Democratisch plichtsverzuim

Dinsdag 29 augustus 2006

Deze dag vind de bijeenkomst plaats die, op verzoek van de fractievoorzitters, door de griffie is georganiseerd over onderling respect en integriteit binnen de raad. Zoals een groot aantal andere raadsleden, heb ook ik aangegeven niet aanwezig te zijn. De bijeenkomst, die in Zandfoort aan de Eem wordt georganiseerd en voorzien is van allerlei toeters en bellen, wekt de indruk alsof er ik weet niet wat aan de hand is binnen de raad. Er wordt veel geld en tijd besteed aan het schieten van een kanonskogel op een mug, alsof we niets beters hebben te doen!

Ruud Schulten, lid van de BPA-fractie, heeft voor deze avond twee stellingen geformuleerd, zo lees ik na afloop van de bijeenkomst op zijn website. De eerste luidt dat politiek de kunst is van het blootleggen van tegenstellingen. Ik zou hierop hooguit kunnen reageren met de vaststelling dat het blootleggen van tegenstellingen een facet is van de politiek, dus ik vind zijn stelling nogal zwak en in elk geval puur academisch.
Met zijn tweede stelling voel ik mij wat meer aangesproken: ‘Door bewust thuis te blijven maakten de betrokken raadsleden zich schuldig aan democratisch plichtsverzuim.’ Hoewel Ruud in het algemeen nog wel eens een boekenkastje wil laten omvallen op zijn weblog-pagina’s, ontbreekt in dit geval elke onderbouwing van zijn stelling. Ik vrees daarom dat deze stelling is ingegeven uit een forse portie persoonlijke frustraties. Die mag Ruud hebben, maar daar moet hij mij niet mee lastigvallen of veroordelen. Zijn stelling doet mij een beetje denken aan fanatieke gelovigen die mij hel en verdoemenis voorspellen omdat ik hun geloof niet deel. Meestal doet mij dat niet veel omdat ik niet in hun hel en verdoemenis geloof.

Ik weet dat Ruud tijdens de bijeenkomst op deze avond graag lucht had willen geven aan zijn persoonlijke frustraties die hij heeft opgelopen in de jaren dat hij lid was van de VVD. Dat bleek in elk geval uit zijn reactie op de afzegging voor de bijeenkomst door Joep van Leersum. Moet ik mij daarmee bezighouden?
De aanleiding voor de bijeenkomst ligt natuurlijk vooral in de aantijgingen van Smits Alvarez in de richting van Hans van Wegen. Dat was een goede aanleiding voor een gesprek, samen met de ‘dader’, maar die heeft intussen de raad verlaten. En vooral: zo een zaak bespreek je als de ravage is aangericht en niet meer dan een half jaar later want dan krijgt het geheel vooral een academisch niveau en moet je je afvragen wat je er mee bereikt. Fatsoen heb je, of je hebt het niet, daar hoef je niet met zestig tot zeventig mensen nog eens over te praten.

Ruud Schulten beschuldigt met zijn stelling mij, en met mij nog vele andere raadsleden, van democratisch plichtverzuim. Dat zijn grote woorden. Wie zoiets schrijft, moet dat ook hard maken. Wanneer dit de stijl is van Ruud Schulten, dan begrijp ik ook waar de aanleiding ligt van zijn problemen binnen de VVD en de mogelijk toekomstige problemen binnen zijn nieuwe politieke omgeving.

De bezorgde Veners

Maandag 28 augustus 2006

Sinds kort is Amersfoort een nieuw overlegorgaan rijker: het ‘Overleg Bezorgde Veners’. Geestelijk vader is Sjoerd Geurtz, in het verleden vele jaren voorzitter van de dorpsvereniging in Hooglanderveen. Sjoerd maakt het ons moeilijk, want de afkorting van zijn overlegorgaan is OBV, en we hadden al een dergelijk orgaan: het Ontwikkelings Bedrijf Vathorst. Voortaan kan ik de afkorting dus niet meer zonder meer gebruiken maar moet ik mijn vingers blauw tikken aan de voluit geschreven namen, om verwarring te voorkomen.

Dat ongemak vergeef ik Sjoerd Geurtz. Hij heeft meegemaakt dat, als het om geld en grote belangen gaat, fatsoen niet altijd de sleutel is tot succes. Jarenlang was zijn dorpsvereniging een constructieve gesprekspartner in het overleg met de gemeente en het ontwikkelingsbedrijf OBV. Daarbij probeerden de bewoners van Hooglanderveen hun dorpskarakter zoveel mogelijk te verdedigen tegen de oprukkende nieuwbouw van Vathorst, nieuwbouw waar zij beslist niet om hadden gevraagd.
Om het dorp nog enigszins te beschermen, werd de Veners een groene gordel rond hun dorp toegezegd. De lijdensweg die moest worden doorlopen voordat er iets over deze groene zoom rondom het dorp in bestemmingsplannen was vastgelegd, had een veeg signaal voor de zich steeds corporatief opstellende dorpsbewoners moeten zijn. Ze bleven netjes en moeten nu constateren dat van alle mooie toezeggingen die door de gemeente en het ontwikkelingsbedrijf werden gedaan, nog maar weinig over is. Overigens, daarvoor had ik al gewaarschuwd in de tijd dat ik vice-voorzitter van de SGLA was – wij hadden al leergeld betaald.

Afgelopen dagen ontvingen raadsleden weer een afschrift van een brief van de nieuwe bewoners-OBV. Hieruit bleek dat er opnieuw een belofte op de tocht staat en er weer extra huizen worden neergeplempt in wat eens als groene zone werd omschreven.
Het erge is: de raad heeft zich rond de eeuwwisseling zelf buiten spel gezet en alle invloed op de ontwikkeling van Vathorst in handen gelegd van het college. In de praktijk blijkt dat slecht uit te vallen: de collegeleden zitten met een dubbele pet in de toezichthoudende gremia van het ontwikkelingsbedrijf OBV. En vrijwel altijd redeneren onze collegeleden vanonder de pet van aandeelhouder, gericht op een sluitende exploitatie met eventueel rendement – dus voor optimaliseren en een zo groot mogelijke woningproductie, al is dat in de groene zoom van Hooglanderveen. De pet van openbaar bestuurder, opkomend voor het belang van burgers in onze stad, blijft daarbij nog wel eens aan de kapstok hangen.
En de raadsleden? Die worden zoetgehouden met een fietstocht. Hopelijk levert de komende fietstocht stof op voor een pittige discussie tussen de raad en het college. De bewoners van Hooglanderveen hebben er recht op!

Het gedachtegoed van Frits Bolkestein

Zondag 27 augustus 2006

Regen en geen verplichtingen: een mooiere gelegenheid om de stapel nog te lezen boeken kleiner te maken, bestaat er niet. Dit weekend verdwijnt ‘De twee lampen van de staatsman’ van de stapel, de beschouwingen over politiek van Frits Bolkestein. Het onlangs verschenen werk is een bundeling van ruim twintig beschouwingen, bijdragen en inleidingen van deze liberale voordenker, alle stammend uit de afgelopen vijf jaren. Verplichte kost voor mijn raadscollega’s uit de VVD-fractie, lijkt mij. Dat ik het ook lees is geheel in de geest van Frits Bolkestein die in een van zijn beschouwingen opmerkt dat je het werk van je politieke tegenstanders moet lezen om hen beter te kunnen bestrijden.

Niet dat ik het met alle gedachten van Frits Bolkestein oneens ben, integendeel kan ik bijna zeggen. Hij grijpt in veel van zijn beschouwingen terug op de gedachtewereld van Immanuel Kant, iets waarin ik hem graag volg. In het werk van Kant ziet hij de basis voor het liberalisme zoals dat in de negentiende eeuw is ontstaan. Overigens ontkent Frits Bolkestein niet dat vanuit de geest van de Verlichting, waarvan Kant een exponent is, ook politieke stromingen zoals het socialisme zijn ontstaan.
Dat doet overigens niets af van het feit dat Frits Bolkestein zich ook in zijn laatste boek weer ontpopt als een fervente communistenvreter. Daarbij maakt hij zich schuldig van hetzelfde wat hij voormensen uit de linkse beweging verwijt: feiten en gebeurtenissen dusdanig verengen dat zij vooral de eigen denkwereld ten goede komen.

