Economische papegaaienpraat

Maandag 16 februari 2009

Onze nieuwe wethouder Boeve doet economie. Of hij daar ook verstand van heeft, is nog maar de vraag. Zijn opmerkingen over de weekmarkt in Vathorst tonen aan dat hij ernstig lijdt aan de Papegaaienziekte: enormiteiten herhalen zonder te weten waarover hij het heeft. In de Amersfoortse Courant van deze dag vindt het demasqué van deze Wichtigtuner plaats.

Het is niet het juiste moment om nu kramen in Vathorst neer te zetten, zo betoogt wethouder Boeve. De ondernemers in het winkelcentrum hebben het moeilijk. De kredietcrisis speelt ze parten en het aantal nieuwe huizen, dus het aantal klanten, is drastisch teruggelopen. Tot zover onze flitsende carrièremaker.
De feiten. Geen weldenkend mens zal er voor pleiten om midden in de winter met een markt te starten. Dat doe je bij voorbaat na de zomervakanties, dus ergens in september. Je moet dan wel tijdig, bijvoorbeeld nu, met de voorbereidingen beginnen.
Natuurlijk hebben de ondernemers in het winkelcentrum het moeilijk. Een blik op de CBS-cijfers van de afgelopen decennia bewijst dat: de periode van januari tot en met maart is altijd een moeilijke tijd voor de middenstand. Maar zolang er in het winkelcentrum van Vathorst geen auto’s worden verkocht en er geen winkelboulevard in wordt gevestigd, kan niet van een extreme situatie worden gesproken.
Het aantal nieuwe huizen in Vathorst is nog niet drastisch teruggelopen. Wat in aanbouw is, is in betere tijden gestart en wordt afgerond. Het probleem ligt bij de nog te starten projecten. Wel zijn er problemen bij enkele projecten die van start zijn gegaan zonder de zeventig procent al verkochte panden. De bevolkingstoename in Vathorst zal dit lopende jaar nog niet ver achterblijven bij de prognoses. En het grote aantal te koop staande woningen wil niet zeggen dat deze woningen ook leeg staan.

Dat het nieuwe winkelcentrum in Vathorst nog te weinig loop heeft, hangt vooral ook samen met het feit dat het grootste deel van de winkels de komende maanden nog moet worden opgeleverd. Daarnaast hebben de al aanwezige middenstanders vooral last van het feit dat Vathorst een wijk is met veel tweeverdieners. Overdag is het daardoor rustig, aan het eind van de dag en in het weekend begint de loop er al aardig in te komen.
Het echte probleem voor het winkelcentrum in Vathorst ligt in de tweede fase, het deel naast het ICO-cluster. Volgens planning moet dit jaar met de bouw van deze tweede fase worden begonnen. Nu het met de start van nieuwe woningprojecten tegenzit – denk aan De Bron en Laak 2 -, dreigt de ontwikkeling van dit tweede deel van het winkelcentrum te worden vertraagd. Deze vertraging, gekoppeld aan de wens om de eerste fase van het nieuwe centrum aantrekkelijk te maken, zou er voor kunnen pleiten om in september juist wél met een weekmarkt bij het winkelcentrum van Vathorst te beginnen.
Wat wethouder Boeve nu doet is onnodig paniek zaaien. Indien hij echt verstand van zijn vak zou hebben, zouden de banaliteiten die hij nu heeft laten opschrijven, nooit uit zijn mond zijn gekomen.

Creativiteit gevraagd per direct

Vrijdag 13 februari 2009

We hebben het wethouder Kruijt de afgelopen week horen zeggen: de recessie bereidt het college grote zorgen. Elke collegevergadering wordt wanhopig gezocht naar mogelijkheden om de financiering van plannen rond te krijgen. Het constateren van problemen is één, het vinden van oplossingen is een geheel andere zaak. Initiatieven op dat punt zijn nog niet bekend. Vreemd, bij een college dat tientallen communicatiemedewerkers in dienst heeft om zijn daadkracht en creativiteit te verkondigen. Maar ja, al maak je je pr-apparaat nog twee keer zo groot: indien er geen daadkracht en creativiteit aanwezig is, is er ook weinig te verkopen.

