Gezellig op weg naar Harrogate

Woensdag 29 augustus 2007

De SP heeft antwoord gekregen op schriftelijke vragen over de reis van een gemeentelijke delegatie naar het Engelse Harrogate. Hier worden de prijzen uitgekeerd aan gemeenten die zijn genomineerd voor de Europese groenprijs, een initiatief van de Europese Competitie Entente Floriade. In principe zijn alle gemeenten genomineerd die als nationaal winnaar voor deze prijsvraag naar voren zijn getreden, dus ook Amersfoort.

De gemeente Amersfoort gaat met een delegatie van tien mensen naar Harrogate, kosten 4.600 euro. De delegatie bestaat uit de burgemeester, twee wethouders en zeven ambtenaren. Het gaat daarbij om ambtenaren die bij het groenbeheer in onze stad zijn betrokken en daarmee hebben bijgedragen aan het toekennen van de prijs ‘Groenste stad van Nederland’. De SP vraagt of het niet een onsje minder kan zijn en stelt voor de delegatie te beperken tot vier personen.
Zelf heb ik in het verleden, samen met de toenmalige SP-fractievoorzitter Wim van Gammeren, actie gevoerd tegen verschillende snoepreisjes van collegeleden en ambtenaren. Het ging daarbij om een snoepreisje van een uitgebreide delegatie naar Venetië (waarvan het nut mij nog altijd niet duidelijk is), reisjes naar de MIPIM in Cannes (een vreet- en zuippartij voor ontwikkelaars, aannemers en nauw bij hen betrokken bestuurders) en dergelijke. Het belangrijkste effect van de actie van Wim en mij was dat de afgelopen jaren vaak zinvolle verslagen werden gemaakt van gemeentelijke studiereizen. Dat was altijd al een regel, maar er werd in het verleden zelden de hand aan gehouden.

Een reis naar Harrogate bekijk ik met gemengde gevoelens. Wanneer Amersfoort de eerste prijs wint en er zit een bescheiden delegatie van vier mensen, dan roept iedereen dat onze stad wel erg behept is met goedkoop middenstandsdenken. Winnen we niets en zit er een delegatie van tien mensen, dan roept iedereen achteraf: zonde van het geld, en dat alles voor niets en lauloene!
Van het bedrag kan ik niet wakker liggen. Wanneer op het stadhuis één vacature ’n maand later wordt ingevuld dan gepland, dan hebben we het weer terugverdiend. Dat onze burgemeester met een of twee wethouders de stad vertegenwoordigen, vind ik terecht: het is een van hun taken. Moeten er zeven ambtenaren mee? Of misschien maar vijf, of drie, of elf? Ik weet het niet. Indien het criterium is dat de ambtenaren die deelnemen een bijzondere rol hebben gespeeld om de groenprijs binnen te halen, kan ik er best mee leven. Natuurlijk kan je dan nog zeggen: daar worden ze toch al voor betaald, maar een extra schouderklopje moet kunnen.

Ik heb geen idee welke ambtenaren meegaan en waarom. Eigenlijk wil ik dat ook niet weten, hetzij dat de indruk ontstaat dat er op onredelijke wijze wordt gesinterklaasd. Voor de rest ga ik er van uit dat ook deze delegatie, geheel volgens de regels, een verslag schrijft waarin ook de samenstelling van de delegatie een rol speelt. Ik weet zeker: als we de eerste prijs winnen, dan spreekt niemand meer over de omvang van de delegatie. Winnen we niet, dan moet je je misschien afvragen wat de waarde van een dergelijke wedstrijd is. Ik had tot voor kort nog nooit gehoord over Entente Floriade, dus eigenlijk weet ik niet eens wat de impact van een prijs van deze organisatie is!

De tunnel is klaar, gefeliciteerd!

Dinsdag 28 augustus 2007

Veel mensen die mij kennen zijn vaak verbaasd over mijn optreden in de raad. ‘Je bent zo’n vriendelijk iemand, waarom ben je dan altijd zo kritisch/verbeten/zuur/cynisch (aanstrepen wat van toepassing is)!’ Dat is een heel verhaal dat zich laat samenvatten in: ik heb een hekel aan bureaucratie, willekeur, ambtelijke of bestuurlijke zelfgenoegzaamheid en onnodig verkwanselen van gemeenschapsgeld. Maar ik wil best ook wel vriendelijk zijn. Bij deze:

We mogen wethouder Luchtenveld feliciteren met het feit dat de tunnel aan de Van Tuyllstraat in Hooglanderveen zaterdag feestelijk wordt geopend, op tijd en volgens planning. Het afgelopen voorjaar was er nogal wat kritiek op het afsluiten van deze tunnel, waardoor Hooglanderveen vier maanden lang moeilijk bereikbaar was. De bewoners in Hooglanderveen, toch al regelmatig geplaagd door de oprukkende Vathorstbebouwing, maakten zich grote zorgen. Deze zorgen werden door een deel van de raad gedeeld, waaronder ik.
Met velen anderen dacht ik: het gaat regelmatig fout met de planning van openbare werken in onze stad, het zal nu ook wel weer mis gaan. Daarin heb ik dus ongelijk gehad! En ik moet zeggen: gelukkig, want de bewoners in Hooglanderveen zijn er alleen maar mee gediend wanneer de raadsleden die nogal pessimistische waren, te voorbarig zijn geweest met hun zorg. Het kan dus, dat geeft hoop voor de toekomst.
Ik hoop dat het zaterdag een mooi feest wordt in Hooglanderveen.

De financiering van de lokale omroep

Maandag 27 augustus 2007

Oei, dat was even schrikken bij de jongens en meisjes van het CDA. En in Bunschoten, bij het dagelijkse bestuur van Eemstad RTV rinkelden de ruiten. Het college blijkt bereid te zijn om Omroep Amersfoort tot het einde van het jaar nog eens 30.000 euro subsidie te willen verstrekken.

