma. Doel van de reis is de wijk De Laares in Enschede. Een interessant bezoek waar weer heel wat kan worden ‘opgeladen’’ Een item dat in De Laares aanspreekt is bijvoorbeeld de inzet van een wijkconciërge die een spilfunctie inneemt tussen de bewoners enerzijds en de Wijkontwikkelingsmaatschappij, de corporaties en de gemeente anderzijds. Vertrouwen en voldoende speelruimte om problemen op te lossen zijn hierbij de sleutelbegrippen.

Toch blijft een negatieve kant van de herstructurering in De Laares sterk in herinnering. Het is een onderdeel van de herstructurering waarmee ook de stadsvernieuwing in Amersfoort de komende jaren kan worden geconfronteerd. Daarbij vooraf het volgende: het Nirov nodigt voor het informeren van de deelnemende leden niet alleen vertegenwoordigers van de gemeente, de corporaties en andere organisaties uit. Als het even kan, worden ook bewonersgroeperingen bij het verstrekken van informatie betrokken. In De Laares overkwam mij iets wat mij – en andere deelnemers die regelmatig aan dit soort excursies deelnemen – niet eerder is overkomen: bewoners die hun tranen niet konden bedwingen bij het geven van informatie over de wijze waarop met de bewonersbelangen is omgegaan.

De gemeenteraad van Enschede heeft een aantal jaren (nog voor de vuurwerkramp) besloten dat enkele oude wijken rondom het centrum ingrijpend moeten worden gereconstrueerd. De raad heeft daarbij vastgesteld dat er vooral een grote slag moet worden gemaakt bij de verbetering van de sociale kwaliteit in deze wijken. Het zal wel anders zijn omschreven, maar het komt er op neer dat voor de zittende bewoners onvoldoende plaats overblijft. Nieuwe groepen koopkrachtige woningzoekenden vormen de doelgroep bij de stadsvernieuwing. De communicatie hierover in de richting van de bewoners in de saneringswijken is – blijkt tijdens de excursie – ronduit slecht geweest.
De bewoners in De Laares zijn in een vroeg stadium geïnformeerd over het feit dat hun buurt op de schop gaat. Dat kreeg ook instemming, de bewoners wilden zelf niet anders. Nadat de plannen politiek waren goedgekeurd, kwam de aap uit de mouw: een groot deel van de bewoners moet uitwijken naar andere achterstandwijken. Met het gevaar – zo werd ook door de vertegenwoordigers van de gemeente en de ontwikkelingsmaatschappij bevestigd – dat zij na enkele jaren opnieuw moeten wijken voor stadsvernieuwingsactiviteiten. De term ‘stadsvernieuwingsnomaden’ viel deze dag verschillende keren.
Bewoners voelen zich gebruikt. Hun achterstandsituatie wordt door de gemeente ingezet om maximale rijkssubsidie binnen te halen, maar zelf hebben zij daarvan weinig profijt. Bestaande sociale structuren worden uiteen gereten, er bestaat veel onzekerheid en hun huisvestingstoekomst biedt weinig perspectief. Ze voelen zich genomen en mogen alleen nog maar meepraten over verhuiskostenregelingen en dergelijke. Het perspectief: het aandeel huurwoningen daalt van 70 naar 30 procent, van de 800 woningen worden er 500 gesloopt en 550 teruggebouwd. De nieuwe huurwoningen bestaan voor een belangrijk deel uit appartementen, terwijl De Laares tot nog toe werd gekenmerkt door bijna dorpse laagbouw. De appartementen zijn overigens vooral bestemd voor ouderen.

De inzet van de gemeente is duidelijk maar voor veel bewoners in de stadsvernieuwingsbuurt is de uitwerking rondweg negatief. En wat het ergste is: ze zijn er niet bij betrokken geweest, de communicatie was slecht, om over vroegtijdige participatie maar helemaal te zwijgen. Binnen de gemeenteraad van Enschede heerst schijnbaar een opvatting die in Amersfoort gelukkig slechts tot het CDA is beperkt: over moeilijke besluiten kan je niet communiceren. Laten we dat bij de Amersfoortse stadsvernieuwing in elk geval anders doen!