Ik kan mij geheel vinden in de waarde die Frits Bolkestein hecht aan de ontwikkeling die ons land en onze cultuur heeft doorgemaakt: van het vroege christendom, via de verlossing uit de beklemmende middeleeuwen dankzij de renaissance naar de verlichting en het industriële tijdperk die ons hedendaags leven bepalen.
Hij hecht grote waarde aan het culturele resultaat van deze ‘Werdegang’ en strijd voor het behoud daarvan. Een noodzakelijke strijd, zo betoogt hij, gezien de toenemende invloed van de Islam, met name in de grote steden. In de Islam ziet hij het grootste gevaar voor de vrijheid en emancipatie die, op basis van de Verlichting, onze cultuur bepalen. Ik ben het met hem eens, net als met zijn opvatting dat Turkije niet thuis hoort in de Europese Gemeenschap.

De voortgang van het Eemcentrum

Vrijdag 25 augustus 2006

Via schriftelijke vragen sprak ik in juni mijn zorgen uit over de voortgang bij de ontwikkeling van het Eemcentrum. Ik deed dat mede op basis van de tijdsplanning die de raadsleden eind 2004 beschikbaar was gesteld.
Op 11 juli kreeg ik daarop antwoord van B en W. Er was een nieuwe tijdsplanning waarin werd uitgegaan van de opening van het Eemcentrum in april 2009. Wel loopt de voorbereiding enkele maanden achter ten opzichte van de actuele planning, aldus het college, maar de projectontwikkelaars hebben aangegeven dat zij deze in de bouwfase weer inhalen. Dat hoop ik.

De nieuwe planning, die ik naar aanleiding van het antwoord van het college ter kennis heb genomen, bevat tenminste drie momenten die ik rechtstreeks kan peilen: de presentatie (Het Plein) en bespreking (De Ronde) van het voorlopig ontwerp en van het definitief ontwerp en de datum waarop de bouw moet starten. Ten opzichte van het eerste ijkpunt liggen we inderdaad tenminste drie maanden achter. Of ik op 21 februari aanstaande vanuit mijn woning de eerste werkelijke bouwactiviteiten mag aanschouwen, waag ik te betwijfelen!

Een poging om de raad buiten spel te zetten

Donderdag 24 augustus 2006

Woningbouwcorporatie Portaal wil aan het einde van Achter de Kamp, naast de lage huisjes tegenover het stukje gereconstrueerde stadsmuur, een appartementencomplex bouwen. Het complex moet vijf verdiepingen hoog worden en behoort daarmee tot de hoogste wooncomplexen in onze historische binnenstad. Het complex krijgt een plat dak, ondanks alle negatieve opmerkingen die de afgelopen jaren zijn gemaakt over wooncomplexen met platte daken in de binnenstad, zoals de woningen op het voormalige markthalterrein (Breestraat) en aan de Nieuwstraat. Dat Portaal deze schandvlek in de binnenstad wil realiseren, hangt vooral samen met geld.

Veelzeggend zijn de opmerkingen die werden gemaakt tijdens een gesprek tussen omwonenden van het nieuwe bouwplan (die zich tegen dit voornemen verzetten) en de welstandcommissie. Ik citeer er enkele:
‘Bij het ontwerpen van het nieuwe gebouw is niet geredeneerd vanuit de omgeving. Er is absoluut geen rekening gehouden met de vormgeving van de bestaande huizen en gebouwen.’
‘Na het bouwen van de appartementen nummer 43 t/m 63 is letterlijk gezegd dat met de bouw van deze appartementen de Beestenmarktontwikkeling compleet was.’
‘Als je aan het begin van Achter de Kamp staat en je kijkt richting muur, dan is de trend dat de bebouwing naar de muur steeds lager wordt. Het te bouwen nieuwe pand verstoort dit beeld. Het zou namelijk het hoogste pand uit de straat worden.’
‘Vertegenwoordiger welstandcommissie geeft aan dat het erg moeilijk is om sociale woningbouw in dit gebied betaalbaar te houden. Kortom, er mogen concessies gedaan worden aan het te bouwen pand (ook al misstaat het in de omgeving) want er is slechts beperkt budget beschikbaar.’

Vanuit de griffie wordt voorgesteld het bouwplan voor het woongebouw op 5 september als hamerstuk door de raad te laten behandelen. Een naïef en, politiek gezien, dom voorstel. In 2003 is het plan al een keer gestrand, er ligt een groot aantal bezwaarschriften van bewoners die je naar mijn mening niet ongemerkt langs de raad mag loodsen en ook bij een aantal raadsleden bestaan nog steeds bezwaren tegen dit bouwplan, dat immers een aantasting vormt van het stadsgezicht in onze historische kern.
Het argument dat mij vanuit de griffie werd aangereikt, was van een onverwachte onschuld: het gaat bij het voorstel slechts om een artikel 19-procedure, dus de raad krijgt nog een bestemmingsplan voorgeschoteld en tegen de bouwvergunning kan bezwaar worden gemaakt. De praktijk is natuurlijk dat, nadat de raad als hamerstuk een artikel 19-procedure heeft goedgekeurd, de bouwvergunning kan worden verstrekt. Met een bouwvergunning heeft de raad weinig te maken en als volgend jaar het bestemmingsplan aan de orde is, draaien de bouwkranen al op grond van een rechtsgeldige bouwvergunning!

Omdat in elk geval enkele fracties behandeling als hamerstuk niet zullen accepteren, lijkt mij het voorstel van de griffie een politieke kamikazeactie, waarschijnlijk ingegeven vanuit de ambtelijke organisatie. Want wat zou er mooier zijn voor Portaal en zijn ambtelijke vrienden dan een raad die door een simpele hamerslag buiten spel wordt gezet bij een discussie waarbij een grote groep binnenstadbewoners emotioneel, maar zeker ook op basis van steekhoudende argumenten, sterk is betrokken!

Lakerjollen: de weg naar de vrijheid

Woensdag 23 augustus 2006

Vathorst Nu is weer verschenen. Ongeveer een keer per maand verschijnt deze krant van en voor Vathorstbewoners. Het is een uniek mediaproject, gevuld met veel informatie en weetjes over het wel en wee in ons nieuwste stadsdeel. Het nieuwsblad, deze maand veertig pagina’s dik, oogt professioneel maar kan op deze wijze verschijnen omdat een groep bewoners uit Vathorst als vrijwilliger veel tijd en kennis steekt in Vathorst Nu.

In de nieuwste ‘Vathorst Nu’ wordt onder meer aandacht besteed aan de nieuwe watersportvereniging De Laak. Deze vereniging is opgericht door de tientallen bewoners uit De Laak die gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om tegen gereduceerde kosten een zogenaamde Laakjol te bouwen. Voor het bouwen is een loods beschikbaar gesteld, waar nodig helpen de schepenbouwers elkaar. Met deze jollen kunnen de bewoners varen over de grachten die kenmerkend zijn voor het meest noordelijke deel van onze stad.
Het initiatief voor het jollenproject stamt van het ontwikkelingsbedrijf OBV en de Stichting Vario Mundo. De achterliggende gedachte was zo gek nog niet: door nieuwe bewoners gezamenlijk aan het bouwen van de jollen te zetten, leren mensen elkaar beter kennen. Tevens wordt met het fenomeen ‘Lakerjol’ iets geïntroduceerd dat je als typisch voor de nieuwste wijk van onze stad mag bestempelen.

Het initiatief is prachtig, maar er is waarschijnlijk onvoldoende nagedacht over het feit dat de bewoners na vele maanden bouwen ook wel willen varen. En dan niet alleen op de honderd meter gracht voor de deur, maar ook verder. Bij de presentatie van de plannen voor Vathorst werd gesproken over een verbinding vanuit dit stadsdeel naar de Randmeren, via een verbrede Laak. Met de verbreding van de Laak – in oorsprong nauwelijks meer dan een greppel – is een begin gemaakt.
Maar de verbreding beperkt zich tot nog toe tot het deel van de Laak dat grenst aan de nieuwe woonbebouwing. De verbreding vanaf Vathorst, door de polders, naar het randmeer is een ingrijpende en kostbare zaak waarvoor geen geld beschikbaar is. Daarbij komt dat de Laak voor een belangrijk deel over het grondgebied van Bunschoten loopt, en daar blijkt men niet op het creëren van een nieuwe waterloop te zitten wachten.