Allereerst: het zou van onfatsoenlijk bestuur getuigen indien Omroep Amersfoort over de rest van het jaar geen subsidie meer verstrekt zou krijgen. Maar daar zitten ze dus bij het CDA niet mee. En dat Eemstad RTV hoogst gepikeerd is, mag geen verwondering wekken. Bij deze organisatie is men al maanden uit op killing. Da’s te verklaren, maar je moet je daarbij wel aan de spelregels houden.
De raad had voor de lokale omroep – ik laat maar even in het midden welke dan ook – subsidie voor het jaar 2007 vastgesteld. Dat Omroep Amersfoort nog steeds op de buis is, is onder meer ons gemeentebestuur te verwijten (als je dat zo mag zeggen). Dat de hele discussie over de nieuwe zendmachtiging met bijna een jaar is vertraagd, komt door de procedure binnen het stadhuis. Het enige geldige excuus dat daarbij geldt, is dat door de verkiezingen en de collegewisseling tijdsplanningen uiterst ongelukkig verliepen.
Maar het zij zo. In de raadsinformatiebrief van 23 augustus over het restant subsidiering voor Omroep Amersfoort is het college duidelijk. Er ligt nog gereserveerd geld op de plank waarop de huidige zendgemachtigde, gezien toezeggingen in het verleden, recht kan gelden. Of dat genoeg is om de zender tot 31 december in de lucht te houden, is nu nog niet te zeggen.
Duidelijk is in elk geval dat, hoe de uitspraak van het Commissariaat voor de Media in november ook zal luiden, de bestaande omroep tot het einde van dit jaar onder de subsidienormen valt. Er bestaat ook nog zo iets als een overgangsregeling, neergelegd in de subsidieverordening. Wethouder Arriën Kruyt wees een half jaar geleden al op dit feit, maar toen zaten de jongens en meisjes van het CDA zeker even te duffen.

Ik zie nog wel aanleiding tot enige toekomstige opwinding bij de CDA-fractie, en ook bij een aantal andere fracties. Indien het Commissariaat voor de Media zou besluiten de zendmachtiging alsnog aan Eemstad RTV toe te kennen, mag de raad opnieuw diep in de buidel tasten. In zijn bedrijfsplan van 14 juli vermeldt Eemstad RTV op tenminste 150.000 euro subsidie te rekenen. Dat is iets meer dan de bijna 120.000 euro die Omroep Amersfoort dit jaar ontvangt. Daarnaast rekent Eemstad RTV nog op een eenmalige gemeentelijke subsidie van 110.000 euro, naast een gemeentelijke bankgarantie van nog eens 150.000 euro (wat volgens de Eemstadpenningmeester samen 270.000 euro is).
Kritische lezing van het investeringsplan van Eemstad RTV maakt duidelijk dat deze nieuwe omroep de investeringsbehoefte veel te krap heeft begroot. Of een bank bereid is om op basis van het klepperende bedrijfsplan 150.000 euro te lenen, ongeacht de gemeentelijke garantie, is natuurlijk de vraag. Over de exploitatie, waar inkomsten royaal en uitgaven onrealistisch zijn begroot, wil ik het op deze plaats niet hebben. Het feit dat de penningmeester van Eemstad RTV een financiële achtergrond heeft, garandeert nog geen omroepdeskundigheid!

Kort en goed: ik voorspel dat Eemstad RTV, wil ze de toegezegde programmering ook maar enigszins waarmaken, spoedig met een nader financieel verzoek op de stoep staat. Moet je dat als gemeentebestuur honoreren? Ik vermoed dat de ex-medewerkers van Omroep Amersfoort dan terecht zullen zeggen: voor dat extra geld hadden wij ook wel wat meer kunnen bieden. Ik vind dat bij een aanvullend verzoek de gemeenteraad moet zeggen: deal is deal, je doet het maar voor het geld dat in het bedrijfsplan stond. Het gevolg zou dan kunnen zijn dat Eemstad RTV spoedig in een situatie komt te verkeren die tenminste zo moeilijk is als die van Omroep Amersfoort.
We gaan nog spannende tijden tegemoet!

Ambtenaren drukken zich voor helderheid

Vrijdag 24 augustus 2007

Op 5 juli, intussen zo’n zeven weken geleden, stelde mijn Groen-Linksraadscollega Sylvia Kesler schriftelijke vragen. Onderwerp was de aanleg van een nieuwe rotonde op de vijfsprong Wilhelminalaan, Emmalaan, Frederiklaan en Kuyperlaan. De gemeente wil er een fors verkeersplein ontwikkelen, de omwonenden vragen zich af of het niet een onsje minder kan. Sylvia stelde de vragen omdat het met de communicatie tussen de bewoners en de gemeente weer eens goed misloopt. Ook de forse ingreep, die het aanzien van dit kruispunt grondig wijzigt, werd door Sylvia aan de tand gevoeld.

Het toeval wilde dat ik in de weken voordat Sylvia haar vragen stelde, ook contact had met de bewoners en actie wilde ondernemen. Sylvia was mij net voor, maar als haar vragen tot gevolg hebben dat er een voor de bewoners betere situatie ontstaat, doet dat er niet zoveel aan toe. Wel is er een ongeschreven wet binnen de gemeenteraad dat, indien een raadscollega schriftelijke vragen stelt, een initiatiefvoorstel presenteert of wat dan ook, je hem of haar niet voor de voeten gaat lopen door snel zelf nog iets te ondernemen. Een soort van primeursrecht, zou je kunnen stellen.
Met Sylvia wacht ik dus met spanning de antwoorden op haar vragen af. Het college is al danig over tijd, formeel moeten schriftelijke vragen binnen twintig dagen worden beantwoord. Intussen denderen de voorbereidingen voor de aanleg van het ongewenste verkeersplein voort en lopen zowel Sylvia als ik de kans dat we uiteindelijk te laat zijn met eventuele acties ter ondersteuning van de bewoners. Dat is misschien ook precies wat de behandelende ambtenaren willen, in dit geval heb ik zo mijn bedenkingen.

