De kit tussen de coalitiepartijen droogt uit

Woensdag 9 mei 2007

Dat de samenwerking tussen de vijf coalitiepartijen vooral is gebaseerd op een verstandshuwelijk, blijkt met enige regelmaat. De afgelopen maanden is dat verschillende keren aan het licht gekomen, bijvoorbeeld op het punt van het drugsbeleid. Ook tijdens De Raad en De Ronde van afgelopen dinsdagavond kwam naar voren dat de samenwerking tussen de coalitiepartijen op essentiële momenten broos is.

De PvdA heeft in haar verkiezingsprogramma nogal zwaar ingezet op openbaar vervoer. Het is logisch dat dit punt ook door Groen Links wordt gesteund. Dat het invoeren van openbaar vervoer, ingekaderd binnen enkele randvoorwaarden, ook zijn plaats heeft gekregen in het coalitieakkoord, was na de indrukwekkende verkiezingsoverwinning van de PvdA (toen nog wel) voor de hand liggend. Dat VVD en CDA daar op z’n minst wat genuanceerd over denken en de stokpaardjes van de PvdA niet zonder meer omarmen, werd in De Raad van 8 mei duidelijk.
Ter uitvoering van het coalitieprogramma had het college een raadsvoorstel geformuleerd ter uitvoering van het coalitieakkoord. Er werd voorgesteld om te experimenteren met gratis openbaar vervoer op een spitslijn van Amersfoort naar Utrecht-Uithof en met het invoeren van gratis trajectkaarten voor het woon-werkverkeer voor zo’n 10.000 werknemers in Amersfoort. Voor deze experimenten werden toetsingskaders voorgesteld. Ook werd een onderzoek naar de mobiliteitsbehoefte in Vathorst voorgesteld, als mogelijke start voor gratis openbaar vervoer vanuit dit stadsdeel naar het centrum van Amersfoort. Als vierde punt werd continuering van het gratis openbaar vervoer voor 65-plussers in de daluren voorgesteld.

Tegen de zin van de PvdA in diende de VVD en het CDA een amendement in waardoor het voorstel van het college danig verwaterde. Bij het gratis openbaar vervoer voor werknemers werden nadere voorwaarden gesteld en voor alle experimenten, met uitzondering van de 65-plus-regeling, werden de voorwaarden dusdanig aangescherpt dat de experimenten nauwelijks kans van slagen kregen.
De PvdA en Groen Links dienden daarentegen een amendement in waardoor het aantal experimenten danig werd uitgebreid. Dit voorstel werd ingetrokken nadat uit de discussie bleek dat een meerderheid van de raad deze toespitsing van de PvdA-stokpaardjes niet wenste te honoreren. De twee partijen verklaarden dat het intrekken van hun voorstel mogelijk was omdat het college bij de beantwoording al toezeggingen had gedaan. Dat hadden andere raadsleden er niet zo uitgehaald!
Het voorstel van VVD en CDA werd door de PvdA en Groen Links weggestemd. Voor de VVD en het CDA was dit uiteindelijk reden om tegen de collegevoorstellen voor de experimenten te stemmen, uiteraard met uitzondering van het gratis 65-plusvervoer.

Jouw Amersfoort stemden sowieso tegen de experimenten voor de gratis spitslijn en het gratis openbaar vervoer voor werknemers (waarvan velen al een reiskostenvergoeding ontvangen). Het feit dat deze vormen van openbaar vervoer samen ongeveer 1,5 miljoen euro per jaar gaan kosten, was Jouw Amersfoort wat al te gortig, los van allerlei andere bezwaren die wij tijdens de Ronde en in De Raad onder de aandacht brachten.

De tegenstelling tussen de coalitiepartijen kwam in De Ronde iets subtieler aan de orde tijdens de behandeling van het bestemmingsplan Birkhoven-Bokkenduinen. Door Jouw Amersfoort werd naar voren gebracht dat allerlei opmerkingen in de beschrijving van het bestemmingsplan over reserveringen voor de Westtangent ten onrechte waren opgeschreven omdat de raad hierover nog geen uitspraak heeft gedaan. Voor de VVD was dat aanleiding om er op te wijzen dat de discussie over de Westtangent binnen afzienbare tijd aan de orde is. Neen, zo weerlegde de PvdA-vertegenwoordiger, er is een discussie over de ontwikkelingen aan de westzijde van de stad toegezegd en dat hoeft zich niet toe te spitsen op de Westtangent.
De VVD-fractie werd tijdens de discussie vertegenwoordigd door de twee onlangs beëdigde fractieleden. Ik weet zeker dat René van den Borch of Joep van Leersum bij deze tegenwerping van PvdA-zijde zwaar in het harnas waren gekropen. Het feit dat, met uitzondering van de Einzelgänger Koos Voogt, de hele VVD-fractie intussen uit nog niet geheel ervaren politici bestaat, is vooreerst de redding voor de coalitie.

