Een snoepreisje naar Zuid-Frankrijk

Woensdag 20 februari 2008

Ik gun iedereen zijn feestje! Mensen die hart werken hebben recht op een uitje, dus ik wil niet op elke slak zout leggen. En toch ben ik elk jaar weer verbaasd als ik lees dat het college een delegatie samenstelt voor een bezoek aan de Mipim-beurs is het Franse Cannes. Snoepreisjes zijn het, meer niet. Dit jaar zijn Jelle Hekman en Mirjam van ’t Veld aan de beurt.

Ik kan mij nog goed de beelden herinneren die enkele jaren geleden door een van de Hilversumse actualiteitenprogramma’s werd uitgezonden. Uit dat programma kon in elk geval worden opgemaakt dat Nederlandse bestuurders heel gemakkelijk te kakken kunnen worden gezet – het is er vooral eten, drinken, nietszeggende recepties aflopen en verder niets. Uit Amersfoort reist meestal een tiental projectontwikkelaars en onroerend-goedbobo’s aan, die vooral elkaar ontmoeten – iets dat ze in Amersfoort net zo goed kunnen doen. Dat alles speelt zich grotendeels af in de hotels, want de toegang tot de beurs zelf is zeer prijzig. Het merendeel van de Mipim-toeristen komt niet eens op de beurs en heeft het veel te druk met het vasthouden van glazen en hapjes.
Op zich is de Mipim geen verkeerde gebeurtenis. Honderden ontwikkelaars, financiers en anderen presenteren zich in een van de vele stands. Daaronder zijn ook gemeenten en regio’s. Die presenteren in het algemeen een project dat zij internationaal aan de man willen brengen. Enkele van onze grote steden zijn soms met gelikte presentaties aanwezig, maar ja: die hebben ook wat te bieden!

Ik zou mij kunnen voorstellen dat Amersfoort een stand huurt – samen met ING en Heijmans – om het project Podium te presenteren. Podium is een project waarvan de ambitie hoog en de afzet laag is en waar onze stad grote financiële risico’s bij kan lopen. Maar het presenteren van een dergelijk project op de Mipim doe je niet zo maar. Dan moet je een heldere doelstelling voor de beursdeelname hebben, net zo goed als een dikke buidel met geld. Het maken van een gelikte maquette, uitvoerige kleurrijke brochures in meerdere talen, de pittige tarieven voor een plaats op de beurs en de nodige verblijfskosten vergen een bedrag dat al snel in de zes cijfers zit.
En als we al een plekje op de beurs zouden hebben, dan zouden anderen dan onze collegeleden aanwezig moeten zijn. Ik zie Jelle Hekman en Mirjam in ’t Veld niet de hele dag op de beurs staan. Daar is enige ervaring, bekendheid met de branche en een behoorlijke talenkennis voor nodig. Blijft dus de vraag: wat doen onze wethouders op de Mipim?

Help, we worden gevogelaard!

Dinsdag 19 februari 2008

In De Ronde spraken de raadsleden vandaag met wethouder Jelle Hekman – hij is nog in het land – over de stadsvernieuwing in Kruiskamp en de samenwerking daarbij tussen de gemeente en de woningbouwcorporaties. Kruiskamp is een van de prachtwijken van kameraad Vogelaaar, dus er is veel aandacht besteed aan het opstellen van een plan en een contract met de minister voor de Prachtwijken.

