Onze nieuwe collegekamer

Zaterdag 24 februari 2007

Op de Leusderweg trof ik deze dag Geert Groeneveld, spraakmakende fractievolger van de SP. Het gesprek draaide zich uiteraard om enkele politieke actualiteiten. Een daarvan is de verbouwing van de collegekamer waarover Geert tijdens de komende Ronde vragen gaat stellen. De verbouwing van de collegekamer heeft ongeveer 150.000 euro gekost. Voor dat bedrag bouw je een gezinswoning in de sociale klasse, uiteraard exclusief grondkosten.

Ik ben het met Geert eens: zoiets is absurd. Naar ik heb begrepen is bijna 90.000 euro van dit bedrag bestemd voor personeelskosten. Wanneer ik zo iets hoor, moet ik altijd denken aan het verhaal dat oud-wethouder Bert van der Werf mij vier jaren terug op beeldende wijze vertelde.
Toen hij tot lid van het college was gekozen, wilde hij de inrichting van zijn kamer (die inderdaad weinig aanlokkelijk was) aanpassen. Dat leidde tot het instellen van een soort van ‘bouwcommissie’ waarin talloze ambtenaren zitting hadden en ellenlange coördinerende gespreken hielden. Uiteraard werden deze uren ten laste van ‘het project’ geschreven. Uiteindelijk kwam er een voorstel uit waarvoor de nieuwe wethouder zijn hele woning had kunnen inrichten. Wie Bert van der Werf kent, zal niet verbaasd zijn over zijn reactie: hij schakelde een eigen timmermannetje in die het karwei voor een gering deel van de ambtelijk geschatte kosten uitvoerde. Uiteraard maakte de wethouder zich hiermee niet populair bij enkele ambtenaren, maar wat hij deed was juist.

Het zal bij de collegekamer wel net zo zijn gegaan als vier jaar geleden bij de wethouderskamer, zij het dat er nu geen collegelid was die het initiatief overnam en een minder bureaucratische prijs wist te bewerkstelligen.

Amersfoort en het openbaar vervoer

Vrijdag 23 februari 2007

Vandaag vond in de raadszaal een symposium plaats dat werd georganiseerd door Rover, de vereniging van reizigers met het openbaar vervoer. Onderwerp was: is basismobiliteit en ‘gratis’ ov naar Vlaams model haalbaar voor Nederland? Rover had het woord ‘gratis’ zelf tussen aanhalingstekens gezet, verschillende inleiders benadrukten dat openbaar vervoer nooit gratis is. De vraag is alleen: wie betaalt, de gebruiker of de overheid, eventueel in combinatie met andere partijen.

Een boeiende bijeenkomst waarbij veel ervaringen, ook uit Vlaanderen, werden uitgewisseld en waarbij naar voren kwam dat experimenten op het gebied van gratis openbaar vervoer, zoals wij die ook in Amersfoort meemaken, in elk geval tot een intensiever ov-gebruik leiden. Hoeveel mensen er hun auto voor laten staan, is minder duidelijk. Ik mistte wel de spitse opmerkingen die tijdens het afsluitende politieke forum werden gemaakt, maar politieke fora over dit onderwerp – en over meer onderwerpen – kunnen mij nog nauwelijks boeien. Ze zijn te voorspelbaar, zeker in verkiezingstijd.
Wel boeiend vond ik het gesprek in de pauze met Edwin Hinloopen van onze plaatselijke PvdA-fractie. Hij heeft onlangs voorgesteld om het openbaar vervoer in onze stad gratis te maken. De bekostiging zou moeten plaatsvinden door het parkeren van auto’s in de binnenstad vijftig procent duurder te maken. De parkeertarieven in onze stad zouden dan meteen tot de top in ons land behoren. Het bekostigingsvoorstel bewijst dat Edwin iets aan de realiteit voorbij denkt, maar hij gelooft er in en is dus makkelijk uit de tent te lokken en op de kast te jagen.

Ik ben een groot voorstander van gratis openbaar vervoer, maar hoe je het zou moeten betalen weet ik nog niet. Ook geloof ik niet in het beoogde effect: mensen te laten overstappen van de eigen auto naar het milieuvriendelijker openbaar vervoer. In onze grote steden zou dat nog opgeld kunnen doen, maar in het suburbane Amersfoort is het bijkans onmogelijk om grote aantallen mensen uit de eigen auto te lokken. Met het bekostigingsvoorstel van Edwin jaag je ze naar de winkelcentra in Nijkerk, Bunschoten, Hilversum en Zeist – zeker de bewoners in de nieuwe, noordelijke delen van onze stad.
Hoe ga ik zelf met gratis openbaar vervoer om? Ik mag tot 31 mei gratis met de bus, maar heb er tot nog toe geen gebruik van gemaakt. De voor mij dichtbijzijnde bushalten liggen op ruim 600 meter afstand, het Eemplein ligt iets dichterbij maar is alleen via de weinig uitnodigende, tochtige open ruimte van het toekomstige Eemplein te bereiken. In de tijd dat ik naar de bushalte loop en op een bus moet wachten, ben ik meestal met de eigen auto al op de plaats van bestemming.

Openbaar vervoer functioneert alleen maar optimaal als er voldoende bussen in een aantrekkelijke frequentie (en dat is meer dan één keer in het half uur) rijden en de halten goed zijn te bereiken. En op dat laatste punt is onze stad niet zo voortvarend. Neem Vathorst, waar de ringboulevard is voorzien van een eigen tracé voor het openbaar vervoer, althans tússen en niet óp de rotondes. Wie midden in het gebied De Velden woont, of in het noordelijke gedeelte van Laak, moet een behoorlijke weg afleggen om een halte te bereiken. Gewoon dus een planologische misser, gemaakt in een tijd dat iedereen al de mond vol had van het stimuleren van het openbaar vervoer. En zo kent onze stad meer missers.