Ambtenaren hebben geen boodschap aan de gemeenteraad

Dinsdag 8 mei 2007

Tijdens De Ronde op deze avond werd weer eens bewezen dat de ambtelijke top binnen ons stadhuis zich weinig gelegen laat liggen aan de mores binnen de gemeenteraad en de rol van het Presidium van de raad. Dit bleek uit de eerste, informatieve behandeling van de Kaderbrief 2008-2011. Daarover is, los van de wijze van behandeling, ook nog een tweede opmerking te maken. In de raadsperiode 2002-2006 ontving de raad steeds een uitgebreide Kadernota. De nieuwe raad kreeg vorig jaar, kort na haar aantreden, een uitgeklede Kadernota, die daarom de titel ‘Kaderbrief’ kreeg. De ervaringen met de Kaderbrief waren, aldus de inleiding, het vorig jaar waren zo positief, dat ook dit jaar is afgezien van een Kadernota en de raad wederom een, veel beperkter, Kaderbrief kreeg. Die goede ervaringen moeten dan vooral bij de ambtenaren zijn opgedaan, een dergelijke wens heb ik onder de raadsleden nooit vernomen.

En dan het functioneren van de raad en wat de ambtenaren daarvan maken. Het Presidium stelt de agenda voor De Ronde vast. Omdat er tijdens De Ronde in drie zalen parallel wordt vergaderd en fracties dus van te voren een goede onderlinge taakverdeling moeten vaststellen, is deze agendering voor het Presidium van wezenlijk belang.
Voor deze avond had het Presidium voor het eerste uur een presentatie van de Kaderbrief gepland, bestemd voor alle raadsleden. Gedurende het tweede uur werd weer parallel vergaderd, één van de drie vergaderingen was bestemd voor technische vragen naar aanleiding van de Kaderbrief. Een groot aantal raadsleden kon daarbij niet aanwezig zijn, die zaten in andere zalen bij de behandeling van het bestemmingsplan Birkhoven-Bokkenduinen, bij de behandeling van de Taskforce Armoede of bij de discussie over het gemeentelijke inkoopbeleid. Maandagavond verdeelden de fracties de taken voor deze verschillende vergaderingen.

Maar dat liep toch even anders. Zonder het Presidium daarover vooraf te informeren, werd om zeven uur door de ambtelijke presentator meegedeeld dat de toelichting na het eerste uur in een andere zaal zou worden voortgezet. Gezien de agenda en de door fracties gemaakte afspraken, hield dit in dat veel raadsleden een deel van de toelichting op de Kaderbrief dus moesten missen. Daarover hadden de ambtenaren schijnbaar niet nagedacht of het kon ze weinig schelen. Dat de voorzitter van de vergadering hierover zo verbouwereerd was dat zij de ambtenaar, die doodleuk en zonder enige waarschuwing vooraf de vergaderorde van het Presidium aan zijn laars lapte, niet direct van repliek diende, was te begrijpen.
Achteraf gezien viel de schade mee. Van ambtelijke zijde werd twee uur lang nauwelijks meer meegedeeld dan de raadsleden al in de Kaderbrief hadden kunnen lezen. Een overbodige bijeenkomst, zou je kunnen stellen. Of gaan onze ambtenaren er bij voorbaat van uit dat raadsleden zo dom zijn dat ze geen stukken kunnen lezen en een uitvoerige herhaling van datgene wat al op papier staat, noodzakelijk is?