In de stukken voor de raadsleden wordt op het proces ingegaan. Na de nodige inspraak werd een programma voor Kruiskamp opgesteld. ‘Op dat moment leefden wij in de veronderstelling dat de benodigde financiële middelen om dit plan te bekostigen via het Rijk zouden komen,’ schrijft het college. Om iets verderop te constateren: ‘Helaas blijkt uit brieven van het ministerie dat er nauwelijks extra financiële middelen voor Kruiskamp beschikbaar komen.’
Op het hele gedrag van de PvdA-minister (die in Den Haag als de zwakste schakel in het toch al niet zo hoog aangeschreven Kabinet Balkenende geldt) is wel wat aan te merken. Amersfoort heeft grote plannen in het kader van Amersfoort Vernieuwd. De raad heeft vorige maand de programma’s vastgesteld voor Liendert-Rustenburg en Randenbroek-Schuilenburg. Binnenkort komt ook de Hogewegzone aan de orde. Plannen waarvoor omvangrijke investeringen noodzakelijk zijn, waarbij de corporaties het leeuwendeel voor hun rekening nemen.
Kruiswijk is al veel eerder van start gegaan, daar zullen de komende jaren de nodige resultaten worden geboekt – dat wordt dus scoren voor de minister! Nadat de minister haar veertig Prachtwijken had gepresenteerd, waaronder dus Kruiskamp, attendeerde het Amersfoortse stadsbestuur de minister er op dat andere wijken de komende jaren veel belangrijker zijn en veel meer aandacht en geld vergen. De minister heeft toen echter laten weten: het is Kruiswijk of het is niets!
Het Amersfoortse gemeentebestuur is voor de minister door de bocht gegaan. Dat deed het omdat er bergen geld lonkten. Daar blijkt in de praktijk dus niets van waar te zijn – we zijn met valse beloften en bestuurlijke schuimklopperij door de minister gepiepeld. Of anders gezegd: we zijn ‘gevogelaard’, en dat is intussen het slechtste wat je kan overkomen!

Als het aan kameraad Vogelaar ligt, die op een Oost-Europese wijze uit de zeventiger jaren staatsdiefstal bedrijft, dan mogen de corporaties in onze stad naast de tientallen miljoenen die ze al in de stadsvernieuwing steken, ook nog eens meebetalen aan zaken zoals hulpverleningstrajecten, voortijdige schoolverlaters,handhaving van de openbare orde, opbouwwerk en jongerenwerk. Dat zijn echter geen corporatiezaken, daar moet de gemeente voor opkomen. Terecht dat de corporaties voor die eer bedanken.
Zou de minister haar zin krijgen, dan moeten de corporaties miljoenen euro’s extra steken in taken die ze statutair niet eens voor hun rekening mogen nemen. Het gaat daarbij om geld dat sociale huurders in onze stad via hun maandelijkse huurpenningen opbrengen. Elk miljoen euro’s dat op deze wijze zou worden besteed, kost de Amersfoortse huurder ruim 50 euro. En omdat het om gemeentelijke taken gaat, mag je stellen dat onze minister probeert om via een omweg de gemeentelijke lasten voor de burger te verhogen. En daar waren wij als Burger Partij Amersfoort nou juist op tegen!

Corporatie wil uit het bestel stappen

Maandag 18 februari 2008

De woningcorporatie De Veste uit Ommen (eigenaar van bijna 6.000 woningen) overweegt om uit het bestel te stappen. In december is het verzoek daartoe bij minister Vogelaar gedeponeerd, in januari heeft eerste ambtelijk overleg plaatsgevonden. Het probleem is: er is wettelijk van alles geregeld over toelaten van een sociale woningbouwcorporatie, maar niets over het afscheid nemen.

Directe aanleiding voor De Veste is het actuele rijksbeleid. Enerzijds worden de corporaties sinds kort als gewone commerciële bedrijven behandeld en moeten dus onder andere vennootschapbelasting betalen, anderzijds moeten zij aan allerlei verplichtingen voldoen en worden door ‘roofridder’ Vogelaar leeggeschud. Wat is dan nog de zin om als toegelaten instelling te functioneren, vragen steeds mee corporatiebestuurders zich af. De Veste heeft nu de stoute schoenen aangetrokken. “Iemand moet het een keer doen om te weten hoe het gaat,’ aldus directeur Jan Sinke tegenover de redactie van BuildingBusiness.
Voor de opvatting van Jan Sinke bestaat veel steun. Zo schrijft Dik Breunis van KAW Groningen: ‘Het is het een of het ander. Of de corporaties worden gelijk gesteld aan commerciële partijen en moeten dan ook hun vpb over de winst betalen. Maar dan moet de overheid ook niet de huren willen vaststellen en extra taken opleggen op het gebied van sociale maatregelen. Of de corporaties blijven maatschappelijk gebonden instellingen, maar dan ook geen vpb.’
Dick Breunis pleit overigens voor het tweede, want hij ziet een belangrijke sociale taak weggelegd voor de corporaties. Hij constateert echter dat het juist dankzij het huidige Kabinet, met een flinke PvdA-inbreng, bergafwaarts gaat met het volkshuisvestingsbeleid.