Niet verrassend: het college over de Van Tuylstraat

Donderdag 22 februari 2007

Het college heeft dus toch besloten om de Van Tuylstraat in Hooglanderveen gedurende de zomermaanden af te sluiten en daarmee het dorp voor een belangrijk deel onbereikbaar te maken voor zijn omgeving. De voorspelling die ik na de laatste raadsvergadering in deze rubriek deed, komt dus uit. Ik was overigens verbaasd over het aantal mensen binnen de raad die op z’n minst de inruk wekten enige hoop te putten uit de toezegging van het college. Dan kennen zij wethouder Luchtenveld, die politiek niet anders functioneert dan vóór zijn uitstapje naar de Tweede Kamer, nog niet goed genoeg. De wethouder is een trouw onderdeel van onze stadhuisbureaucratie en wijkt dus zelden of nooit af van ambtelijke plannen – zeker niet in dit geval.

Tien dagen geleden leek het er op dat een meerderheid in de raad hoe dan ook een positief gebaar in de richting van de al veel geplaagde bewoners van Hooglanderveen wilde maken. Het voorstel van de wethouder om de zaak nog even twee weken aan te houden, was daarom ook niet meer dan een greep naar de noodrem. Ik ben nieuwsgierig hoeveel raadscollega’s nog steeds op het standpunt staan dat je de bewoners van Hooglanderveen niet mag laten bloeden voor slechte timing van de kant van de gemeente en het OBV.
Ik vermoed overigens dat het besluit van het college in belangrijke mate is ingegeven door keiharde toezeggingen die, al dan niet via het OBV, al zijn gedaan in de richting van de bedrijven die met het werk rondom de nieuwe tunnel zijn belast.

Vandaag start de bouw van het Eemplein

Woensdag 21 februari 2007

Dit is een bijzondere dag, hoewel maar weinig mensen in onze stad zich dat zullen realiseren. Op deze dag zou de bouw moeten starten van het Eemplein. Althans, volgens de laatste planning die aan geïnteresseerde raadsleden beschikbaar is gesteld. Het is de planning waarbij wordt uitgegaan van een oplevering van het Eemplein in het jaar 2009, het jubeljaar voor onze stad.
Vorig jaar had het college, in antwoord op schriftelijke vragen die ik stelde, al gemeld dat enige vertraging was opgetreden. Deze zou echter gedurende het werk worden ingehaald. Toen nog later bleek dat de vertraging verder was opgelopen, merkte de verantwoordelijke wethouder op dat het streven naar oplevering in 2009 nog wel bestond, maar dat de kwaliteit niet onder de tijdsdruk mag lijden. Nou, dan weet ik het wel!

Onlangs sprak ik een functionaris die bij de ontwikkeling van het commerciële deel van het Eemcentrum is betrokken. Hij verklaarde dat de ontwikkelaar in feite gereed is maar dat de ambtelijke afhandeling van de bouwaanvragen en alles wat daarmee samenhangt, uiterst moeizaam verloopt. Ook zonder deze opmerking krijg ik steeds meer de indruk dat de werkelijke oorzaak van de vertraging vooral bij de gemeente ligt.
Deze opvatting wordt bevestigd omdat ik – door een aangenaam toeval – intussen over alle tekeningen beschik die bij het voorlopig ontwerp behoren. Ik heb de door mij gewenste woning bij wijze van spreken al uitgezocht en weet al welke muurtjes voor mij niet hoeven te worden opgetrokken. De enige tekeningen die ik mis zijn die van het culturele deel, het gebouw van de architecten Neutings Riedijk. In dit gebouw moeten de bibliotheek, de Scholen voor de Kunst, het regionale archief en het popcentrum een plaatsvinden. Bij zoveel gebruikers en de daarmee samenhangende wens naar meervoudig gebruik van verschillende ruimten, is een intensieve discussie tussen opdrachtgevers en architecten eenvoudigweg niet te voorkomen. En dat kost schijnbaar meer dan de geplande tijd.

Een hoogtepunt op de Hof

Dinsdag 20 februari 2007

De Hof is regelmatig middelpunt voor stedelijke activiteiten, het is slechts de wekelijkse markt die daaraan soms grenzen stelt. Een van de belangrijkste activiteiten op de Hof is naar mijn mening het jaarlijkse carnaval voor geestelijk gehandicapte stad- en streekgenoten. Vandaag was het weer zover.

Voor niet-gehandicapten is een bezoek aan dit feest een dubbele belevenis. De minst belangrijkste is het opkomend besef dat gezondheid iets is dat we te gemakkelijk als alledaags beschouwen. Maar belangrijker vind ik het om te zien met hoeveel vreugde honderden gehandicapten deze carnavalsmiddag beleven. De verschillende manieren waarop aan deze vreugde uiting wordt gegeven, levert – althans bij mij – een gevoel van ontroering op. Al onze wensen en pretenties zinken in het niet wanneer je ziet hoe deze mensen, die van heel veel van de voor ons normale genoegens zijn versloten, dit feest op hun eigen, intensieve wijze beleven.
Bewondering heb ik voor het verplegend personeel dat met kleine gestes en uitzonderlijk veel geduld hun oogappels begeleidt. De manier waarop zij optreden maakt duidelijk dat de mensen die in dit onderdeel van onze gezondheidszorg actief zijn, veel geduld, vakmanschap en vooral menselijke liefde voor de gehandicapten moeten bezitten. Een compliment verdienen overigens ook de tientallen vrijwilligers – waaronder ik, ondanks hun carnavalsgrime, een aantal bekende Amersfoortsers herkende – die deze middag hand en spandiensten verrichtten, drankjes rondbrachten, de zaak schoonhielden en meehielpen de bezoekers te vertroetelen.

