Groot aantal coalitiecombinaties mogelijk

Donderdag 16 maart 2006

De nieuwe raad is geïnstalleerd. Fracties hebben hun visie gegeven op de verkiezingsuitslag en de belangrijkste punten genoemd van hun boodschappenlijstje voor een nieuw college. Deze avond werd ook de lijst openbaar gemaakt van gespreksonderwerpen die bij PvdA-formateur Ismail Parmaksiz zijn ingediend. Jouw Amersfoort neemt niet deel aan het collegeoverleg omdat deze partij, sinds vandaag de kleinste in de raad, heeft gekozen voor een rol in de oppositie. Intussen begint binnen politiek Amersfoort het grote raden: hoe gaat de nieuwe coalitie er uitzien. Er zijn verschillende combinaties mogelijk.

Na de verkiezingen opperden velen dat handhaving van de huidige regenboogcombinatie het meest voor de hand ligt. De coalitie in zijn totaliteit zag, dankzij de forse winst van de PvdA, zijn zetelaantal groeien van 26 naar 28. Toch is het maar de vraag of het zover komt. Indien een van de vijf coalitiepartijen buiten de boot valt, blijven er nog altijd minstens 22 zetels over. Vóór handhaven pleit onder meer de zekerheid dat de oppositie klein blijft. Wanneer Ismail Parmaksiz op safe gaat, houdt hij iedereen binnen de boot. Een nadeel van een ruime meerderheid is dat binnen de coalitiefracties de neiging om verdeeld te stemmen zal toenemen – enkele afvallers schaadt niet, maar tast wel de geloofwaardigheid van het coalitieverband aan. Vanavond hebben meerdere partijen gepleit voor een niet te brede coalitie.

Een andere mogelijkheid is de vorming van een aangekleed links college, met PvdA, Groen Links en de SP als kern. Aanvulling met één grotere fractie – CDA of BPA – is dan wel noodzakelijk. De drie linkse partijen hebben een groot aantal overeenstemmende programmapunten, er werd deze avond behoorlijk gebronsd in de richting van de BPA. Uit de woorden van de SP-fractievoorzitter kon worden opgemaakt dat deze partij een overwegend links college toejuicht.

Indien de liefdesverklaringen die verschillende partijen uitspraken in de richting van de BPA ook serieus moeten worden genomen, zijn ook nog andere combinaties mogelijk. Op de website van de BPA worden er twee genoemd: óf met de PvdA, CDA en Groen Links, óf met de VVD, het CDA en Jouw Amersfoort. Op de BPA-site wordt een peiling gehouden onder verschillende combinaties: vijftig procent van de respondenten kiest voor de combinatie met de VVD, 17 procent voor de combinatie met de PvdA. Het aantal respondenten vrijdagochtend om vijf uur was echter 12, dus deze peiling zegt nog niet veel. De gepresenteerde combinatie met de VVD scoort wel hoog, maar is niet reëel omdat Jouw Amersfoort afvalt.
Een probleem bij de vorming van een college met de BPA vormen de 25 stellingen uit de verkiezingscampagne van deze partij die als programma-eis op tafel zijn gelegd. Maar ja, dat is het beginbod, alleen al voor de beeldvorming zal de BPA wel een aantal punten laten vallen. De bijdrage gisteren op de website van BPA-fractielid Ruud Schulten wekt de indruk dat een toenadering wordt gezocht, al is die bijdrage uiteraard op persoonlijke titel geschreven.

Een grote kans maakt een college zonder VVD. Voorafgaand aan de verkiezingen lieten veel PvdA-kandidaten blijken weinig op te hebben met een combinatie met de VVD. Door de verkiezingsuitslag is de mogelijkheid dit ook waar te maken in het blijkveld gerukt. VVD-fractievoorzitter René van der Borch laat in zijn reacties, en ook deze avond, wel zeer nadrukkelijk blijken hoezeer deze partij bereid is deel te nemen aan een nieuw college. Stokpaardjes van de VVD, zoals de Westtangent, de wietboulevard, géén Vathorst-West, géén antiautobeleid en een zerotolerant veiligheidsbeleid, zijn al uit het beeld verdwenen.