De pech voor de bewoners – en trouwens ook voor Sylvia en mij – is dat bij de plannen een van de verkeersambtenaren is betrokken die ik al een tiental jaren tegenkom op momenten dat er een conflict tussen de bewoners en de gemeente ontstaat over verkeersmaatregelen. Een weinig soepele, langjarige medewerker die, naar het zich laat aanzien, bij voorbaat zijn eigen agenda hanteert. Extra pech voor de bewoners: bij het realiseren van het verkeersplein is ook een externe projectleidster betrokken die de indruk wekt de realisatie van het opdracht die de ambtenaren haar hebben vertrekt tot een prestigezaak te hebben gemaakt. Ga er maar aanstaan.
De omwonenden van het verkeersplein zijn geen notoire dwarsliggers. Dat er iets moet gebeuren is hen duidelijk. Maar dat er meteen zo breed moet worden uitgehaald, met ingrijpende gevolgen voor het aanzien en het groen in dit fraaie stukje Amersfoort, zit hen wel dwars. Terecht wijzen zij naar kleinere rotondes in onze stad die weliswaar minder plaats innemen, maar desondanks uitstekend functioneren.

Of wordt met het royale verkeersplein al een voorschot genomen op een mogelijk ambtelijk plan om van de route Wilhelminalaan, Vondellaan, Van Campenstraat en Everard Meysterweg een soort stedelijke snelweg te maken met royale verkeerspleinen en dergelijke. Ik zou daar wel eens duidelijkheid over willen hebben. Maar ik wacht eerst maar even de antwoorden op de vragen van Sylvia Kesler af.

De schandvlek aan de Leusderweg

Donderdag 23 augustus 2007

Vandaag vindt overleg plaats tussen de gemeente en aannemer Schoonderbeek over de panden aan de Leusderweg hoek Van Campenstraat. Deze panden staan al jaren op de nominatie om te worden gesloopt. Ze zijn tijdelijk verhuurd, een van de panden is onlangs uitgebrand. Samen met het leegstaande kantoorgebouw naast de woningen maakt deze hoek van de Leusderweg een desolate indruk. Benieuwd of het overleg vandaag daar enige verandering in brengt.

Een maand geleden stelden mijn raadscollega’s Killi en Braakenburg van de PvdA-fractie schriftelijke vragen over de pandjes aan de Leusderweg. Kort daarvoor stond de PvdA met een informatiekraam tegenover deze pandjes, de daar aanwezige politici zijn zich rot geschrokken, wat daarna tot actie heeft geleid (ik ken nog wel enkele plekken in de stad waar tegenover de PvdA-kraam mag worden opgezet om onze sociaal-democraten tot actie te brengen!). Een terechte actie overigens, dat moet worden gezegd.
Het college heeft vorige week de vragen beantwoord. Kortweg komt het antwoord neer op de constatering dat het wel verschrikkelijk is maar dat de gemeente er weinig of niets tegen kan doen. Dat klinkt nogal passief. Het gemeentebestuur en Schoonderbeek werken op talloze plekken in de stad nauw samen, iets waar zowel de aannemer als de stad beter van worden. Een van onze ex-wethouders zat zelfs enige tijd in de directie van dit aannemersbedrijf, dus de lijnen lijken kort te zijn. Met deze nauwe contacten moet het toch mogelijk zijn om de passieve ontwikkelaar tot wat meer actie te bewegen.
Zoals het er nu uitziet kan een ontwikkelaar in onze stad dus op de wilde gok panden kopen en deze vervolgens laten verpauperen, zonder zich iets aan te trekken van de impact die dat heeft op de omgeving. Ontstaan er problemen, dan mag de gemeente natuurlijk weer opdraven.

Van mij mogen ontwikkelaars kopen wat ze willen, maar dan moeten ze er ook iets mee doén! Onze stad is geen gokpaleis voor gelukzoekende ondernemers, maar een leefgemeenschap waar iedereen zijn bijdrage moet leveren als het om het behoud van de kwaliteit gaat. In dat licht mag het gemeentebestuur best wat duidelijker optreden. Er worden allerlei pogingen ondernomen om ‘Amersfoort op de kaart te zetten’, als groenste stad van ons land, als vrijwilligersstad of supersportieve stad. Bij al die inspanningen had er toch allang een wethouder het initiatief moeten nemen om de schandvlek aan de Leusderweg tot een oplossing te brengen. Waarvoor onderhoudt je als bestuur anders goede contacten met ondernemers als Schoonderbeek, toch….?

Gezellige gesprekken in vakantietijd

Woensdag 22 augustus 2007

Het mag dan wel vakantie zijn, de jongens en meisjes van de callcentra doen onverminderd hun werk. Vroeger poeierde ik ze af, maar ik ben milder geworden. Ze doen hun best, dat moet je waarderen. En het is vakantie.

Het makkelijkste zijn de jongens die als openingsvraag hebben: ‘Bent u jonger dan 62 jaar?’ Dom! Oké, dat gaat ze niets aan, maar al zou ik nog 26 jaar jong zijn, ik antwoord uiteraard ontkennend. Dat zijn dan korte gesprekken.
Blijft de leeftijdsvraag achterwege en wordt mij met veel verve een nieuw financieel product aangeboden, dan laat ik mij dat grondig uitleggen, met aanvullende vragen. En altijd komt het moment waarop ik vraag of mijn gesprekspartner zelf gebruik maakt van het aangeboden, uiterst renderende product. De domkop zegt spontaan ja, waarna ik hem kan vragen waarom hij dan nog zo’n k….baantje bij een callcentrum uitoefent. Einde gesprek. De slimmere heeft een smoes, meestal is het een arme student. Ik verklaar mij dan solidair, dat wil zeggen: ook ik ben arm. Dat leidt in het algemeen tot een vriendelijk afscheid.
Overigens, als ik weinig tijd heb verklaar ik aan het begin van elk gesprek dat ik geen cent te makke heb. Dat scheelt veel gesprekstijd.