Hier zou ik het bij willen laten, een positief gevoel wil ik niet verstoren. Toch ontkom ik er niet aan. Verschillende vrijwilligers spraken mij er op aan dat bij zaken zoals vergunningverlening de medewerking van de gemeente uiterst moeizaam verliep. Ook de logistieke medewerking (het neerlaten van de paaltjes voor de bussen die de gehandicapten vervoeren) verliep niet vlekkeloos. Dat alles werd gelukkig gecompenseerd door de aanwezigheid van onze burgemeester.
En laten we niet vergeten dat dit prachtige, unieke feest voor de gehandicapten alleen maar mogelijk is door talloze sponsors: voor de drank, de hapjes, het vervoer, presentjes en noem maar op. Ik noem geen namen, want daar doen ze het niet voor. Eén uitzondering maak ik, en dat betreft de hoofdsponsor, de firma Kryco. Ik doe dat omdat binnen de gemeenteraad velen de hakken in het zand zetten zodra deze firma in de stad, en ook ten gunste van de stad, iets wil ondernemen – en daarbij denk ik niet alleen aan een tenniscentrum, culturele activiteiten of wat dan ook.

Weinig enthousiasme voor nieuw Kabinet

Maandag, 19 februari 2007

De parlementaire nieuwsbrief, die ik dagelijks in mijn mailbox vind, vermeldt vandaag onder meer dat uit de meest actuele peilingen blijkt dat de regeringscoalitie van CDA, PvdA en CU door de vloer van 75 zetels is gezakt. Het Kabinet heeft nog niet eens op het bordes gestaan en het lijdt al aan een slinkend vertrouwen. Daar kan ik mij overigens wel wat bij voorstellen, bij mij wekt het regeerakkoord en de mensen die het moeten uitvoeren ook geen gevoel op van vlinders in de buik. Integendeel, ik vrees een christelijk getinte restauratiebeweging. De rol van Wouter Bos daarbij kan mij nauwelijks geruststellen, al was het maar omdat hij ook in de tijd dat hij de oppositie leidde nauwelijks op een duidelijk profiel was te betrappen.

Bij de constatering over het verzwindende vertrouwen in het aantredende Kabinet is ook de uitslag van een digitale enquête interessant die onder 900 gemeenteraadsleden is gehouden. De site ‘overheidsinformatie’ van de Sdu meldt daarover. Scepsis overheerst, er is weinig vertrouwen in een aantal intenties die in het regeerakkoord staan, alleen voornemens over het beboeten van overlast in de openbare ruimte, de rol van de raad bij de burgemeesterbenoeming en het terugschroeven van de omvang van de raad vinden ruime ondersteuning.
Maar dat zijn allemaal typisch bestuurlijke onderwerpen. Veel kiezers zullen het nieuwe beleid op hele andere punten beoordelen, zoals bijvoorbeeld de omgang met nieuwe vreemdelingen, voortgaande bureaucratisering op het gebied van de veiligheid en de terugkeer van het gedoogbeleid in het maatschappelijke en sociale verkeer. Daarbij ligt er een groot gevaar in de optimistische kijk die het nieuwe Kabinet heeft op de economische vooruitzichten, zodat tegenvallers daarin extra hard zullen aankomen en het maatschappelijke draagvlak voor het Kabinet snel zullen minimaliseren.

PvdA heeft geen boodschap aan provincies

Zondag 18 februari 2007

In Buitenhof werd vandaag onder meer aandacht besteed aan de komende verkiezingen voor de provinciale staten. Dit onderwerp kwam aan de orde tijdens een gesprek met een van de Eerste Kamerleden van de PvdA, naar het heb begrepen de nummer een op de PvdA-kandidatenlijst voor de Eerste Kamer. Zijn naam is mij ontschoten, maar doet er ook niet zo toe.

De PvdA-coryfee verklaarde klip en klaar dat voor zijn partij het regeerakkoord inzet wordt voor de verkiezingen voor de staten. Dat verbaasde zelfs Clairy Polak, die opmerkte dat de verkiezingen toch de provincies betreffen. Dat is dan jammer, liet haar gesprekspartner weten, maar voor zijn partij is het kabinetsbeleid inzet voor de verkiezingen van 7 maart.
Twee dingen worden mij duidelijk. Binnen PvdA-kringen, of in elk geval binnen een toonaangevend deel daarvan, wordt de kiezer niet erg serieus genomen en op de verkeerde momenten ingezet als stemvee voor de Haagse politiek. Op de tweede plaats: voor de PvdA heeft het provinciaal bestuur weinig inhoudelijke betekenis. Nu heb ik ook mijn bedenkingen bij het bestaansrecht van de provincies, maar ze zijn er wel. Indien prominente PvdA-vertegenwoordigers zo duidelijk laten blijken dat provinciale politiek voor hen van geen betekenis is, laat ze dan met een voorstel komen om de provincies op te heffen. Dat is eerlijker dan het op hypocriete wijze inzetten van provinciale verkiezingen voor het Haagse PvdA-belang.

Creativiteit voor Hooglanderveen gewenst

Zaterdag 17 februari 2007

In de achter ons liggende jaren tachtig was ik hoofd voorlichting bij twee Amsterdamse diensten, achtereenvolgend het Grondbedrijf en daarna Publieke Werken. De meeste stadsdelen bestonden nog niet, Openbare Werken was een dienst met ruim vierduizend medewerkers en met een groot aantal ingenieurs die internationale erkenning genoten. In het personeelsblad Werk in Uitvoering, dat van 1950 tot 1988 verscheen en waarin ik tientallen artikelen heb geschreven over allerlei opvallende projecten van de Amsterdamse diensten, is nog steeds terug te lezen hoe met creativiteit moeilijke problemen zijn op te lossen. Moeilijk ook omdat de Amsterdamse bevolking kritisch was en er op deze kritiek moest worden geanticipeerd.

