Een vreemde ommezwaai

De gemeenteraad gaat dinsdag voor de tweede keer stemmen over een motie van de BPA en de VVD. De motie gaat over het gescheiden inburgeren door moslim-allochtonen, zoals door het college nagestreefd. De motie spreekt zich tegen gescheiden inburgering uit. Door de inburgeringscursussen moeten immigranten kennis maken met onze Nederlandse cultuur, en daarin past geen scheiding tussen mannen en vrouwen. De stemming over de motie leverde twee weken geleden een gelijke stand op: 19 voor en 19 tegen. Daarom dus een herstemming.
Tot mijn verbazing las ik gisteren in de krant dat Jouw Amersfoort een motie van wantrouwen over het inburgeringsbeleid heeft ingediend. Verbazingwekkend omdat twee weken geleden de JA-fractie tegen de motie van BPA en VVD stemde. Hoewel: in de motie van BPA en VVD ging het om de inhoud van het beleid, de motie van JA gaat over de procedure.
Misschien niet toevallig: vorige week deelde JA mee zich op te heffen. De fractieleden van JA hebben zich intussen aangemeld als D66-lid, voor zover ze dat nog niet waren. En zoals bekend, het gaat D66 vaak meer om de procedure als om de inhoud. Pim van den Berg, die in de Amersfoortse Courant de JA-motie toelicht, toont met de motie dus het nieuwe gezicht van een kersvers D66-lid.

Griffier pleegt niet zo slimme actie

Onze raadsgriffier, Marian van Omme, heeft een column geschreven. Ze deed dat in het jaarboek van de vereniging van griffiers. Onderwerp: het functioneren van raadsleden. Die zouden naar haar mening hun oren te veel naar de kiezer laten hangen en te veel nadruk leggen op hun volksvertegenwoordigende functie. Dat mag niet van onze raadsgriffier: de raad wordt een keer in de vier jaar gekozen en dient haar werk daarna zonder last of ruggespraak te verrichten.

Dat ‘zonder last of ruggespraak’ is een nog door Thorbecke geformuleerde regel. Ze stamt uit de tijd dat Tweede Kamer nog werd bemand door eerwaardige heren. Partijen en fracties bestonden nog niet. Intussen zijn de tijden veranderd. Volksvertegenwoordigers worden gekozen op basis van partijlijsten en partijprogramma’s. Een raadslid dat zich niet aan het programma houdt, kan door zijn partij worden teruggefloten en zelfs zijn partijlidmaatschap – en daarbij continuering van zijn positie – verliezen. Daarom alleen al kan je stellen dat de column van Marian van Omme van weinig intelligentie getuigt.
Maar er zit nog een ander aspect aan haar column. Ze kan alles schrijven waar en waarin zij wil, een van de grondrechten in ons land. Haar column duidt er op dat zij kritiek heeft op het functioneren van raadsleden in onze stad of misschien wel op de gehele raad – dat verschil is uit haar column niet op te maken. Ze kan die mening hebben, maar zij is ook adviseur van de gemeenteraad. Het zou chique zijn geweest wanneer ze het probleem waarmee zij schijnbaar heeft te kampen eerst eens binnen de Amersfoortse gemeenteraad aan de orde had gesteld. Uiteindelijk betaalt de raad haar voor het geven van al dan niet ter zake doende adviezen. Ik moet haar mening, c.q. kritiek nu uit een landelijk verspreid boekje vernemen. Ook dat is niet zo intelligent.

In Liendert dreigt racistisch probleem

De situatie rondom de moskee in Liendert dreigt totaal uit de hand te lopen. Onreine vaderlandse honden (ik meen de huisdieren) en zich niet aan verkeersregels houdende moslims leveren onacceptabele taferelen op. De afgelopen week hebben Marokkaanse jongeren meermaals hondenbezitters, die hun huisdier op een daarvoor bestemd veldje uitlieten, aangevallen. Stompen, een beschadigde bril bij een van de hondenbezitters, en zeer intimiderende dreigementen tekenen de sfeer die is ontstaan. De Marokkaanse jongeren verrichten hun aanvallen vanuit de moskee, de plek waar ze na hun aanvallen op niets vermoedende hondenbezitters weer ijlings naar terugkeren. Volwassen Marokkanen kijken toe en grijpen niet in. Het bekende beeld: laat jongeren de strafexpedities tegen de ongelovigen uitvoeren; komt het tot politieoptreden, dan vallen de daders onder het jeugdrecht.
De BPA, en met name mijn fractiecollega Ruud Schulten, heeft al verschillende acties ondernomen om het, door achterlijke geloofsopvattingen gedreven, misdrijven tegen te gaan. De afgelopen weken heeft hij bijna dagelijks contact met tientallen bewoners in Liendert die kwaad zijn, zich bedreigt voelen en tot nog toe bij de overheid weinig gehoor vinden voor hun klachten. De verhalen die hij hoort zijn steeds schrijnender, de op papier gestelde getuigenverklaringen liegen er niet om. Ruud en ik hebben om een spoedgesprek met de burgemeester verzocht. Zij is verantwoordelijk voor de openbare orde en zou, als zij zich de zorgen van autochtone stadgenoten aantrekt, zo spoedig mogelijk in actie moeten komen.

