Beïnvloedt de Kade het stedelijke culturele leven?

Zondag 15 oktober 2006

In 2008 wordt ‘Kade’ geopend, de nieuwe gemeentelijke expositieruimte in het in aanbouw zijnde rijkskantoor aan het Smallepad. Het wordt een centrum voor moderne kunst waarin in elk geval de activiteiten onderdak krijgen die tot nog toe in het Rietveldpaviljoen aan de Zonnehof worden georganiseerd. Er komt veel meer ruimte beschikbaar, maar daarvoor kost de nieuwe ruimte ook wel een centje meer!

Toen enkele jaren geleden in de gemeenteraad werd gesproken over het huren van een deel van het gebouw aan het Smallepad en sluiting van het paviljoen aan de Zonnehof, werd door enkele raadsleden de vrees uitgesproken dat de extra kosten ten laste komen van andere culturele activiteiten in onze stad. Dat werd door het college ontkend, het college dat hoe dan ook de ruimte wilde huren. Zonder de gemeentelijke deelname kreeg de Rijksgebouwendienst het nieuwe kantoorpand, ontworpen door Baldeweg, niet vol en kwam het hele plan op de helling te staan.
In het kader van Staalkaart-Amersfoort vond deze dag in de openbare bibliotheek aan de Zonnehof een discussie plaats. Een van de gesprekspartners was Gerard de Kleijn, de nieuwe directeur van Kade, maar in zijn vorige baan als gemeentesecretaris nauw betrokken bij het collegebesluit over de huur van de nieuwe expositieruimte in het rijksgebouw. Gerard de Kleijn is vol enthousiasme bezig om de nieuwe expositieruimte smoel te geven. Daarnaast is hij ook directeur van de overige gemeentelijke museale en culturele voorzieningen, zoals Flehite, het Armandomuseum, het Rietveldpaviljoen, de kunstuitleen, het ACC en dergelijke culturele voorzieningen.
Uit zijn inbreng bleek dat het ACC de bemiddeling bij het vinden van ruimte voor kunstenaars en het beheer van die ruimte gaat afstoten. Eerder werd al bekend dat ook de kunstuitleen ten grave wordt gedragen. In plaats van deze activiteit – die schijnbaar te weinig omzet draait – te activeren, wordt de voorkeur gegeven aan afstoten, mogelijkerwijze naar een van de ROC’s in onze stad (die al een lange rij verwervingen en activiteiten ontwikkelen: de overname van een klooster en van de sporthal Bokkeduinen, support voor Omroep Amersfoort en noem maar op).

Het ziet er naar uit dat het college gelijk krijgt met de toezegging dat na de opening van Kade andere culturele activiteiten niet de dupe zullen worden van de extra exploitatielasten van dit nieuwe expositiecentrum. De opruiming vindt niet ná de opening van het centrum plaats, maar lijkt al vóór deze opening plaats te vinden. Gerard de Kleijne ontdoet het culturele huis van de gemeente nu al van een aantal activiteiten om zich over anderhalf jaar bij voorbaat op het nieuwe centrum aan het Smallepad te kunnen richten!

Kunstenaars worden dupe van gemeentelijke ambities

Zaterdag 14 oktober 2006

Het gebiedje langs de Kleine Koppel, achter de brandweerkazerne, bestaat uit een aantal bedrijfspanden die hun oorspronkelijke functie hebben verloren. Wanneer over een aantal jaren de aansluitende Rovavestiging wordt verplaatst naar een plek elders in de Isselt, komt er ruimte vrij om langs de Eem, tussen de Kleine Koppel en de Bunschoterweg, een nieuw en aantrekkelijke woongebied te ontwikkelen. Daarbij staat het gemeentebestuur een ontwikkeling voor de geest zoals die zich langs de Grote Koppel heeft voorgedaan.