De nieuwe watersportvereniging wacht dus een schone taak: lobbyen voor het bevaarbaar maken van de Laak, zodat de eigenaren van de nieuwe boten er op uit kunnen trekken. Ik zou ze in elk geval de antwoorden onder de aandacht willen brengen die het college op 23 mei 2003 publiceerde op mijn vragen over de waterstructuur in het woongebied De Laak. Het gaat daarbij onder meer om peilverschillen en milieueisen (vraag 2).
Er is een peilverschil van bijna één meter tussen Laak I (dat nu in aanbouw is) en Laak II. Tussen deze twee gebieden moet dus een sluisje komen, maar daarvoor is geen financiering voorzien. Deze financiering is gekoppeld aan het bevaarbaar maken van de Laak tot aan het Randmeer, een plan dat nog lang niet zeker is. Omdat het relatief vuile water in de Laak – een afvoergoot uit de sterk verontreinigde Gelderse Vallei – niet in de woongebieden terecht mag komen, is een mogelijke verbinding vanuit het grachtenstelsel van het woongebied met de Laak in de uiterste noordpunt, stroomafwaarts, van Laak II gepland. Het zal nog even duren voor Laak II zover is ontwikkeld dat de noordelijkste gracht bevaarbaar is.

De initiatiefnemers voor de Lakerjollen hadden nobele gedachten. Dat de bewoners ook nog willen varen en daarvoor ook een belangenvereniging zouden oprichten, was waarschijnlijk niet gepland. Ik voorzie de komende jaren een boeiende discussie!

Gebrekkig lerend vermogen bij onderwijswethouder

Dinsdag 22 augustus 2006

‘Vathorst schreeuwt om meer lokalen’ lees ik in de krant. Verbazing slaat toe! De gemeenteraad heeft zich de afgelopen jaren intensief beziggehouden met het tekort aan schoolruimte in verschillende delen van de stad. Acties van De Basis is Boos hadden een behoorlijke impact. De problemen deden zich, naast Amersfoort-Zuid, vooral voor in de nieuwste stadsdelen, zoals Nieuwland.

Eén ding was iedereen duidelijk: het gemeentebestuur had bij de scholenplanning de plank behoorlijk misgeslagen. Wat in Kattenbroek en Nieuwland was gebeurd, mocht niet nog eens plaatsvinden. Gerda Eerdmans, de verantwoordelijke wethouder, strooide emmers as over het hoofd en beloofde beterschap. De raad stelde van zijn kant miljoenen extra beschikbaar om het probleem op te lossen.
Het lerend vermogen van ons gemeentebestuur lijkt, als ik de berichten van vandaag mag geloven, uiterst gering te zijn. Scholen in Vathorst hebben deze week nieuwe gebouwen betrokken, maar dat heeft geen oplossing kunnen bieden voor een probleem dat ons opnieuw lijkt te overvallen. Als, na al het gedoe van de afgelopen jaren en de gedane beloften door de wethouder, in Vathorst de problemen zich herhalen, dan zijn we in elk geval toe aan een nieuwe wethouder Onderwijs. Bestuurlijk falen zou dan eindelijk eens consequenties moeten hebben, lijkt mij!

Terechte vragen van de CDA-fractie

Maandag 21 augustus 2006

Dit weekend ontvingen de raadsleden een afschrift van de brief die de CDA-fractie aan de voorzitter van de raad heeft gestuurd. Onderwerp: de bijeenkomst ‘respect en vertrouwen’ op 29 augustus a.s. In de brief deelt de fractie mee onder voorbehoud met een delegatie van twee fractieleden bij de bijeenkomst aanwezig te zijn. Onder voorbehoud, want de CDA-fractie heeft vragen bij de programmering.

Over die programmering is afgelopen week iets meer bekend gemaakt. Kern van de bijeenkomst is een drietal casesgesprekken. De inleidingen hiervoor worden verzorgd door Roelie Norp van de SGLA, Joke Sickman van Siesta en Lex van de Haterd van het Meridiaancollege. Deze laatste persoon zegt mij niets, Roelie en Joke maak ik al jaren mee als actieve, betrokken en zeer gewaardeerde burgers in onze stad. Toch kan ik mij de vraag die de CDA-fractie stelt, heel goed vorstellen: wat is de specifieke deskundigheid van de gastsprekers op het terrein van integriteit, respect en vertrouwen?
Ik benijd beide dames niet. Zij hebben intensieve contacten met veel raadsleden, maar steeds op het onderwerp waarvoor zij opkomen: inspraak en het behoud van industrieel erfgoed. Moeten zij nu de raadsleden een spiegel voorhouden ten aanzien van integriteit en onderling respect? Moeten zij de voorbeelden gaan aandragen op welke punten de raadsleden hebben gefaald? Hebben zij dusdanige ervaringen opgedaan ten aanzien van de integriteit van raadsleden, dat zij een discussie hierover op gang willen brengen? Ik hoop van niet. Indien zij kritiek hebben op mijn integriteit, hadden zij mij dat de afgelopen jaren best mogen zeggen.

Dat laatste blijft overigens van toepassing, want hoe meer ik verneem over de organisatie van deze bijeenkomst, hoe meer ik er ook van overtuigd raak dat mijn afzegging een juiste beslissing is geweest. Terecht schrijft de CDA-fractie dat de opzet van de bijeenkomst er toe bijdraagt dat er een imago gaat ontstaan alsof de raad een integriteitprobleem heeft. Ik onderschrijf deze fractie in zijn constatering dat er zich misschien wel enkele incidenten hebben voorgedaan (zoals het gedoe rond Ramon Smits Alvarez), maar dat van een algemeen probleem geen sprake is. Daar denkt de griffier, na overleg met de fractievoorzitters, schijnbaar anders over.

De waarheid over Matthias Stom

Zaterdag 19 augustus 2006

De antwoorden op mijn schriftelijke vragen over Matthias Stom van tien dagen geleden, vielen op z’n minst gezegd wat tegen. Dat gebeurt wel vaker bij antwoorden van het college, maar in dit geval had ik iets meer verwacht. Al was het maar omdat de intentie achter de vragen uiterst positief was en je dan van het college enige respons verwacht.

Afgelopen dagen ontving ik een telefoontje van wethouder Arriën Kruyt. Hij was zeer ongelukkig over de beantwoording van de vragen en kon zich mijn gevoelens daarbij voorstellen. De antwoorden die ik had ontvangen betroffen slechts een concept dat ambtelijk aan het college was aangeleverd. Het college had tot een andere beantwoording besloten maar door enige miscommunicatie was het concept als definitief antwoord de wereld in gestuurd. Het verbeterde antwoord zou mij spoedig worden toegezonden, hetgeen enkele dagen later gebeurde.
Met het tweede antwoord kan ik goed leven. Vandaag heeft de Amersfoortse Courant er ook aandacht aan besteed en uit het verbeterde antwoord mag ik concluderen dat het college positief staat tegenover een nader onderzoek naar Matthias Stom en dat er plannen zijn om bij het 750-jarig jubileumfeest van de stad – in 2009 – aandacht aan Matthias Stom en enkele andere bekende Amersfoortse schilders die rond de barok internationale faam genoten, te besteden. Indien nader onderzoek bevestigt dat Matthias Stom inderdaad een stadgenoot is, zal hij – aldus Arriën Kruyt – zeker in de denkbeeldige eregalerij van onze stad worden opgenomen.

Blijft nog een formeel puntje: het officiële besluit naar aanleiding van mijn vragen omvat nog steeds de eerdere beantwoording, die dus niet correct was. Het wachten is nu nog op een wijziging in de collegebesluiten en een aanpassing op de gemeentelijke website, waar het eerste en foutieve antwoord nog staat vermeld.

De verdwijntruc met geld en busbanen aan de Hogeweg

Vrijdag 18 augustus 2006

De Amersfoortse Courant meldt vandaag dat de vrije busbaan op de Hogeweg op de tocht staat. In de schets voor het nieuwe bestemmingsplan Hogeweg komt de vrije busbaan tussen de Stadsring en de aansluiting op de A28 niet voor. Dat is eigenaardig, want op 26 juni 2001 besloot de gemeenteraad dat deze vrije busbaan er moet komen en werd er zelfs geld voor beschikbaar gesteld. Alle ins en outs rondom deze aanleg werden vijf jaar geleden vastgelegd in een tientallen pagina’s tellend voorstel van B en W, na een voorafgaande inspraakronde en verschillende uitgaven van StadsNieuws Extra hierover.

