Samenwerking omroepen (2)

Zaterdag 28 oktober 2006

Ik ben lid van de vereniging Omroep Amersfoort. Dat heeft niet veel te betekenen, voor iemand die ooit voorzitter was van deze club is dit gegeven niet zo vreemd. Ik ben ook niet het enige raadslid dat lid is van deze vereniging, maar met mijn raadscollega’s deel ik in elk geval één ding: kritiek op al het gedoe van het afgelopen jaar binnen het onderwijs, treurnis over het grote aantal werknemers en vrijwilligers die de omroep hebben verlaten of moesten verlaten en de vraag of Omroep Amersfoort in zijn huidige vorm en onder zijn huidige dagelijkse leiding nog wel perspectief heeft.

Hoewel ik lid van Omroep Amersfoort ben, heb ik de vergaderingen die het afgelopen jaar zijn gehouden niet bezocht. Laten we het er maar op jouden dat ik was verhinderd, maar de verslagen die ik er over las maakte mij niet rouwig om deze verhinderingen. En eigenlijk knaagt bij mij steeds sterker het gevoel: moet ik wel lid zijn van deze club waar zich dingen afspelen waarop ik geen invloed heb en waarop ik als raadslid ook geen invloed op moet nemen? Een ding is duidelijk: van een Bijlmer situatie is geen sprake, als Omroep Amersfoort subsidie krijgt is het niet dankzij mij, maar ook niet ondanks mij.
Er is één reden waarom ik in elk geval nog even wacht met opzeggen: nieuwsgierigheid. Ik ben nieuwsgierig hoe ik als lid van Omroep Amersfoort wordt betrokken bij de plannen tot samenwerking. Het bestuur heeft de intentie daartoe uitgesproken en het ziet er naar uit – gezien de laatste berichten – dat het ook een reële optie is. Echter: besluiten van dit kaliber kan het bestuur niet nemen alvorens daarover de leden uitvoerig zijn geïnformeerd en gehoord en die hun fiat hebben gegeven. Dat kan nog wel eens gaan knellen, zeker gezien de beperkte tijd die nog beschikbaar is.

Waar de ledenvergadering zich in elk geval mee moet bezighouden zijn vragen zoals: wat voor consequenties heeft samenwerking voor het nog in dienst zijnde personeel? neemt het nieuwe samenwerkingsverband de financiële verplichtingen die Omroep Amersfoort nodig heeft? Hoe staat het met de afspraken die met adverteerders zijn gemaakt? Wat gebeurt er met de studioruimte waarvoor een meerjarig huurcontract is afgesloten? En wat gebeurt er met de vereniging?
Ten aanzien van de financiën zullen sommige mensen zeggen: de productie was in handen van de Stichting Mediaprodukties, die draait op voor alle gevolgen van de samenwerking. Maar zo simpel is dat niet: de stichting en de vereniging waren sterk verweven, ook op het persoonlijke vlak, dus elke schuldeiser die bij de stichting bot vangt, zal vervolgens aankloppen bij de vereniging en haar leden. En gezien de vervlechting naar alle waarschijnlijkheid met succes. Dus staat de vraag of de nieuwe omroeporganisatie die uit de samenwerking ontstaat, opkomt voor claims die het komende jaar bij de vereniging kunnen binnenkomen.

Indien het nieuwe samenwerkingsverband zich niet garant stelt voor alle lopende verplichtingen van Omroep Amersfoort, inclusief de lijken, blijft de ledenvergadering van Omroep Amersfoort eigenlijk geen andere keuze dan een samenwerking af te wijzen. Als de gemeente – en misschien juist vanwege zo’n afwijzing – dan kiest voor RTV Eemstad of een nieuwe organisatie waarin bijvoorbeeld RTV Eemstad en de Stichting Mediaproducties samenwerken, dan is de gemeente als langjarige subsidieverstrekker in elk geval een jaar lang aanspreekbaar voor financiële claims. Maar het zal duidelijk zijn: alleen al hierdoor zal ik ook bij een volgende ledenvergadering van Omroep Amersfoort moeten schitteren door afwezigheid!