De juffrouw die mij een nieuw tijdschrift probeert te verkopen, laat ik uiteraard uitgebreid uitleggen om wat voor tijdschrift het gaat. Als het kan, laat ik haar de inhoud toelichten, meestal is ze daar zelfs toe bereid. Het gesprek eindigt meestal na mijn opmerking dat ik sterk bijziend ben en nog slechts twintig procent van het gezichtsvermogen bezit. Dat wekt medelijden op en ik, schoft, geniet daarvan. Het is de dame duidelijk, ik ben geen lezer.
Ik had stinkrijk kunnen zijn wanneer ik op alle aanbiedingen van de postcodeloterij, de bingoloterij en hoe al die kansspelen ook heten, was ingegaan. Tenminste, als ik de dames geloof die mij aanmoedigen om deel te nemen. Ik laat ze altijd uitvoerig uitleggen welke goede doelen met de betreffende loterijen worden bediend. Zeer uitvoerig, met instemmende opmerkingen en nadere vragen over de doelen van de voorgeschotelde fondsen. Ook eventuele bekende Nederlanders die als referentie worden genoemd, laten we samen even de revue passeren, verbreding van mijn culturele kennis kan nooit kwaad. Maar ik eindig altijd met de opmerking dat ik alleen machtigingen teken op schriftelijke aanbiedingen. Eigenlijk niet eerlijk, want die verdwijnen altijd meteen in afvalbak.

Bijna elke week ontvang ik wel post van Casema, mijn kabelexploitant, en elke maand belt er een vriendelijke juffrouw op om de voordelige aanbiedingen van deze maatschappij toe te lichten. Vaak hebben de dames een exotisch accent, maar het klinkt lief en aardig dus ik laat ze graag nog enkele keren vertellen wie ze zijn. Ik versta het echt niet in een keer. Natuurlijk krijgen ze de gelegenheid hun zegje te doen. Maar dan is het mijn beurt. Ik leg ze uit dat Casema, indien die mij dusdanig intensief bombardeert met post en telefoontjes, wel erg veel aan me moet kunnen verdienen. En als er veel aan mij wordt verdiend, betaal ik dus te veel. Deze logische redenering is schijnbaar niet in hun instructie opgenomen, de meest slimme dame prevelt nog iets van: ‘Daar moet ik eens met mijn baas over praten!’. Maar hoe dan ook, het gesprek is daarna snel beëindigd, ook al blijf ik tot het einde vriendelijk.
Ach, als je voor iedereen een beetje vriendelijk blijft, vallen die ongewenste gesprekken nog wel mee. Ze doen hun best, die jongens en meisjes van de callcentra, en het is vakantie. En er is er nog nooit een geweest die mij tot aankoop heeft kunnen verleiden, daarvoor is meer nodig dan een simpel telefoongesprek.

Truckendoos Wouter Bos fataal voor Amersfoortse stadsvernieuwing

Dinsdag 21 augustus 2007

Wouter Bos, onze PvdA-minister voor de Rijksfinanciën, wil de woningbouwcorporaties in ons land extra te belasten. Vier jaar lang worden de corporaties aangeslagen voor 750 miljoen euro per jaar, totaal dus voor drie miljard euro. De minister wil hiermee de aanpak van de ‘Prachtwijken’ financieren, zegt hij. Critici zien in de maatregel van de minister vooral een truck om zijn begroting rond te krijgen en te voldoen aan EU-eisen. Vast staat dat de PvdA-minister met zijn centralistische maatregel een hoop extra bureaucratie veroorzaakt.

In Amersfoort hebben de gemeente en de corporaties in het kader van ‘Amersfoort Vernieuwd’ samen plannen ontwikkeld voor de stadsvernieuwing in Liendert-Rustenburg en Randenbroek-Schuilenburg. De corporaties hebben zich vastgelegd op investeringen in een orde van grootte van tachtig miljoen euro, inclusief de Hogewegzone. De corporaties kunnen elke euro uiteraard slechts één keer uitgeven. Het ligt voor de hand te veronderstellen dat elke euro die door minister Bos wordt opgeëist, ten laste gaat van de geplande corporatie-investeringen voor Amersfoort Vernieuwd.
De plannen die de gemeente en de corporaties de afgelopen maanden hebben gepresenteerd, lopen niet parallel aan de plannen die minister Vogelaar via haar ‘Prachtwijken’ heeft gepresenteerd. Lienderd-Rustenburg, Randenbroek-Schuilenburg en de Hogewegzone behoren niet tot de prachtwijken van minister Vogelaar, zij heeft zelf voor Kruiskamp gekozen.
Hierbij is op te merken dat de plannen voor Kruiskamp veel verder zijn gevorderd dan de veel omvangrijker plannen die onlangs voor Amersfoort Vernieuwd zijn gepresenteerd. Ik vermoed dat de minister haar keuze heeft laten bepalen door het feit dat in Kruiskamp zichtbare resultaten kunnen worden geboekt die binnen de huidige kabinetsperiode vallen en daarmee passen binnen het op politieke exposure gerichte kabinetsbeleid. Van de overige plannen die in het kader van Amersfoort Vernieuwd zijn gepresenteerd, worden de resultaten pas na de huidige periode echt zichtbaar, en dat levert dus niets op voor de minister en het kabinet die voor de beeldvorming en niet voor de inhoud gaan.

Indien door de U-buisconstructie van minister Bos het geld, dat na een gezamenlijke actie van de gemeente en de corporaties was bestemd voor Liendert-Rustenburg, Randenbroek-Schuilenburg en de Hogewegzone, terecht komt bij de door het Kabinet gekozen Prachtwijken, dan kan worden gesproken van een uitholling van de gemeentelijke autonomie. Uiteraard is het niet zo dat het geld dat de corporaties voor de Amersfoort Vernieuwdwijken hadden willen uitgeven en dat door de balletje-balletjeactie van minister Bos naar de Rijkskas verdwijnt, in zijn volle omvang naar de Kruiskamp zal gaan – integendeel, vrees ik. Via een centralistische Rijksmaatregel, die ingegeven lijkt te zijn door begrotingsproblemen waarmee de minister van Financiën wordt geconfronteerd, dreigt jarenlang overleg tussen de gemeente en de corporaties, waarbij ook burgers in de AV- buurten intensief zijn betrokken, op de tocht kamen te staan.

Voor mij reden om aan het college schriftelijke vragen te stellen. Enerzijds vraag ik het college of ze de hierboven genoemde opvattingen deelt. Anderzijds vraag ik het college om rechtstreeks bij het Kabinet en via de VNG protest aan te tekenen tegen de door minister Bos gewenste U-buiscontructie waarbij corporatiegeld onnodig wordt rondgepompt en dat leidt tot aantasting van de gemeentelijke automie en tot veel extra bureaucratie.