Het is voor de Amersfoortse samenleving niet te hopen dat Alliantie Eemland en Portaal het voorbeeld van hun collega uit Ommen volgen – ik heb ook nog geen geluiden in die richting gehoord. Voor onze stad zou het een ramp zijn, vooral door de omvangrijke plannen voor de stadsvernieuwing waarover onlangs afspraken zijn gemaakt. Maar zou het ooit zover komen, dan zijn de schuldige makkelijk aan te wijzen: volkshuisvestingsminister Vogelaar en haar collega-minister voor Financiën Bos!

Onwil of bureaucratische fijnslijperij?

Vrijdag 15 februari 2008

Het is een wekelijks terugkerend ritueel: op woensdag lezen de we in de krant de belangrijkste besluiten die het college de voorafgaande dag heeft genomen, maar pas op donderdag of vrijdag worden de raadsleden geïnformeerd. Wordt je op woensdag of donderdag door een burger in de stad op een gepubliceerd collegebesluit aangesproken, dan sta je als raadslid met een mond vol tanden want je hebt nog geen enkele achtergrondinformatie – erger nog: je hebt nog helemaal geen informatie, behalve wat je in de krant hebt gelezen.

Domme stunteligheid, anders kan ik het niet noemen. Net als met de persberichten het geval is, kunnen ook raadsinformatiebrieven al voorafgaand aan de collegevergaderingen worden geschreven. De onderliggende stukken en conceptbesluiten zijn al voorafgaand aan het weekend bekend, dus daaraan kan het niet liggen. De taak van de voorlichter (en ik spreek uit ervaring) is om tijdens het collegeoverleg in de gaten te houden of er overeenkomstig het conceptbesluit worden besloten. Afwijkingen kunnen meestal nog tijdens de vergadering worden aangebracht.
En daarna is het een fluitje van een cent. Na de collegevergaderingen passen de voorlichters (we hebben er genoeg, dus daar kan het probleem niet liggen) de persberichten en raadsinformatiebrieven aan. En terwijl in de namiddag de pers wordt geïnformeerd, kunnen de raadsinformatiebrieven per e-mail naar de raadsleden worden gestuurd. Alles wat deze procedure in de weg staat, is onwil of bureaucratische fijnslijperij!

Wethouder Mirjam van ’t Veld staat vierkant achter Wilders

Donderdag 14 februari 2008

‘Met hartelijke groeten, ook van Mirjam van ’t Veld, wethouder Jeugd in Amersfoort’ Zo eindigt de brief die Young Vision woensdag schreef aan Geert Wilders. Een vreemde brief, waarin Young Vision een ongetwijfeld ironische reactie wilde geven op de filmplannen van het omstreden kamerlid, maar dat zo stuntelig deed dat de brief als een hartelijke ondersteuning voor dit kamerlid is op te vatten. Ironie en vileiniteit blijken niet de sterkste punten van deze jongerenorganisatie te zijn. En dat constaterende, kan je slechts opmerken: schoenmaker blijf bij je leest. En dat geldt dus ook voor de wethouder.