Zorgen over onze bureaucratie

Vrijdag 23 oktober 2006

Een aanrader: het boekje ‘De ambtenarenplaag’ van Herman Jansen. Eigenlijk zou elk lid van de Amersfoortse gemeenteraad het moeten lezen. Het boekje bevat géén ambtenarengrappen, maar gaat in op een aantal vooroordelen die er leven ten aanzien van de bureaucratie in ons land. Wie het boekje heeft gelezen, komt waarschijnlijk tot de conclusie dat het met een aantal misstanden binnen de overheid nog slechter is gesteld dan gedacht – dat gold althans voor mij. Natuurlijk, in Amersfoort is alles veel beter geregeld, dus het is niet van toepassing op de situatie in onze stad. Of toch?

‘De ambtenarenplaag’ is dusdanig geschreven dat al mijn raadscollega’s – ook diegenen die altijd klagen over gebrek aan tijd – het vlot kunnen weglezen. Geen zwaar wetenschappelijk werk, maar een boekje waarin veelal zorgwekkende waarnemingen, die aan de hand van voorbeelden, feiten en aangehaald onderzoek worden geïllustreerd, helder op een rij worden gezet. De hoofdstukken zijn opgebouwd rondom de beweringen: ambtenaren zijn bureaucraten, ambtenaren verzinnen te veel regels, er zijn teveel ambtenaren, ambtenaren smijten geld over de balk, ambtenaren maken misbruik van hun macht, ambtenaren houden niet van transparantie.
Het zijn allemaal onderwerpen die het aan de borreltafel altijd goed doen. Maar wie de constateringen van Herman Jansen tot zich heeft genomen, realiseert zich dat de problemen die hij aanstipt ver boven het niveau van de borreltafel liggen. We leven niet in een politiestaat, maar in een ambtenarenstaat, constateert hij in zijn boekje. En als je het leest, blijken de burgerlijke nadelen van beide systemen niet zover uit elkaar te liggen.

Uiteraard krijgen ook de bestuurders een veeg uit de pan. Zij zijn immers verantwoordelijk voor het dagelijkse wel en wee binnen de overheidsdiensten. Toegegeven: onze invloed is beperkt en wordt door allerlei maatregelen zoals managementovereenkomsten, dualisering en de nieuwe werkwijze van de raad, steeds verder beperkt. Maar hoeveel leden van de gemeenteraad zijn bijvoorbeeld bereid om consequenties te trekken uit het feit dat met de nieuwe werkwijze voor de raadsleden de werkdruk wél, maar de invloed op het dagelijkse gebeuren binnen het stadhuis niét is toegenomen?
De komende weken praten we over de begroting. Maar het sturend vermogen hierbij is beperkt. We praten slechts over marginale wijzigingen in de begroting, de bedragen dus die we méér (zelden minder) gaan uitgeven boven de grote bulk van uitgaven die in één hamerslag goedgekeurd zullen worden. Toegegeven, we hebben wel eens slechtere begrotingen voorgeschoteld gekregen, kijk alleen maar naar de gemeentelijke lasten voor de burgers die eindelijk eens worden beperkt.
Maar wil je werkelijk invloed nemen op de bureaucratie en het overheidswerk optimaliseren, dan moet je in de managementovereenkomsten duiken die worden afgesloten tussen het college en het ambtelijke management. Dikke boekwerken waarvan ik mij afvraag of alle collegeleden die met een kritisch oog hebben doorgenomen.

Misschien moet er eens een groepje kritische raadsleden de tijd nemen om in de bureaucratische organisatie te duiken, met als uitgangspunt bijvoorbeeld de managementovereenkomsten. Een controlerende actie die veel tijd en geduld vergt, maar zinvol kan zijn. Zinvoller in elk geval dan de wijze waarop we nu via de jaarlijkse begrotingsvaststelling de ambtelijke en bestuurlijke organisatie aansturen. Wie van mijn raadscollega’s meldt zich?

