Verkiezingen naderen: Groen Links trekt schaapskleren aan

Vrijdag 25 februari 2005

De fractie van Groen Links in de gemeenteraad beleeft een optische metamorfose. In de voorafgaande raadsperioden, toen Groen Links nog niet deelnam aan het college, was deze partij al een steunpilaar voor de coalitie. Boze tongen beweren dat dit samenhing met de ambities van de toenmalige fractievoorzitter, maar toen Groen Links in 2002 ‘tot het college werd geroepen’, viste de jarenlange wethouderskandidaat achter het net. Als collegepartij ontpopt Groen Links zich als het meest gezagsgetrouwe deel van de raad. Bij discussies wordt in eerste instantie nog wel eens de indruk gewekt dat het dualisme toeslaat, maar als het er op aankomt kan de coalitie rekenen op totale volgzaamheid. Zelfs principiële afwijkingen, zoals bij de Christen Unie, kan ik mij van de partij die ooit is ontstaan uit het samengaan van CPN, PSP en PPR niet herinneren.

Dat was drie jaar lang zo. De laatste maanden lijken de fractieleden van Groen Links zich ineens te realiseren dat er over een jaar verkiezingen zijn en dat enig profiel dan nooit is te versmaden. Individuele leden van de fractie blijken ineens over voldoende kritisch vermogen te beschikken, wat een verademing is. Wethouder Henk Brink komt onder vuur te liggen – terecht overigens – en Sylvia Kesler verklaarde deze week in een van de commissies dat zij steeds meer de indruk krijgt dat je als raadslid nauwelijks invloed hebt en zaken binnen het stadhuis hun eigen beloop hebben, ongeacht opvattingen in de gemeenteraad. Een laat inzicht, mogelijk begint zij ook te begrijpen waarom eenderde van de kiezers in 2002 op een nieuwe partij stemden.
Ook buiten de fractie van Groen Links ontpopt deze partij activiteiten, passend bij de stijl van fractievoorzitter David Mol. Het bestuur (of individuele leden, dat is niet altijd duidelijk) probeert een breed front van partijen te vormen die samen gaan praten over politieke items, uiteraard op een abstract niveau. Door dat gezamenlijke optrekken, op initiatief van Groen Links uiteraard, verliezen partijen aan onderscheidend profiel, passend binnen de stijl van optreden van Groen Links uit de afgelopen jaren. Er is de afgelopen maanden getracht een gemeenzaam discussieplatform op te richten en het bestuur van Groen Links heeft de afgelopen dagen andere partijen opgeroepen om gezamenlijke ledenbijeenkomsten te organiseren.

Het is de softe benadering van harde problemen, een werkwijze die terug is te voeren op de roots van deze partij. Maar het is ook een vorm van kiezersbedrog: drie jaar lang het collegebeleid door dik en dun verdedigen en de oppositie verketteren, om daarna kort voor de verkiezingen van kostuum te veranderen en boer-wat-heb-je-mooie-kippen te spelen. Zoiets noemt men hypocriet.

Stadsvernieuwing in Amersfoortse stijl

Donderdag 24 februari 2005

Wethouder Piet Jonkman presenteerde deze dag een aardige brochure over het Grote Steden Beleid 2000-2004 in Amersfoort. Er stond niets nieuws in, maar voor alle bewoners in de voorrangswijken die zich actief hebben ingezet voor sociale projecten in hun buurt, is het een blijk van waardering. Dat er bij de stadsvernieuwing veel is blijven liggen, komt uiteraard in een dergelijke brochure niet aan de orde. Met name de achterlopende fysieke vernieuwing, zoals woningverbetering en dergelijke, blijft onderbelicht.
Op dat punt is het boekje dat beleidsambtenaar Jasper Hoogland laatst uitgaf, duidelijker. Maar als de inhoud van dat boekje de nieuwe lijn wordt – en ik heb op dat punt bange verwachtingen – is het met de stadsvernieuwing in onze stad nog steeds minder goed gesteld. In de ambtelijke visie worden groene ruimten in de bestaande stad volgebouwd, waardoor het open karakter op veel plekken in de vroegnaoorlogse schil rond de stad (van de Stichtse Rotonde tot aan het waterwingebied in Liendert) dreigen te verdwijnen.

Ik heb een medewerker op het stadhuis wel eens horen beweren dat alle open ruimte in de vroegnaoorlogse wijken niet meer van deze tijd is. Compact bouwen, dat is de nieuwe trend. Daarbij worden de zaken behoorlijk omgedraaid: er wordt in nieuwe wijken niet compact gebouwd omdat er een actuele trend is, maar deze trend is ontstaan omdat er ten behoeve van sluitende grondexploitaties compact moet worden gebouwd. Op de open ruimte die de sociale woningbouwplannen uit vroegere decennia typeert, moeten we echter zuinig zijn.
Het verhaal dat rondzweeft binnen het stadhuis over het creëren van nieuwe bouwlocaties in de groene ruimte binnen de bestaande stad, past bij de goede relaties die wethouders en ambtenaren hebben met de bouwcoterie binnen onze stad. Aannemers en ontwikkelaars hebben weinig op met het verbeteren van de bestaande bouw, nieuwbouw is makkelijker te organiseren en levert meer op. En sinds de woningbouwcorporaties commercieel zijn gaan denken, is ook de bijdrage uit die hoek aan het herstel van de bestaande woonbebouwing achtergebleven bij verwachtingen en afspraken. Wat ontbreekt, is een heldere visie. Op dat punt loopt Amersfoort achter bij veel andere grote steden.

Geef voorrang aan bewonersplannen!

Woensdag 23 februari 2005

De stedenbouwkundige Khandekar heeft, op verzoek van de gemeente, een aantal visies ontwikkeld voor de invulling van de ziekenhuisterreinen Lichtenberg en Sint Elisabeth. De invulling van het Elisabethterrein is verrassend: woningbouw tot bijna aan de Heiligerbergerbeek. Wat zich bij de plannen van Khandekar voor CSG-Noord al aftekende, is nu bevestigd: ontwikkelaars hoeven niet te klagen over het werk van deze stedenbouwkundige. Niet het optimale behoud van het groen in het beekdal, jarenlang door velen bepleit, staat voorop, maar het creëren van ideale bouwlocaties.

De plannen die Khandakar presenteerde voor het Lichtenbergterrein wijken in hunopzet niet veel af van de bewonersplannen die vorige maand met veel instemming werden gepresenteerd. Bij de bewonersplannen weet je echter dat er gedacht is vanuit de liefde voor de woonomgeving en het historische besef dat leeft bij de omwonenden. Bij de plannen van Khandekar zal het uiteindelijk gaan om de economische optimalisering en de belangen van de ontwikkelaar die dit gebied moet ontwikkelen. Ik zou zeggen: als de plannen van de ingehuurde stedenbouwkundige zo dicht liggen bij de plannen van de bewoners (die zich ook van uitstekende deskundigheid hebben voorzien), dan moet je verder gaan met de bewoners. De bewoners hebben bewezen dat ook zij oog hebben voor de economische haalbaarheid van hun plannen, maar zij denken vanuit de buurt en niet vanuit winstoptimalisatie.