Amersfoort is niet rijp voor hoogbouw

Vandaag vond een raadsconferentie plaats over hoogbouw in onze stad. Amersfoort blijkt zo’n zestien gebouwen, in hoofdzaak woontorens, te bezitten die je als hoogbouw mag omschrijven. Volgens stedenbouwkundigen en architecten is er veel meer plaats voor hoogbouw, de toenemende schaarste aan bouwgrond zou er zelfs toe dwingen. Tijdens de conferentie kwam wel een groot aantal randvoorwaarden aan de orde waaraan hoogbouw moet voldoen, wil je er een prettige woonomgeving mee creëren.

Het idee spreekt mij, als bewoner van een van de hoogste woontorens in onze stad, wel aan. Ik vermoed echter dat de realiteit taaier is. Hoogbouw spreekt maar een beperkt deel van de mensen aan. Zeker in onze stad, die zich vooral presenteert als een suburbane provinciekern. Er is nauwelijks markt voor het wonen ver boven het maaiveld. Een aantal recent gebouwde woontorens in Nieuwland en Vathorst wordt geplaagd door bovengemiddelde leegstand. We zijn te weinig stad en onze bevolking wordt te zeer gedomineerd door jonge gezinnen met kinderen, om tot grootschalige hoogbouw te komen.
Het is ook de vraag of de politiek rijp is voor meer hoogbouw in onze stad. Denk maar aan de discussies over het kantoor van de SNS-bank of de woontoren in Nieuwland. De hoogbouw in Vathorst heeft nauwelijks discussie opgeleverd omdat het te ver van het stadhuis vandaan ligt en daardoor vrijwel onopgemerkt is gebleven (tot het moment dat de bouw vorderde, uiteraard). En een van de randvoorwaarden, namelijk ondergronds parkeren, heeft ook relatief weinig aandacht. Toen de projectontwikkelaar voor een gebouw aan de Stadsring dreigde af te zien van nieuwbouw indien de eis voor ondergronds parkeren niet zou worden losgelaten, was de gemeenteraad niet bereid om op dit belangrijke punt een rechte rug te tonen. Een discussie over hoogbouw in onze stad heeft daardoor een hoog academisch gehalte.

ABC-concept blijft onduidelijk

Een maand geleden stelde ik schriftelijke vragen over de invoering van het ABC-concept in alle wijken in onze stad. ABC staat voor ‘Amersfoortse Brede Combinatieschool’. Om dit concept in de hele stad in te voeren is in 2008 een financieringsplan opgesteld dat doorliep tot 2012. Onlangs echter verklaarde het college dat de invoering van het ABC-concept al is afgerond. In een aantal wijken is dat ook duidelijk te constateren, maar in andere wijken is nog niets van de invoering van het ABC-concept te merken.

De BPA heeft het stadsbreed invoeren van ABC-scholen altijd al afgewezen. In de stadsvernieuwingswijken is het een uitstekend concept, maar in wijken waar het onderwijs goed functioneert, is het onzin om scholen een nieuw concept op te leggen en daarvoor veel geld uit te geven. De ABC-scholen namen echter een prominente plek in binnen het collegeprogramma, en juist daarom was de mededeling van het college zo verbazingwekkend. Werd hier, mogelijk om financiële redenen, met stille trom een politiek stokpaardje van enkele coalitiepartijen ten grave gedragen?
Vorige week kreeg ik antwoord op mijn vragen. Zoals vaker voorkomt als vragen vanuit de oppositie het college niet welgevallig zijn, blonken de antwoorden op veel punten uit door vaagheid. Het is mij nog steeds niet duidelijk hoe het ABC-concept in een aantal wijken die er – naar mijn mening – niet op zitten te wachten, is doorgevoerd. Eerder overkomt mij het gevoel dat forse budgetoverschrijdingen bij de ontwikkeling van de eerste ABC-scholen in de stadsvernieuwingswijken worden afgedekt met geld dat voor de verdere uitrol van het concept was bestemd. Nadere vragen lijken mij meer dan noodzakelijk.

RIP JA

Jouw Amersfoort is niet meer. Deze partij (nou ja, laten we zeggen: groepje los georganiseerde raadsleden) wordt opgeheven, de nog zittende fractieleden en twee fractievolgers sluiten zich aan bij D66. Leefbaar Amersfoort, een van de twee partijen die, samen met D66, in 2005 JA oprichtte, bestaat al enkele jaren niet meer. De LA-vleugel binnen de JA-fractie maakte al eerder de overstap naar de BPA (ik dus), de overige leden verlaten het zinkende schip en stappen over in de reddingsboten van het heftig aanvarende D66-schip. En waarom ook niet!