Plannen voor de Hogewegzone

Maandag 20 augustus 2007

De zaterdageditie van de Amersfoortse Courant besteedde uitgebreid aandacht aan de plannen voor de Hogewegzone. Voor een aantal raadsleden – waaronder ik – was dit geen nieuws. We zijn zo’n half jaar geleden al met de plannen voor de Hogeweg geconfronteerd. Omdat er toen nog discussie werd gevoerd met een platform van bewoners en belangenorganisaties, wilde de gemeente op dat moment nog geen ruchtbaarheid aan de plannen geven.
Intussen weten velen in de buurt van de Hogeweg dat hun woning plaats moet maken voor nieuwbouwplannen, wat uiteraard tot veel onzekerheid leidt. In dat licht vind ik dat je als gemeente plannen niet te lang onder de stolp moet houden. Ik was daarom niet zo ongelukkig met de primeur die de Amersfoortse Courant zaterdag had. Deze sloot in elk geval aan bij vijf jaar Leefbaar- en JA-opvattingen dat de gemeente transparanter moet worden en niet te lang geheimzinnig moet doen over voornemens die het welzijn van grote groepen Amersfoorters beïnvloeden.

De Amersfoortse Courant heeft één van de twee alternatieven in beeld gebracht: de Groene Poort. Het andere model heet Parkstad.. Ik herken het plan in de krant, maar ik sluit niet uit dat er het afgelopen half jaar nog enkele details zijn veranderd. Dat doet aan het algemene idee niet veel af. Het zou een goede zaak zijn wanneer het gemeentebestuur nu snel met de plannen naar buiten treedt en de informatie die in de krant stond, en die uiteraard niet compleet is, aanvult. De bewoners in de omgeving van de Hogeweg hebben recht op heldere informatie, ook over de nieuwe plannen.
Ik ben wel enthousiast over de plannen voor de Hogeweg. Ik ga er van uit dat, nu de plannen door de AC-publicatie concreter zijn geworden, er meer support kan ontstaan. Uiteraard zal er ook een discussie losbarsten, bijvoorbeeld over de gepresenteerde hoogbouw. Laat die discussie maar komen, het kan de verdere planvorming alleen maat ten goede komen – mits de ambitie niet verloren gaat door een kleurloos compromis.

Zelf ben ik het meest beïndrukt door het plan dat de titel Groene Poort draagt. Het komt meer overeen met de opzet om diegenen die via de Hogeweg de stad inrijden meteen in de stad ‘op te nemen’. Ook bevat dit plan meer woningen en voorziet het in een goede, ongelijkvloerse verbinding tussen Liendert en Schuilenburg. De plaats van het zwembad bevalt mij beter, ook omdat in het andere plan het zwembad bereikt moet worden via de buurtstraten in Liendert, wat mij geen goede oplossing lijkt. Maar misschien is daar het afgelopen half jaar nog een oplossing voor gevonden.
In het plan Parkstad sluit de woonbebouwing aan de kant van Liendert niet aan op de Hogeweg. Tussen de Hogeweg en de nieuwbouw ligt een open strook, waaraan dit plan zijn naam verdankt. Deze open strook is (of was?) niet echt groen maar vrijwel geheel bestemd voor sportvoorzieningen, zoals trapveldjes, basketbalplaatsen en noem maar op. Ongetwijfeld zal er ook wel een Cruijfcourt komen. Niet erg groen dus en misschien minder aantrekkelijk voor de aangrenzende woningen. Om de open ruimte in Parkstad te compenseren is er ook meer gestapelde bouw gepland, wat mij ook niet aanspreekt. De hoge woontorens langs het Valleikanaal en aan de oostkant van de plannen vind ik, vanuit stedenbouwkundig oogpunt gezien, overigens wel een goede greep – hoewel ik mij realiseer dat daar waarschijnlijk zeer verschillend over wordt gedacht.

Hoe dan ook: er staat ons een interessante discussie te wachten. Belangrijk vind ik dat er zo spoedig mogelijk wordt gebouwd en dat er voor de bewoners in de te slopen woningen spoedige zekerheid ontstaat over hun toekomst. In elk geval zouden die een voorrangspositie moeten hebben bij het toewijzen van de woningen in de nieuwe Hogewegzone.

Fietsafsluiting van de binnenstad

Woensdag 8 augustus 2007

Het college heeft mijn vragen beantwoord over de afsluiting van de binnenstad voor het fietsverkeer gedurende Dias Latinos. Waarom is dat nodig, is er voldoende stallingruimte buiten het centrum, bevorder je hiermee het gebruik van de fiets en is een dergelijke afsluiting wel te handhaven, waren vragen die ik stelde.

In zijn antwoorden verklaart het college dat de maatregel niet is genomen omdat er in het verleden specifieke problemen zijn ontstaan. Wel hebben brandweer en politie herhaaldelijk aangegeven dat het fietsparkeren tijdens manifestaties, markten en uitgaansuren kan leiden tot gevaarlijke situaties. Dit wordt vooral veroorzaakt door wildparkeren in smalle steegjes.
Of de afsluiting het gebruik van de fiets stimuleert, laat het college in het midden. De maatregel is allereerst bedoeld om de veiligheid voor de binnenstadbewoners te verbeteren. Het college is van mening dat er voldoende alternatieve stallingmogelijkheden aan de rand van het centrum aanwezig zijn.
Wat het handhaven betreft, ziet het college geen problemen. Maatregelen tijdens het Etceterafestival hebben niet tot problemen geleid, er werd door het publiek goed op gereageerd, aldus het college.

Het college twijfelt dus niet aan de juistheid van de afsluiting voor het fietsverkeer tijdens Dias Latinos. Ik gun hem het voordeel van de twijfel en help hopen. De beantwoording kan wel van enkele kanttekeningen worden voorzien. Indien politie en brandweer een groot aantal momenten naar voren brengt waarop gevaarlijke situaties ontstaan, lijkt mij de incidentele maatregel tijdens Dias Latinos weinig consequent. Eigenlijk verwacht ik van het college een initiatief om de geconstateerde problemen fundamenteler aan te pakken. Dat leidt ongetwijfeld tot openbare discussie, maar dat is prima omdat dan de voors en tegens goed tegen elkaar kunnen worden afgewogen.
De verwijzing naar het Etceterafestival overtuigt mij niet zo erg. Er was toen geen sprake van een algemene afsluiting van de binnenstad voor het fietsverkeer, maar meer van advisering. In elk geval lijkt het mij een goede zaak om na Dias Latinos het effect van de afsluiting grondig te evalueren en er lering uit te trekken voor al dan niet noodzakelijke maatregelen in de toekomst.