Schoenmaker blijf bij je leest

Maandag 7 mei 2007

De gemeenteraad heeft vorig jaar besloten dat Vathorst-West wordt verstedelijkt. Hoeveel woningen er worden gebouwd en hoe de nieuwe wijk in hoofdlijnen wordt ingericht, staat nog niet vast. Het is de taak van de wethouder Ruimtelijke Ordening om een eerste structuurplan voor de nieuwe wijk – waar een paar duizend woningen moeten worden gerealiseerd – aan de raad voor te leggen.
Met dat structuurplan moet in elk geval duidelijk worden hoe groot het te verstedelijken gebied precies wordt, hoeveel woningen er worden gebouwd, welke categorieën woningen er komen (huur en koop, prijscategorieën), welke voorzieningen er een plaats moeten krijgen en hoe de verkeersontsluiting wordt geregeld. Het structuurplan geeft burgers en belangengroeperingen in onze stad mogelijkheden om hun wensen en commentaar naar voren te brengen. Dat bij elkaar te samen kan de basis vormen voor een ontwerpbestemmingsplan, dat uiteindelijk door de gemeenteraad wordt vastgesteld. En dat alles – voor de duidelijkheid – onder regie van de wethouder Ruimtelijke Ordening.

Daar denkt onze wethouder voor Milieu en Onderwijs, Gerda Eerdmans, klaarblijkelijk heel anders over. Onlangs nodigde ze leerlingen van vier scholen uit om ideeën over de inrichting van Vathorst-West naar voren te brengen. Nogmaals: er is geen enkele randvoorwaarde bekend, we weten alleen maar dat er ergens tussen Vathorst en de afvalberg van Smink woningen gebouwd gaan worden. In het bewonersblad Vathorst-Nu (een meer dan geslaagd initiatief van de Bewonersvereniging Vathorst) las ik hoe de onderwijswethouder leerlingen informeerde over het feit dat er zo’n 25.000 mensen in Vathorst komen te wonen. Dat vonden de kinderen behoorlijk veel. Voor Vathorst-West hadden ze spontaan al enkele suggesties: een visvijver, voetbalveldjes en noem maar op.
Het probleem dat ik met het initiatief van Gerda Eerdmans (schijnbaar heeft ze niets anders te doen) heb, is dat leerlingen van een aantal scholen wordt gevraagd – ‘Roept u maar!’ – allerlei suggesties te doen die achteraf waarschijnlijk onuitvoerbaar zijn. Op z’n minst had ze de leerlingen een aantal reële ruimtelijke randvoorwaarden moeten meegeven, maar die zijn er nog niet. Uiteraard zijn de leerlingen op dit moment behoorlijk gemotiveerd: ze hebben een leeg vel papier gekregen en mogen er van alles op invullen. Wat zullen ze over enkele jaren wel denken als de realiteit nogal anders blijkt te zijn.

De wethouder had toch op z’n minst kunnen leren uit de ervaringen die bijna tien jaar geleden met Vathorst zijn opgedaan. Op advies van een pr-bureau werden vier werkgroepen samengesteld waarbinnen tientallen bewoners en groeperingen hun visie op de ontwikkeling van Vathorst naar voren mochten brengen. Elke werkgroep was van een thema voorzien. Over Vathorst was op dat moment al meer bekend dan nu over Vathorst-West. Desondanks moesten de vier groepen, waarbinnen heel wat terzake kundige stadgenoten zaten, achteraf vaststellen dat van hun creativiteit weinig was terug te vinden in de uiteindelijke plannen. Bespaar ons deze deceptie met onze jeugd!
Ik heb schriftelijke vragen over dit initiatief van onze wethouder Onderwijs gesteld. Aan het slot van deze vragen heb ik geconstateerd dat de wethouder de jongeren een lied laat spelen waarvoor de partituur nog moet worden geschreven, waarvan de toonsoort nog niet vaststaat en waarover nog afspraken betreffende de bezetting moeten worden gemaakt. ‘Een beetje dom,’ zou onze kroonprinses zeggen.

Het gruwelijke van het fascisme

Vrijdag 4 mei 2007

De afgelopen dagen vond ik bij de Algemene Boekhandel een boekje, dat ik in één ruk heb uitgelezen. ‘Praags dagboek’ heet het. Het is geschreven door Petr Ginz en beslaat de periode 1941-1942.
Peter Ginz was een jongen van veertien jaar met een Joodse vader en een Tjechische moeder. Toen hij veertien werd, werd hij naar Theresienstadt afgevoerd, in oktober 1944 werd hij naar Auschwitz gedeporteerd en vermoord. Zijn zus Chava Pressburger, die thans in Israël woont, was twee jaar jonger en overleefde daardoor de nazigruwelen. Zij heeft de uitgave van het dagboek van haar broer verzorgd.