Het gestuntel van Young Vision zou nauwelijks aandacht hoeven te krijgen. Echter, zowel in de brief aan Wilders als in de begeleidende brief die aan belangstellenden (ik neem aan: de pers en de raad, en wie weet wie nog meer) is geschreven, wordt een directe relatie gelegd met wethouder Mirjam van ’t Veld. Dat gaat zelfs zover dat de wethouder en haar communicatieadviseur (die hiermee dus een slecht nummer heeft gemaakt) als contactpersoon worden opgevoerd, compleet met vaste en mobiele telefoonnummers.
In de brief aan Geert Wilders wijst Young Vision er expliciet op dat zij in 2005 door wethouder Mirjam van ’t Veld is opgericht. Tja, ik dacht altijd al dat Young Vision niet meer of minder is dan een gemeentelijk gesubsidieerde fanclub van onze wethouder – en zo wordt dat maar weer eens bevestigd! En om dat alles nog eens te accentueren wordt in de aan Geert Wilders gestuurde brief en film ook nog geschreven: ‘Deze film wilden wij, gesteund door wethouder Mirjam van ’t Veld, op Valentijnsdag graag aanbieden….’

Nogmaals, Young Vision doet maar wat het wil doen. Maar waar staat onze wethouder? Zij wordt door Young Vision steeds in haar bestuurlijke kwaliteit aangehaald. Maar als wethouder spreekt zij natuurlijk niet alleen voor zichzelf, wat dat betreft zit een lid van ons college steeds in een glazen huis. Mogen we uit de brief van Young Vision opmaken dat ons college, of in elk geval de namens hem sprekende wethouder Mirjam van ’t Veld, van harte achter het filminitiatief van Geert Wilders staat? Vindt het college het normaal om zich middels een door een van zijn leden opgerichte fanclub te mengen in een nogal omstreden discussie? Spreekt het college daarbij namens de raad?
Vragen genoeg. Aanleiding genoeg dus voor mij om samen met Ruud Schulten namens de fractie van de Burger Partij Amersfoort via schriftelijke vragen om duidelijkheid te verzoeken.

Plek Zat kost geld zat

Woensdag 13 februari 2008

‘Plek Zat’ Een aardige titel voor een plan dat door Bureau Keesie is ontwikkeld. In opdracht van het gemeentebestuur heeft dit bureau voor onderzoek en conceptontwikkeling gekeken hoe onze stad zijn voorzieningen voor de jeugd kan verbeteren. Gisterenavond werd het eindrapport gepresenteerd.

Keesie heeft haar opdracht gedegen uitgevoerd. Er werd gesproken met bijna 250 kinderen en ouders verdeeld over verschillende leeftijdsgroepen tussen de 0 en 23 jaar. Eindconclusie: jongeren willen een eigen plek waar zij leeftijdsgenoten kunnen ontmoeten en die bijdraagt in het versterken van de sociale cohesie in een buurt.
Keesie heeft dit onderzoekresultaat vertaald in ‘vrijplaatsen’, plekken in de wijken die door de jeugd zelf kunnen worden ingericht. Uitgangspunt is een ruimte per wijk, half open, half overdekt, waarbij de overdekking uit een eenvoudige en open constructie bestaat. Uit kostenoverwegingen wil het college de overdekking van een dergelijke vrijplaats even laten voor wat het is.
Het college wil een pilot ontwikkelen. Daarvoor is Vathorst uitgekozen. Dat komt mooi uit, want dat is de wijk waarvoor jeugdwethouder Mirjam van ’t Veld wijkwethouder is – ze is er toch regelmatig voor het doorknippen van linten, kan ze de Plek Zat-plek meteen mooi meenemen!

