Varia

6 juni – Leegstand kantoren

Dat de leegstand van kantoorruimte in onze stad zorgelijk is, is intussen wel bekend. Dit werd vandaag nog eens extra duidelijk in een bijlage van het Financiële Dagblad. Bij de stedelijke Top-25 van het aanbod kantoorruimte in vierkante meters staat onze stad op de achtste plaats, nog voor steden zoals Zoetermeer, Amstelveen, Zwolle, Apeldoorn, Groningen, Almere en Breda. Het FD vermeldt dat er in onze stad 168.164 vierkante meter leegstaande kantoorruimte wordt aangeboden. Op zich een verontrustend getal. Maar nog verontrustender is de leegstand in vierkante meters per inwoner, zoals in het FD-overzicht eveneens opgenomen. Dat bedraagt in onze stad 1,16 m2. In Apeldoorn is dat 0,85, in Groningen 0,65, in Almere 0,62 en in Breda 0,60. Zelfs in Den Haag en Rotterdam is het aantal vierkante meters aanbod per inwoners lager: resp. 0,94 en 0,97. Al met al genoeg reden tot zorg. Dit temeer omdat ook in het overzicht van het herontwikkelen van leegstand Amersfoort bedroevend laag scoort.

 4 juni – Amersfoort Garnizoensstad

 De hele geschiedenis van onze stad wordt mede bepaald door zijn rol als garnizoensstad. In het boek ‘Metropolen aan de Noordzee – 1100-1560’ wordt zelfs gememoreerd dat het vestigen van een militair steunpunt aan de stichting van onze stad heeft bijgedragen. Vreemd is het dan dat er bij het vieren van het 750-jarig bestaan van onze stad nauwelijks aandacht is besteed aan dit feit. Geen Taptoe op de Hof, geen tentoonstelling over het leven in de vele kazernes die onze stad tot voor kort telde, geen herdenkingsboek; niets!

Dat is jammer, want ons gemeentebestuur heeft defensie best wel nodig. Het is de grootste werkgever in onze stad en een niet te verwaarlozen grootgrondbezitter. Wanneer we een Westtangent willen ontwikkelen, komen we nauwelijks uit zonder de medewerking van Defensie. En eind dit jaar stoot Defensie de leegstaande kazerne aan de Hogeweg af. Heeft ons gemeentebestuur al eens met Defensie of Domeinen, de nieuwe eigenaar, gesproken over de toekomst van dit terrein.

Ons gemeentebestuur zal contacten met Defensie waarschijnlijk niet ‘sexy’ vinden. Anders had het wel, net als gemeentebesturen van andere garnizoenssteden, een brief gestuurd naar Den Haag om zorg te uiten over mogelijk verlies aan arbeidsplaatsen als gevolg van de ingrijpende bezuinigingsmaatregelen. Ik heb maar eens schriftelijke vragen gesteld over de al dan niet aanwezige relatie tussen ons gemeentebestuur en zijn garnizoen.

 3 juni – De hypotheekportefeuille

 Enkele jaren geleden maakte de gemeenteraad een einde aan de rol van het gemeentebestuur als hypotheekverstrekker. Het gemeentebestuur verstrekt geen nieuwe hypotheken meer aan zijn personeel, maar beheert nog wel een omvangrijke hypotheekportefeuille die in het verleden is opgebouwd. Deze omvatte ultimo 2010 1.832 leningen met een gezamenlijke waarde van circa € 157,8 miljoen (ongeveer evenveel als de ‘doorleningen’ uit het verleden aan de woningcorporaties). 

Tijdens de behandeling van de bezuinigingsnota heeft de fractie van Amersfoort Anders (Groep Van Vliet) het College verzocht om te onderzoeken of het deze portefeuille met een boekwinst kan privatiseren. Simpel gesteld: financiële instellingen kunnen goedkoop geld aantrekken, de hypotheekportefeuille is gevarieerd in aangegane renteverplichtingen en is in zijn samenstelling solide (in hoofdzaak ambtenaren). Bij privatiseren kan de gemeente de tegenleningen bij de BNG aflossen. Hierbij kan een boekwinst voor de gemeente ontstaan. 

Het College heeft het voorstel van Amersfoort Anders op meest lullige wijze afgedaan: ‘hebben we al onderzocht, levert niets op’. Enige onderbouwing of motivatie ontbrak bij dit antwoord. Hoe dit is onderzocht, is dit door een onafhankelijke partij is gedaan en is daarbij de bancaire kennis van externe partijen gebruikt, dat is niet duidelijk. Via schriftelijke vragen heb ik het college verzocht toe te lichten hoe het onderzoek waarnaar het verwijst heeft plaatsgevonden, wanneer dat was en of het door een onafhankelijke partij is uitgevoerd. En ik heb gevraagd of ik het onderzoeksrapport mag inzien, inclusief de geformuleerde opdracht daarvoor en de conclusies.