De Burger Partij Amersfoort heeft een initiatief genomen dat misschien niet gebruikelijk is voor een oppositiepartij, maar wel noodzakelijk is voor het welzijn van onze burgers. We hebben de knuppel in het hoenderhok gegooid en een aantal voorstellen gedaan om de problemen die de huidige recessie veroorzaakt, het hoofd te bieden. De lijst van noodzakelijke acties is lang niet compleet, maar het denken moet ergens beginnen.
Belangrijk is dat het college zijn programma, dat in betere tijden is opgesteld, eens tegen het licht houdt. In het collegeprogramma staan nogal wat politieke stokpaardjes die voorlopig wel achterwege kunnen blijven.
Bijvoorbeeld de ABC-scholen. Beperk je de inrichting daarvan tot de typische stadsvernieuwingswijken, dan zijn er miljoenen te besparen. Of het 750-jarenfeestje waar een team van ambtenaren en externe feestneuzen al jaren aan werkt (wat op zich al kapitalen heeft gekost), maar dat als signaal naar onze burgers toe best iets soberder mag worden gevierd. Leg het accent op initiatieven van de burgers zelf, en er is een hoop geld te besparen. Kostbare verbeterplannen voor de stadhuisomgeving en de Zonnehof kunnen wel enkele jaren wachten. Ook de deelname aan de ontwikkeling van het kantorenpark Podium, dat steeds meer een blok aan het gemeentelijke been wordt, zou opnieuw moeten worden overwogen. De ontwikkelingsclaim die de gemeente daarin heeft, is voor een private ontwikkelaar geld waard. En het is, na de ervaringen bij het opvangcentrum aan de Grote Koppel, de moeite waard of alle miljoenenverslindende (en hulpstichtingen aan omzet helpende) opvangvoorzieningen te heroverwegen.

Wat de BPA niet wil, is het snijden in allerlei voorzieningen waarbij de kwaliteit van het dagelijkse leven van onze stadgenoten in het geding is. Dus géén bezuinigingen op subsidies voor de vele activiteiten die burgers in onze stad ontwikkelen op het gebied van sport, cultuur en samenleving. En geen kortingen in gemeentelijke voorzieningen voor mensen die buiten hun schuld hun werk verliezen.
Wat de BPA wel wil: een stadsbestuur dat zijn zelfgenoegzaamheid aan de kant zet en in deze crisistijd bewijst dat het over echte bestuurlijke kwaliteit beschikt. Dat zal een hele klus worden!

Kookboek met zwaar te verteren recepten

Donderdag 12 februari 2009

De raadsleden hebben een kookboekje ontvangen. Daarin wordt zware kost gepresenteerd, lees je het dan ontgaat je de appetijt. Het boekje is een ludieke omschrijving van vier mogelijke ontwikkelingsrichtingen voor Vathorst-West. Het boekje is onderdeel van een creatief proces waaraan zo’n zestig mensen, deskundigen en geïnteresseerde inwoners van onze stad, deelnemen. De raad mag de komende weken uit de aangereikte ingrediënten een eetbaar menu samenstellen.

Ik ga niet vooruitlopen op de discussie. Toch enkele opmerkingen. De eerste is een algemene. Bij Kattenbroek werden we geconfronteerd met de bevlogen maar in de praktijk weinig beklijvende verhalen waarmee Ashok Bhalotra een werk van de schilder Kadinsky had vertaald. Wie door Kattenbroek zou gaan wandelen, zou een wereldreis maken en door onverwachte filosofische gevoelens worden overmand. Voor Vathorst werden vier brede gespreksgroepen samengesteld die thema’s voor de nieuwe wijk gingen uitwerken. Er werden vele kilo’s papier geproduceerd (belangstellenden kunnen die bij mij inzien!) maar in het uiteindelijke Masterplan was hiervan weinig terug te vinden. Ik vrees iets soortgelijks voor het kookboekje dat we deze week ontvingen.

Wat ik in de nu gepresenteerde bespiegelingen mis, is een inzichtelijke financiële onderbouwing. Elk van de vier voorstellen levert schijnbaar een fors negatief saldo op. Hierdoor vraag je je af of het niet beter is niét te bouwen en de twintig miljoen euro die we op de vuilnishoop van Smink hebben gegooid maar als prijs voor het niet doorgaan van de baggerstort naast Vathorst af te boeken.
In het kookboekje worden ook enkele voorstellen gedaan die niet overeenstemmen met de afspraken die Amersfoort met de provincie heeft gemaakt. Niet dat ik daar echt wakker van lig, maar het kan de verdere discussie danig verstoren. Met evenveel gemak hebben de schrijvers van het kookboekje opvattingen die binnen de raad leven, naast zich neergelegd. Ik doel daarbij op de opvatting dat ten noorden van de Laak geen nieuwe woningbouwplannen mogen worden ontwikkeld.
Hoewel: over dat laatste punt maak ik mij wel enige zorgen. Het is nog maar enkele jaren geleden dat de coalitiepartijen zonder veel gêne een eerder besluit om na Vathorst geen verdere stadsuitbreidingen te realiseren, naast zich neerlegde en besloten om de bouw van zo’n 3.000 woningen in Vathorst-West mogelijk te maken. Wat dat betreft hebben opvattingen en toezeggingen die vanuit de collegepartijen zijn geuit, niet meer dan dagwaarde. Tot schade van de stad, dat wel!