Interessant bij dit alles is dat de gemeenteraad bijna 20 miljoen euro (prijspeil 2004) voor de aanleg van de vrije busbaan in de Hogeweg beschikbaar stelde. Hiervan werd bijna 7 miljoen euro beschikbaar gesteld uit rijkssubsidies. Volgens de Amersfoortse Courant is de subsidiebijdrage voor de Hogeweg intussen opgegaan in de kosten voor de Kersenbaan. In de dekking voor de Hogeweg zat ook een bijdrage van circa 9 miljoen euro uit de grondexploitatie van Wieken-Vinkenhoef. Waar dat geld is gebleven, is onduidelijk.
Het gekste bij dit alles is dat al deze wijzigingen in plannen en financiering hebben plaatsgevonden zonder nader raadsbesluit. Wanneer de raad in juni 2001, na een brede maatschappelijke discussie, besluit tot een ingrijpend plan voor de Hogeweg, kunnen ambtenaren dat besluit niet zomaar, naar eigen goeddunken, naast zich neerleggen. Dat ik dit via schriftelijke vragen verhelderd wil hebben, is niet meer dan logisch!

Hoe voorkom je een overbodig initiatief?

Donderdag 17 augustus 2006

Bewoners van de Dollardstraat hebben een bezwaarschrift ingediend tegen de aanleg van een Cruijff Court in het groengebied tegenover hun woning. Een Cruijff Court is een geasfalteerd voetbalveld met een laag hekje er omheen. Vooral bij welzijnswerkers en –ambtenaren is dit een geliefd onderwerp, hoewel soortgelijke voorzieningen die elders in de stad liggen er meestal verlaten bijliggen of voor niet bedoelde activiteiten worden gebruikt.

Het eigenaardige aan de ambtelijke plannen voor de Dollardstraat is, dat voor de Cruijff Court een stukje openbaar grasveld moet wijken dat nu al als voetbalveldje wordt gebruikt. Als ik het goed heb begrepen staan er zelfs twee doelen. De stichting die de aanleg van Cruijff Courts stimuleert – en daar ook geld voor beschikbaar stelt – wil met zijn veldjes het voetballen stimuleren op plekken waar de jeugd nog geen mogelijkheid heeft voor het trappen van een balletje onder de vrije hemel.
Ik kan mij niet voorstellen dat deze stichting geld beschikbaar wil stellen om een bestaand, vrij toegankelijk en veel gebruikt voetbalveldje te vervangen door een duur kunstgrasveld. Op het bestaande veldje wordt ook nog wel eens slagbal gespeeld, er worden vliegers opgelaten en noem maar op – wat op de Cruijff Court niet meer mogelijk zou zijn.

Maar ja, uit eigen ervaring kan ik zeggen: als de ambtelijke bureaucratie op ons stadhuis zich iets heeft voorgenomen, dan tellen zelfs protesten van omwonenden, goede argumenten en logische regels niet meer. Betonnen koppen op het stadhuis doen toch wel wat zij willen, is het niet vóór de bewoners, dan wel er tégen!

Hoe de omroep nieuwe problemen creëert

Woensdag 16 augustus 2006

Omroep Amersfoort gaat samenwerken met de Amersfoortse Courant. Dat lees ik in elk geval in de AC. Bron is de interim-directeur van Omroep Amersfoort. Volgens mij praat deze voor zijn beurt en zou eerst zijn bestuur zich maar eens over dit idee moeten buigen. Hopelijk zit er in dat bestuur meer historische kennis dan bij hun interim-directeur.

Samenwerking op nieuwsgebied – en daarbij gaat het vooral om de teletextpagina’s van de omroep – is al eens eerder aan de orde geweest. Daarbij bleek het fysieke karakter van beide media een groot struikelblok te vormen. De Omroep kan (oké, ze doet het te weinig) actueel nieuws brengen, de krant is afhankelijk van het eenmalige dagelijkse verschijningstijdstip. De discussie die in het verleden ontstond, draaide vooral om het primeurrecht. Wie presenteert het dagelijkse nieuws het eerst: de omroep in de avonduren of de krant in haar uitgave van de volgende ochtend?
Er zijn nog meer praktische bezwaren (bijvoorbeeld financiële), maar ik vind de journalistieke overwegingen toch wel het meest doorslaggevend. Indien ik journalist zou zijn bij Omroep Amersfoort, dan zou ik mijn energie liever steken in het verbeteren van de actualiteit van het nieuws op de buis, in plaats van de voortdurende discussie over welk nieuws wanneer via welk medium moet worden gepresenteerd. Maar deze journalistieke afweging ligt ongetwijfeld ver buiten het gezichtsveld van de interim-directeur!

Neutelings Riedijk, de ontwerpers

Dinsdag 15 augustus 2006

‘At Work’ is de titel van een bijna 400 pagina’s tellend boekwerk waarin het bureau Neutelings Riedijk Architects zich voorstelt. Uitgebreid gedocumenteerd wordt in het boek ingegaan op de filosofie van het bureau en wordt een overzicht gegeven van de tot 2005 ontwikkelde concepten en gebouwen. Elke Amersfoorter die geïnteresseerd is in wat er in zijn stad wordt gebouwd, zou dit boek ter hand moeten nemen: Willem Jan Neutelings en Michiel Riedijk worden de ontwerpers voor het culturele gedeelte van het Eemcentrum.

Het bureau heeft een grote naam, vooral in Nederland en België is een groot aantal van hun geestesproducten te bewonderen. Kenmerkend voor Neutelings en Riedijk is het sculpturale accent dat op de ontworpen werken wordt gelegd. Geen recht-toe-recht-aan blokken, maar gebouwen met hoeken, overstekken, insparingen en afwisselende gevels. Hun werk valt vooral op door de vorm, minder door de kwaliteit van het materiaal. Wel proberen zij door grafische handgrepen – metershoge letters of opvallende reliëfs – te verrassen. Je houdt er van of niet, maar dat doet niets af van de overdadigheid in de creativiteit die zij tentoonstellen. Indien hun ontwerp voor het Eemcentrum in het verlengde komt te liggen van wat zij tot nog toe hebben gemaakt – iets anders is overigens niet te verwachten -, dan zullen de plannen voor het Eemcentrum beslist spraakmakend zijn.
Zoals gezegd, over smaak is het moeilijk te twisten. Zonder het werk van Neutelings en Riedijk ook maar enigszins in diskrediet te willen brengen, gaat mijn persoonlijke smaak toch in een iets andere richting. Ik vind de keuze voor mooi, opvallend materiaal belangrijker dan de bijna would-be toepassing in de vormgeving. Een strakke lijn kan chic zijn, daar waar het zoeken naar effect al spoedig kan gaan vervelen. Maar hoe dan ook, ik ben meer dan nieuwsgierig naar de ideeën die Neutelings Riedijk voor het Eemcentrum gaan presenteren.

Matthias Stom in onze eregalerij

Maandag 14 augustus 2006

Een van de journalisten uit onze stad attendeerde mij er op: mijn vragen over de zeventiende-eeuwse Amersfoortse schilder Matthias Stom zijn beantwoord. Uiterst beknopt en op een toon die geen enkel enthousiasme uitstraalt. Het is meer de toon van: hoe komen we zo snel mogelijk van de altijd weer vervelende vragensteller af. En dat terwijl mijn vragen uiterst positief waren bedoeld!
Mijn suggestie om Matthias Stom in elk geval op te nemen in de eregalerij van bekende Amersfoorters, werd op bijna snauwende wijze afgedaan met de opmerking: ‘Een dergelijke eregalerij bestaat niet.’ Dat bracht mij er toe het volgende briefje aan het college te sturen:

Geachte College,

allereerst dank voor de beantwoording van mijn vragen over de Amersfoortse schilder Matthias Stom. De beantwoording kan aanleiding zijn voor verschillende opmerkingen – één daarvan wil ik middels deze brief u ter kennis brengen.
De beantwoording van de tweede vraag opent met de opmerking dat onze gemeente geen eregalerij kent van haar internationaal bekende stadgenoten. Ik wil u gemakshalve wijzen op de omschrijving van het begrip ‘eregalerij’ zoals omschreven in het Groot woordenboek der Nederlandse taal, de zogenaamde dikke Van Dale:

eregalerij (de (v.)) 1 verzameling van beroemde schilderijen, kunstvoorwerpen e.d. 2 (fig.) denkbeeldig overzicht van beroemde personen e.d.