Samenwerking omroepen

Donderdag 26 oktober 2006

Omroep Amersfoort en RTV Eemstad hebben meegedeeld om op maandag 30 oktober een uitgewerkte intentieverklaring aan de gemeenteraden van Amersfoort en Leusden voor te leggen. Hoera en gefeliciteerd! Veel raadsleden zullen opgelucht adem halen: ze hoeven geen keuze te doen. Ik ben echter wat terughoudender in het enthousiasme, zoals die door enkele van mijn raadscollega’s intussen geuit. In de bouwwereld zou men zeggen: wat heb ik aan een intentieverklaring, ik wil een ondertekend contract zien!

Voor mij roept een intentieverklaring – waarvan nog niemand de juiste inhoud kent – weinig vreugdegehuil op. Samenwerking lijkt prachtig, maar of we als raad daarmee van de problemen af zijn, waag ik te betwijfelen, zeker gezien de tijdsdruk waaronder alles staat. Na een intentieverklaring volgt de uitwerking, en daarin schuilen in het algemeen de grootste problemen. Dat geldt niet alleen in het zakenverkeer, maar net zo goed ook onze twee stedelijke kandidaten voor een zendmachtiging. Een intentieverklaring heeft vooral tot gevolg dat, wanneer de beoogde samenwerkingskandidaten bij de uitwerking stranden, een mislukte samenwerking een nog groter debacle vormt.
Zijn er dan nog problemen te verwachten, nadat de intentieverklaring is afgegeven. Dat lijkt mij wel. Er moeten de komende maanden onder grote tijdsdruk nogal wat vragen worden opgelost. Hoe gaan het bestuur en de programmaraad er uit zien? Wie wordt er als programmaleider verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het nieuwe uitzendformat? Wat gebeurt er met de overdaad aan studioruimten? Wie wordt er leidend bij de opbouw van de technische kant van het tv-gebeuren: Omroep Amersfoort of ATP? Hoe gaat het dagelijkse management er uitzien en wie bepaalt het personeelsbeleid?
Dat zijn enkele organisatorische vragen die moeten worden beantwoord. En daar is haast bij, want de beantwoording hiervan is sturend voor de uitvoering. Er moet een verfrissend programmaformat worden ontwikkeld, zodat op 1 januari 2007 de nieuwe organisatie herkenbaar in de lucht is. RTV Eemstad heeft een concept gepresenteerd dat aanlokkelijk oogt maar dat qua organisatie en vooral qua financiën ver buiten de haalbaarheid ligt (en waarmee de initiatiefnemers duidelijk maakten weinig zicht te hebben op het verschil tussen radiomaken of de productie van solitaire tv-uitingen, en het dagelijks produceren van een actueel journalistiek product). Van de andere kant heeft RTV Eemstad nadrukkelijk aangegeven dat het zich niet kan vinden in de prtogrammering van Omroep Amersfoort. Dat gaat leuk worden vanaf 1 januari!

Het uitwerken van een intentieverklaring vergt intensief bestuurlijk overleg: de vrijetijdsbestuurders van beide organisaties zullen de komende weken bijna dagelijks bijeen moeten komen. En pas wanneer de interne machtsverhoudingen zijn opgelost en duidelijk is wie op de werkvloer leading is, kan met de programmatische invulling worden begonnen. Daar staan dan misschien nog vijf tot zes weken voor, inclusief de komende feestdagen.
Ik doe een voorspelling: de harde realiteit overwint het van de bestuurlijke bevlogenheid. Op 1 januari a.s. hebben we gewoon Omroep Amersfoort nog in de lucht, hooguit voorzien van een nieuwe sticker en een enkel nieuw gezicht.
En de raad: die mag zich de komende tijd buigen over de extra subsidieverzoeken. Omroep Amersfoort redde het niet met de middelen tot nog toe, nieuwe pretenties kosten nog meer geld, en dan praten we niet over peanuts!

