De Eemhaven: de planning van domme keientrekkers

Donderdag 11 mei 2006

Het is al vaker opgemerkt: wanneer in Amersfoort een groot openbaar werk wordt uitgevoerd, is het altijd maar afwachten of de oplevering op de afgesproken datum plaatsvindt. Al te vaak dus niet, voorbeelden te over. Wie kan zich er dus over verbazen dat ons college deze week een persbericht heeft laten uitgaan met de mededeling dat de oplevering van de nieuwe Eemhaven opnieuw wordt uitgesteld. Als bewoner aan de Grote Koppel mag ik dagelijks waarnemen met welk een razend tempo werkzaamheden worden uitgevoerd en daarmee de overlast voor omwonenden tot het uiterste wordt beperkt.

Het werk aan de Grote Koppel ging bijna een jaar geleden van start. Aangenomen mag worden dat op dat moment alle noodzakelijke voorbereidingen waren getroffen: de aannemers waren onder contract gesteld, afspraken met leveranciers waren gemaakt en het benodigde personeel was ingeroosterd. Maar plannen is een kunst, en die wordt blijkbaar niet door elke verantwoordelijke op het stadhuis beheerst. Dat is in elk geval de conclusie die je na een jaar observatie kunt trekken.
Voor de goede orde: aan de Grote Koppel concentreert het werk zich op de nieuwe oever en op het vernieuwen van het wegdek, inclusief nieuw straatmeubilair. Rioleringswerken waren niet aan de orde en het verleggen van de kabels en leidingen beperkte zich tot het aansluiten van de nieuwe straatverlichting en het aanbrengen van enkele nieuwe kolken. Over de plek van Het Spijkertje zeg ik niets, daar ligt nog steeds geen wegdek en moeten voetgangers en fietsers zich al ongeveer een half jaar door zand en modder voortbewegen.

Nadat er al eerder kritiek was geuit op de trage voortgang van het werk aan de Eemhaven, kwam een maand geleden eindelijk het grote nieuws: vrijdag 30 juni zou de nieuwe Eemhaven worden feestelijk worden geopend, vanaf 1 juli zouden voetgangers langs de haven kunnen flaneren, zouden bootjes kunnen aanleggen en zou de voetgangers- en fietsersbrug de horeca aan beide waloevers verbinden. Dat niet alle horecaschepen op tijd aanmeren, werd pas later duidelijk: de vergave van ligplaatsen was zo laat van start gegaan dat potentiële exploitanten hun schepen niet op tijd klaar kunnen hebben.
Maar nu blijkt er een veel groter malheur te zijn: er is niet voldoende hout voor de steigers en voor de brug. Het hout is nog onderweg uit Zuid-Amerika! Schijnbaar is de leverancier te laat ingeschakeld en bestaan er geen andere leveranciers, waar dan ook op het Europese vasteland.

Het zal wel weer zoals vaker zijn: contracten met aannemers en leveranciers lijken boterzacht te zijn opgesteld, het ontbreekt schijnbaar aan forse boetebepalingen voor tijdige levering van werk en materiaal. Ik ga er van uit dat je met aannemers contracten kunt opstellen waardoor deze verplicht zijn om in elk geval zoveel personeel in te zetten dat eenvoudig straatwerk binnen een bewonersvriendelijk tijdsverloop kan worden afgerond. Of zijn de contacten tussen de gemeente en de firma Heijmans zo vriendelijk dat ons gemeentebestuur zijn tanden niet durft te tonen?
Een veronderstelling: bij goede boetbepalingen ten aanzien van het tijdig opleveren van werk, en tegen de achtergrond van de vertragingen die je bij opleveringen van openbare werken regelmatig kunt waarnemen, zou de financiële positie van onze stad er in elk geval iets beter uitzien!

Worden boze verwachtingen werkelijkheid?

Woensdag 10 mei 2006

Gisteren ontving ik een verontrustende mail over de toestand rond de Kleine Haag. Niet van een bewoner uit de onmiddellijke nabijheid van het nieuwe zorgcentrum of uit de omgeving van de Stovestraat; gewoon een nog steeds positief denkende binnenstadbewoners die zich betrokken voel bij het wel en wee in onze stad. Iemand die op constructieve wijze deelneemt aan allerlei activiteiten, bekend is bij velen en velen kent en die zijn ogen en oren steeds goed te kost geeft.
Ik zie steeds meer ‘nieuwe zwervers’ op straat, dames en heren, zo mailde hij mij. In het Zocherplantsoen liggen sommigen hun roes uit te slapen, een tiental zwervers is met aluminiumfolie aan de gang (inderdaad, schrijver, dat is heroïne!) en bijna zichtbaar doet ieder zijn behoefte tussen de struiken, mannen en vrouwen! Aldus de schrijver. Van het Meldpunt Binnenstad heeft hij begrepen dat van daaruit weinig is te doen. Wat kan je als burger nog doen, vraagt hij mij vertwijfeld in zijn mail.

Ik nam mij voor vandaag zelf weer eens te gaan kijken. Maar toen ik deze ochtend de Amersfoortse Courant opensloeg, zag ik al dat de verontrusting die per mail tot mij kwam, meer dan waar is. Verslaafden, dealers en daklozen hebben de afgelopen tijd een reeks van incidenten veroorzaakt, zo meldt de redactie. De politie erkent dat sinds de opening van het zorgcentrum de overlast is toegenomen en doet er, door nog meer extra inzet van personeel, alles aan om het probleem de baas te worden. De ernstige voorvallen spelen zich vooral af buiten het bereik van de bewakingscamera’s van het zorgcentrum, aldus de krant.
Ik hoor het de dames Van Vliet en Van ’t Veld de afgelopen wintermaanden nog zeggen: er is geen enkele aanleiding tot zorg, het toezicht zal optimaal zijn en het zorgcentrum zal geen enkele aanzuigende werking hebben. Alle problemen waren in kaart gebracht, met de opening van het zorgcentrum zou eindelijk een einde komen aan de overlast op straat. Bezorgde omwonenden werden als paria’s behandeld en zodra een inwoners van onze stad met een iets te luide stem riep dat het ook anders zou kunnen lopen, kermden beide dames: help, we worden bedreigd!