Blik in het verleden

Dinsdag 7 augustus 2007

De raadscommissie die de het besluitproces rondom Vathorst gaat onderzoeken, is aan het begin van het reces met zijn werk gestart. Tijdens een eerste bijeenkomst is de mogelijke aanpak besproken en er is een begin gemaakt met het doorvlooien van Collegebesluiten en de besprekingen over Vathorst in raad en commissies vanaf 1990.

Het doorvlooien van verslagen vanaf 1990 levert een groot aantal momenten op in de sfeer van: ‘Ach ja, dat gebeurde toen!’ Veel zaken die nu regelmatig op de agenda staan, waren in 1990 ook al onderwerp van gesprek. Voorbeelden zijn de Westtangent en de discussie met de firma Vahstal. In 1990 werd de aanleg van de Weg van de Vrijheid, de verbinding tussen de Hogeweg en De Hoef, voorbereid. Dankzij acties waarvoor Roelie Norp het voortouw nam, is deze weg door het waterwingebied er nooit gekomen. In 1990 brandde De Flint af, voor de eerste maatregelen om de gevolgen daarvan op te vangen werd een half miljoen gulden beschikbaar gesteld. En in 1990 werden de feestelijkheden voorbereid voor de 100.000ste inwoner van onze stad.
In 1990 en 1991 vond er, net als nu, een discussie plaats over de financiering van de lokale omroep. Er was toen geen concurrent, zodat de discussie zich vooral toespitste op geld. Er werd besloten tot een eenmalige bijdrage en structurele steun. In 1991 was het Eemkwartier al een gespreksonderwerp en vonden de voorbereidingen plaats voor de bouw van Nieuwland.
En waar het allemaal om ging, de discussie over Vathorst ging in 1990 van start.

Noodkreet zal wel weer worden weggemoffeld

Maandag 6 augustus 2007

De Cruyff-Court aan de Dollardstraat is nog steeds in discussie. Veel bewoners in het Soesterkwartier zijn tegen de aanleg van deze CC, zij zien het als een verdere aantasting van de groene gordel langs de Dollardstraat. Een ongelijke strijd: wanneer onze ambtenaren eenmaal een plan in hun hoofd hebben, krijg je dat er niet meer uit. Het is tenslotte werk voor ze, zonder het aanleggen van dergelijke voorzieningen – gewenst of ongewenst – kan je een deel van het ambtelijke apparaat naar huis sturen. Of de stad daar slechter van wordt, is nog maar de vraag.

Ik kom tot deze ontboezeming na de zoveelste noodkreet vanuit de buurt. Verschillende raadsleden hebben zich al met de CC aan de Dollardstraat beziggehouden, maar de trein dendert verder. De meest recente brief die ik onder ogen kreeg, is van mevrouw Kitselaar. Voor velen in onze stad niet onbekend, zij zet zich onder meer al jaren lang in voor het behoud van het groen in Birkhoven-Bokkeduinen. De CC aan de Dollardstraat noodde haar uit tot het schrijven van een brief aan het college, met afschriften aan de fracties.
De brief bevat een aantal punten waarin mevrouw Kitselaat volkomen gelijk heeft. Zo maakte zij aan het einde van de afgelopen eeuw deel uit van de zogenaamde Senariogroep. Het gemeentebestuur probeerde met deze groep de bewoners uit het Soesterkwartier te betrekken bij de ontwikkeling van hun buurt. Mevrouw Kitselaar wijst er op dat binnen deze Senariogroep is toegezegd dat er een integraal plan zou komen voor de groengordel langs de Dollardstraat. Dat plan is er nog steeds niet, maar stukje voor stukje wordt dit gebied intussen opgeofferd aan allerlei gemeentelijke plannen.
Volgens mevrouw Kitselaar is de plek die is bestemd voor de CC een bijzondere locatie. Door natuurlijke kwellen is het een nattig gebied waar snel plassen kunnen ontstaan. Het gebied heeft daardoor een bijzondere vegetatie, die door de aanleg van de CC verloren dreigt te gaan. Ik kan haar waarneming niet direct controleren, maar het zou in elk geval goed zijn wanneer de gemeentelijke plannenmakers hieraan in elk geval aandacht besteden.

Of de CC problemen rondom hangjongeren oplost, betwijfelt mevrouw Kitselaar, en ik met haar. Ze wijst er op dat nu al in de groene zone langs de Dollardstraat voldoende mogelijkheden zijn om een balletje te trappen. Maar ja, zoals gezegd, het aanleggen van een gesubsidieerde CC levert de ambtenaren op het stadhuis meer eer op dan het op fatsoenlijke wijze beheren van het bestaande groen. Ik vrees dus dat het college de brief van mevrouw Kitselaar – ongetwijfeld voorzien van een negatief ambtelijk advies – naast zich neer zal leggen. Zoals wel vaker gebeurt bij dergelijke zaken.

Wens en realiteit bij plannen NV Utrecht

Vrijdag 3 augustus 2007

Deze week ontving ik het fraai verzorgde verslag van de bijeenkomst die NV Utrecht op 18 juni in het Hilversumse Mediapark organiseerde. Tijdens deze bijeenkomst werd de definitieve ontwikkelingsvisie voor onze provincie gedurende de periode 2015-2030 aangeboden aan de DG Ruimte van VROM, die zijn helaas onverwacht verhinderde minister verving. Hij sprak de speech van de minister uit. De zaal was gevuld met gemeentelijke en provinciale bestuurders en ambtenaren, in overgrote meerderheid voorstander van een verdere ontwikkeling van de woningbouw en de wegenaanleg in de provincie Utrecht en Het Gooi, mits het een beetje netjes gebeurt.