Tot zover een begrijpelijke zaak. Maar deze dag, tijdens Staalkaart-Amersfoort dienen de negatieve kanten van deze ontwikkelingen zich aan. In het rommelige samenraapsel van bedrijfspanden aan het einde van de Kleine Koppel heeft een tiental kunstenaars werkruimte gevonden, evenals een aantal theatermakers die hier werken aan talloze creatieve projecten. De oude bedrijfspanden bieden ruimte zoals je die in moderne bedrijfspanden moeilijk kunt vinden, en zeker niet tegen een voor de kunstenaars aanvaardbare prijs. Wanneer de gemeente zijn pretenties langs de Eemoever tot uitvoering brengt, ontstaat er een aderlating voor het culturele leven in onze stad.
Amersfoort klopt zich graag op de borst wanneer het gaat om het culturele klimaat in onze stad. Zo’n weekend als deze, met de manifestatie Staalkaart-Amersfoort, maakt duidelijk dat de stad dat niet ten onrechte doet. Maar adel verplicht: indien de stad zijn kunstenaars uit bestaande werkruimten jaagt om op deze plaats lucratieve woningbouw te laten plaatsvinden, dan is het gemeentebestuur feitelijk verplicht om tijdig een visie neer te zetten over de wijze waarop zij de creatieve potentie die onze stad herbergt, denkt te behouden. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door elders in de stad overtollige bedrijfsruimte te verwerven en tegen dragelijke kosten aan Amersfoortse kunstenaars beschikbaar te stellen. Daar moet je nú al over nadenken, om over enige tijd een adequate start te kunnen maken met de uitvoering van pretentieuze nieuwbouwplannen.

De toekomst van de lokale media

Vrijdag 13 oktober 2006

Een reeks van brieven en andere acties vanuit de plaatselijke omroepwereld kondigen aan dat de gemeenteraad binnenkort een belangrijke beslissing moet nemen. De brief die aan aantal oud-medewerkers (een was dat al zonder zich dat op het moment van publicatie te realiseren) bevestigt het beeld dat velen al van Omroep Amersfoort hadden. Sinds een deel van het management binnen deze omroeporganisatie vorig jaar door middel van een coupe het oude bestuur liet opstappen, is het binnen deze omroep snel bergafwaarts gegaan. Het grote personeelsverloop vormt daarvoor een van de indicaties. Dat het sindsdien bij het aantrekken van een nieuwe directie niet zo goed loopt, wordt deze dagen opnieuw bewezen.

Maar ook concurrent RTV Eemstad kan moeilijk overtuigen. Het bedrijfsplan maakt, ondanks de gesuggereerde deskundigheid binnen het bestuur van deze organisatie, een weinig overtuigende indruk. Over het maken van goede radioprogramma’s hoef je de mensen van RTV Eemstad niets te vertellen, dat weten ze wel. Dat er tussen radio en televisie zowel organisatorisch als financieel grote verschillen bestaan, blijkt niet uit het tot nog toe aangereikte materiaal van RTV Eemstad. In het bedrijfsplan lijkt al een volgend debacle besloten te liggen.
Overigens blijkt uit het inschakelen van advocatenkantoor door RTV Eemstad dat deze organisatie weinig feeling heeft ten aanzien van de situatie waarin veel raadsleden zich gemanoeuvreerd voelen. Er bestaan betere methoden om mensen voor je standpunt te winnen.