Vraag naar integriteit is weinig zinvol

Dinsdag 22 februari 2005

Een vreemde situatie. Hans van Gijlswijk, voorzitter van de commissie Beheer, vraagt aan het begin van de vergadering of er leden van de commissie zijn die twijfelen aan zijn integriteit. Aanleiding is een opmerking in die richting in een van de Amersfoortse media, waarbij de suggestie werd gedaan dat Hans als commissievoorzitter heeft getracht zijn partijgenoot-wethouder ‘uit de wind te houden’. Duidelijk bij zijn vraag is dat, indien commissieleden geen helder positief antwoord geven ter bevestiging van zijn integriteit, hij zal overwegen of hij nog als voorzitter kan optreden.

Ik vind het eigenlijk een onjuiste vraag. Indien je het idee hebt dat aan je kwaliteiten wordt getwijfeld, sondeer je dat eerst buiten de vergadering. De vraag in een openbare vergadering aan de orde stellen, veroorzaakt een gevoel van gene. Ik ben van mening dat aan Hans zijn integriteit niet hoeft te worden getwijfeld, in tegendeel. Maar hij is een mens als iedereen en hij zal, zonder daar met enige opzet naar toe te werken, ongetwijfeld wel eens enige affiniteit met zijn partijgenoot-wethouder hebben gevoeld. Dat zou mij ook kunnen overkomen, zonder daarbij de bedoeling te hebben commissieleden op het verkeerde been te willen zetten.
Dat alle fracties verklaarden dat zij niet twijfelden aan de integriteit van hun voorzitter, was al te verwachten bij het stellen van de vraag. Ik vond de vraag daarom niet verstandig omdat elke nuancering in opvattingen bij voorbaat wordt uitgesloten en het Hans ook niet veel verder helpt. En los van de vraag of je integer bent of niet: indien toeschouwers de indruk hebben dat er tijdens een vergadering wordt gestuurd, dan is dat beeld nou eenmaal zo. Beeldvorming ontstaat niet alleen door feiten maar ook door interpretaties. Daarom was de vraag geen wijze reactie op een mening die bij een of meer journalisten is ontstaan.
Wat dat betreft is Hans zijn partijgenoot Ruud Luchtenveld politiek veel ervarener: die stelt de vraag gewoon niet!

Een verborgen agenda bij de Zeldertseweg?

Maandag 21 februari 2005

De wijze waarop maandagavond in de commissie ECO werd getracht om geen gehoor te geven aan een verzoek van PvdA en SP, geeft te denken. De twee partijen wilden de gang van zaken rond de mogelijke vestiging van een varkenshouderij aan de Zeldertseweg in de commissie aan de orde stellen. Terecht, als je kijkt naar het verloop van deze zaak, een kwestie waarbij het optreden van wethouder Paul Strengers er toe leidt dat elk antwoord meerdere nieuwe vragen oproept. De geforceerdheid waarmee de voorzitter van de vergadering trachtte om – tegen de mores van de raad in – het verzoek dat steun kreeg van meerdere fracties onder tafel te werken, doet het ergste vrezen.

Ik vermoed dat rond de verplaatsing van de omstreden varkenshouderij uit Vathorst naar Hoogland-West meer speelt dan de wethouder wil toegeven – of misschien meer dan de wethouder weet, wat ook niet is uit te sluiten. De commissie heeft nog steeds geen enkel zicht op de rol die de OBV, het Vathorster ontwikkelingsbedrijf, bij de omstreden kwestie speelt. Zijn er toezeggingen gedaan? Spelen er economische belangen, andere dan tot nog toe bekend? Heeft, door de samenwerking die de gemeente met de private partijen is aangegaan, Faust (de gemeente) zijn hart verkocht aan Mephisto, omwille van het tijdelijke genoegen in de schoot van Gretschen (de gemeentelijke ambities)?
Door al het geschutter van de wethouder en zijn, formeel misschien juiste maar politiek uiterst belabberde optreden, lijkt rondom de zaak van de varkenshouderij een stank te ontstaan die de geurcirkels van het politieke fatsoen te boven dreigt te gaan.

Waarin de Amersfoortse coalitie faalt

Zondag 20 februari 2005

Een van de interessante politieke discussieprogramma’s is het programma van Sabine Christiansen, elke zondagavond op de ARD. Deze avond is de discussie extra aantrekkelijk omdat de verkiezingsuitslag in Sleeswijk-Holstein het onderwerp is. Tijdens de discussie lijkt het er nog op dat de rood-groene coalitie in Duitsland noordelijkste Bundesland is weggestemd, pas na middennacht blijkt dat de marge zo krap was dat de met één zetel meerderheid (inclusief de gedoogsteun van de linkse Deens-nationalistische partij) de populaire SPD-premier Simonis haar werk kan voortzetten.

Tijdens de discussie bij Sabine Christiansen vallen een paar dingen op die de Duitse politiek zo boeiend maken en de gemeentepolitiek in Amersfoort tot saaiheid veroordelen. Tot de deelnemers in de discussieronde behoren onder meer Frau Roth, voorzitter van de Duitse Grünen, en de SPD-er Steinbrück, premier van Nordrhein-Westfalen, een Bundesland dat groter is dan ons eigen Nederlandje – een machtig maar ook innemend iemand.
Hoewel Grünen en de SPD politiek op vele niveau’s samenwerken, blijken Roth en Steinbrück over een aantal zaken verschillende standpunten in te nemen. Dat blijkt fijntjes, uit kleine opmerkingen, lichaamstaal en af en toe rechtstreeks in de discussie. De twee blijven uiterst vriendelijk, maar proberen niet op krampachtige wijze elkaar te sparen. Je merkt aan de discussie: de coalitie is een politiek verbond, maar beide partijen hebben elk hun eigen mening en die komt lang niet altijd overeen.

Hoe anders is dat vaak in onze Amersfoortse gemeenteraad. Zeker sinds er een doorstart is gemaakt in de collegesamenwerking (met een stap vooruit bij het CDA en twee stappen achteruit bij de VVD), wordt de discussie tussen de coalitiepartijen – voor zover die plaatsvindt – met en zak meel in mond gevoerd. Eenheid staat voorop en de kiezer zal zich steeds vaker met verbazing afvragen wat het feitelijke verschil is tussen de vijf coalitiepartijen. Het zwakke profiel dat deze partijen al hadden, verbleekt met de week.

Tijdens de discussie bij Sabine Christiansen wordt ook een opmerkelijke constatering gedaan door een van de andere deelnemers aan de discussie, de adjunct-hoofdredacteur van het weekblad Stern, tevens leider van het Berlijnse bureau van dit blad. Hij merkt op dat de kiezers steeds minder worden aangesproken door de traditionele politieke partijen, waartoe de Grünen intussen ook behoren. Kiezers kiezen niet meer omdat programma’s de mensen aanspreken, terwijl ook de topkandidaten Gerhard Schrüder en Angela Merkel intussen alle vernis hebben verloren. De mensen kiezen niet meer vóór een partij, maar tégen de partij die het het slechtste doet, aldus deze vooraanstaande journalist. Een opmerking om over na te denken!