Tijdens de discussie die volgde op de presentatie heb ik opgemerkt dat je bij een dergelijk initiatief een heleboel kanttekeningen kunt plaatsen. Ik koos echter voor een andere invalshoek: laten we het gewoon eens proberen! Er is gedegen onderzoek gedaan, er zijn heel wat mensen uit de doelgroep bij betrokken geweest en als je nooit iets waagt dan komt er ook nooit iets van de grond. Wel stelde ik dat, als de pilot weinig succesvol zou zijn, we er meteen mee moeten stoppen.
So far, so good. Op mijn vraag hoe het met de kostenverdeling zit (aanlegkosten versus begeleidingskosten), antwoordde de wethouder dat een behoorlijk deel van het geld voor het opstarten en begeleiden is bestemd. Op de vraag vanuit de raadsleden wat de pilot in Vathorst dan precies gaat kosten, werd geantwoord: zo’n vier ton.
Oeps! Dat is, zo merkte ik op, bijna de helft van het budget voor jeugdactiviteiten. Van het bedrag schrok ik toch wel, zodat mijn enthousiasme om het gewoon maar eens te proberen met een harde schok was bekoeld. ‘Wanneer de pilot mislukt, moet ik mijn kiezers wel kunnen vertellen hoe we het in ons hoofd hebben gehaald hieraan mee te werken. Wanneer het om zo’n tien procent van het budget gaat, wil er mijn nek wel voor uitsteken, maar dit gaat toch wel behoorlijk te ver!’ was mijn commentaar.

Wethouder Van ’t Veld vroeg, na alle enthousiaste opmerkingen uit de raad en nog voordat het prijskaartje bekend was, of de raadsleden het college wilden mandateren voor de verdere uitvoering van de pilot. Daar was, na het bekend worden van de toch wel forse kosten, geen denken aan. Ze mag er nog eens mee terugkomen naar de raad, maar dan met een goed financieringsverhaal.

Censuur bij kritische opmerkingen?

Vrijdag 8 februari 2008

De gemeenteraad praat over zijn visie op Amersfoort in 2030. Daarvoor is 150.000 euro beschikbaar gesteld en een duur extern bureau ingehuurd. Er is al heel wat tijd, mankracht en geld in het project gestoken, maar het discussiestuk dat twee weken geleden werd gepresenteerd was meer dan bedroevend. Indien het discussie stuk een weerslag is van het denken binnen de gemeenteraad, dan is het met ons stedelijk bestuur slecht gesteld. De Burger Partij Amersfoort maakte een alternatief stuk waarin een groot aantal thema’s werd behandeld die in het duurbetaalde discussiestuk niet aan de orde kwamen.

Deze week was ik aan de beurt om in de Stadsberichten, de gemeentelijke pagina’s in Amersfoort Nu, een actuele mening te geven. Honderd woorden stonden mij toe, ik schreef er ook niet één meer. De tekst was als volgt:
‘De gemeenteraad praat over de stad in 2030. Er is zelfs 150.000 euro gespendeerd aan externe hulp. De gesprekken gaan bijvoorbeeld over de haarmode over 22 jaar, alsof daar iets zinvols over is te zeggen. Echte problemen komen nauwelijks aan bod. Hoe ziet de stadsvernieuwing er in 2030 uit? Is Vathorst-West echt de laatste stadsuitbreiding? Er wonen in 2030 twee keer zoveel ouderen in Amersfoort, hoe gaan we daar mee om? De BPA wenst een realistische kijk op 2030 en heeft daarvoor een eerste opzet gemaakt. Een visie die rekening houdt met álle burgers in de stad. Zie ook http://www.burgerpartijamersfoort.nl’

Honderd woorden bieden nauwelijks ruimte voor diepgravende beschouwingen. Het was daarom dat ik in de laatste zin verwees naar de website van mijn partij, waar de lezer zich uitvoeriger kan informeren over het standpunt dat wij hebben over de toekomst van onze stad.

Oké, het was geen jubelstukje, anders dus dan veel leden van de coalitiepartijen bij voorkeur naar voren brengen. En ik heb al gemerkt dat er op het stadhuis genoeg mensen rondlopen die het jammer vinden dat de Burger Partij Amersfoort niet steeds wil meedoen aan de kritiekloze zelfgenoegzaamheid die in het algemeen de sfeer binnen ons stadhuis bepaalt.
Mag zijn! Maar waarom het laatste deel van mijn bijdrage, met de verwijzing naar het integrale tegenstuk van mijn partij, door de redactie van Stadsberichten werd weggeschrapt, is mij een raadsel. Ik had mij keurig aan de honderd woorden gehouden, wat lang niet elk raadslid lukt, dus daar kon het niet aan liggen. Ik raak het idee niet kwijt dat het stadhuisestablishment het niet heeft kunnen laten om de poging van mijn partij om de kiezer op een fatsoenlijke wijze te informeren, weer eens te saboteren.