Hieraan moet ik terugdenken als ik het gedoe rondom de afsluiting van de belangrijkste verbindingsweg naar Hooglanderveen bekijk. Die afsluiting is, volgens ons college, noodzakelijk omdat de kruising met de Vathorstboulevard tijdig gereed moet zijn en de aanleg van een nieuwe tunnel gedeeltelijke afsluiting van het dorp Hooglanderveen noodzakelijk maakt. Het college is daarbij, naar mijn mening, slachtoffer van het gebrek aan creativiteit bij de technische staf die de ontwikkeling van Vathorst voor zijn rekening neemt. Ik weet zeker dat bij het vroegere Publieke Werken-ingenieurs zich vreugdevol in de handen hadden gewreven wanneer het bestuur zou hebben gezegd: er moet een tunnel komen, maar het dorp moet bereikbaar blijven. Een technische uitdaging waar mensen die hun vak verstaan zich maar al te graag op werpen.
Een oplossing – ik ben geen technicus, maar ik doe maar een gooi – zou bijvoorbeeld kunnen zijn om de bodem van de tunnel naast het werk de bouwen. In een stil weekend zou hij onder de bestaande weg geduwd kunnen worden. Door middel van twee sleuven zouden de wanden aangebracht kunnen worden, waarbij door stoplichten geregeld autoverkeer in elk geval een rijbaan naast een fietspad beschikbaar zou hebben. Nadat op deze wijze de nieuwe bak zou zijn gebouwd, zou een tweede weekend zou nodig zijn om de oude weg op te nemen, de aarde tussen de oude weg en de nieuwe bak af te voeren, met prefabdelen de twee ‘naden’ te dichten en het geheel van binnen uit met bitumen waterdicht te maken. Een eerste straatdek zou na dat spannende weekend het dorp weer toegankelijk maken, de slijtlaag zou aangebracht kunnen worden in de nacht waarin de tunnelspanten moeten worden ingehangen.

Ik weet zeker dat mensen die er echt voor gestudeerd hebben nog creatievere oplossingen op tafel kunnen leggen. Maar dan moet je als stadsbestuur wel de moed hebben om eisen te stellen in het belang van de bewoners van Hooglanderveen. Dat kost wel iets meer, zullen sommigen zeggen. Maar dat is relatief en moet je afwegen ten opzichte van de maatschappelijke schade en het totale verlies aan vertrouwen in het openbare bestuur dat bij de nu gekozen oplossing in de boeken mag worden gezet.

Economie versus culturele en landschappelijke waarden

Vrijdag 16 februari 2007

In het Kunstenaarsbolwerk aan de Kleine Koppel werd vandaag een bijeenkomst georganiseerd die werd opgeluisterd door professor Heertje, een van de bekendste economen in ons land en altijd goed voor een originele gedachte. Hij hield deze middag een inleiding over de relatie tussen kunst en economie. De belangstelling voor de bijeenkomst overtrof alle verwachtingen van de organisatoren, waaronder Ron Jagers en Sander van Mil. Ik noem deze twee namen omdat een deel van de Amersfoorters misschien denkt dat deze twee zich vooral toeleggen op het provocerend wakkerschudden van het behoudende deel van onze stadgenoten. Dat is dus niet zo.

Professor Heertje keerde zich in zijn betoog onder meer tegen de overheid en ondernemingen die hun besluiten primair baseren op financiële resultaten. Vooral de overheid, die op dit punt een bijzondere verantwoording heeft, neemt vaak besluiten die tot gevolg hebben dat onvervangbare delen van onze cultuur verloren gaan. Dat kan zowel om landschappen (bijvoorbeeld delen van de Betuwe door een nieuwe superspoorlijn) als om gebouwen (hij noemde onder meer het Huis met de Hoofden in Amsterdam) gaan. Omwille van rendement of sluitende exploitaties worden culturele of landschappelijke elementen vernietigd waarvan de waarde niet in geld is uit te drukken, maar die uniek zijn en niet meer gereproduceerd kunnen worden.
Voor mijzelf had ik geen moeite om voorbeelden te noemen die binnen onze stadsgrenzen zijn te vinden. De mensen van Siesta zouden er heel wat kunnen noemen, om te beginnen het befaamde portiershuisje bij de wagenwerkplaatsen. Maar zelf denk ik bijvoorbeeld aan het groene gebied tussen Vathorst en Bunschoten. Hier worden omwille van het geld duizenden woningen gepland, ten koste van tientallen hectare groen, open landschap. Een uniek open gebied dat niet te vervangen is en dat voorgoed verloren gaat. Een totaal onverantwoordelijk verlies voor een stad die zich graag siert met het predikaat ‘Groenste stad van ons land’. Maar dat mag dus geen geld kosten.

Dubbel staatsburgerschap

Donderdag 15 februari 2007

Een slechte dag voor mij. De partij van Wilders opent een discussie over dubbele nationaliteit bij bewindspersonen. Ik ben het hartgrondig met de partij van Wilders oneens, maar ik vrees dat hij een punt heeft. Een vrees die wordt bevestigd door tientallen mensen in mijn omgeving, progressief en vrijzinnig denkend, maar die met hetzelfde onbehagelijke gevoel rondlopen dat ik ook heb.