Ode voor nieuwe burgemeester komt te vroeg

Zaterdag 19 februari 2005

Indien Albertine van Vliet zich kandidaat stelt voor het burgemeesterschap, heeft ze in elk geval één stem binnen. Het is Guide de Wijs, die vandaag in een column in de Amersfoortse Courant een heftig loflied inzet voor onze burgemeester. Uiteraard er van uit gaande dat minister De Graaf zijn wet er door weet te jagen en de kiezers in 2006 inderdaad een nieuwe burgemeester voor onze stad mogen kiezen.

De ode van Guido de Wijs maakt het probleem duidelijk dat bij de mogelijke verkiezing voor de burgemeester geldt: de impact van de nieuwe wet is nog vrijwel onbekend. Guido de Wijs heeft het over een burgemeester die werkt binnen de kaders van de huidige wijze van benoeming. We hebben een daardoor een burgermoeder die – als het goed is – boven de partijen staat en die daardoor vooral als bruggenbouwer kan optreden.
Een gekozen burgemeester zal een andere werkstijl moeten kiezen. Hij of zij moet zich verkiesbaar stellen op basis van een programma en moet dus bij voorbaat kleur bekennen ten aanzien van een groot aantal gevoelige punten die spelen in onze stad. Vervolgens moet hij of zij dat programma ook waar maken, onder meer door een groep gelijkgestemden collegeleden om zich heen te verzamelen. De burgemeester staat niet meer boven, maar tussen de partijen en wordt daarmee zelf partij in de politieke discussie.
Of elke zittende burgemeester in ons land deze omschakeling weet waar te maken, is de vraag. In elk geval leiden verkiezingen er toe dat het burgemeestersambt wordt gepolitiseerd. Voordat ik een ode aanhef voor welke kandidaat dan ook, wil ik eerst zijn of haar programma zien.

Plaatselijke VVD deelt in landelijke partijmalaise

Vrijdag 18 februari 2005

Elsevier besteedt deze week uitgebreid aandacht aan de VVD. De landelijke partij, wel te verstaan, al zou de Amersfoortse VVD ook een verhaal waard zijn. Immers, net als de landelijke partij verkeert ook onze plaatselijke VVD in een periode van dwalen en zoeken, van onduidelijkheid en mismanagement, van personeelsproblemen en gebrek aan leiderschap. Wat dat betreft zijn onze plaatselijke liberalen er niet veel beter aan toe dan hun landelijke partij.

De VVD-fractie in onze raad is verdeeld en bestaat uit verschillende vleugels. Een echte leider is er niet: je kunt dit de twee wethouders niet aandoen en Ruud Luchtenveld’s prioriteit ligt in Den Haag. Onze liberalen hebben een opmerkelijk personeelsprobleem en weten dat niet op te lossen. Dit komt vooral omdat het ontbreekt aan duidelijk leiderschap terwijl, gelijk de landelijke VVD waar de partijbaronnen uit de kamercentrales achter de schermen de touwtjes in handen hebben, binnen onze stedelijke VVD de feitelijke dienst wordt uitgemaakt door een kleine coterie die twee keer na elkaar een makker aan een baantje heef geholpen. Paul Strengers is daarvoor zelfs kort voor de kandidaatstelling nog snel lid geworden van de VVD. Daarvoor zal menig oprechte liberaal in onze stad hem innig dankbaar voor zijn.

Door al het gedoe binnen de landelijke VVD verliest deze partij steeds meer aanhang. Dat zal in onze stad niet anders zijn – je moet over grenzenloze partijtrouw beschikken om bij al het gestuntel van de VVD-ers binnen het stadhuis rustig te blijven. Paul Strengers heeft intussen al enkele slachtoffers nagelaten: zijn partijvoorzitter bij zijn benoeming en Ruud Schulten na het gekonkel om de quasi-wethouder in het zadel te houden. Maar goed, binnenkort gaat Paul Strengers weer met zijn vriendjes naar Cannes – op kosten van de gemeente, uiteraard – om in een beschutte omgeving uit te huilen.

Ambtelijke eco-extremisten zijn koning en keizer

Donderdag 17 februari 2005

In onze stad hebben eco-extremisten het voor het zeggen. Daaraan danken we niet alleen het feit dat langs het Valleikanaal ineens bomen worden gekapt om een ecologische oever tot stand te brengen. Het zijn ook de mensen die een kostbaar aangelegd moerasje – hobbyisme op kosten van gemeenschapsgeld – op grotere schaal willen kopiëren en die tientallen miljoenen wilden uitgeven om het al groene gebied ten noorden van Vathorst anders groen te maken.

Toegegeven: we moeten zuinig zijn op het groen dat we hebben en op alles dat leeft en bloeit in onze natuur. Maar dit streven moet niet ex extremo en op dwangmatige wijze de ontwikkeling van onze stad gaan beheersen. Het gedoe rond de Roeivereniging Hemus is daarvan een boeiend maar ook treurig voorbeeld. De snelgroeiende vereniging lijdt onder ernstig ruimtegebrek en heeft voorstellen gedaan voor een nieuw clubhuis aan de Eem. Een logische plaats overigens voor een roeivereniging en net als bij elke sport moet de (water)accommodatie aan bepaalde eisen voldoen, je moet er op z’n minst veilig kunnen roeien en ook wedstrijden kunnen organiseren.
De locatie die Hemus op het oog heeft, ligt iets ten noorden van haar huidige locatie. Niks daarvan, roepen onze eco-extremisten, dat is een groene verbindingzone: hazen, pieren en padden uit de Eempolder die hun vrienden langs de Barneveldsebeek willen bezoeken, mogen niet tot onnodige omwegen worden gedwongen. De plannen van Hemus zijn al enkele keren aangepast, juist om rekening te houden met de eco-extremisten binnen het stadhuis. Maar ja, je kunt nog zulke mooie plannen maken, maar verstoor niet het ambtelijke ego van sommigen die menen alles voor het zeggen te hebben. Het mag toch niet zo zijn dat er buiten het stadhuis betere ideeën naar voren komen dan wat binnen de ambtelijke biosfeer de norm is!

Is een goed idee te kopiëren?

Woensdag 16 februari 2005

In Almere is de politieke markt ontwikkeld. Het gebruikelijke vergadercircuit van raad en commissies, die in heel ons land vrijwel uniform is, is in het nieuwe land doorbroken. Dat leidt tot snellere besluitvorming en een grotere participatie vanuit een brede groep geïnteresseerde stadgenoten. Net als enkele collega’s heb ik de politieke markt in Almere bezocht. Het spreekt mij wel aan, je moet een experiment niet uit de weg gaan, zeker niet wanneer het de relatie tussen burger en bestuur lijkt te verbeteren.