Dat onze stad niet over een fysieke eregalerij voor haar gerenommeerde burgers beschikt, is elke inwoner van Amersfoort, en dus ook mij, bekend. Dat het begrip ‘eregalerij’ ook een figuurlijke betekenis heeft, mag naar mijn mening bij elk weldenkend mens bekend zijn. Zo niet bij de leden van ons stedelijke College, moet ik tot mijn treurnis opmerken!

Met vriendelijke groeten, (enzovoort)

Grondspeculatie en machtsposities in Vathorst

Zaterdag 12 augustus 2006

Op de woningbouw in de vinexwijken wordt woekerwinst gemaakt. Oorzaak hiervan is het speculatieve grondbeleid van de projectontwikkelaars. Dat is de boodschap die vandaag in De Volkskrant staat. Op initiatief van deze krant is een onderzoek verricht naar de machtsposities die ontwikkelaars en aannemers hebben en waarmee zij de gemeenten onder druk zetten en het woningbeleid dicteren.

In het onderzoek is gekeken naar de sleutelposities die bouwers hebben verworven door het strategisch aankopen van grond. Vathorst is een van de wijken die is onderzocht. Uit het onderzoek blijkt dat in Vathorst de firma Smink de partij is die het sterkst heeft geroerd in het machtsspel. De oorzaak hiervan ligt in de strategische aankoop van ruim zeven hectare grond door Smink.
Het onderzoek strekt zich uit over de periode 1993-2005. Door de beperking van het onderzoek tot deze periode valt nog net een groot aantal grondaankopen buiten het onderzoek die zijn verricht door de bouwers die verenigd zijn binnen de OBV. Het OBV is ontstaan door de machtspositie die firma’s als Heijmans, Bouwfonds, Dura-Vermeer en de SCW verwierven na het innemen van grondposities in Vathorst. Een gecompliceerd proces overigens die zich niet in enkele woorden laat beschrijven, maar waarbij de gemeente zelf ook een discutabele rol heeft gespeeld en waarbij niet alleen financiële maar ook politieke motieven zijn aan te wijzen.

Dat doet natuurlijk niet af van het feit dat ook Smink posities verwierf in het Vathorster gebied. Smink had ook deel willen nemen in het consortium dat aan de wieg stond van het OBV, maar de overige bouwers wilden de koek slechts onderling verdelen. Dat maakte het noodzakelijk dat de gemeente voor de OBV het ‘probleem’ Smink moest oplossen.
Een gecompliceerde zaak omdat Smink samen met DHV zelf een stedenbouwkundig plan voor Vathorst ontwikkelde en daarmee niet zomaar via onteigening aan de kant kon worden geschoven. Amersfoort heeft daarom heel wat water in de wijn moeten doen, met als gevolg dat de vuilstort twee keer zo hoog mag worden dan hij oorspronkelijk was, Smink een baggerdepot mocht inrichten en ook voor vele miljoenen het grondwerk in Vathorst mag verrichten. Dit laatste is een van de onderwerpen die thans door Brussel wordt uitgezocht.

En in zoverre heeft De Volkskrant in elk geval gelijk. Handige bouwers hebben de gemeenten op het verkeerde been gezet. Omdat het gemeentebestuur hoe dan ook Vathorst wilde bouwen, kon het niet anders dan zich te laten ringeloren door Smink. Maar niet alleen door Smink, ook door een aantal andere firma’s die vanaf de bouw van Kattenbroek een steeds sterker vinger in de pap hebben gekregen bij de ontwikkeling van onze stad. Maar de echte oorzaak ligt natuurlijk bij de welhaast grenzeloze bouwwoede die wethouders en ambtenaren al tientallen jaren in onze stad uitwoeden.
Ik vrees dat we over vijftien tot twintig jaren weer met gelijke problemen worden geconfronteerd, alle uitspraken van de huidige raad ten spijt. Geholpen door de rijks- en provinciale overheden zal er en nieuwe bouwbehoefte ontstaan. Dat de firma Smink intussen in de omgeving van Amersfoort nieuwe grondposities inneemt, mag daarom niet vreemd worden genoemd. Het is de vraag of alleen de firma Smink op dit punt actief is.

Afspraken over leisurevoorzieningen

Vrijdag 11 augustus 2006

Naast de kwartaalrapportage’s van het OBV is ook de voortgangsrapportage over de voorzieningen in Vathorst een interessant stuk om te lezen. Het geeft een goed inzicht in de planning van alle voorzieningen die voor het nieuwe woongebied noodzakelijk zijn. Veel daarvan is al vastgelegd in contracten, een deel – zoals De Brink en omgeving en Velden 3C bij Hooglanderveen – is al gerealiseerd, een groot aantal voorzieningen staan kort voor de realisatie, zoals de eerste fase van het hoofdwinkelcentrum en verschillende sportvoorzieningen in Velden 1G.

Bij de realisatie van voorzieningen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aanvragen van sportverenigingen en allerlei instanties op maatschappelijk en cultureel gebied. Ook de gemeenteraad heeft wensen op tafel gelegd, zoals een zwembad, eventueel gecombineerd met een ijsbaan. Onlangs is ook een wens op tafel gelegd door een groep van verenigingen en organisaties, die een gecombineerd centrum met ijsbaan, een hal voor de turnsport, een klimwand en dergelijke willen realiseren. We zullen als gemeenteraad binnenkort wel met dit verzoek worden geconfronteerd.
Als het zover is, is het goed om de voorzieningenrapportage van het OBV nog eens goed te lezen. Daaruit blijkt onder meer dat Latei een plan ontwikkelt voor Laak 3, het gebied dat rond 2012 moet worden afgerond. Hier wil Latei ruimte bieden aan ondernemingen die eerder betrokken waren bij de plannen in Birkhoven-Noord. Het ging daarbij om leisurevoorzieningen zoals een bowlingbaan, een kartbaan, snooker en pooling, een klimmuur en dergelijke. Onder maatschappelijke druk heeft de raad in 2002 deze ontwikkelingen in Birkhoven-Noord afgewezen.

Dat er nu wordt onderzocht of deze voorzieningen in Laak 3 kunnen worden ontwikkeld, is op zichzelf geen slechte zaak. De gemeente heeft met het OBV afgesproken dat deze plannen op marktconforme wijze moeten worden ontwikkeld. Indien dat mogelijk is dan, zo meldt de voortgangsrapportage, wordt er geen medewerking verleend aan soortgelijke voorzieningen elders in Vathorst.
De uitwerking van deze afspraak, waarover de gemeenteraad nog op geen enkele wijze is geïnformeerd, kan verregaande gevolgen hebben. Indien plannen voor een grootschalig leisurepark in Laak 3 handen en voeten gaan krijgen, houdt dit ongetwijfeld in dat ook verzoeken voor dergelijke voorzieningen elders in de stad worden geblokkeerd door de afspraken die de gemeente met het OBV heeft gemaakt voor Vathorst.

Dat dergelijke afspraken worden gemaakt, hoeft in principe niet verwerpelijk te zijn. Maar er zijn twee kanttekeningen bij te plaatsen. De keuze voor Laak 3 is in feite willekeurig en vooral ingegeven door economische motieven. Of Laak 3 ook inderdaad de beste plaats is voor dergelijke voorzieningen, heeft nog niet ter discussie gestaan – als het aan het college ligt zal dat ook nooit zover komen.
En de tweede kanttekening: afspraken als deze, die een grote impact kunnen hebben voor het voorzieningenniveau in onze stad, zijn nu onderhands gemaakt. Het zijn weer de bouwers – in dit geval Latei en het OBV – die op dit punt de agenda bepalen, het openbaar bestuur in de persoon van de gemeenteraad is wederom buiten spel gezet.

De website van Ariën Kruyt

Donderdag 10 augustus 2006

Ariën Kruyt onderscheidt zich op positieve wijze van de overige collegeleden door het feit dat hij een persoonlijke website bijhoudt. Daarin doet hij regelmatig verslag van het wel en wee waarmee hij als wethouder wordt geconfronteerd en geeft hij zijn mening over zaken die zijn portefeuille raken. Het zou de communicatie tussen collegeleden en de raad en ook het begrip voor bepaalde collegebesluiten goed doen indien de andere wethouders het voorbeeld van Ariën Kruyt zouden volgen.