Foeilelijke bedrijfspanden

Woensdag 25 oktober 2006

Collega-raadslid Fethi Killi heeft vraagtekens gezet bij de architectonische kwaliteit van sommige bedrijfspanden in Werkstad Vathorst. Hij heeft op papier gezet waaraan velen, waaronder ik, zich al langer ergeren. In het werkgebied tussen de woningen van Vathorst en de snelwegen zou invulling worden gegeven aan de slogan: Vathorst, een wereld van verschil! Niet dus!

Aan de invulling van Werkstad Vathorst is heel wat aandacht besteed. Op papier, wel te verstaan. De afgelopen jaren zijn de gemeenteraadsleden verschillende keren aanwezig geweest bij presentaties waarin werd beweerd dat het in Vathorst allemaal heel anders zou worden dan in de gebruikelijke bedrijventerreinen. Amersfoort op de kaart! Zelfs de kleur van de bakstenen en de hoogte en soort van heggen rondom de bedrijfspanden was vastgelegd. Stedenbouwkundige bureau’s hadden vele en vele (declarabele) uren besteed aan het vastleggen van de kwaliteit van Werkstad Vathorst.
Eigenlijk ging het al fout bij Ikea. Even stond de gemeente op zijn strepen: het zou in Amersfoort heel anders worden. Niet dus. Wie over de A1 langs Vathorst rijdt, ziet een onogelijk laad- en losplatform, de kont van het gebouw zal ik maar zeggen. Automobilisten die dit zien, moet je nooit meer lastigvallen met verhalen over de bijzondere pretenties die wij met ons nieuwste stadsdeel hebben. Lang leve de welstandscommissie!
Maar Fethi Killi heeft zich bij zijn kritische vragen natuurlijk niet alleen laten inspireren door Ikea. De naastliggende gebouwen, waarin onder meer Karwei is gehuisvest, zullen ook geen paginavullende aandacht krijgen in onafhankelijke architectuurbladen. Toegegeven, wie voor een kastje naar Ikea gaat of een doosje schroeven koopt bij Karwei, zal het om het even zijn binnen welke architectonische uitstraling zijn aankopen worden verricht.

Een uitzondering tot nog toe vormt het Bodycentre. Het was een van de eerste gebouwen in Werkstad Vathorst en in die zin hoopgevend. Maar bij de buren van deze kledingbeurs zijn de pretenties al wat minder zichtbaar. Toegegeven: zelf bij de meest fantasieloze bouwdoos is er altijd wel een architect te vinden met een mooi verhaal. En als er geen architect is, dan neemt een medewerker van de gemeente of het OBV deze taak wel op zich. Tot het moment waarop iemand roept: ‘Maar de keizer heeft geen kleren aan!’ Fethi Killi dus.

Voortgang Eemcentrum

Dinsdag 24 oktober 2006

Een korte dienstmededeling. Bij het opschrijven hiervan heb ik even getwijfeld, maar ik vind het toch wel relevant. Ruim twee weken geleden diende ik schriftelijke vragen in over de voortgang bij de ontwikkeling van het Eemcentrum. Ik deed dat niet zonder reden, er dienen zich enkele problemen aan. De vragen staan haaks op de bezwichtende mededelingen van het college – voor zover we die krijgen, want eigenlijk hangt er een kerkhofstilte rond het Eemcentrum, ondanks het feit dat we in het voorjaar de plannen al gepresenteerd hadden moeten krijgen.

Binnen het stadhuis ben ik aangesproken op deze vragen. Uit de inhoud zou blijken dat ik over informatie beschik die ik eigenlijk niet beschikbaar moet hebben. Hoe kom ik daaraan, was de vraag, waar zit het lek? Toegegeven, mijn zorg over de ontwikkeling van het Eemcentrum is niet gebaseerd op de formele mededelingen. Ik ben journalist en reageer daardoor ook op informatie die via de band op mij afkomt. En ik ben journalist, dus ik bescherm mijn bron. De gestelde vraag bleef dus onbeantwoord, maar dat er meer aan de hand is dan het college ons meedeelt, is evident.