Vooropgesteld: mij kan het weinig schelen of iemand een of twee passen bezit. Hoewel ik mij wel afvraag wat voor situatie er zou zijn ontstaan wanneer de Turkse vrouwenhandelaren die onlangs zijn gearresteerd naar Turkije waren ontkomen en de Nederlandse regering om uitlevering van deze mensen, die naast een Nederlands paspoort ongetwijfeld ook nog over het Turkse staatsburgerschap vervoegen, had gevraagd. Turkije zou niet tot uitlevering verplicht zijn. Maar desondanks: van het bestaan van dubbel lidmaatschap maak ik geen punt.
Maar ik ga daar anders over denken als het om mensen gaat die als vertegenwoordiger van mijn land, van onze staat, optreden. Zeker indien die zich daartoe via het politiek circuit van verkiezingen zelf voor beschikbaar hebben gesteld (wat dus niet geldt voor Maxima). Zelfs het argument dat in het oorspronkelijke land van herkomst de wetgeving eisen stelt, vind ik niet doorslaggevend: wie zich verkiesbaar stelt als representant voor ons land, moet geen boodschap hebben aan wetgeving in andere landen die voorbij gaat aan onze cultuur. Toegegeven, het gaat bij dit alles in sterke mate om symboliek, maar die kan juist belangrijk zijn als het gaat om vertrouwen en aanzien in het maatschappelijke verkeer.

Eerlijkheid gebied mij te zeggen dat de wijze waarop Aboutaleb reageerde, getuigde van verstand en gevoel – toch zou het hem sieren als hij nog een stap verder zou gaan. De reactie van de nieuwe Turkse staatssecretaris Albayak (nota bene voor vreemdelingenzaken) vond ik afwegig. Net als in de Armeense kwestie draaikontte ze en was niet oprecht. Dat belooft nog wat voor de komende periode!
Het optreden van kamervoorzitter Verbeet was niet meer dan dom. Door haar partijdige opstelling heeft ze de discussie alleen maar aangewakkerd. Maar ja, wat wil je als de verkiezing tot kamervoorzitter vooral een politieke zaak is en niet is gebaseerd op de kwaliteit van mensen!

Wordt Hooglanderveen via omweg klemgezet?

Woensdag 14 februari 2007

Voor veel bewoners van Hooglanderveen leverde de raadsvergadering van 13 februari waarschijnlijk een kater op. Gewapend met trommels, fluitjes en spandoeken vulden zij beide publieke tribunes. Met hun aanwezigheid gaven ze er blijk van dat de beoogde afsluiting van het dorp gedurende de aanleg van de Vathorstboulevard op de plek waar het dorp is verbonden met Nijkerk, Hoevelaken en de voor het dorp belangrijkste aansluiting op de A1, door hen wordt afgewezen. Tenminste vier maanden voor een belangrijk deel te worden afgesloten van de omgeving is inderdaad iets dat niet moet mogen.

Er lagen twee moties op tafel: een van Koos Voogt van de VVD en een van de BPA. De motie van de BPA was het meest duidelijk en vergaand en had de instemming de bewoners. En ook van Jouw Amersfoort, voor ons had de uitspraak nog een graadje scherper mogen zijn, iets dat tijdens de discussie wel naar voren zou zijn gekomen.
Maar er vond geen bespreking van de moties plaats. Wethouder Luchtenveld verklaarde dat hij, gezien de motie van Koos Voogt, twee weken bedenktijd wilde hebben en de raad beter wil informeren over de consequenties van deze motie. Een opzetje? Vandaag voelde ik mij in dat gevoel bevestigd, toen ik de e-mails doornam die sinds dinsdagmiddag waren binnengekomen. Daaronder bevond zich ook de tekst van een tweede motie van Koos Voogt, meeondertekent door de ChristenUnie en Groen Links. Tijdens de discussie in de raad was deze motie bij een groot aantal leden, vooral die van de oppositie, nog niet bekend. Feitelijk stelde de drie partijen voor om datgene te doen wat de wethouder voorstelde. Een soort motie ‘achter de hand’ dus voor het geval de meerderheid van de raad het verzoek om uitstel van de wethouder niet per ommegaande zou honoreren.

Wat mij aan het geheel bevreemd en ook ergert is de wijze waarop met de bewoners van Hooglanderveen is gesold. De motie van Koos Voogt, waaraan de wethouder refereerde, lag al een week op tafel. Door publicaties in verschillende kranten en via Omroep Amersfoort was bekend dat de Veeners in grote getale naar het stadhuis zouden komen. De achter de hand gehouden motie maakt duidelijk dat het verzoek van de wethouder niet staande de vergadering naar boven was gekomen. Het had van fatsoen getuigd indien de bewoners uit Hooglanderveen tijdig waren ingeseind. Dat had hen een reis naar het stadhuis en de nodige kosten voor het parkeren kunnen besparen. Maar ja, het is al vaker gezegd: het stadhuis is en blijft een introverte organisatie, een cultuur waarop de collegepartijen naadloos aansluiten.

En de motie van Koos Voogt? Koos is een aardige man, steeds bereid om zich in te zetten ten behoeve van het voorkomen van conflicten. Ik mag hem wel, maar zijn moties maken mij soms wel wat iebel, om het even of het om het aanbestedingsbeleid gaat, de dagopvang aan de Stovestraat, de lokale omroep en noem maar op. Ze zijn vaak boterzacht, je kunt er nooit op tegen zijn maar in het algemeen wordt de problematiek alleen maar verschoven en de discussie uitgesteld, waarbij uiteindelijk het college steeds aan het langste eind trekt.
De uitvoerige motie die gisteren behandeld zou worden, was er een van hetzelfde kaliber. In elk geval gaf de motie de wethouder ruimte om uitstel te vragen. Het antwoord over twee weken laat zich bijna raden: ‘Meneer Voogt, een mooie motie maar qua geld en tijdsbeslag onuitvoerbaar.’ Waarop Koos en zijn fractiegenoten, met de opmerking: we hebben het in elk geval geprobeerd, hun keutel intrekken en zich keurig voegen naar de wensen die het college heeft geuit. Een slecht gespeeld stuk op de Bühne zonder happy-end maar steeds weer voorzien van de symbolische Pilatusschotel.