Mijn opvatting is intussen heel simpel. Geen van beide aanvragers, Omroep Amersfoort noch RTV Eemstad, boezemen voldoende vertrouwen in om support te bieden. Ja maar, zullen sommigen roepen, onze stad moet toch wel toe aan een lokale omroep! De stad wel, maar dan moet je ook een organisatie vinden die dat kan waarmaken. Is die er niet, dan moet je de consequenties daarvan aanvaarden. Doe je dat niet, dan is het alternatief dat we de komende jaren met enige regelmaat ons mogen buigen over problemen binnen het plaatselijke omroepland. Een verstandige gemeenteraad moet een dergelijk pad niet opgaan!
Het alternatief lijkt dus te zijn dat op 1 januari het lokale beeld op zwart gaat. En dan? Dan zullen mensen die zich willen inzetten voor een lokale omroep elkaar moeten vinden. Dat kunnen ook anderen zijn dan Omroep Amersfoort of RTV Eemland, graag zelfs. Een combinatie van oude en nieuw is uiteraard ook mogelijk. Zolang het Commissariaat geen zendmachtiging afgeeft, kan iedereen zich daarom bemoeien. De raad moet in alle gevallen een advies geven, wat een goede zaak is. Maar dan graag een advies op basis van een initiatief dat niet belast is met oud zeer, een initiatief waarin zoveel mogelijk verstandige mensen zich kunnen vinden. Mij lijkt dat het enige alternatief.

Ramon Smits Alvarez

Donderdag 12 oktober 2006

Het conflict tussen Hans van Wegen en Ramon Smits Alvarez gaat voort. Hoewel, conflict….? Smits Alvarez wordt gewoon geconfronteerd met de gevolgen van een meer dan verwerpelijke actie. De wijze waarop hij reageert op de claims van Hans van Wegen, bevestigen voor mij in elk geval één ding: Ramon Smits Alvarez heeft nog steeds geen benul van de impact van zijn actie. Alleen dat al is een reden om te wensen dat hij zich nog vele jaren verre houdt van een politieke of andersoortige bestuurlijke functie. Voor hem geldt een oude wijsheid: als je wordt geschoren, moet je stil zitten!

Sorry, even afwezig!

Maandag 9 tot woensdag 11 oktober 2006

Enkele dagen Berlijn biedt een mooie gelegenheid om afstand te nemen van de gebeurtenissen in Amersfoort. De vele uren in de trein maken het in elk geval mogelijk om in alle rust de begroting voor de jaren 2007-2010 door te nemen. Deze begroting onderscheidt zich op een aantal punten van de begroting uit voorgaande jaren en vormt een nieuwe uitdaging voor de oppositiepartijen binnen de raad.

In Berlijn zijn talloze voorbeelden te vinden voor de opvatting dat alles mogelijk is, mits er een politieke wil aanwezig is. Een voorbeeld: langs Unter den Linden bevinden zich twee sloopprojecten: het Palast der Republik en het Hotel Unter den Linden, op de hoek van de Friedrichstrasse. Met name over het Palast is uitvoerig gediscussieerd. Oostberlijners hebben zich in grote getale verzet tegen de sloopplannen. Westduitsers wilden het gebouw hoe dan ook laten slopen, zij zagen in dit gebouw – dat naast talloze culturele bestemmingen ook ruimte bood aan de Volkskammer van de DDR – een symbool van een vijandige staat.
Technisch gezien had het gebouw behouden kunnen worden, maar het wordt om politieke redenen afgebroken, hoewel behoud veel minder zou hebben gekost dan welke nieuwbouw op deze plaats dan ook.
’s Avonds woon ik een concert bij van de Berlinner Staatskapelle, in het Schauspielhaus aan de Gendarmenmarkt. Voor de sloop van dit gebouw hadden dezelfde bouwkundige argumenten kunnen dienen als voor het Palast der Republik. Maar hier gold een andere politieke wil, de oost-westtegenstelling was hier minder aan de orde.
Dat veel Oostduitsers elk vertrouwen in de politiek van de door westduitsers gedomineerde partijen hebben verloren, vindt mede zijn oorzaak in de verbetenheid waarmee Westduitsers de sloop van een van de dominante gebouwen in Oostberlijn hebben geforceerd. Dit, en vele andere incidenten, vormen de oorzaak van een politieke ‘verdrossenheit’ in het oostelijke deel van Duitsland. Dit mag ons Nederlanders overigens niet koud laten, want de politieke gevolgen die dit op langere termijn kan hebben, kunnen ook ons raken. De geschiedenis heeft ons geleerd hoe afhankelijk ons land is van het wel en wee bij onze oosterburen!