Daarbij is op te merken dat het bijhouden van een website door een wethouder lang niet altijd gemakkelijk, in elk geval minder gemakkelijk dan wanneer een raadslid dat doet. Dat geldt zeker voor raadsleden die niet tot de coalitiepartijen behoren. Ik kan op mijn site vrijelijk mijn mening geven, zonder rekening te hoeven houden met het collegebeleid. Natuurlijk moet ik in de buurt van het fractiebeleid blijven, maar zelfs als ik op dat punt buiten de boot plas, dan is dat primair een zaak die binnen de fractie moet worden opgelost. Voor een wethouder ligt dat allemaal wat gecompliceerder.
Een voorbeeld daarvan vind ik de mening die Ariën Kruyt heeft gegeven over het rapport Berenschot. Hij noemt het rapport ‘Knullenboel’ en geeft op zijn site duidelijk aan dat wat hem betreft het rapport van Berenschot in een diepe lade mag verdwijnen. Zijn kritiek richt zich op het hele rapport, hij maakt geen onderscheid. Zou hij bijvoorbeeld, als actief lid van een kerkgenootschap, kanttekeningen hebben geplaatst bij de opmerkingen van Berenschot over de themakeuze voor het stadsjubileum voor de ‘spirituele stad’, dan is dat nog op te vatten als een persoonlijke kanttekening, een aard van discussiebijdrage.

Bij zijn generale afwijzing van het rapport ligt dit iets anders. Op dit punt mag je verwachten dat het college met een eigen duidelijk standpunt naar buiten treedt. Is één van de wethouders het met dit standpunt niet eens, dan is dat een politiek feit dat vermelding verdiend en tot discussie in de raad kan leiden. Uit zijn veroordeling van het rapport op zijn site is echter niet op te maken of Ariën Kruyt bij het afwijzen van het rapport Berenschot en zijn kwalificerende opmerking namens het college spreekt
Voor mij aanleiding om hierover vragen te stellen aan het college. Temeer ook omdat een afwijzing van het rapport of een omschrijving als ‘knullenboel’ best wat beter beargumenteerd mag worden. Ik ben het overigens niet met deze kwalificatie eens, ik vind het rapport van Berenschot een waardevol product, los van de vraag of je het op elk onderdeel zou moeten omarmen. Maar dat zal wel blijken uit de discussie die de raad hierover ongetwijfeld zal gaan voeren.

Een nieuwe soap rond de Grote Koppel

Woensdag 9 augustus 2006

Onder bewoners aan de Grote Koppel is enige beroering ontstaan over het autovrijmaken van de kade langs de Eem. Met stille slof heeft het gemeentebestuur de oorspronkelijke verkeersplannen voor de Eemhaven aangepast. Bewoners vrezen overlast.

Volgens oorspronkelijke planning zou de Grote Koppel een voetgangersgebied worden waar auto’s niets hebben te zoeken. Dat bleek bijvoorbeeld toen in mei 2005 het werk aan de Eemhaven begon. In een Extra Stadsbericht, dat in het Gildekwartier ruimschoots werd verspreid, werd het afsluiten van de Grote Koppel expliciet vermeld: ‘Te voet en voor noodhulp blijft alles in het havengebied bereikbaar. Normaal autoverkeer wordt lastig. De Grote Koppel wordt in de toekomst helemaal afgesloten voor gemotoriseerd verkeer.’
Terzijde: alleen al het zinnetje ‘Normaal autoverkeer wordt lastig’ duidt al op een veel gehanteerde stijl in dit soort stadhuispublicaties. Het is de informatiestijl van massage en rookgordijnen. Omdat in de volgende zin duidelijk wordt gemeld dat de kade gewoon wordt afgesloten, is zo’n voorloopzin van ‘het wordt lastig’ totaal overbodig en er alleen maar op gericht om de schijnbaar minder populaire boodschap in wollige watten te leggen. Een trucje van communicatiedeskundigen.

Op gelijke wijze werd vorige maand in een Stadsberichten Extra de wijziging van de plannen aangekondigd. Na een lang verhaal over verlichting, stoepjes, de gedenkplaats voor het Sasje en dergelijke, staat er een terloopse zin: ‘Voor auto’s blijft de Grote Koppel tot restaurant Merlot bereikbaar voor laden en lossen.’ Geen enkele opmerking over het feit dat de geplande paaltjes aan het begin van de Grote Koppel dus verdwijnen en dat er wordt afgezien van de oorspronkelijke autovrije plannen. Ook hier weer het trucje van onze communicatiemensen: de eigenlijke boodschap wegdrukken of eigenlijk helemaal niet vermelden, alleen de gevolgen daarvan in een terloopse zin meenemen!

De reden om de Grote Koppel toch toegankelijk te maken voor autoverkeer blijkt samen te hangen met de wensen van de Rova, de brandweer en andere hulpdiensten. Daarmee wordt weer eens een aardige inkijk gegeven op de wijze waarop op het stadhuis plannen worden voorbereid. Aan de plannen voor de Eemhaven is heel wat jaren gewerkt. Ongetwijfeld hebben in al die jaren tientallen ambtenaren zich over de herinrichting van de Grote Koppel gebogen. En in al die jaren is dus bij niemand de gedachte opgekomen dat het misschien toch nuttig is om een groot deel van de Grote Koppel voor het autoverkeer open te houden in verband met de Rova en de hulpdiensten. Zijn die niet gevraagd om een mening? Of hebben puristen eerst hun zin doorgedrukt en zijn ze nu teruggefloten?
De gevolgen van de openstelling, die onlangs is ingevoerd, zijn in elk geval merkbaar. Regelmatig staan er, in tegenspraak met de verbodsschilden, auto’s geparkeerd. En, tot grote ontstemming van een aantal bewoners, heeft ook het 30-kilometerbord weinig werking. Afgelopen zondag werd de brede boulevard langs de Eem door een groep jongeren benut om er shortraces te houden, waarbij behoorlijke snelheden werden bereikt.

En nog even persoonlijk: autovrij of niet autovrij, ik kan mij daar niet zo druk over maken. Wat mij wel irriteert is het slechtvoorbereide beleid op dit punt en de wijze waarop omwonenden hierover worden geïnformeerd. Dat hun mening niet eens is gevraagd, is bijna gebruikelijk te noemen – gezien eerdere ervaringen in het Gildenkwartier doet de mening van bewoners er ook niet veel toe, of ze wel of niet worden gevraagd. De bureaucratie op ons stadhuis heeft zijn eigen regels!

Het wordt klasse op 29 augustus

Dinsdag 8 augustus 2006

De bijeenkomst over integriteit die op 29 augustus wordt georganiseerd, is een nieuw hoofdstuk van treurigheid rijk. Wat ben ik blij al te hebben afgezegd, had ik dat nog niet gedaan, dan was dat vandaag gebeurd.
Aanleiding zou dan de open brief van BPA-raadscollega Ruud Schulten zijn geweest. In die brief worden de mensen die al hebben afgezegd, opgeroepen hun besluit te herzien. Met name Joep van Leersum wordt nadrukkelijk onder druk gezet. Die wordt in deze open brief beschuldigd van oncollegiaal optreden nadat Ramon Smits Alvarez de raad had verlaten. Uit navraag blijkt het door Ruud Schulten opgediste verhaal niet te kloppen. Hij heeft – alvorens de verwijten in de open brief te formuleren, schijnbaar geen contact gezocht met de direct betrokkenen en daarmee een niet zo mooi verhaal in de wereld gezet.

Ja, als dit het niveau wordt waarop op 29 augustus raadsleden gaan praten over onderling respect en integriteit, dan kan dat nog een spannende bijeenkomst worden! Ik weet dat Ruud Schulten, die ik overigens als persoon en raadscollega zeer waardeer, kan terugzien op een aantal moeilijke jaren binnen de VVD-fractie. Hij is er niet zonder reden vertrokken om zich daarna aan te sluiten bij de BPA. Het lijkt mij echter dat de bijeenkomst op 29 augustus, met pers en 25 uitgenodigde burgers, niet de plek is om partij-interne frustraties nog eens de revue te laten passeren.

Ruud Schulten roept mij in de open brief op om mijn afzegging te heroverwegen. Enkele van zijn opmerkingen in mijn richting waardeer ik zeer, maar het uiteindelijke argument spreekt mij niet aan. Ik heb er geen enkel vertrouwen in dat een bijeenkomst over onderling respect en integriteit van raadsleden er toe leidt dat raadsleden minder worden gemanipuleerd door ambtenaren en wethouders. Een aardig thema overigens, maar dat moet je onder andere vlag bespreken, lijkt mij.
De opmerkingen van Ruud Schulten en van zijn fractievoorzitter Hans van Wegen over de gekozen locatie vind ik van totale onbelangrijkheid. Ik geloof er niet in dat het karakter van de discussie en de misschien beoogde resultaten aan kwaliteit winnen of verliezen door het in de raadszaal of waar dan ook te doen. Raadsleden die zich bij dergelijke discussie laten beïnvloeden door de fysieke omgeving, hebben met een extra probleem te maken.