 2 juni – Staken van de stemmen

 De behandeling van de bezuinigingsnota is een van de hoogtepunten in de lopende raadsperiode. Het gaat om ingrepen die de portemonnee van veel stadsburgers treft of die de kwaliteit van de stad en zijn activiteiten raken. Daar moet je als raadslid bij zijn, al is het maar omdat elke stem telt.

Dat laatste blijkt ook wel: zes keer staakten de stemmen: bij de motie ‘schrappen bestuurlijke processen’ waarbij de raad buiten spel wordt gezet; een motie waarin om aandacht voor de asbestproblematiek werd gevraagd; een motie over de wijkcentra (sociaal aanbesteden); een motie voor een onderzoek naar de functie van de wijkcentra voor de wijken; een motie over vouchers voor de armste in onze stad en een motie over het afschaffen van medische kosten. Misschien heb ik er nog een over het hoofd gezien.

Allemaal moties die het college ontraadde maar waar de oppositiepartijen een deel van de coalitiepartijen naast zich vond. Al deze moties zouden zijn aangenomen indien de oppositie op volle sterkte zou zijn geweest. Maar dat was dus niet het geval. De BPA, in de persoon van Hans van Wegen, had voor deze avond een vakantie geboekt en schitterde dus door afwezigheid. Onder de BPA-kiezers zullen relatief veel stemmers zijn geweest met een kleine beurs. Hans van Wegen liet deze kiezers dus mooi in de kou staan.

 1 juni – Nog meer bezuinigingen?

 De gemeenteraad heeft de bezuinigingsnota vastgesteld. Zijn we er daarmee? Ik vrees van niet. Er staan nogal wat tegenvallers te wachten die nog niet in de bezuinigingsnota zijn meegenomen. Het bestuursakkoord tussen het kabinet en de VNG is daar een voorbeeld van: 1,8 miljard euro extra bezuinigingen voor de gemeenten. En de vooruitzichten voor de onroerend-goedmarkt zijn minder rooskleurig dan enige tijd geleden werd voorspeld. Dat leidt er ongetwijfeld toe dat we nog meer op de grondexploitaties moeten gaan afschrijven. En we krijgen nog de voorjaars- en najaarsbrief van het Kabinet die er ongetwijfeld niet zo rooskleurig uit zullen zien. Voeg daarbij nog de algemene economische problemen en het risico op een aantal nieuwe tegenvallers op internationaal gebied, en de vraag is duidelijk: wat staat ons nog te wachten.

Amersfoort Anders (Groep Van Vliet) heeft bij de behandeling van de bezuinigingsnota een aantal voorstellen gedaan om op onorthodoxe wijze geld beschikbaar te krijgen. Niet via de beurs van de burgers in onze stad maar via het verkopen van gemeentelijk tafelzilver en het uit- of afstellen van onbetaalbare prestigeprojecten zoals het nieuwe zwembad aan de Hogeweg (we hebben het Sportfondsenbad nog) of het voor twintig miljoen euro groen houden van het Elisabethterrein – een wens uit betere tijden die nu niet meer betaalbaar is.

 31 mei – Schandalige afhandeling

 Er moet twintig miljoen op de gemeentebegroting worden bezuinigd. Dat treft vrijwel iedereen, de een wat meer, de ander wat minder. Het gaat in elk geval ergens over. Daar zal de gemeenteraad dus heel wat tijd aan hebben besteed, hoor ik mensen denken. Nee dus.

Dat begon al met de tientallen insprekers. Die kregen allemaal twee minuten om hun mening kenbaar te maken. Twee minuten zijn zo voorbij, zoals velen tot hun schrik bemerkten. Laat ik eerlijk zijn: van veel insprekers kende ik de argumenten al. Maar het gaat er om: hoe serieus neem je de burgers in de stad. Niet door ze slechts twee minuten te geven om zich te verzetten tegen vaak zeer forse ingrepen op hun persoonlijke leven.

En de raadsleden zelf? Die kregen vier minuten om hun mening te geven over een aantal onderdelen van de begroting. In vier minuten moest ik het standpunt van mijn fractie weergeven over (tezamen) het cultureel klimaat, de financiële positie van de stad en de belastingen. En ik kreeg nog eens vier minuten totaal voor mijn inbreng over sport, veiligheid en handhaving, algemeen bestuur en public affairs. Acht minuten stonden mij toe voor onderwijs, het stedelijke beheer en milieu. Discussie met andere partijen was niet mogelijk, er was hooguit tijd voor het stellen van enkele vragen (maar op de antwoorden kon je niet reageren) en het aankondigen van moties.

Was er sprake van een serieuze behandeling van de bezuinigingen. Neen dus! Maar de fractievoorzitters hebben deze procedure toch goedgekeurd, het Presidium heeft toch zo geadviseerd! Beide is waar en beide is – terugblikkend – dom en onjuist geweest. Uiteraard heeft de korte tijd die het college ons heeft gegeven daar een grote rol bij gespeeld. Maar we hadden ons dat niet moeten laten overkomen. Een les voor het komende najaar wanneer we de begroting, inclusief de bezuinigingen moeten bespreken en vaststellen. Dat zal in elk geval op een meer serieuze wijze moeten gebeuren.