Na de verkiezingen: een somber financieel beeld

Dinsdag 28 maart 2006

In de raadszaal werd deze avond gedebatteerd over de agenda voor de raadsperiode tot 2010. In het vervolg daarop gaf Derk de Jonge, de hoogste financiële ambtenaar binnen het stadhuis, een overzicht van de financiële stand van zaken. Dat was geen opbeurend verhaal. Indien de financiële informatie éérst was gegeven, dan was de discussie over de raadsagenda op een aantal punten waarschijnlijk minder vrijblijvend verlopen.

De raadsleden bespraken een concept voor de raadsagenda – of prioriteitenlijst, hoe je het wil noemen – die onder verantwoording van formateur Ismail Parmaksiz was opgesteld. Aan het opstellen van dit boodschappenlijstje waren gesprekken met beoogde coalitiepartijen vooraf gegaan. Iedereen had zijn zegje gedaan, op de punten waar meningen niet helemaal overeenstemden, had de formateur naar een compromis gezocht. En omdat zijn notitie vol met compromissen stond, was het geboden product dus vlees noch vis.
Het komt dus aan op de discussie over het programma voor de komende vier jaren gaat voeren die op 11 april gevoerd moet worden. Door middel van amendementen en moties kunnen nog toespitsingen plaatsvinden. De beoogde coalitiepartijen zullen daarbij ongetwijfeld de zaak in de gaten blijven houden: omstreden onderwerpen die een samenwerking in de weg kunnen staan, zullen wel weer boterzacht worden geformuleerd.

De vage discussie over het voorstel van Ismail Parmaksiz (of wie het dan ook voor hem heeft geschreven) werd gevolgd door een heldere uiteenzetting door Derk de Jonge. Wat in de maanden vóór de verkiezingen al vanuit de oppositie was opgemerkt, bleek harde waarheid te zijn. In het verkiezingsjaar is behoorlijk Sinterklaas gespeeld, er liggen enkele ongedekte cheques en de financiële speelruimte voor de nieuwe raad is daardoor tot het uiterste beperkt.
De feiten zijn er naar. Grondexploitaties, vroeger de melkkoetjes voor het gemeentebestuur, leveren nog nauwelijks wat op. Erger nog: als we niet uitkijken kosten ze ons zelfs geld. Met dank aan Tom de Man en Roel Boer, die enkele jaren geleden, gesteund door PvdA en CDA, ineens gemeentelijke projectontwikkelaar wilden spelen, zitten we nu met de kantorenlocatie Podium, ergens achter Hooglanderveen. Daar zou de gemeente aan verdienen, maar deze avond blijkt dat we al van geluk mogen spreken als we met dit project quitte draaien.
Iets soortgelijks geldt ook voor het bedrijvengebied Wieken-Vinkenhoef, dat een aantal jaren ook met veel pretenties werd gepresenteerd.

Rondom Vathorst zitten we met een nog niet gedekt gat van 24 miljoen euro. Driekwart hiervan is ontstaan door de vrijwel overbodige deal met de firma Smink. Een maand geleden riep het college nog dat voor de dekking naar oplossingen zal worden gezocht, daarover hoefde wij ons nog geen zorgen te maken. Nu blijkt dat we de keuze hebben tussen een failliete boedel of het bouwen van tenminste 2.000 woningen in Vathorst-West. Zelfs de VVD lijkt zijn ‘zoekmotie’ over dit onderwerp intussen te zijn vergeten, maar ja, de verkiezingen liggen intussen achter ons!
Van het Rijk hoeven we voorlopig niet op steun te rekenen. De overdracht van taken, zoals de WMO, kan ons de komende jaren extra financiële zorgen opleveren. Op het sociaal vlak blijkt dat het extra geld voor het armoedebeleid, waarvoor zelfs de OZB-tarieven extra moesten worden verhoogd, vanaf dit jaar niet meer is op te brengen. En het Rijk heeft waarschijnlijk nog miljoenen kostende verrassingen in petto, zoals het BTW-compensatiefonds.

Conclusie van Derk de Jonge: er zullen nog maar weinig incidentele middelen beschikbaar zijn, wat het plegen van extra investeringen behoorlijk in de weg staat. Van de grondexploitaties hebben we geen winst meer te verwachten, en daar lagen in het verleden nu juist de belangrijkste ‘meevallers’. Over de omgeving van Vathorst moeten we extra afspraken maken om een gat van 24 miljoen euro te dekken. Voor de stadsvernieuwing moeten we de strategie aanpassen, omdat we anders ook hierbij tegen een miljoenentekort oplopen. Aan de inkomstenkant (OZB en rechten) zit geen ruimte meer. Eigenlijk zit al het geld al vast in de meerjarenbegroting, dus we moeten bestaand beleid schrappen om nog een beetje ruimte in de begroting te creëren.

En onze wethouder Financiën heeft vorige maand al tijdig dit zwabberende schip verlaten!