De provincie op zoek naar werk

Donderdag 7 februari 2008

De afgelopen jaren is merkbaar hoe de provincie tracht om zijn greep op de gemeenten te verstevigen en hoe zij bezig is taken te annexeren waarvoor op de eerste plaats gemeentebesturen verantwoordelijk zijn. Daarbij wordt het provinciebestuur geholpen door een ruime financiële positie, onder meer dank zij de provinciale opcenten op de wegenbelasting. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de onnodige provinciale bemoeienis samenhangt met het feit dat steeds vaker de vraag wordt gesteld wat eigenlijk het nut is van het provinciaal bestuur. De extreem lage opkomst bij provinciale verkiezingen onderstreept de steeds breder gedragen opvatting dat je het provinciaal bestuur eigenlijk beter kunt opheffen. Het zou een van de meest effectieve bezuinigingsoperaties binnen het openbare bestuur kunnen zijn!

De annexatiedrift kwam afgelopen tijd weer duidelijk naar voren in de nota ‘Samenwerken met hart voor de toekomst’, begin december gepresenteerd door GS van Utrecht en op 17 december door de Provinciale Staten vastgesteld. In de nota somt het provinciaal bestuur 25 onderwerpen op waarbij het met het gemeentebestuur van Amersfoort wil samenwerken. Enkele weken geleden heeft ons college met dit voorstel van GS ingestemd. De raad is hierover slechts summier, via een raadsinformatiebrief, geïnformeerd. Toen ik – ik vermoed als enige – de stukken bij de griffie wilde inzien (de mogelijkheid hiertoe werd in de raadsinformatiebrief geopperd), bleken deze niet aanwezig te zijn. Enkele dagen voordat het college zijn besluit nam, kon ik ze inzien – te laat om een discussie binnen de raad op gang te brengen.
Is dat erg? Ja! In het, door ons college omarmde, voorstel van GS wordt een aantal zaken opgesomd waarover wij als raad nog niet eens een zinvolle discussie hebben gevoerd., zoals bijvoorbeeld het bevorderen van collectief particulier opdrachtgeverschap binnen de bestaande stad – een boeiend onderwerp. De provincie krijgt via de overeenkomst ook een vinger in de pap bij de stadsvernieuwing, waarbij geen relatie wordt gelegd met de programma’s die de raad vorige maand heeft vastgesteld. Ook komt de provincie met eigen plannen voor het vrijwilligersbeleid, een item waarbij we het als stad juist al goed doen. Sommige punten staan haaks op besluiten van de raad, zoals de provinciale bemoeienis bij de ontwikkeling van het Oliemolenkwartier.

Moeten we enthousiast zijn over de samenwerkingsovereenkomst omdat het ons veel geld kan opleveren? Dat is maar de vraag. GS schrijft in de nota expliciet dat met de overeenkomst geen subsidiebudgetten worden vastgelegd. ‘In de meeste gevallen gaat het om samen optrekken: het uitwisselen van kennis en kunde: het meedenken of meewerken.’ zo schrijven GS. Men is in Utrecht dus op zoek naar werk – de gemeente als sociale werkplaats voor duurbetaalde provinciale bestuurders en ambtenaren!
Een discussie in de raad was niet meer mogelijk. Dus heeft de Burger Partij Amersfoort door middel van schriftelijke vragen om opheldering op een aantal punten gevraagd. Uiteraard, bij de 25 punten staan er ook die door de raad zijn behandeld. Blijft toch de vraag: waar bemoeid de provincie zich mee?