De hoogste baas van VROM punnikte deze junimiddag al een aantal steentjes los uit de fraaie muur van plannen en argumenten die door de NV Utrecht in zijn visie werden gepresenteerd. Zo bleek dat de minister helemaal niet zo enthousiast is over grootschalige woningbouw in de Oude Rijnzone, tussen Leidsche Rijn en Woerden, en in de Kromme Rijn-Lekzone ten zuidoosten van de stad Utrecht. In de fraaie verslagkrant zijn de terugtrekkende bewegingen van de NV Utrecht al speurbaar, maar waar moeten de duizenden woningen die in het westen en het zuiden van de provincie waren gedacht, dan worden gerealiseerd? Misschien in het Eemland? Het is niet te hopen.
Bij de discussie over de woningbouw wordt de laatste jaren een nieuw argument gehanteerd: de positie van de starters op de woningmarkt. Het is niet eens zo lang geleden dat er juist werd gepleit voor dure woningbouw om daarmee verhuisketens op gang te brengen waardoor ruimte aan de onderkant van de markt zou ontstaan. Die soep werd echter niet gegeten, zodat er nu een andere melodie wordt gezongen, ook door de minister.
Tijdens de bijeenkomst van de NV Utrecht werd het bouwen voor starters door verschillende sprekers innig omarmd. Dat zou dan vooral moeten gebeuren in de vorm van appartementen en, als het even kan, zo hoog mogelijk. Uiteraard, dat brengt het meeste op bij nog aanvaardbare huren en koopprijzen. En omdat de minister benadrukte dat natuurgebieden moeten worden gespaard, werd ook nog een andere wens naar voren geschoven: deze appartementen voor starters zouden zoveel mogelijk in de binnensteden moeten worden gebouwd, bijvoorbeeld in de buurt van stations.

Daar weten wij in Amersfoort alles van. Tussen het station en het ooit te ontwikkelen Eemplein ligt een groot braak gebied. Hier zijn honderden en honderden appartementen gepland. Erger nog: ze hadden er al moeten staan. Maar er staat nog niets, want mensen in onze regio kopen liever een grondgebonden woning in plaats van veel geld uit te geven voor het recht om in een deel van een gezamenlijk stuk onroerend goed te mogen wonen. De koopsector voor appartementen in onze stad is al decennialang een moeizame markt, gestapelde woningbouw lijkt vrijwel alleen kans van slagen te hebben in de niet te dure huursector.
En met het prijsniveau is ook wat mis. Sluitende grondexploitatie is het sleutelwoord in onze stad. Dat houdt in dat het bouwen van starterappartementen in de koopsector een moeizaam iets is. Dat lukt niet echt in het gebied ten noorden van het station, dat zal ook niet lukken op de vrijkomende ziekenhuislocaties, in de vernieuwingswijken of in Vathorst. Alleen bij projecten waar de corporaties bereid zijn veel geld toe te leggen, komen starters op de woningmarkt nog aan de bak, maar het vraag overtreft daarbij ruimschoots het kostbaar gefinancierde aanbod.
Het was verder goed georganiseerd, daar in Hilversum tijdens de bijeenkomst van de NV Utrecht, daar niet van!

Matthias Stom

Donderdag 2 augustus 2007

Matthias Stom is een in onze stad miskend schildergenie. Gedurende de zeventiende eeuw maakte hij furore in Italië, er zijn zo’n 150 doeken door hem gemaakt. De laatste keer dat een werk van hem werd geveild, bracht dit ruim een miljoen euro op.

Matthias Stom is een Amersfoorter. Dat wil zeggen, hij is in onze stad geboren. Maar net als andere bekende kunstenaars uit onze stad – Mondriaan, Armando – vergaarde hij zijn roem buiten onze stad. In Amersfoort is hij nauwelijks bekend, zo bleek toen ik vorig jaar zomer vragen stelde over onze roemruchte zeventiende eeuwse stadgenoot. Sindsdien verzamel ik gegevens over hem en stuit ik her en der op zijn werken.
Mijn jongste ontdekking had het Haagse Museum Bredius kunnen zijn. Hij is opgenomen in het overzicht van werken van dit museum aan de Lange Vijverberg met het doek Tobias en de Engel. Maar toen ik vandaag vol verwachting het museum betrad, hing er niets van de eigen collectie. De zalen boden plaats aan een speciale expositie: Molens van Rembrandt tot Mondriaan. Ook mooi, ik heb met belangstelling rondgekeken. Maar ik mistte mijn Matthias Stom!

Een weerzien met de Bijlmermeer

Woensdag 1 augustus 2007

De afgelopen week las ik het boek ‘Wachten op de nachtegaal – Het verhaal van de Bijlmermeer’ van Pierre Heijboer – zie ook mijn aantekeningen van dinsdag 31 juli. Omdat ik, net als Pierre Heijboer, tot de eerste bewoners van de Bijlmermeer behoorde, had het lezen van het boek twee gevolgen. Ik bezocht vandaag, na vele, vele jaren weer eens de Bijlmermeer. En ik zat urenlang met Pierre in een Bijlmer kroegje, een weerzien na meer dan vijfentwintig jaar.

Voor een ‘oerbewoner’ van de Bijlmermeer, die er zo’n kwarteeuw niet meer is geweest, was het even slikken. Uiteraard, ik had het een en ander gelezen over de ingrijpende vernieuwingsplannen in dit stadsdeel en ook het boek van Pierre had mij voorbereid. Toch was de werkelijkheid bijna een schok. Met Pierre, en met vele ‘oerbewoners’, ben ik van mening: de Bijlmermeer was niet zo verschrikkelijk, in tegendeel. Waar de Bijlmermeer aan ten gronde is gegaan is het slechte beheer, bestuurlijke gemakzucht en corporaties die niet bij de ontwikkeling waren betrokken en daardoor met weinig liefde de zeer karakteristieke woonwijk – verplicht – moesten beheren.
Mijn oude H-buurt staat er nog in al zijn pracht. Op deze zomerse dag was het er levendig, de façaden zijn opgeknapt, binnenstraten en de bergingen op de begane grond zijn vervangen door woningen en bedrijfjes en het ruime groen tussen de gebouwen imponeert nog steeds. Ook rondom het monument van de Bijlmerramp (het El Altoestel dat er in 1992 neerstortte, twee woongebouwen in puin legde en meer vijftig slachtoffers maakte, het juiste aantal is nog steeds niet bekend) op de grens van de K- en de G-buurt is de Bijlmer nog zoals het door zijn oorspronkelijke ontwerpers was gedacht. Ook hier zijn verbeteringen aan de bestaande gebouwen aangebracht, wat de leefbaarheid ten goede komt.