Aan de spruitjeslucht ontsnapt

Dinsdag 13 februari 2007

De culturele albedilmotie van Christen Unie, BPA en het CDA over het ‘Pornofestival’ heeft het niet gehaald. En dat is maar goed ook. Even leek het er op dat onze stad zich afwendde van de eigentijdse randstadcultuur – waar men op het stadhuis o zo graag onderdeel van uitmaakt – en zou dichtslibben door aanwaaiend Veluwezand. Of, zoals mijn fractiegenoot Pim van den Berg treffend opmerkte: ‘Als we dit voorstel aannemen, haalt Amersfoort morgen het landelijk nieuws als een stad die is teruggezakt tot een Veluws dorp van gestolde truttigheid, waar de spruitjeslucht door de straten walmt.’

Verheugend was het dat ook de PvdA-fractie, in de discussie vertegenwoordigd door Fleur Imming, duidelijk stelling nam tegen de 19-eeuwse burgerlijkheid van Christen Unie en CDA. Immers, de PvdA zit met deze twee partijen in het nieuwe Kabinet Balkenende IV. De spruitjeslucht die opsteeg uit de anti-festivalmotie van onze twee christelijke fracties paste eigenlijk één op één bij het onbehagelijke gevoel dat het regeerakkoord oproept, zeker als je daarbij ook de mensen in het oog houdt die dat akkoord gaan uitvoeren. Het is te hopen dat de PvdA in Den Haag zich op soortgelijke wijze verzet tegen de dreigende restauratiegolf die door de VU-jongens van het nieuwe kabinet is geopenbaard.
Natuurlijk: met het ‘Pornofestival’ zoekt de groep Amersfoortse kunstenaars die dit organiseren de grens op van de maartschappelijke acceptatie in onze stad. Grenzen verkennen, nieuwe wegen zoeken en de maatschappelijke discussie aanjagen behoren echter tot de taken die kunstenaars zich mogen toe-eigenen. Een maatschappij die zich daar tegen verzet, verstoft en mist de aansluiting op de voortgaande verlichting die past bij onze West-Europese cultuur.

Ik vond de motie van CU, CDA en BPA ook in verregaande wijze hypocriet. Honderdduizenden christelijke landgenoten bezoeken jaarlijks de culturele schatten die het klassieke Rome en Athene hebben voortgebracht: talloze vazen en mozaïeken waarop in veel gevallen het bedrijven van de liefde wordt uitgebeeld, vaak in de meest extreme vormen. Ook de literaire producten uit de vroeg-arabische wereld worden hoog gewaardeerd (overigens: ook de christelijke literatuur, bijvoorbeeld het Hooglied, mag er op dit punt wezen). Tentoonstellingen waar lak- en porseleinkunst uit het oude Verre Oosten wordt getoond, zijn altijd publiektrekkers, en niet om de afgebeelde gymnastische houdingen waarmee de liefdesakt wordt bedreven.
Anders gezegd: er roert zich geen enkel protest wanneer sterk-erotische, welhaast pornografische afbeeldingen uit de oudheid wordt getoond of literaire producten uit vroegere eeuwen in dit genre worden gepubliceerd. Maar wanneer een aantal Amersfoortse kunstenaars deze eeuwenoude relatie tussen kunst en erotiek op hedendaagse wijze onder de aandacht willen brengen, worden we bijna onder de voet gelopen door de zelfbenoemde moraalridders onder ons. Gelukkig bleek een meerderheid binnen de raad de realiteit in het oog te houden.

Pijnlijke pogingen van een groene stad

Maandag 12 februari 2007

Ik viste dit weekend een gemeentelijk persbericht uit de mailbox. Leerlingen van de gereformeerde Scholengemeenschap Guido de Brès gaan zich buigen over de inrichting van Vathorst-West. Waarom onze wethouder RO in nauwelijks meer dan een week na het raadsbesluit over Vathorst-West bij onze gereformeerde jeugd op de drempel staat, is mij totaal onduidelijk.

Logisch, want onze wethouder RO blijkt voor dit initiatief nauwelijks verantwoordelijk te zijn. Het is wethouder Eerdmans die zich via deze actie in de picture tracht te werken. Begrijpelijk, want het is de wethouder met de lichtste portefeuille die haar taken, naar de mening van velen, in deeltijd kan uitvoeren. Hoewel, in haar presentatie wekt zij vaak de indruk dat onze burgemeester slechts tot haar hulpjes mag worden gerekend.
Schijnbaar mogen de scholieren hun ideeën naar voren brengen omdat Vathorst-West milieuvriendelijk moet worden. En dat initieert dus de wethouder die eerst geen greintje had in te brengen tegenover de provinciale plannen voor een baggerstort aan de rand van Vathorst en die vervolgens geen enkel protest heeft laten horen toen er plannen op tafel kwamen om het bedreigde groene gebied tussen Vathorst en Bunschoten met duizenden woningen extra om zeep te helpen. En omdat ze zich daarbij zelf niet heeft laten horen, mogen de kinderen van de Guido de Brès nu een oplossing zoeken om de ontgroeningplannen van de stad – die zich graag groenste stad van het land noemt – van een vleugje natuur te voorzien. Hypocrisie als noodzakelijke tijdsbesteding, zullen we maar zeggen.