Minder taken voor de Welstandscommissie

Woensdag 6 februari 2008

De gemeenteraad heeft de behandeling van de wijzigingen in de Welstandsnota uitgesteld. Terecht, want bijna alle fracties blijken voor minder regels te zijn, maar over de vraag hoe dat bereikt moet worden lopen de meningen uiteen. Dat had er toe kunnen leiden dat bij een raadsbehandeling geen enkele opvatting voldoende steun zou krijgen en alles dus bij het oude blijft. En dat zou een slechte zaak zijn geweest.

Voor de Burger Partij Amersfoort mag de Welstandscommissie worden afgeschaft. De Welstandsnota is duidelijk genoeg, elke ambtenaar of bestuurder die over een bouwvergunning moet beslissen, komt met de Welstandsnota uit de voeten, daar hebben we geen Welstandscommissie voor nodig. Helemaal afschaffen van de Welstandscommissie hoeft niet, de commissie zou een zinvolle taak kunnen uitoefenen voor bouwplannen binnen de beschermde stadsgebieden: de Binnenstad en De Berg. Ook zou de Welstandscommissie advies kunnen geven indien de Welstandsnota moet worden aangepast.
Voor de rest is de Welstandscommissie een typisch relict uit de tijd van overheidtje-albedil. Een commissie waarin meningen worden geformuleerd die voor 99 procent van de bevolking niet zijn te volgen en vaak rieken naar willekeur en het berijden van persoonlijke stokpaardjes. En laten we eerlijk zijn: de Welstandcommissie heeft niet kunnen voorkomen dat bij de jaarlijkse prijsvraag voor de lelijkste gebouwen in onze stad er een groot aantal schrijnende voorbeelden kan worden aangedragen. Dat er zonder een Welstandscommissie ook wel eens een lelijk gebouw tot stand komt, is niet uit te sluiten. Maar in het algemeen zal iemand die veel geld op tafel legt om iets te bouwen, er naar streven om iets te creëren wat mooi wordt gevonden, al geldt dat maar voor de opdrachtgever zelf!

Nieuwe wet zet de raad buiten spel

Dinsdag 5 februari 2008

Vandaag werd de raad geïnformeerd over de nieuwe Wet ruimtelijke ordening en de Grondexploitatiewet, die op 1 juli van dit jaar in kracht treden. Voor de informatie was een externe deskundige aangetrokken (de heer Van de Brand van VD2 Advies). Laat ik eerlijk zijn: tijdens de voorbespreking in de fractie waren we tamelijk negatief. ‘Daar komt waarschijnlijk weer iemand voorbij die in tientallen gemeenten zijn prevelementje opzegt, zonder de raad echt te informeren over taken en risico’s ‘ We hadden ongelijk!

De nieuwe wet levert een aantal voordelen op. De belangrijkste daarvan is dat procedures korter worden en de regelgeving wordt vereenvoudigd. Daar staat tegenover dat de mogelijkheden tot inspraak door burgers op de tocht kan komen te staan. Daarover moet de gemeenteraad nog goed nadenken, iets dat voor april is gepland. Samenspraak met belangengroepen uit de stad, zoals de SGLA, lijkt mij noodzakelijk.
Veel tijdswinst wordt geboekt omdat bij het vaststellen van bestemmingsplannen de provincie als controlerend orgaan zijn functie verliest. De presentatie van een bestemmingsplan vindt niet meer in twee fasen plaats, maar in één keer als ontwerpplan. Wie bezwaren heeft moet na het raadsbesluit direct naar de bestuursrechter stappen. Dat kan overigens leiden tot drempelverhoging en het is de vraag of de Raad van State het te verwachten toenemende aantal bezwaren die rechtstreeks bij dit college terecht komt, ook aankan.