Ik kan mij geheel vinden in de brief van de SP. De SP stelt dat je ook zonder georganiseerde discussie respect en integriteit van mensen mag verwachten. Ontbreekt het op een bepaald moment daaraan, dan moet je elkaar daar direct op aanspreken. Terecht merkt de SP-fractie op dat de stijl van optreden vooral wordt bepaald door politieke kleur, machtsverhoudingen, oppositie of coalitie en dergelijke. En gaat het echt mis, dan bestaat er nog een rechter.

Met de SP zou ik willen zeggen: laten we na de vakantie gewoon aan de slag gaan en ons werk gaan doen. In brieven zoals die van Ruud Schulten herken ik een grote behoefte om uitvoerig te praten over het eigen functioneren. Hij is niet het enige raadslid dat bereid is veel tijd te besteden aan de theorie van het eigen functioneren. Ik betwijfel echter of de doorsnee burger in onze stad hier op zit te wachten. Die verwacht dat partijen opkomen voor de belangen van burgers en dat op momenten waarop deze burger een beroep doet op de overheid, hij netjes, met aandacht en adequaat wordt geholpen. Als partijen of vertegenwoordigers van partijen daarin tegenvallen, dan krijgen we dat te horen – per direct of tijdens de eerstkomende verkiezingen.

De moeite eigen ongelijk te erkennen

Maandag 7 augustus 2006

Begin juni stelde ik schriftelijke vragen over de bezopen toestand bij het kruispunt Utrechtseweg, Prins Frederiklaan en nog drie andere lanen. Een hoogst ongelukkig en onoverzichtelijk punt. Enkele jaren geleden is een van onze verkeersambtenaren op het idee gekomen op dit punt een soort van rotonde te plaatsen, náást de doorgaande route van de Utrechtseweg maar wel aan het begin van de Prins Frederiklaan. Dit plan blijkt in alle nuchterheid te zijn opgesteld, waardoor ik mij zorgen begin te maken over de deskundigheid en het geestelijke vermogen van de ontwerper van het onding.

Afgelopen dagen zijn de vragen beantwoord. Oké, het heeft heel wat langer geduurd dan de voorgeschreven twintig dagen, maar om een argument voor het banale rondje te vinden heb je natuurlijk ook wel enige tijd nodig. Een ding blijkt duidelijk uit de antwoorden: er zijn op het stadhuis nog altijd ambtenaren die het heel moeilijk hebben om eens een keer toe te geven dat ze iets fout hebben gedaan. Dat geldt beslist niet voor alle ambtenaren, maar in elk geval voor de ontwerper van de zogenaamde verkeersoplossing aan de voet van de Prins Frederiklaan.

Ik weet nu in elk geval dat het rondje géén rotonde is. Als automobilist mag ik er ook links langs rijden. Dat moet je maar weten, en gezien de verwarrende situatie die er regelmatig ontstaat, is het ook niet zo gemakkelijk om dat aan de weet te komen. Erger nog, alleen fietsers die de Prins Frederiklaan in willen rijden, mogen rechts langs de quasi-rotonde rijden. Knap link voor hen, want ik zie regelmatig automobilisten die dat ook doen.
Door het rondje moet het snel met de auto inrijden van de Prins Frederiklaan worden voorkomen, zo wordt mij meegedeeld. Dat functioneert dus voor geen hout. Wie ook nog tussen de twee rubberen hobbels aan het begin van de Prins Frederiklaan blijft rijden, kan makkelijk met een snelheid boven de vijftig kilometer dit vreemde verkeerspleintje passeren.
Waarmee je gelijktijdig ook op een ander bezwaar tegen de in 2003 gecreëerde oplossing aanloopt. Automobilisten die van de Prins Frederiklaan richting Utrechtseweg rijden, ontwaren bij deze kruising een schijnbare rotonde. Wie niet regelmatig dit punt passeert, kan al snel op de gedachte komen dat tegenliggende automobilisten de rotonde rechts nemen – wat een deel van hen ook doet. Omdat de ruimte vanuit de Prins Frederiklaan beperkt is en ook nog vreemd aansluit op de Utrechtseweg, kan ook op deze wijze een min of meer eigenaardige situatie ontstaan.

Na mijn vragen in juni is een journalist van de Amersfoortse Courant enige tijd op de fraaie stenen bank bij het griebelige kruispunt gaan zitten. Ook hij was zeer verbaasd over de situatie. Ik zou de vermeende verkeersdeskundige op het stadhuis willen aanraden om eens achter zijn tekentafel weg te komen en zelf de praktijk in ogenschouw te nemen.
Dit te meer omdat in de beantwoording wordt gesteld dat in 2009 het kruispunt op de schop gaat. Maar zo schrijft de ambtenaar – sorry, het college -, ‘Het valt nog te bezien of (…) het rondje dient te vervallen.’ Zoals ik al opmerkte, sommige ambtenaren hebben er erg veel moeite mee om hun eigen ongelijk te erkennen!

Het gaat goed met onze stedelijke economie

Vrijdag 4 augustus 2006

De raad mag na de vakantie de notitie ‘Economische acties tot 2008’ bespreken. Dit gaat gebeuren aan de hand van een notitie onder die naam die is opgesteld door de economische afdeling van de gemeente en aan de hand van de Economische Monitor Amersfoort 2005. Beide stukken leveren een duidelijke conclusie op: het gaat best goed met de economie in onze stad, zelf als het nationaal wat tegenzit dan gaat het bij ons in elk geval minder slecht.

Voor de medewerkers van economische zaken liggen eer en complimenten gereed. Natuurlijk kan er worden gezegd: we profiteren van onze geografische ligging en van het feit dat de sterke groei van de stad ook werkgelegenheid aantrekt. Toch hoeft dat niets af te doen van het feit dat de dames en heren van de afdeling Economie goed aan de bal zijn gebleven en de positieve punten die ons als stad in de schoot zijn geworpen, goed hebben uitgebuit. Ook de gemeenteraad kan tevreden zijn, want na enige discussie is enkele jaren geleden extra geld beschikbaar gesteld om de afdeling Economie op het stadhuis te versterken. Dat lijkt geen weggegooid geld te zijn.
Natuurlijk zijn er bij de plannen voor de komende tijd nog best war kanttekeningen of aanvullingen te plaatsen. Een voor mij belangrijke constatering is dat de acties tot 2008 vooral gericht zouden moeten worden op het versterken van de Amersfoortse kennis- en diensteneconomie. Deze sector heeft ons de afgelopen jaren hoog in de ranking van economisch gezonde gemeenten gestuwd, dus zo op het oog ligt een dergelijke keuze voor de hand.

Zonder van deze intentie iets af te doen, lijkt het mij goed om ook andere ontwikkelingen in het oog te houden. Amersfoort heeft de afgelopen jaren veel nieuwe bedrijven in de IT- en dienstensector mogen begroeten. Waar het de stad aan ontbreekt is een versterking van de structuur van bedrijven die zich mentaal aan onze stad voelen gebonden, die zich typisch Amersfoorts voelen. Ik denk daarbij aan bedrijven zoals Hoogevest, De Amersfoortse, Kamerbeek, Pot, Kryco en dergelijke. Een aantal van de bedrijven die vanouds typisch Amersfoorts waren, hebben dat karakter door fusies en schaalvergroting geheel of gedeeltelijk verloren, zoals Kamerbeek (nu Meeús) en De Amersfoortse (nu Fortis).
Voor de Amersfoortse samenleving zijn dergelijke bedrijven van groot belang. De meeste nieuwe bedrijven in de IT- en dienstverlening hebben niet zoveel met onze stad. Hun vestigingskeuze is vaak puur rationeel, je ziet sommige bedrijven ook net zo makkelijk weer verdwijnen als ze gekomen zijn. Het management van deze bedrijven vindt je niet terug in het maatschappelijke verkeer, zodat de kring van mensen die van betekenis zijn voor onze stad nauwelijks meegroeit met de economische groei van onze stad.