De overlevingskansen van Het Spijkertje

Dinsdag 11 oktober 2005

Kunnen we Het Spijkertje, het markante graanpakhuisje aan de Eemoever, geheel afschrijven? Na de discussie hierover, vanavond in De Ronde, kan ik nauwelijks tot een andere conclusie komen – wat overigens mijn steun aan de pogingen tot behoud door Siesta niet beïnvloed.
Het rapport van de Grontmij over de staat van het gebouw levert geen vlinders in de buik op, althans niet als je voor behoud van het gebouwtje bent. Een eerste contrarapport van Siesta levert veel kanttekeningen op, maar ook het inzicht dat behoud van het pand kapitalen gaat kosten. Waarschijnlijk kost herstel meer dan herbouw, iets dat je van de eigenaar nauwelijks kunt verlangen: het gaat tenslotte niet om een erkent monument.

Moet je als gemeente het geld ophoesten dat voor het behoud van Het Spijkertje noodzakelijk is? Als het om een luttel bedrag zou gaan, is die vraag gemakkelijk te beantwoorden, maar het handelt om een bedrag dat makkelijk zeven cijfers omvat. Het gaat daarbij niet om gemeentelijk maar om particulier bezit. En het gaat niet om een monument, zodat allerlei subsidiemogelijkheden, ook van het rijk, niet zijn aan te boren. Als gemeenteraadslid moet ik de inwoners van Amersfoort duidelijk kunnen maken waarom de gemeente bereid zou zijn een miljoenenbedrag in een particulier pand te steken dat voor veel minder geld nieuw gebouwd zou kunnen worden.
Met mijn fractiegenoot Coen van Baggum en met raadscollega Liedeke van Willenborg ben ik het eens: als het gebouw gesloopt gaat worden moet historiserende herbouw het uitgangspunt zijn. Wat mij betreft mag zelfs wat dieper in onze stadshistorie worden teruggegrepen. Voor de rest wacht ik met enige zorg de herfststormen af.

Hoe David Mol zich rijkrekent

Maandag 10 oktober 2005

David Mol ken ik als een raadscollega die in het politieke debat graag zijn collega’s de maat neemt. Is hij het tijdens een debat niet eens met de inbreng van een van de andere fracties, dan valt hij zijn opponent graag aan op de zuiverheid van argumenten, de kwaliteit van de onderbouwing en op de logica in de redenatie. Ik heb daarom met stijgende verbazing de bijdrage gelezen die hij voor zijn partij – Groen Links – heeft geproduceerd. Het gaat daarbij op de verwachte uitslag van de komende verkiezingen en de prominente rol die zijn partij daarbij gaat vervullen.

David Mol geeft bij zijn uiteenzetting de enquête die via de website van Omroep Amersfoort wordt gehouden, een prominente plaats. Bij Omroep Amersfoort scoort Groen Links vrij hoog. Dat David Mol deze uitslag bij zijn uiteenzetting betrekt, staat haaks op de eisen die hij anderen steeds voorhoudt wanneer het gaat om zuiverheid en betrouwbaarheid van argumenten en onderbouwing. De enquête van Omroep Amersfoort is de meest onbetrouwbare die ik mij kan voorstellen, kan door iedereen op willekeurige wijze worden beïnvloed en is voor de meningsvorming van nul en gene waarde. Behalve voor David Mol.
Misschien ziet hij voor zijn partij een donderbij hangen en probeert hij zijn troepen nog enige moed in te spreken door het uitstrooien van wat al te rooskleurige verwachtingen. Indien hij dat nodig heeft, gun ik hem dat – maar in het debat zal hij toch wat voorzichtiger moeten zijn bij het maat nemen van zijn collega’s. Hij is zelf nogal door de mand gevallen!

Sorry, Mustafa!

Zondag 9 oktober 2005

Ik moet iets rechtzetten. Ik heb de afgelopen dagen de mening verkondigd dat Mustafa Ozcan zich bij Groen Links heeft ingekocht tegen de prijs van een verkiesbare plaats op de kandidatenlijst. Vandaag zag ik dat hij door Groen Links op plaats 5 is ondergebracht. Een totaal onverkiesbare plaats voor Groen Links. Sorry, Mustafa!