Literair weekendgenot

Zondag 11 februari 2007

‘…… Toch is zijn pen die bevalligheid waardig, zij strijkt op details even licht en precies neer als een vlinder op een bloem, en legt de luchtige helderheid van de dag vast.’
Een prachtige regel, een van de velen die Claudio Magris heeft genoteerd in zijn boek ‘Donau, biografie van een rivier’. Prachtige Italiaanse poëzie, aansluitend bij een traditie die door een reeks van hedendaagse dichters uit het land van Dante in ere wordt gehouden, zoals Marino Moretti, Giuseppe Ungaretti, Giacomo Prampolini en noem maar op. En iedereen die in 20-eeuwse literatuur uit het land waar de seringen bloeien is geïnteresseerd, kent natuurlijk nog de namen van mensen als Pier Paolo Pasolini, Cecare Pavese en noem maar op.
Overigens levert de literaire geschiedenis van Italië honderden verzen op die het Amersfoortse pornofestival zouden kunnen sieren. Bijvoorbeeld de 14-eeuwse dichter Cecco Angioliere:
‘Drie dingen enkel zijn bij mij in tel,
maar daar kan ik dan ook beslist niet buiten:
vrouwen, de kroegen en het dobbelspel,
in zo’n gezelschap ben ik niet te sluiten.’
Claudio Magris is in zijn boek wat deftiger, zijn proza is verfijnder maar niet minder plastisch bij het beschrijven van de mensen en natuur in zijn omgeving. Ik zie een aantal plezierige leesdagen tegemoet.

Geen behoefte aan betutteling

Woensdag 7 februari 2007

Wat nu? Heeft een groep bekende kunstenaars in onze stad zich ineens getransformeerd tot bikkelharde pornobazen? Staat de eer en het aanzien van onze stad en zijn bewoners op de tocht doordat artistiek Amersfoort zijn ware gedaante toont en zich ontpopt tot seksuele geweldplegers?

Dat zou je gaan denken als je Ruud Schulten van de Burgerpartij, Simone Kennedy van de Christen Unie en een dame van het CDA mag geloven. Zij verzetten zich met gristelijke wedijver tegen de poging van een groep kunstenaars om op ludieke wijze de eeuwenoude relatie tussen kunst en erotiek in beeld te brengen. Niet alleen dat de gemeente zich verre moet houden van een eventuele – bij andere festivals niet ongebruikelijke – geldelijke bijdrage. Neen: onze drie moraalpredikers willen ook elke normale gemeentelijke medewerking, zoals het verstrekken van vergunningen voor artistieke uitingen in de openbare ruimte, een halt toeroepen.
Pure betutteling, ingegeven door angsthazerij en door overgevoeligheid voor met enige ironie ontwikkelde provocatie. Kunst en provocatie: het wakker schudden van verstofte geesten en het op gang brengen van discussie over vermolmde heilige huisjes mag als een van de taken worden gezien die een kunstenaar zich kan toe-eigenen. Er zijn tijden geweest dat griezelige machtshebbers daar moeite mee hadden. Dan werden er boeken verbrand of werden kunstenaars die nu intussen wereldwijd worden vereerd, verbannen. Dat gebeurde in tijden die beangstigend waren, waarin creativiteit die de heersenden niet welgevallig was op brute wijze werd afgestraft. Tijden waar een weldenkend mens niet naar moet terugverlangen. Zou je zo denken, maar we leven schijnbaar toch in een vreemde, restauratieve tijd. Vreselijk!

Vathorstonderzoek: leren uit het verleden

Dinsdag 6 februari 2007

Met de griffier samen zijn deze dag de eerste stappen gezet voor de uitvoering van de motie die vorige week raadsbreed werd aangenomen. In deze motie werd gevraagd onderzoek te verrichten naar de ontwikkeling van Vathorst. Hoe kwam dit vinexinitiatief tot stand? Hoe zat het met het maatschappelijke draagvlak? Wat was de invloed van externe organisaties en bedrijven? Waarom heeft de raad verschillende keren eerder ingenomen standpunten moeten wijzigen? Was de raad steeds tijdig en adequaat geïnformeerd of liep zij achter de feiten aan? Kan een vierjaarlijks in samenstelling veranderde raad haar controlerende taken uitvoeren ten aanzien van ruimtelijke processen – zoals Vathorst – die vier of meer raadsperioden voortduren?

Zin van de motie is om door onderzoek te achterhalen hoe de raad zijn taken heeft uitgevoerd, of de instrumenten daartoe voldoende waren. Het onderzoek moet de onderlinge relaties die tijdens het Vathorstproces tussen verschillende overheden en betrokken bedrijven bestonden, beter in beeld brengen en moet duidelijk maken over welke extra middelen en informatie noodzakelijk zijn om in de toekomst het gevoel van machteloosheid dat de raad gedurende het afgelopen decennium verschillende keren overkwam, kan worden voorkomen.
Het probleem bij de ontwikkeling van Vathorst is dat een onderzoek hiernaar een enorme breedte kan krijgen en waarmee door de bomen het bos niet meer is te zien. De komende twee maanden moet een kleine groep raadsleden een goede onderzoekopdracht opstellen waardoor dreigende onoverzichtelijkheid kan worden voorkomen. Ook moet deze groep een advies aan de raad opstellen over de vorm van het onderzoek: doet de raad dit zelf – al dan niet met hulp van een extern bureau – of wordt er een verzoek aan de rekenkamercommissie gericht. En hoeveel geld hebben we er voor over.
Een ding staat vast: het onderwerp is boeiend maar gecompliceerd. Als het onderzoek slaagt, is het een belangrijk leerstuk voor toekomstige ontwikkelingen.