Volgende week gaat de commissie Bestuur over het Almeerse praten. Het idee is geopperd dat we al in juni met een soortgelijke opzet in Amersfoort kunnen starten. Die haast lijkt logisch: til je het over de vakantie heen dan beland je in de tijd van verkiezingscampagnes en dan moet je niet met dergelijke experimenten starten. Maar ik ben somber en vrees dat door de opgelegde haast een goed idee tot last wordt.
In Almere is het gemeentehuis fors uitgebreid, waarbij rekening is gehouden met de randvoorwaarden voor de politieke markt: ‘marktruimte’, goede vergaderfaciliteiten, transparante fractiekamers en noem maar op. Wil je het experiment laten slagen, dan moet je pittig investeren, maar daar is geen geld voor. De politieke markt vergt niet alleen een andere werkwijze van de raad, maar ook van het college en – niet onbelangrijk – binnen het ambtelijke apparaat. Vooral dat laatste organiseer je niet in enkele maanden, voor een cultuuromslag is meer tijd nodig. Laten we de realiteit niet uit het oog verliezen!

Is Paul Strengers een reprimande waard?

Dinsdag 15 februari 2005

Collegaraadslid Gerard van Vliet heeft een klacht ingediend bij de Commissaris van de Koningin. Aanleiding vormen de opmerkingen die wethouder Paul Strengers, als vertegenwoordiger van het college tijdens een gesprek met de Bewonersvereniging Vathorst zou hebben gemaakt. In het gesprek zou de wethouder, ten overstaan van een groep getuigen, Gerard en mij uit hebben gemaakt voor psychopaten. Net als Gerard werd ik vorige maand daarover geïnformeerd.

Moet ik mij beledigd voelen? Als persoon kan ik wel wat hebben, dus daar zit geen pijn. Maar als een wethouder, als wijkwethouder tijdens een gesprek met een bewonersvereniging formeel in ambt, leden van de gemeenteraad meent te moeten desavoueren, ligt dit iets gevoeliger. Maar je moet ook bezien wat voor parvenu de te wraken opmerkingen heeft geuit. Zou de negatieve kwalificatie afkomstig zijn van een bekwaam en erudiet bestuurder, alom respectvol gewaardeerd en behept met aanzien en autoriteit, dan zou ik mij iets van de uitspraak hebben aangetrokken.
Maar de uitspraak was afkomstig van Paul Strengers. Het schijnbaar proletige optreden komt van een man die al lang het risee van de stad is. Negatieve kwalificaties uit zijn mond krijgen de waarde van geuzennamen, een compliment uit de mond van quasi-bestuurder Paul Strengers zou mij meer hebben verontrust. Ik kan mij niet blijven opwinden over het gestoethaspel van deze man die door zijn partij aan een baantje is geholpen.

Dat veranderde door de brief van Gerard van Vliet. Nu de meer dan neerbuigende kwalificatie uit de mond van Paul Strengers breed onder de aandacht wordt gebracht, blijft mij niets anders over dan te reageren. Niet als de persoon Raphaël Smit, maar als een gemeenteraadslid dat door een in functie zijnde lid van het dagelijkse bestuur op beledigende wijze is gekwalificeerd. En gezien het domme onvermogen van de man kan dit elk raadslid overkomen, want de wethouder pocht weliswaar op het recht op respect, maar weet zelf niet wat dit woord inhoudt. Ook op dit punt is hij een ongeleid projectiel.
Anders dan Gerard van Vliet wend ik mij wél tot de burgemeester, in haar dubbele functie van voorzitter van de raad en voorzitter van het college. Gerard heeft gelijk: tot nog toe heeft de burgemeester zich bij alle misdragingen en uitglijders van haar collega uit het college passief gedragen. Daarbij moet natuurlijk wel in het oog worden gehouden dat haar handelingsruimte beperkt is en zij met een opgedrongen meerpettenprobleem zit. Maar toch. Ik wil de burgemeester geen verwijt maken zonder haar in haar functie te hebben aangesproken op het misdragen van een van haar wethouders. Mijn oordeel – en ook dat van anderen – moet gebaseerd zijn op de wijze waarop zij met het probleem Paul Strengers omgaat.

En Paul Strengers zelf? Tot nog toe heb ik hem leren kennen als een klein mens. Vanuit deze kleinheid is zijn gedrag bijna te voorspellen. Hij zal de negatieve aandacht die hij nu geniet trachten af te leiden door Gerard of mij, of beiden of wie dan ook, een dreigende brief te sturen of te laten sturen. Dat is het gedrag dat achter de balie normaal is, daar had hij ook moeten blijven. Als bestuurder echter is hij een ramp voor de samenleving.

College maakt bestuurlijk dralen tot handelsmerk

Maandag 14 februari 2004

Voor de tweede keer bespak de commissie SOC deze avond de nieuwbouwplannen voor zwembaden in Amersfoort. Ook deze dag gaat het om een peiling, het college is zelf niet verder dan een voorkeur gekomen. De voorkeur van het college gaat uit naar de vestiging van een nieuw stedelijk zwembad aan de Hogeweg, waarna het Sportfondsenbad en het zwembad in Liendert kunnen worden gesloten. In deze opzet krijgt Vathorst een wijkgericht zwembad, maar wanneer dat precies wordt gebouwd, is nog niet geheel duidelijk.

De meningen over de toekomst van het zwemwater in onze stad lopen binnen de raad behoorlijk uiteen. Een aantal fracties is voorstander van een stedelijk zwembad in Vathorst. Amersfoort-Noord heeft een jonge bevolking, dus ligt een zwembad in Vathorst dicht bij een belangrijke doelgroep. Leefbaar Amersfoort heeft het idee geopperd het zwembad voor Vathorst in het bedrijvengebied bij de afrit van de A1 te bouwen, in combinatie met een kunstijsbaan. De wens naar de aanleg van een kunstijsbaan is onlangs op de agenda verschenen. Een combinatie is geen noviteit, het is vaker toegepast. De achterliggende gedachte is simpel: bij het maken van ijs komt warmte vrij die kan worden hergebruikt voor het zwembad.
De partijen die voor een stedelijk zwembad in Vathorst zijn, steunen het collegeplan voor een groot zwembad aan de Hogeweg niet. Zij zijn wel voorstander van een eigen wijkzwembad in Amersfoort-Zuid. Dat zou, volgens enkele fracties, een gerenoveerd Sportfondsenbad kunnen zijn. Een aantal partijen is gecharmeerd van het particulier initiatief dat onder de naam ‘Forum’ is gepresenteerd. Voor een goede oordeelsvorming over het Forumplan is nog wel extra informatie noodzakelijk.