Wat in de stukken van onze economische dienst wordt onderbelicht, is het vertrek van bedrijven. DHL wordt als belangrijke aanwinst genoemd, maar dat dit bedrijf het pand heeft betrokken van een nationale dienstverlener die is vertrokken, blijft ongenoemd – zoals ook bijvoorbeeld het vertrek van Philips niet wordt genoemd. Van vertrekkers kan je leren. En ik mis bijvoorbeeld vestigingsverzoeken die niet willen lukken, zoals Hornbach die vis-à-vis van Ikea, aan de andere kant van de spoorlijn, een vestiging had kunnen krijgen. Maar misschien beweegt zich daar nog wat.

Onduidelijkheden rond de Eemhaven

Donderdag 3 augustus 2006

Het is rustig langs de Eemkades. De bouwvakkers zijn op vakantie, het werk aan de Eemhaven ligt enige tijd stil. Eigenlijk zou in deze vakantieperiode het havengebied vol moeten liggen met bootjes, maar daarop moet nog een jaartje worden gewacht. De oorzaak is intussen bekend: de tegenvallers bij de aanleg van de nieuwe Eemhaven.

Het startschot voor de werkzaamheden werd ruim veertien maanden geleden gegeven, maar ja: soms zit het mee, soms zit het tegen. En bij de Eemhaven zit vrijwel alles tegen. Het Spijkertje bleek ineens een gevaarlijke bouwval te zijn, hout kon niet tijdig worden aangeleverd, de kades waren niet geschikt voor de aanvoer van de nieuwe brug – het verhaal is bekend.
Bij al die tegenvallers kunnen best enkele vraagtekens worden gezet. Dat het speciale hout aan levertijden is gebonden, zal toch niet pas bekend zijn geworden toen de leverancier in gebreke bleef? Dat de aanvoer van de nieuwe brug extra logistieke voorzieningen vergt, zal toch niet pas bekend zijn geworden toen de transportfirma zijn materieel in beweging wilde zetten?
Op het stadhuis lopen mensen rond die een hele simpele verklaring hebben voor de malheur rondom de Eemhaven. Een bij velen bekend feit, intussen, want verschillende mensen maakten mij er op attent. De oorzaak van de soap rondom de Eemhaven zit hem in de organisatie.
Het werk is in delen geknipt en aan verschillende aannemers en leveranciers gegund. Het is dus niet één aannemer die het hele werk – kadenbouw, nutsvoorzieningen, bestrating, steigerbouw, de brug en noem maar op – gegund heeft gekregen. Dat vergt nogal wat van diegenen die al die opdrachten verstrekt, onze ambtelijke organisatie dus. Daar moet de coördinatie plaatsvinden, daar moet de kennis aanwezig zijn over de randvoorwaarden waaronder de verschillende contractpartijen hun werk moeten uitvoeren, daar moet de informatie worden opgesteld over de gemeentelijke eisen waaraan leveranciers en aannemers zich moeten houden. En daar is het dus blijkbaar fout gegaan!

In dat kader verbaasd mij ook niet het mailtje dat ik van een van de bewoners aan de Grote Koppel kreeg. Die schreef mij dat de plannen voor de Eemhaven onlangs weer zijn aangepast. Gekozen was voor een autovrije kade aan de Grote Koppel. Bij dit gegeven had iedereen in de omgeving zich intussen neergelegd, er werd bij schriftelijke vragen en de antwoorden daarop over de parkeerproblemen die door het autovrijmaken zijn ontstaan van uitgegaan.
Maar het laatste bericht is dat de kade toch toegankelijk wordt gemaakt voor autoverkeer en het gebied hiervoor tot een 30-kilometerzone wordt verklaard. Ik vind dat prima, maar het tekent wel de wijze waarop het werk aan de Eemhaven wordt gecoördineerd. Ik vraag mij af, er van uitgaande dat het bericht vanuit de kring van omwonenden inderdaad juist is, of met deze maatregel de makkelijkste weg is gekozen voor het oplossen van een juridisch probleem. Bij het ontwerp van de Eemhaven is onvoldoende rekening gehouden met het feit dat bij tenminste één bestaand pand de toegang tot de garage aan de kade moet worden gehandhaafd, een probleempje dus.

Hoe dan ook: ik ben nieuwsgierig wanneer de Eemhaven werkelijk gereed is en hoe alles er uiteindelijk uit gaat zien. Het zal wel mooi worden, daaraan twijfel ik niet!

Introverte bureaucratie kweekt onbegrip

Woensdag 2 augustus 2006

Hoe er ook over de opvangvoorzieningen voor dak- en thuislozen in de binnenstad wordt gedacht, iedereen is het er over eens dat het met de communicatie rondom de opvang aan de Stovestraat en de Kleine Haag regelmatig is misgegaan. Ik verwijt dat vooral de ambtelijke organisatie, die te zeer met een probleem bezig is geweest en zich onvoldoende heeft verdiept in de maatschappelijke impact van gewenste oplossingen.
Gevoelige dossiers behoren dagelijks op het bureau van het politieke bestuur te liggen. Het feit dat dit niet zo lijkt te zijn en dat bij sommige ambtenaren zelfs een duidelijk zichtbaar dédain bestaat ten aanzien van vertegenwoordigers van het openbaar bestuur, mag als een van de oorzaken worden gezien van een reeks van problemen waarmee de gemeenteraad zich het afgelopen jaar heeft moeten bezighouden en waardoor het vertrouwen van een groot aantal binnenstadbewoners in het openbaar bestuur tot ver onder nul is gedaald.

Deze wetenschap heeft er in elk geval toe geleid dat de raad in januari een motie van René van der Borch steunde, inclusief de daarbij behorende notitie die ik, samen met René, opstelde. In de notitie werd een procedure uiteengezet voor een zoektocht naar een alternatief voor de opvang aan de Stovestraat en voor – indien daar onaanvaardbare problemen ontstaan – een alternatief voor de opvang aan de Kleine Haag. Het college heeft deze motie en het procuderevoorstel uitgewerkt en hierover op 11 juli een besluit genomen. Begin september moet de raad zich hierover uitspreken.
Het collegebesluit, dat in twee voorstellen uiteenvalt, gaat uitgebreid in op het de stappen die moeten worden gezet om alternatieve locaties te zoeken en dat te doen in nauwe samenspraak met groepen betrokkenen, met name bewoners in de omgeving van mogelijke nieuwe locaties. In een apart besluit moet de raad toetsingspunten vaststellen voor alternatieve locaties. Er zijn in elk geval lessen getrokken uit de fouten die in het verleden zijn gemaakt.
Het persbericht over de collegebesluiten was summier. Noch het voorgestelde tijdspad, noch de toetsingspunten werden in het persbericht toegelicht. Ik vermoed dat dit wel is gebeurd tijdens de persbijeenkomst na afloop van de collegevergadering, maar daar zijn de bewoners van de Stovestraat – om maar eens een groep van belanghebbenden te noemen – niet bij geweest. Het accent bij de berichtgeving kwam daardoor te liggen op het feit dat de raad eind 2007 een besluit over alternatieve locaties neemt.
Hoera, riepen de omwonenden van de opvang aan de Stovestraat, wij zijn eind 2007 verlost van een jarenoud punt van discussie. De Amersfoortse Courant besteedde aandacht aan het feit dat de bewoners – als ludieke geste – de opvang al herdoopte in ‘Tot 2007’. Dit leidde niet tot een corrigerende reactie in hun richting, nog van de communicatieafdeling op het stadhuis, noch vanuit de bestuurlijke hoek.

Dat het allemaal iets langer kan duren, hebben de omwonenden via een omweg ervaren. Zij hebben inzage gekregen in een brief die de meest verantwoordelijke ambtenaar voor het gehele verwerpelijke gedoe uit het afgelopen jaar stuurde aan de stichting Iks, de beheerder van de dagopvang. Daarin werd meegedeeld dat de verheugde reacties van de omwonenden op een vergissing berustte.
Dit tekent het totale gebrek aan fingerspitzengefühl bij de meest betrokken ambtenaren. Het ware beter geweest de bewoners rechtstreeks te benaderen, of in elk geval de verantwoordelijke bestuurder te adviseren een dergelijk initiatief te nemen. Door dit na te laten toont onze stadhuisbureaucratie opnieuw dat de belangen van bewoners niet tellen en totaal ondergeschikt zijn aan het introverte gedoe dat binnen de stadhuismuren plaatsvindt.