Wacht met afsluiten van tunnel Hooglanderveen

Maandag 5 februari 2007

De raad buigt zich volgende week weer over de dreigende afsluiting van het Hooglanderveen. Een gedeeltelijke afsluiting en in tijd beperkt, maar een afsluiting die voor de bewoners van Hooglanderveen heel wat gevolgen kan hebben. En los daarvan: het is de zoveelste actie waarbij de inwoners van Hooglanderveen het gevoel hebben dat er met hen wordt gesold en dat bij de realisatie van Vathorst niet het welzijn van bewoners maar geld en grondexploitaties de boventoon voeren. De zogenaamde Groene Zoom, de Boulevard die dichter bij het dorp kwam dan verwacht, de bouw van een kolossaal kantorenpark aan de rand van het dorp (als alle plannen zich tenminste laten realiseren), het zijn enkele voorbeelden.

Uiteindelijk komt het met de ontsluiting van het dorp wel goed. Maar je zou toch denken dat er enige planning plaatsvindt, bij de gemeente of bij het OBV. Bij verstandige planning had het afsluiten van de bestaande verbinding tussen Hooglanderveen enerzijds en Hoevelaken, Nijkerk en het kruispunt Hoevelaken anderzijds, pas plaatsgevonden nadat de al jaren geplande nieuwe tunnel aan de zuid-oostkant van het dorp gereed is.
Er kan iets fout gaan met de planning, misschien dat andere overheden niet tijdig schakelden. Maar het mag toch niet zo zijn dat de bewoners in Hooglanderveen daar de dupe van worden. Die hebben al genoeg voor hun kiezen gekregen!

Lang leve de burgerbuddy’s

Zaterdag 3 februari 2007

Het provinciaal bestuur is veel bewoners in onze provincie net zo vertrouwd als het mausoleum op het Rode Plein in Moskou. Wie af en toe op het provinciehuis belandt, overvalt dan ook het gevoel dat de tijd er heeft stilgestaan en men in een wereld beland van verstofte, in andere tijden levende regenten. Ten behoeve van het arbeidsklimaat onder de provinciale ambtenaren stond bij de ingang van het provinciehuis een bordje: ‘Stilte en rust a.u.b.’ Dat bordje is al langere tijd geleden omgewaaid, de provinciale bureaucratie vergadert al ruim een jaar over de vraag wie deze noodzakelijke vingerwijzing weer opricht. Overleg in het tempo dat past bij het imago van dit grotendeels overbodig bestuurslichaam.

Nu de verkiezingen in het zicht komen, zijn wakkere geesten binnen de provinciale organisatie op het idee gekomen om iets te doen aan de relatie tussen de kandidaat-lijsttrekkers en het gewone klootjesvolk in de provincie. ‘Wakkere geesten’ schrijf ik, het idee moet dus buiten werktijd zijn ontstaan. Maar je kunt je afvragen of met een simpele actie in verkiezingstijd de falende communicatie, eigen aan ons provinciaal bestuur, kan worden gecompenseerd. Misschien leeft bij onze provinciale bestuurders en hun adviseur het idee dat iets meer bewegen zoveel stof doet opwaaien dat de storende introversie binnen deze grootste sociale werkplaats in onze provincie aan het beeld wordt ontrokken.
Het idee: burgerbuddy’s. Je moet er maar opkomen. Tien inwoners van onze provincie bleken bereid te zijn deze rol op zich te nemen. Op basis waarvan dit tiental tot deze hoge roeping werd opgewekt, is mij ook na navraag nog steeds niet duidelijk. Hoe dan ook: deze burgerbuddy’s (je moet maar op de naam komen!) moeten een aantal weken lang de lijsttrekkers informeren hoe een gewoon, normaal mens binnen onze provincie denkt en doet. Ze zullen vuur zien branden, daar in het provinciehuis!

Donderdag konden de lijsttrekkers door een half uurtje speeddating – een begrip dat in het algemeen aanleiding geeft tot grote neerslachtigheid – kennismaken met de burgerbuddy’s en een keuze bepalen. Voor de lezer zal het een hele opluchting zijn, te weten dat er is voorzien in de mogelijkheid dat onze provinciale regenten kennis kunnen maken met een normaal mens, wie dat ook moge zijn.
Vertegenwoordigers van twaalf plaatselijke partijen – waaronder de Burgerpartij en Jouw Amersfoort – hebben het initiatief genomen om aan de provinciale verkiezingen deel te nemen. Dat doen ze onder de naam ‘Mooi Utrecht’. Grappige bijkomstigheid blijkt te zijn dat de provincie een half miljoen euro heeft uitgetrokken voor een speciale verkiezingscampagne – een soort uit paniekgevoelens geboren vorm van geldverkwisting – en dat doet onder het motto: ‘Kies 7 maart voor een Mooier Utrecht’. Omdat de provinciale communicatiemedewerkers maar moeilijk kunnen wennen aan de twee nieuwe partijen (naast Mooi Utrecht ook de PVV), is deze campagneslogan een aardige compensatie voor Mooi Utrecht. Hoewel: eigenlijk had ik dit niet moeten schrijven, het zal nog maanden duren voor ze er op het provinciehuis zelf achterkomen.
Uiteraard heeft de lijsttrekker van Mooi Utrecht bedankt voor de burgerbuddy. Aan die onzin doen we niet mee. De kandidaten van Mooi Utrecht beschikken via de plaatselijke partijen over honderden buddy’s – niet alleen in de tijd van de verkiezingscampagne, maar al jaren lang. Dat is heel wat effectiever dan de kortbare, zinloze actie die men binnen de provinciale bureaucratie heeft uitgevogeld!