Het Praags dagboek beschrijft wat Petr Ginz in het laatste jaar voor hij naar Theresienstadt werd getransporteerd, in zijn omgeving meemaakte. Het zijn korte notities waarin op nuchtere wijze kenbaar wordt gemaakt hoe de Joodse bevolking in de Tjechische hoofdstad stap voor stap werd geëlimineerd. Het boekje bevat ook enkele beschrijvingen van het leven in Theresienstadt en enkele verhalen die Petr Ginz daar schreef, verhalen die beklijven.
Het bijzondere aan Petr Ginz was dat hij op jonge leeftijd al begaafd was. Dat bewijzen niet alleen zijn dagboek en verhalen, maar dat bewijzen ook allerlei andere uitingen, zoals de tekeningen en lino’s die hij maakte. Veel van zijn tekeningen zijn tentoongesteld in het Holocaustmuseum Yad Vashem in Jeruzalem. De eerste Israëlische astronaut Ilan Ramon, in 2003 gestart met het later verongelukte ruimteschip Columbia, had als herinnering aan zijn land een tekening van Petr Ginz meegenomen.

Wat mij na het lezen van het Praags dagboek en de levensbeschrijving van Petr Ginz bijblijft is het besef dat de nazi’s met het doden van zes miljoen joden een belangrijk stuk cultuur uit onze Europese samenleving hebben vernietigd. Er waren veel jeugdigen als Petr Ginz, denk maar aan Anna Frank, die met hun intelligentie en creativiteit een belangrijke bijdrage hadden kunnen leveren aan de Europese cultuur gedurende de tweede helft van de afgelopen eeuw. De nazi’s hebben niet alleen op beestachtige wijze een volk proberen te vermoorden, ze hebben ook een stuk van onze cultuur vernietigd. Petr Ginz is daarvan het bewijs.

Hoe onzorgvuldig is het college met Vahstal?

Donderdag 3 mei 2007

Het dossier Vahstal ligt weer op tafel. Vijf weken bleek dat er tussen Vahstal en de gemeente een conflict was ontstaan over de wens van de ontwikkelaar om in het bedrijvengebied Vathorst een pand voor detailhandel te realiseren. daaraan wilde de gemeente niet meewerken. Vahstal stelde dat hij recht had op medewerking van het gemeentebestuur.

Ik stelde naar aanleiding hiervan schriftelijke vragen. Daarin ging ik in op de overeenkomst die de gemeente in 1998 met Vahstal sloot. Daarin werd hem een bedrijfspand in Vathorst toegezegd. In de overeenkomst wordt precies beschreven wat er onder het begrip ‘bedrijfspand’ moet worden verstaan. In elk geval ook groot- en kleinschalige detailhandel. Het staat er zwart op wit, met de handtekeningen van ons gemeentebestuur er onder.
In de antwoorden van het college op mijn vragen wordt gesteld: ‘Bij het sluiten van de bewuste overeenkomst is het nimmer de intentie van ons college geweest om op die locatie detailhandel in de ruimste zin van het woord te vestigen.’ Oké, het was niet de intentie van het college. Maar als dat zo was, dan had dat ook in de overeenkomst moeten staan, en dat stond er niet.

Ik vind de gang van zaken nogal onzorgvuldig. Dat is te betreuren, omdat het dossier Vahstal een gevoelige aangelegenheid is. Het gemeentebestuur heeft zich in het verleden vergist in de vasthoudendheid van Vahstal, Vahstal van zijn kant doet datgene dat elke commerciële partij in een conflict doet: hij beroept zich op getekende overeenkomsten.
Het is onvoorstelbaar met welke arrogantie men op het stadhuis het dossier Vahstal probeert af te doen. Het college beroept zich thans op een advies van zijn huisadvocaat. Ongetwijfeld een goed kantoor, maar de gemeente heeft in het verleden wel vaker in het zand moeten bijten, ondanks het advies van haar juridische adviseur. Het eigene aan een rechtszaak is dat twéé partijen op basis van juridische argumenten het gelijk aan hun kant menen te hebben, en dat uiteindelijk maar één partij in het gelijk wordt gesteld.
Overigens zou het advies van de huisadvocaat voor de raadsleden vertrouwelijk ter inzage worden gelegd. Ik heb het nog niet gevonden en ook het inschakelen van de griffie daartoe heeft tot gisteren in de namiddag niets opgeleverd.