Maar in grote delen van de Bijlmermeer is de karakteristieke hoogbouw gesloopt en is de structuur van hooggelegen straten en parkeergebouwen grotendeels verdwenen. Daarvoor in de plaats is in hoofdzaak laagbouw gekomen. Wandel je er doorheen, dan waan je je in een doorsnee vinexwijk. Vergeleken met de Amersfoortse wijken is de vernieuwde Bijlmer misschien iets saaier, maar dat komt waarschijnlijk doordat een groot deel van de woningen in de sociale sector is gebouwd.
Wat wel anders is, dat zijn de mensen. Het leven speelt zich, meer dan in een doorsnee Hollandse nieuwbouwwijk, meer buiten af. De mensen zijn er vrijwel allemaal zwart – en veel vrolijker! Na bijna drie uur lopen was ik misschien tien Europeanen tegengekomen en hooguit twee Turken of Marokkanen (die wonen in de westelijke tuinsteden van Amsterdam). Alleen al door zijn mensen is de Bijlmermeer een zonnige wijk.

Toen ik in Amersfoort aankondigde dat ik naar de Bijlmermeer ging, werd ik door verschillende mensen gewaarschuwd. Let op waar je je auto parkeert, pas op de dealers en verslaafden. Ik voelde mij er echter net zo veilig als in een doorsnee Amersfoortse wijk. Mijn idee is dat de tweede en derde generatie mensen uit Suriname beter zijn geïntegreerd dan zeer vele Amersfoortse stadgenoten met een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Maar misschien is dat ook logisch: Surinaamse mensen spreken al eeuwen onze taal en leerden in het Caribische gebied op welke Friese meren het beste kon worden geschaatst. En, wat naar mijn mening een belangrijke factor is: ze hebben een christelijke achtergrond, passend bij de Hollandse samenleving.

Papier vol nostalgie

Dinsdag 31 juli 2007

Pierre Heijboer is een alleen een goed journalist, maar ook een boeiende schrijver. Hij heeft naam gemaakt met zijn boek over de Bijlmerramp in 1992, maar schreef daarnaast talloze boeken over Indonesië, over Limburg en zijn mijnen, over het einde van de oorlog en noem maar op. Zijn laatste boek gaat over de Bijlmermeer: ‘Wachten op de nachtegaal – Het verhaal van de Bijlmermeer’.

Zijn laatste thema hoeft niet te verbazen. Pierre Heijboer behoorde, net als ik, tot de eerste bewoners van de Bijlmermeer – de 133 gezinnen die eind 1968 het eerste Hoogoordgebouw betrokken. Een andere eerste bewoner was George Ingenhousz, een van de drie katholieke pastors in deze nieuwe nederzetting, waar overigens ook dominee Rijper pionierswerk verrichtte. George woont bijna net zo lang als ik in Amersfoort, we lopen elkaar zo af en toe tegen het lijf. Toen dat enkele maanden geleden weer gebeurde, vertelde hij mij dat er een bijeenkomst van Bijlmerpioniers was geweest. Men had mij gemist, want wist niet waar ik was te bereiken. Tijdens de bijeenkomst werd het boek van Pierre gepresenteerd.
En het kan niet anders, ik heb het snel gekocht en afgelopen week met rode oren gelezen. Het eerste deel (ik verhuisde in 1980 naar Amersfoort) was een aaneenschakeling van herinneringen. De vele acties werden gevoerd: elke tweede familie was wel vertegenwoordigd in een bewonerscommissie of actiegroep. Ik was een van de journalisten in het eerste Hoogoordblok, naast mensen als Pierre Heijboer (Het Parool), Ron Govaerts (Telegraaf) en andere. Geëngageerde schrijvers, wat niet vreemd was in de roerige tijd gedurende de eerste tien jaren na 1968. In de Bijlmermeer heb ik het actievoerden geleerd.

Het boek van Pierre liet talloze vragen open waarop hij geen antwoord had (en ik wel). Wie schreef 1968 in de gemeentelijke brochure ‘Toekomst te huur’ de provocerende kop: ‘In de Bijlmermeer zingt de Nachtegaal’? Antwoord: Vrije Volkcollega Jan Buisman, die in zijn vrije tijd heel wat teksten voor de gemeente en de woningbouwcorporaties produceerde.
Vraag van Pierre: waarom hadden de spelers van de SV Bijlmer – waar Pierre een gedegen doelman voor het eerste team was – een oranjezwart tenue? Omdat de medeoprichter en secretaris in het boekje van het Amsterdamse KNVB-district alle clubkleuren had geturfd en tot de conclusie kwam dat de combinatie van zwarte broek en oranje shirt en kousen nog niet in gebruik was. Deze secretaris was ikzelf, de oranje kousen heb ik nog steeds.
Pierre constateerde dat eind 1968 rond Hoogoord-I al het groen al aanwezig was, terwijl het in de verdere Bijlmermeer enige tijd duurde eer Groenvoorzieningen zijn werk deed. Logisch, weet ik, want Hoogoord-I was in de zomer 1968 al gereed maar de corporatie Het Oosten wilde de verhuur van de eerste woningen pas starten indien het groen, dat in ronkende brochures en op de Bijlmer maquette trots werd getoond, ook werkelijk aanwezig was. Waardoor mijn zoon Iskander niet in de Bijlmer maar in het Sint Annapaviljoen werd geboren!
Ach, zo waren er nog tientallen vragen die ik kon beantwoorden. Daarentegen had Pierre weer allerlei weetjes die mij niet bekend waren. Kortom: zijn telefoonnummer was snel gevonden en enkele dagen later (zie de aantekening van woensdag 1 augustus) zaten we in café ’t Poortje, vlak bij de puurt tussen Hoogoord en het hoofdwinkelcentrum van de Bijlmermeer. Er was genoeg gesprekstof!