Maar er kleven ook bezwaren aan de nieuwe wetgeving. Ik zal er twee noemen. De eerste is dat de provincie de mogelijkheid krijgt een zogenaamd ‘Inpassingsplan’ vast te stellen. Het door mij aangedragen voorbeeld werd door de inleider bevestigd, ik poneerde:
stel dat de provincie in haar – volgens de nieuwe wet voorgeschreven – Structuurvisie aangeeft dat er 15.000 extra woningen moeten worden gebouwd. En stel dat de gemeenten daaraan onvoldoende medewerking verlenen. Dan kan de provincie in haar visie aangeven dat bijvoorbeeld in Stoutenburg-Noord 5.000 woningen gebouwd moeten worden. Indien de Amersfoortse gemeenteraad daar niets voor voelt, dan kan de provincie een Inpassingsplan maken. Dat betekent dat zij zelf een bestemmingsplan voor dat gebied maakt, de grondexploitatie voor haar rekening neemt en voor de realisatie zorgdraagt. De gemeenteraad wordt daarbij dus buiten spel gezet.
Voorlopig is dat theorie, want er woont een Gedeputeerde van de provincie in dat gebied. Voor de toekomst maak ik mij echter wel zorgen!

Het tweede bezwaar is van technische aard. Vanaf 1 juli treedt ook de Grondexploitatiewet in werking. Voor elk uitbreidingsgebied (bijvoorbeeld Vathorst-West, het spoorweggebied, nieuwe stadsvernieuwingsgebieden) moet de gemeente dan complete exploitatieopzetten maken, alsof zij zelf de ontwikkelaar is. Op basis hiervan moeten locatie-eisen worden opgesteld en moet kostenverhaal op ontwikkelaars worden afgehandeld, door contracten vooraf of verhaalprocessen achteraf.
Vast staat dat de huidige organisatie op het stadhuis dit niet aankan, er zijn eenvoudigweg te weinig experts op dit gebied – niet alleen in Amersfoort, maar bij vrijwel alle grote gemeenten en ook bij ontwikkelaars (planeconomie is dus een beroep met toekomst!). Door gebrek aan mensen kan de nieuwe Grondexploitatiewet leiden tot vertragingen of tot extra financiële tegenvallers voor de gemeente. Geen prettig vooruitzicht.

Hoera voor het Eemhuis!

Maandag 4 februari 2008

Het Architectuurcafé in de Zonnehof was deze dag gewijd aan de plannen voor het nieuwe Meander-ziekenhuis en het Eemhuis, het nieuwe culturele centrum aan het te ontwikkelen Eemplein. Grote plannen met veel ambities. De belangstelling voor deze avond was overweldigend, de ontvangst van de plannen was zeer positief – een gevoel waarin ik kan delen.

De geschiedenis van het Eemhuis is lang. Bij de presentatie van de CSG-plannen, al bijna twintig jaar geleden, werd er van uitgegaan dat het Themacentrum – dat was de oorspronkelijke naam voor het Eemplein – nog voor de achter ons liggende eeuwwisseling zou worden gerealiseerd. Er zijn sindsdien heel wat plannen langsgekomen. Zelfs de voorbereiding voor de plannen die nu kort voor de realisatie staan, heeft jaren geduurd. Het is een goede zaak dat er eindelijk iets gaat gebeuren.

Toch zijn er nog twee hobbeltjes. De eerste is: wanneer begint de bouw. Het tijdstip voor de eerste paal is vrijwel bekend, zo rond april. Maar of de eerste paal ook de werkelijke start van de bouw is, moeten we nog maar afwachten: de markt is oververhit en het ontbreekt aannemers aan voldoende personeel. Wat dat in de praktijk betekent, is te zien bij de bouwplaats voor de Hogeschool Utrecht, direct naast het Eemplein. De eerste paal werd vandaag feestelijk geslagen, maar voorlopig is er nog geen bouwmachine in zicht.
De tweede hobbel betreft de financiën. De bouwkosten zijn de afgelopen tijd krachtig gestegen en stijgen nog bijna dagelijks. Gebrek aan personeel maar vooral ook stijgende prijzen voor bouwmateriaal spelen hierbij een rol. Ik vrees dat de gemeenteraad de komende twee jaar met een voorstel wordt geconfronteerd om extra geld voor het Eemhuis beschikbaar te stellen, dit in verband met niet te voorspellen bouwkostenstijgingen.
Maar daarvoor krijgen we wel iets moois voor de stad!