Het gaat er steeds mee naar uitzien dat de pessimisten gelijk krijgen. Zo verbazingwekkend is dat overigens niet. Iedereen die zich een beetje heeft verdiept in de problemen van dakloze harddrugsverslaafden weet dat deze patiëntengroep, waar ook in ons land, zich in beweging zet zodra bekend is dat ergens in ons land een nieuwe vorm van zorg wordt geboden. Vanuit hun uiterst belabberde situatie is hen dat ook niet kwalijk te nemen, hun vaak uitzichtloze positie dwingt hen er toe om zich aan elke strohalm, hoe zwak dan ook, vast te klampen. Dus is het niet meer dan logisch dat berichten over de opening van een nieuw zorgcentrum niet zonder gevolgen kan blijven. Daaraan helpt ook geen pasjesregeling.
Het zorgcentrum is er nu. Voor de geaccordeerde gebruikers is het een uitkomst. Maar gezien de gevolgen die dit blijkt te hebben op de omgeving (buiten cameratoezicht), is er een probleem opgelost met een nieuw probleem. Ons stadsbestuur zal hier meer dan adequaat op moeten reageren. Dat is het sowieso verplicht tegenover de binnenstadbewoners. Maar dat is ook noodzakelijk omdat anders de geloofwaardigheid van een groot aantal bestuurders in onze stad behoorlijk op de tocht komt te staan.

Meer wil ik er niet over schrijven, maar ik vind wel dat een gevoel van schaamte en de plicht tot het uiten van excuses tegenover een aantal bewoners in de binnenstad het minste is dat de eerstverantwoordelijken op dit dossier mag overkomen.

De Groene Droom van Hooglanderveen

Dinsdag 9 mei 2006

‘De groene droom’. Met deze opmerking wordt in het jaarverslag van de Belangenvereniging Hooglanderveen de Groene Zoom omschreven die de bewoners in dit dorp was toegezegd. Een groene barrière tussen hun dorp en de oprukkende nieuwbouw van Vathorst. Over de invulling van de beloofde Groene Zoom blijken de meeste bewoners in Hooglanderveen niet echt gelukkig te zijn. ‘Het enige stukje groen in en rond Hooglanderveen is het biljartlaken in het nieuwe dorpshuis’, is een aangehaald citaat in het jaarverslag. Tegenover deze cynische constatering stelt het bestuur van de belangenvereniging een wat genuanceerder beeld, al klinkt hierin wel de teleurstelling over de uitvoering die aan gemeentelijke beloften is gegeven.

Tijdens de behandeling vorig jaar van het bestemmingsplan Hooglanderveen is binnen de raad, ook door mij, al het een en ander gezegd over de toegezegde Groene Zoom. Voor het OBV, het Vathorster ontwikkelingsbedrijf, geldt uiteraard dat elk stuk grond dat niet kan worden bebouwd, de grondexploitatie nog verder onder druk zet. Het OBV is nog steeds niet bereid om het toe te geven, maar uit een onderzoek dat op initiatief van een landelijk dagblad is uitgevoerd, blijkt dat er al wat kunstgrepen zijn uitgehaald om een dreigend tekort te voorkomen. Kunstgrepen die de kwaliteit van de openbare ruimte niet ten goede zijn gekomen.
De toezegging van de Groene Zoom moet het OBV daarbij als een steen om de hals hangen. Veertig hectare een groene bestemming geven, is wel zo’n een beetje het laatste wat je van de rekenmeesters aan de Duisterweg mag verwachten. Dus is de toegezegde Groene Zoom een soort afvalputje geworden voor allerlei voorzieningen die elders in Vathorst moeilijk een plek konden vinden. Het jaarverslag somt op: ‘Verstening van een busbaan en wegen, dorpshuis en kantines, skatebaan, kunstgras voetbal-, tennis- en hockeyvelden, grafzerken, alles wordt tot – de invulling van – de Groene Zoom gerekend.’

Geld speelde natuurlijk een grote rol, zo wordt in het jaarverslag opgemerkt.. De belangenvereniging wijst daarbij op haar voorspellingen over de financiële risico’s, bijna tien jaren geleden al gedaan. Het jaarverslag geeft een nuchtere opsomming van de geforceerde wijze waarop gemeente en OBV trachten om nog iets van de toezegging gestand te doen. Bijvoorbeeld door in de geplande Groene Zoom 14 grote kavels voor vrijstaande woningen uit te geven. ‘Een soort van bebouwde Groene Zoom, alleen zichtbaar vanuit de bestaande woningen en mensen die er toevallig moeten zijn.’ zo meldt het jaarverslag.
Maar de belangenvereniging troost zich met de gedachte dat het nog veel erger had kunnen komen, bijvoorbeeld door hoogbouw te plannen waar nu lage bebouwing wordt gerealiseerd. Pro saldo sluit de toon van het verslag aan op de opstelling die de Belangenvereniging Hooglanderveen tien jaar lang heeft getoond: constructief meewerken aan de plannen voor Vathorst, in het vertrouwen dat daardoor de belangen van het dorpsleven voldoende in de aandacht blijven. Dat is dus ten dele gelukt, maar ook ten dele ook niet!