Intussen durft onze sportwethouder nog steeds geen knoop door te hakken. Door nu al twee keer te peilen, is er nog altijd geen duidelijk standpunt. De commissie heeft geen beslissingsbevoegdheid, dus alle uitspraken hebben een grote mate van onverbindelijkheid. Het uitblijven van een besluit maakt de zaak steeds moeilijker, want hoe je het wendt of keert, er is extra geld nodig. Daarover moeten bij de behandeling van de Kadernota eind mei besluiten worden genomen. Als de wethouder in april een uitgewerkt voorstel aan de raad presenteert, is dat eigenlijk al te laat voor de discussie over de Kadernota – het college heeft dan de onderliggende stukken voor de Kadernota al zo ongeveer afgerond.
Al die peilingen zijn uiterst democratisch. Nu de wethouder zelf moeilijk tot een besluit komt waarbij hij op een duidelijke meerderheid mag rekenen, probeert hij zich stevig in te dekken bij de fracties, maar die zijn onderling danig verdeeld. Van kordaat bestuur is feitelijk geen sprake, maar dit is kenmerkend voor de meeste wethouders binnen ons college.

Het gebrek aan kordaatheid is kenmerkend geworden voor het college, niet alleen bij het zwemwater. Voorbeelden: er is nog steeds geen duidelijke uitspraak over de Westtangent, we weten nog steeds niet waar we aan toe zijn met de invulling van de Middelhoefseweg (woonwagenkampje, zalenverhuur, uitwijkruimte voor de dierentuin, parkeerterrein of een combinatie van deze zaken?), het verbeteren van de busbaan tussen Stationsplein en Stadsring laat na twee jaar praten nog steeds op zich wachten, de discussie over de beeldkwaliteit van het is Eemcentrum alweer vertraagd en er is een stuwmeer ontstaan van nog vast te stellen bestemmingsplannen.
Gebeurt er dan niets meer in onze stad? Best wel, maar meer ondanks het college dan dankzij het college. En zolang de coalitiepartijen een aantal gebrekkig functionerende leden van het college blijft accepteren, zal het nog wel een jaartje doormodderen worden. Het wordt tijd voor nieuwe verkiezingen!

Bioscoopplannen nog steeds boterzacht

Zondag 13 februari 2005

De megabioscoop in het Eemcentrum wordt een van de zogenaamde ‘iconen’ (in gewone taal: visitekaartjes) in het nieuw te bouwen kwartier. Zeven zalen gaan het bestaande filmaanbod in onze stad aanvullen, met de bestaande zalen in het Grand Theater mee wordt het aantal stoelen meer dan verdubbeld. Maar of het allemaal doorgaat, is nog steeds onduidelijk.
Binnen de kring van bioscoopexploitanten worden vraagtekens gezet bij de bouw van een tweede groot bioscoopcomplex in onze stad. Het bioscoopbezoek in ons land is de afgelopen tijd teruggelopen, de bouw van zeven extra bioscoopzalen in het Eemcentrum levert een behoorlijk bedrijfsrisico op, voor de nieuwe exploitant net zo goed als voor het bestaande complex aan de Snouckaertlaan. Ons college gelooft echter nog heilig in de plannen en is blakend van optimisme.

Tijdens een commissievergadering in november vorig jaar deelde Jan de Wilde, projectwethouder voor het Eemcentrum, trots mee dat binnen een week de contracten tussen de ontwikkelaar en de bioscoopexploitant zouden worden getekend. Op 22 december, tijdens de raadsvergadering, was nog steeds geen sprake van getekende contracten. Desgevraagd toonde de wethouder zich laaiend enthousiast: de zaak was rond maar hij mocht zelf nog niets zeggen omdat de nieuwe exploitant, samen met de ontwikkelaar, de daarop volgende dagen zelf met een persbericht naar buiten zouden treden.
Intussen zijn we bijna acht weken verder en is het nog steeds doodstil rondom de bouw van de megabioscoop in het Eemcentrum. Als het om onroerend goed gaat telt maar één ding: de handtekeningen onder de contracten die de realisatie onomkeerbaar maken. En eigenlijk is de zekerheid er pas als er betaald is. Mondelinge toespelingen, intentieverklaringen en dergelijke hebben weinig waarde. Zolang de bindende contracten nog niet zijn getekend praten we alleen nog over luchtkastelen.

Een ambtelijke visie op de toekomst van onze stad

Zaterdag 12 februari 2005

‘Bezieling, gedrevenheid en verantwoordelijkheid in Amersfoort’ Dat is de titel van een boekje waarin de ontwikkeling van Amersfoort tussen 1985 en 2010 wordt geschetst. Een terugblik en een visie in een. Schrijver is Jasper Hoogland, beleidsambtenaar op het Amersfoortse stadhuis. Hij viert zijn 25-jarig jubileum als lokaal ambtenaar, hiervan werkte hij twintig jaar in het Amersfoortse. Het boekje schreef hij in plaats van het gebruikelijke feestje, een eigenzinnig idee mag je zeggen. Dat het de ambtenaren zijn die hun visie geven, en niet onze collegeleden, verbaasd mij al lang niet meer.
Misschien dat sommigen zich afvragen of het gebruikelijk is dat ambtenaren hun eigen mening over het gemeentelijke beleid goed verzorgd te boek stellen. Nee, gebruikelijk is het niet, origineel wel en passend binnen de verhoudingen zoals die op ons stadhuis bestaan. Ik ga maar niet vragen of de visie van Jasper Hoogland ook bestuurlijk is gedekt, want deze vraag is niet relevant: op het stadhuis moet je je eerder afvragen of een bestuurlijke opmerking wel ambtelijk is gedekt! En voor het overige: laat iedereen schrijven wat hij wil schrijven, er moet mij alleen niemand meer zeggen dat ik als raadslid geen rechtstreekse mening over een ambtenaar mag uiten!

Het is een goed geschreven boekje. Wat ik er vooral interessant aan vind is dat er in het boekje een aantal visies wordt ontwikkeld over de ontwikkeling van de stad die ik uit de mond van onze wethouders nog niet heb gehoord. Eindelijk is er voorzichtig inzicht gegeven op voorstellen die we de komende jaren als gemeenteraad mogen verwachten. Dat daar voorstellen bij zullen zijn die op dit moment nog op weinig instemming in de raad kunnen rekenen, verbaast mij niet . Zo gaat dat vaker, en het ambtelijke management zal ongetwijfeld denken: we gooien maar eens een balletje op, een belangrijk deel van de huidige raadsleden zien we volgend jaar toch niet meer terug.
Enkele omstreden punten uit het boekje van Jasper Hoogland (die ongetwijfeld passen binnen het door zijn ambtelijke chefs gewenste beeld) zullen best discussie opleveren. Grote delen van Koppel-Kruiskamp en het Soesterkwartier worden gesloopt. Bij de nieuwbouw die er voor in de plaats komt zijn rood en groen geen concurrenten meer. Het Bosbad heeft echt zijn langste tijd gehad en wordt door een private partij getransformeerd tot een allseasons-voorziening met skihal, een ijsbaan en ruimte voor evenementen. In het groen rond de Stichtse Rotonde worden gebouwd, van woningbouw tot voorzieningen voor ouderen. Op het terrein van het huidige Sint Elisabeth staan zes hoge woontorens. Uit de visie op het Lichtenbergterrein blijkt dat de bewoners hun plannen wel weer mogen inpakken. Het waterwingebied tussen Liendert en Schuilenburg krijgt een andere functie.
Ten noorden van de Laak komen enige commerciële recreatieve en sportieve voorzieningen. Ook in Hoogland-West vinden ingrijpende veranderingen plaats. Coelhorst en Weerhorst zijn verrommeld en worden veranderd in een Stadspark, inclusief een 18-holes golfbaan. En, verscholen in het groen (!?), er worden woningen gebouwd in de vorm van nieuwe kastelen. Jasper Hoogland heeft ongetwijfeld naar het gebied ten noorden van Den Bosch gekeken. Het gaat daarbij overigens wel om honderden woningen.