De onrust bij de marktkooplui

Woensdag 11 februari 2009

De gemeenteraad heeft in januari een nieuwe marktverordening vastgesteld. De Burger Partij Amersfoort kon daar niet mee instemmen, vooral omdat de invloed van de raad op het marktgebeuren met de nieuwe verordening lijkt af te nemen.
Is dat belangrijk? Dat is heel goed mogelijk. Bij velen die bij het marktgebeuren zijn betrokken, bestaat de vrees dat deze zomer de markt meer dan in het verleden zal moeten uitwijken voor stedelijke activiteiten. Amersfoort 750 kan wel eens een slecht jaar worden voor onze marktkooplieden en hun klanten. Het ziet er naar uit dat het college hierbij kan sturen en duwen zonder dat de raad daarbij nog een rol speelt. De pogingen van de BPA, deze week ondernomen, om de markt geen speelbal te laten worden van 750-jaaractiviteiten, liepen echter vast in de onwil bij andere fracties om op dit punt attent te zijn.

Geen woontoren? Dat is nog de vraag

Dinsdag 10 februari 2009

Uit publicaties in de plaatselijke media kan ik opmaken dat de plannen van Het Utrechtse Landschap om midden in het natuurgebied Stoutenburg een appartementencomplex neer te zetten, schipbreuk gaan leiden. Er zou geen raadsmeerderheid meer zijn om het bestemmingsplan dat deze vorm van projectontwikkeling mogelijk maakt, goed te keuren.

Eerst zien, dan geloven, is hierbij mijn standpunt. Het CDA en de Christenunie steunen de bouwplannen in het groen, Groen Links is tegen. Maar daarmee is de zaak nog niet beslist. PvdA en VVD zwalken op dit punt. Sommigen binnen deze fracties zijn tegen, anderen steunen de plannen. Wethouder Luchtenveld lijkt er een prestigezaak van te maken en met hem dus het college. En als Luchtenveld ergens een prestigezaak van maakt, verliest hij elk gevoel voor logica, raakt hij het zicht op het slinkende maatschappelijke draagvlak kwijt en denkt hij alleen nog maar vanuit bureaucratische regels. Dus zullen VVD en PvdA de komende week zwaar onder druk worden gezet. Op de uitslag daarvan durf ik geen geld te zetten.

Is Amersfoort financieel nog wel solide?

Maandag 9 februari 2009

Op de begroting van onze stad prijken talloze reserves en voorzieningen. Bij elkaar zijn dat miljoenen en miljoenen die samen de buffer vormen voor slechtere tijden. Dat geld staat niet op spaarrekeningen of is niet belegd, zodat allerlei bank- en beursproblemen de reservepositie van onze stad niet rechtstreeks beroeren. De gemeentelijke spaarpotten zijn belegd in investeringen voor de stad: scholen, sportvoorzieningen, speel- en hangplekken voor de jeugd, groen in de wijken en noem maar op. Geen unieke zaak, er zijn veel meer gemeenten die hun reserves beleggen in eigen voorzieningen.

De gedachte daarachter is zinvol, de Amersfoortse bevolking profiteert via een omweg van gemeentelijke zuinigheid. Wanneer op bepaalde tijdstippen de uitgaven hoger liggen dan de inkomstenstroom van de gemeente, dan kan worden teruggevallen op een rekening-courantverhouding bij de Bank Nederlandse Gemeente, een solide instelling die niet gauw zal omvallen.
De vraag die mij nu echter pijnigt, is: wat gebeurt er als de discrepantie tussen inkomsten en uitgaven niet meer incidenteel is maar, door het economische klimaat van dit moment, structurele vormen begint aan te nemen? Keert dan het feit zich tegen ons waarbij we geen ruime liquide middelen ter beschikking hebben, waardoor we extra moeten lenen. Immers: onze reserves zitten in stenen, asfalt en bomen. Die leveren geen rente op, hooguit kan je zeggen dat ze ook geen rente kosten omdat we voor onze investeringen niet bij de bank hoefde aan te kloppen.
Maar het gevolg lijkt te zijn dat we nu voor nieuwe investeringen niet meer kunnen scheppen uit een regelmatige stroom van inkomsten. De financiële planning van de stad, waarin voor de eerstkomende vijf jaren op een gestage stroom van inkomsten werd gerekend, geraakt in het ongerede. Mooie plannen voor nieuwe investeringen kunnen ineens alleen nog worden gerealiseerd indien extra geld wordt geleend, waardoor onze begroting de komende jaren er ineens heel anders uit komt te zien.
Kortom: kunnen wij, nu het ons economisch tegenzit, al onze mooie plannetjes nog wel financieren?