Zoektocht is noodzaak, het denken houdt niet op

Dinsdag 17 januari 2006

Dat Amersfoort een zorgcentrum moet hebben voor dakloze harddrugsverslaafden is geen vraag – ik diende in 2003 hierover een motie in, samen met Ton Berends. De motie werd aangenomen, al was de toenmalige wethouder gezondheidszaken er nog niet echt aan toe. De discussie die het afgelopen half jaar is gevoerd over het zorgcentrum aan de Kleine Haag gaat daarom niet om de vraag of er een zorgcentrum moet komen, maar wáár deze moet komen. En in het bijzonder: hoe betrek je mensen in onze stad bij de discussie over een locatie voor een zorgcentrum.

Hierover gaat het voorstel dat ik deze avond, samen met René van der Borch van de VVD-fractie indiende. Aanleiding was een motie die de VVD in december indiende en waarin werd aangedrongen om een zoektocht te starten naar een alternatieve oplossing voor de opvang van dak- en thuislozen. Bij de indiening werd er op gewezen dat een tijdige zoektocht er ook toe kan bijdrage dat, als de opvang aan de Kleine Haag flopt, er tijdig een alternatief voorhanden is.
De tijdigheid van een zoektocht is een belangrijk element in de motie en in het voorstel dat ik vandaag met René van der Borch indiende. Immers, bij de discussie over de Kleine Haag werd door de burgemeester en wethouder Van ’t Veld telkens naar voren gebracht dat haast er de oorzaak van was dat de inspraak waar velen om vroegen, achterwege is gebleven. ‘Het kost ons anders vijf jaar,’ werd er met enig gevoel voor overdrijving geroepen. Alle aanleiding dus om tijdig te starten met een zoektocht naar alternatieven.

Zijn die alternatieven dan nodig. Zeker weten. Ten eerste roepen velen in de raad dat de overlast die bewoners in de omgeving van de Stovestraat hebben te verhappen, niet eeuwig kan voortduren. Wie dat roept, zal ook een daad moeten stellen. Ten tweede zal het zorgcentrum aan de Kleine Haag – dat leren ervaringen elders – drugsverslaafden van elders aantrekken. Daaraan help geen pasjessysteem, het enige gevolg daarvan is dat naast de zestig verslaafden die wél toegang hebben, een groeiend aantal verslaafden die geen toegang hebben de binnenstad bevolken en oorzaak zijn voor nieuwe problemen. Deze verwachting mag overigens een goede aanpak van het huidige probleem niet in de weg staan. En ten derde: het denken gaat – hopelijk – door. In andere steden zijn twee belangrijke ervaringen opgedaan: de opvang van drugsverslaafden moet kleinschalig en groepsgericht plaatsvinden, en: de geluiden dat opvang in of aan de rand van een centrum niet de beste keuze is, nemen toe.
Met het voorstel om een zoektocht te beginnen neem je geen besluit om de opvang in de Stovestraat te verplaatsen en besluit je niet om het zorgcentrum aan de Kleine Haag niét te openen. Maar je maakt het wel mogelijk om een goede discussie te voeren, een discussie die zich niet beperkt tot academische stellingname omdat er toch geen alternatief is. Dat Jouw Amersfoort het zorgcentrum aan de Kleine Haag, gezien de slechte voorbereiding door het college, eigenlijk helemaal niet wil openen doet daarbij niet veel ter zake. We zitten met een raadsbesluit en het zal pas een nieuwe raad kunnen zijn die, zonder gezichtsverlies voor de huidige coalitiepartijen, een reparatiebesluit kan nemen. Vier jaar geleden deden we een soortgelijke ervaring op met de bouwplannen voor het gebied Birkhoven-Noord.

Een ding staat vast: zoals het rondom de Kleine Haag is gegaan, zo mag het nooit meer plaatsvinden. Partijen die nu roepen: wacht maar even af wat de nieuwe ervaringen met de opvang aan de Kleine Haag zijn, steken hun hoofd in het zand en weigeren te erkennen dat het denken verder gaat en juist in een dossier als de opvang van dak- en thuislozen nieuwe ontwikkelingen zich snel kunnen aandienen. Om een voorbeeld te noemen: indien het opvangexperiment dat binnenkort start in de vier grootste steden een succes wordt, wil het Kabinet de maatregelen – en dus ook de bekostiging daarvan – uitbreiden naar andere grote steden. Moeten we dan zeggen: ‘Ho, nu even niet, want we willen eerst resultaten afwachten en hebben daarna vele jaren nodig voor inspraak!’ Of wordt dan weer met grote haast dezelfde fout gemaakt als het afgelopen jaar?