Er staat nog veel meer in het boekje, bijvoorbeeld op cultureel en economisch gebied. Een tros van luchtballonnen, discussiestof genoeg. Jasper Hoogland heeft een invloedrijke hand gehad bij het schrijven van het huidige raadsprogramma, ik ben nieuwsgierig hoe het volgende programma er gaat uitzien. Of hij weer assisteert bij het raadsprogramma of zich geheel gaat richten op het beleidsprogramma van de nieuwe, gekozen burgemeester, weet ik nog niet.
Maar er tekent zich wel een beeld af: onze huidige gemeentesecretaris Gerard de Kleijn als gekozen burgemeester en Jasper Hoogland als een van zijn twee wethouders (en dus verhuizen naar Amersfoort!) of in elk geval als lid van het gecombineerde team van wethouders en directeuren. Moet ik daar blij mee zijn? Nou, nee! Maar is het nu veel anders?

Gemeentesecretaris trekt juiste conclusie

Vrijdag 11 februari 2005

Leefbaar Amersfoort heeft een medestander extra: onze gemeentesecretaris. Gerard de Kleijn heeft in zijn vaktijdschrift gepleit voor een college met twee gekwalificeerde wethouders. Leefbaar Amersfoort pleitte in zijn verkiezingsprogramma voor een college met vier wethouders, maar volgens Gerard de Kleijn waren we dus nog te voorzichtig.
Ik kan mij het standpunt van de gemeentesecretaris wel voorstellen. Elke week moet hij twee keer een collegevergadering bijwonen en het gestuntel van onze wethouders ondergaan. Ik kan mij niet voorstellen dat de wethouders binnen het college creatiever zijn dan daar buiten. Voor een deelnemer aan de collegevergadering met ook maar een beetje kwaliteit moet het dus een straf zijn om twee keer per week het geneuzel van onze wethouders te ondergaan. Dan is de conclusie ook snel getrokken: geef mij er maar twee met kwaliteit, dat levert meer op dan het zootje ongeregeld dat nu aan de collegetafel aanschuift.

Dat is de ene kant. De andere kant betracht ik met wat meer reserves. Het is algemeen bekend dat het niet de wethouders maar de ambtenaren zijn die in onze stad de dienst uitmaken. Gerard de Kleijn stelt voor dat de gekozen burgemeester volgend jaar de directie en het wethoudersteam in elkaar schuift tot één team. Het is een realistische kijk op de werkelijkheid, alleen bij de oplossing verschillen Gerard de Kleijn en ik van mening. Ik ben er niet voor om de macht van de ambtelijke top te formaliseren, beter is het om de kwaliteit van het openbare bestuur te verbeteren.
Want laten we eerlijk zijn: hoeveel Amersfoorters zeggen namen als Ten Berge, de Jager of De Jonge iets? Toch zijn dat enkele van de ambtenaren die, zonder daarvoor te zijn gekozen, feitelijk aan de touwtjes trekken. Natuurlijk: velen zullen ook de namen van onze wethouders nauwelijks kunnen reproduceren, hetzij dat ze juist weer eens op negatieve wijze van zich hebben laten horen. Maar ze zijn wel op democratische weg te controleren, en dat kan je van de ambtelijke machtshebbers niet zeggen.
Laten we niet uit het oog verliezen: wat de gemeentesecretaris voor ogen staat is een managementstructuur die vergelijkbaar is met het bedrijfsleven. Maar het bedrijfsleven is gericht op expansie, omzetvergroting en noem maar op. Dat zou, de lijn van Gerard de Kleijn doortrekkend, betekenen: nog meer ambtenaren die zichzelf aan het werk houden met niet gevraagd beleid. Dat betekent ook: een ongebreidelde verdere groei van de stad, want dat levert binnen de ambtelijke organisatie de meeste arbeidsplaatsen op. En voor de ambtelijke top betekent dat: hoe meer personeel, hoe meer macht!

Wat ik wel weer positief in het voorstel van Gerard de Kleijn vind, is het idee om de raad kleiner te maken. Prima, maar dan moet je de raadsleden wel beter honoreren, zodat je ook kwaliteitseisen kunt stellen. Ik behoor tot de groep raadsleden die veel tijd in het raadslid-zijn steekt, waardoor ik als freelancer sinds mijn aantreden in de raad op mijn inkomen heb moeten inboeten. Of je vijftien van die idioten vindt, is nog maar de vraag. Overigens vind ik dat tegenover een betere beloning ook een maximale zittingsduur van twee of drie raadsperioden moet staan, want anders zijn raadsleden – ook de slechtere – niet meer van hun zetel weg te branden. Parallel daaraan zou je ook de ambtelijke top aan een dergelijk tijdslimiet moeten binden.

Kan de gemeentesecretaris zomaar met dergelijke wilde gedachten komen, moet hij daarvoor als ambtenaar niet bestuurlijk worden gedekt? Dat is de vraag die mij deze ochtend werd gesteld. Ik vind dat een gemeentesecretaris in zijn eigen vakblad een gedachte moet kunnen uiten. Maar dan moet hij tevens accepteren dat raadsleden hem ook rechtstreeks, niet via de uiteindelijk verantwoordelijke burgemeester, op zijn opvattingen aanspreken. En voor het overige ben ik van mening dat we op de gemeentebegroting onder meer kunnen bezuinigen door van de secretarisfunctie een parttimebaan te maken!

Baggerprobleem nog lang niet opgelost

Donderdag 10 februari 2005

Deze week ontvingen de raadsleden een brief van het college over de stand van zaken rondom de baggerstort naast Vathorst. Met trots en vol hoop meldt het college dat er een brief van de minister VenW is binnengekomen, waarin deze meedeelt dat de drie miljoen bagger uit Rijkswater niet binnen de provincie te hoeven gestort. Het Rijksbagger vormde een belangrijk deel van de bagger die bij Vathorst gestort zou worden. Maar zoals steeds bij het huizenhoge baggerdossier: ook hier zit weer een addertje onder het gras.
De minister memoreert in haar brief dat de provincie er dus voor kiest om de eigen bagger buiten de provincie te laten verwerken. Ze vervolgt: ‘Ik vertrouw er op dat, vanwege het principe van de wederkerigheid van deze marktwerking, de oplossing die u binnen de Utrechtse regio tot stand brengt eveneens in voldoende mate toegankelijk is voor baggerspecie uit andere regio’s.’

Ik normaal Nederlands zegt de minister dus: oké, jullie wijken voor jullie baggerprobleem uit naar andere provincies, maar dan moet je ook accepteren dat andere provincies hun bagger bij jullie kunnen deponeren. Dus als bijvoorbeeld het Hoogheemraadschap Amstel- en Vechtstreek zijn bagger uit de Amsterdamse grachten bij Vathorst wil storten, moet dat ook kunnen. Althans, als daar een baggerstort is waarvoor ook een vergunning is afgegeven. Dat laatste is het geval: de provincie heeft de firma Smink een vergunning verstrekt. En Smink heeft al verklaard dat hij de baggerstortplaats ook wil realiseren.
Mogelijk heeft Smink zijn voornemen alleen maar geuit om bij onderhandelingen met de provincie en de gemeente Amersfoort een stevige positie in te nemen ten behoeve van een maximale schadeloosstelling. Maar als het de firma Smink ernst is – en uiteindelijk is verwerken hun doelstelling en niet het creëren van schadeloosstellingen – dan ziet er minder gunstig uit voor onze stad en de bewoners in Vathorst in het bijzonder. Want je mag er van uitgaan dat Smink, als de baggerstort wordt gerealiseerd, op de acquisitietoer gaat. En met de brief van de minister in de hand heeft de firma Smink het grootste recht om de bagger uit de Amsterdamse grachten naast Vathorst op te slaan.
Ik ben dus niet zo jubelend over de toezegging van de minister. Het ware beter geweest als de provincie geen vergunning had verstrekt. Maar ja, daarachter schuilt weer een heel ander verhaal.

VVD wachten moeilijke tijden

Woensdag 9 februari 2005

Teruggekeerd uit Berlijn lees ik ’s nachts de verschillende weblogs door van collega’s uit de raad, vooral om te zien wat voor roestvlekken het erosieproces binnen de VVD-fractie de afgelopen dagen heeft opgeleverd. Een ding is duidelijk: Ruud Schulten heeft weliswaar de VVD-fractie verlaten, maar is niet van plan het daarbij te laten. Als buitenparlementaire volksvertegenwoordiger wil hij blijven strijden voor echte liberale gemeentepolitiek. Dat hij daardoor zijn oud-collega’s uit de raad en de twee VVD-vertegenwoordigers die op de loonlijst van het college staan, regelmatig gaat tegenkomen, zal hem wel duidelijk zijn.

Voor wethouder Paul Strengers ontstaat een bizarre situatie. Bij zijn benoeming, een jaar geleden, nam zijn plaatselijke partijvoorzitter ontslag. Die zag hem niet zitten als collegelid en kan achteraf alleen maar vaststellen dat hij een vooruitziend blik heeft gehad. Vervolgens neemt dus een van de fractieleden om gelijke redenen ontslag. Al diegenen die een beetje het wel en wee binnen de VVD-fractie volgen, weten dat er nog zeker twee andere VVD-fractieleden zijn die met een gelijk gevoel van afkeer ten opzichte van hun wethouder afgelopen week toch tegen de motie van wantrouwen hebben gestemd. Eén van hen heeft mij dat klip en klaar meegedeeld, ik wacht op het moment dat ook voor hem de ruggengraat in de juiste conditie komt.

Paul Strengers loopt intussen als aangeschoten wild rond. Een motie van wantrouwen heeft hij nog overleefd – wat niet verrassend is: ministers en wethouders vallen nooit op initiatief van de oppositie, maar altijd door problemen binnen de eigen partij of tussen coalitiegenoten. Ik vermoed dat Paul Strengers de komende tijd vaak over de schoudermoet kijken om op te letten dat hem niets onverwachts toestoot. Zijn arrogantie kennende, zal hij weinig oplettend zijn. Hij is immers zo ongeveer de enige Amersfoorter die meent dat hij zijn werk uitstekend doet.

Het probleem voor de stad Amersfoort is dat juist in de portefeuille van Paul Strengers het komende jaar heel wat staat te gebeuren. Een reeks van bestemmingsplannen, ook voor moeilijke gebieden, de ontwikkeling van Vathorst waar steeds meer zand in de machine belandt, de discussie rondom de oude ziekenhuisterreinen, de baggerstort waarvan het dossier nog lang niet is afgesloten – het zijn slechts voorbeelden. Het worden moeilijke tijden voor zijn ambtenaren, zonder wie de wethouder al elke richting zou hebben verloren. En ook de vriendenkring rond Keetell is geen watervaste garantie voor onze brekebeen. Het is interessant om te onderzoeken welk VVD-lid uit deze vriendenkring de komende tijd zakelijk in de problemen komt, zodat we weten wie de volgende VVD-kandidaat voor de RO-portefeuille is.

Ik heb medelijden met VVD-fractievoorzitter Ruud Luchtenveld. Hij is intelligent genoeg om te weten waar de problemen binnen zijn fractie en bij de twee wethouders liggen. Het ontbreekt hem ongetwijfeld aan tijd om de dreigende problemen voor zijn fractie op adequate wijze te pareren en op zijn heetgebakerde plaatsvervanger hoeft hij ook niet te rekenen: die presteert het steeds weer om door zijn emotioneel optreden zowel collega-raadsleden als geïnteresseerde burgers tegen zich in het harnas te jagen. Tenslotte is het vooral hem te verwijten dat Ruud Schulten binnen de VVD-fractie een outsider bleef en weinig gehoor kreeg voor diens terechte kritiek.

Het worden enerverende tijden voor onze plaatselijke VVD. Maar zoals gezegd tijdens de discussie over de motie van wantrouwen: wordt Paul Strengers weggestemd dan heeft de stad profijt, blijft hij zitten dan ligt het profijt bij de oppositie. Voorlopig is dat laatste het geval, maar daar schiet de Amersfoortse burger weinig mee op.

Verkeerd advies doorkruist speerpunt van de raad

Dinsdag 8 februari 2005

Op weg naar Berlijn heb ik vijf uur de tijd om stukken door te nemen en me te verdiepen in enkele opmerkelijke zaken. Een daarvan betreft het wijkserviceteam, de klussendienst die een groot aantal bewoners met een uiterst smalle beurs in onze achterstandswijken uit de nood helpt. Een goed initiatief dat in 2003 van start is gegaan en intussen zijn waarde heeft bewezen.

Het klussenteam is de afgelopen twee jaar georganiseerd via het Banenplan. Over de uitvoering heb ik alleen maar positieve geluiden gehoord en gelezen. Door het Banenplan werden mensen ingeschakeld die buiten het arbeidsproces staan, moeilijk te plaatsen zijn en door het werk binnen het klussenteam weer een mogelijkheid kregen om ervaring op te doen waardoor de kans zich vergrootte om tot de arbeidsmarkt toe te treden.

Voor de periode 2005 en 2006 wordt het werkgebied voor de klussendienst uitgebreid. Hoewel over het Banenplan geen klachten bekend zijn, werd deze organisatie gevraagd een nieuwe offerte uit te brengen. Dat verzoek werd ook gedaan aan de Stichting Ravelijn, een royaal gesubsidieerde vrijwilligersorganisatie met sterke banden binnen het gemeentelijke apparaat. De projectbeschrijving die op het stadhuis werd opgesteld, bleek uitstekend te passen bij de offerte die de Stichting Ravelijn presenteerde, men kon de teksten gewoon overnemen.

De twee offertes kwamen binnen bij de Stuurgroep Woonservicegebied Liendert/Rustenburg. Onder voorzittersschap van wethouder Piet Jonkman bogen ambtenaren, de directeur van de SWA en vertegenwoordigers van organisaties zoals Amant, Eemhoven en de corporaties zich over de twee offertes. De offerte van het Banenplan kwam ongeveer 15.000 euro hoger uit dan die van de Stichting Ravelijn. De leden van de Stuurgroep was het onduidelijk waar het prijsverschil uit voortkwam. Komt het misschien omdat Ravelijn een vrijwilligersorganisatie is, vroeg de directeur van de SWA zich af.

Uit de opmerkingen was op te maken dat de leden van de Stuurgroep de twee offertes nauwelijks serieus hadden bestudeerd. Men had alleen naar het eindbedrag gekeken. Niemand kwam op het idee om de twee offertes wat nader te bestuderen, zelfs de voorzitter niet hoewel hij de aangewezen man was geweest om hiertoe een initiatief te nemen. De Stuurgroep koos voor de Stichting Ravelijn, een advies dat door het college van B en W werd overgenomen.

In de trein naar Berlijn heb ik maar eens het werk uitgevoerd dat de Stuurgroep heeft laten liggen. Met groeiende verbazing en stijgende ergernis over de geestelijke luiheid van de leden van de Stuurgroep, van wie het advies van grote betekenis is. Het resultaat van mijn speurwerk zet ik deze week op papier, alsmede een groot aantal vragen die bij het doornemen van dit dossier naar voren kwamen.

Wat bij de hele discussie binnen de Stuurgroep niet naar voren lijkt te zijn gekomen en ook niet door de voorzitter, nota bene een lid van het college, onder de aandacht werd gebracht, was het gemeentelijke beleid dat bij het besluit over de klussendienst een rol speelt. Een van de speerpunten van de raad is dat zoveel mogelijk werkelozen die moeilijk zijn te plaatsen, toch aan het werk worden geholpen. De opzet van het Banenplan sluit hier naadloos op aan. De 15.000 euro extra is een kleinigheid vergeleken met het bedrag dat de raad voor dit doel beschikbaar stelt, de uitgave wordt overigens gedekt door een rijkssubsidie.

En wat het goedkopere vrijwilligers betreft, waarover de SWA-directeur sprak: het Banenplan berekende, naast de in beide offertes vrijwel even veel kostende coördinator/werkmeester, 2.500 euro voor overige personeelskosten. Stichting Ravelijn berekende hiervoor 6.500 euro, inclusief 3.000 euro onkosten voor de vrijwilligers. Stukken lezen, heren!

Maandag 7 februari 2005

Het afscheid van Ruud Schulten uit de raad is niet verrassend. Het was een openbaar geheim dat verschillende van zijn VVD-fractiegenoten hem op ongenuanceerde wijze dwars zaten. Met zijn afscheid heeft Ruud Schulten bewezen dat hij over meer karakter beschikt dan een aantal van zijn fractiegenoten.

Het significante is dat zijn grootste opponenten binnen de VVD-fractie ook grote pretenties hebben. Toch vraag ik mij af of de ex-fractiegenoten van Ruud Schulten, die de wens hebben om in de toekomst binnen hun fractie een sturende rol te spelen, voor de hen nagestreefde functie wel geschikt zijn. Als je je persoonlijke afkeer van fractiecollega’s niet weet te onderdrukken, diskwalificeer je je voor een eventueel voorzittersschap van een fractie. Zo gaat dat tenminste binnen een normale organisatie. Dus binnen de VVD-fractie waarschijnlijk niet!

Hoe dan ook: met het vertrek van Ruud Schulten zet de erosie binnen de grootste fractie in de gemeenteraad zich voort. Die begon in feite al bij de start van het nieuwe college. De VVD had bij de vorming van het college, tegen de verhoudingen in, de pretentie twee wethouders te moeten leveren – dit in tegenstelling tot de vrijwel even grote fracties (toen nog) van de PvdA en het CDA: die moesten met één collegevertegenwoordiger genoegen nemen.

Waren de pretenties van de VVD gebaseerd op het grote reservoir van goede bestuurders waarover deze partij kon beschikken? In het geheel niet. De VVD is er niet in geslaagd om met kandidaten naar voren te komen die voldoende kaliber kan worden nagezegd, in 2002 net zo min als bij de doorstart in 2004. Boze tongen beweren dat het logisch is dat de VVD twee wethoudersstoelen claimde: wanneer je de kwaliteit van beide VVD-vertegenwoordigers in het college optelt, kom je tot het bestuurlijke gewicht van één collegelid. Dat is er na 2004 niet beter op geworden.

Maar het zijn niet alleen de VVD-vertegenwoordigers in het college die op pijnlijke wijze duidelijk maken dat de grootste partij in de raad over omgekeerd evenredige kwaliteit beschikt. Ook bij het fractievoorzitterschap mag je de nodige vraagtekens zetten. Niet zozeer dat de routine bij Ruud Luchtenveld afwezig is; in politieke intelligentie steekt hij met kop en schouders boven zijn fractiegenoten uit. Maar het is hem nog steeds niet gelukt om van zijn fractie een team van gelijkgezinden te maken. Elk VVD-fractielid dat je tegenkomt heeft zijn eigen verhaal. Het is vooral de gehechtheid aan het pluche waardoor bij stemmingen de neuzen meestal dezelfde kant op staan. Op dat punt heeft Ruud Schulten bewezen het meeste karakter van zijn voormalige fractiegenoten te hebben.

De oorzaak van het falen van Ruud Luchtenveld ligt bij hem zelf. Hij is slachtoffer van zijn eigen politieke ambities. Het is al moeilijk genoeg om het kamerlidmaatschap te combineren met het raadslidmaatschap in een grote stad. Als je daarnaast dan ook nog de pretentie hebt om als fractievoorzitterschap op te treden (het zal wel bij gebrek aan beter zijn!), dan kan niemand zich meer verbazen dat de fractie van de VVD op de buitenwacht de indruk wekt van een zak vlooien die met regelmaat alle kanten opspringen en het elkaar er ook niet makkelijker op maakt.

Wat het meeste opvalt is dat de VVD-fractie, ondanks het feit dat de meeste andere raadsleden weten dat het een weinig samenhangende groep is die vooral als steun moeten dienen voor twee wethouders die onder de maat zijn, de pretentie tracht hoog te houden dat zij een machtspositie vervult die de stad tot dienst is. Niets is minder waar!