Voor mij is deze nieuwe situatie geen verrassing, ik voorspelde het twee jaren terug al. Hoewel JA twee ouders had, was het D66 die in toenemende mate de sfeer binnen JA bepaalde, een partij waarmee ik geen enkele band heb. Ik kies voor een stadspartij, anders had ik tien jaar geleden ook wel lid van de PvdA kunnen blijven. En wat mij twee jaar geleden al stoorde: JA was eigenlijk geen partij. Fractie en de laatste resten van het bestuur vormden het ledenbestand, een achterban werd niet georganiseerd en pogingen van mij om daarin verandering aan te brengen stuitten op een muur van onwil. De JA-fractie ontbeerde het aan organisatie, waardoor het haar nu aan aanhang, kandidaten en aan een (ook niet onbelangrijk) in de loop van de jaren opgebouwde campagnepot ontbreekt.
Het einde van Jouw Amersfoort was dus vrijwel onoverkomelijk. Ik gun mensen als Pim en Patrick hun nieuwe toekomst van harte. Het zijn twee mensen die niet alleen slim, maar ook sympathiek zijn en waarom zouden ze niet, net als ik heb gedaan, hun toekomst zoeken bij een partij waar zij zich thuis voelen. Hoewel, echte D66-ers zijn het naar mijn mening niet.

Misverstanden rond stedelijke visie

De gemeenteraad besprak deze week de stedenbouwkundige uitgangspunten voor het stadhuisgebied. Naut de Vreeze, onze stadsbouwmeester, had hiervoor een visie opgesteld die de nodige stof deed opwaaien. Veel steun kreeg hij niet. Ik vermoed dat dit vooral het gevolg was van een verschil in opvatting over de rol van de stadsbouwmeester. Die ziet zijn rol vooral als adviseur, als iemand die visies formuleert die aanleiding geven tot nadenken en discussie en als iemand die de raad instrumenten aanreikt om plannen van het college op hun waarde te beoordelen.

De meeste gemeenteraadsleden zagen het stuk dat Naut de Vreeze had opgesteld vooral als een eindbeeld, een opvatting vanuit het college en het ambtelijke apparaat waarover een besluit moest worden genomen. Dat was de raadsleden niet kwalijk te nemen, de wijze van aanbieding en presentatie liet weinig ruimte voor een andere aanpak toe. De visie werd via het college aangeboden, de visie was gecombineerd met een voorstel voor de invulling van het Pieters en Bloklands Gasthuis. Overigens voor de duidelijkheid: ik was, hoewel het mijn portefeuille is, niet bij de discussie aanwezig omdat parallel aan de discussie over de bijdrage van Naut de Vreeze ook een vergadering plaatsvond over het verkeer: de Westtangent en dergelijke.
Jammer, want in de visie zaten aardige discussiepunten. Naast de vraag hoe je de parkeerproblemen rondom het stadhuis te lijf gaat, viel vooral het idee op om de ingang van het stadhuis te verplaatsen naar een meer herkenbare plek en het meest onaantrekkelijke stuk van het binnenterrein van het stadhuis om te vormen tot een atrium met publieke functies – zoiets als het Haagse stadhuis, maar dan wel op een meer bescheiden schaal. Misschien moeten dergelijke ideeën eerst wat informeler, met de benen op tafel, worden besproken.

Westtangent lijkt nieuwe fase in te gaan

Onder de titel ‘Verder’ hebben Amersfoort, Utrecht, Hilversum, de provincie en enkele Haagse ministeries een verkeersplan ontwikkeld voor het oostelijke deel van onze provincie. Een miljardenplan dat grotendeels met rijksgeld moet worden uitgevoerd. Het plan omvat een groot aantal verbeteringen, niet alleen voor het autoverkeer maar ook voor het openbaar vervoer en het fietsverkeer.
Toch bevat het plan ook enkele pijnpunten. Voor Amersfoort is de belangrijkste hiervan de actie voor de ontsluiting van de westkant van onze stad, vroeger ook wel de Westtangent genoemd. ‘Verder’ reserveert hiervoor zo’n 80 miljoen euro, ongeveer de helft van al het geld voor de verkeersmaatregelen in onze stad (uiteraard exclusief het werk aan de rijkswegen en het spoor) wordt gereserveerd.

Zo op het oog een aardige geste. Maar het zijn het Rijk, de provincie en de gemeente die binnen de Verder-formule nu gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de plannen. Over de Westtangent wordt in onze stad al tientallen jaren discussie gevoerd, het is een maatschappelijk gezien uiterst heikel punt met als knelpunt de aantasting van het groen in en rond Birkhoven. Het is de vraag of de provincie en het Rijk deze discussie nog tientallen jaren willen laten voortduren. Zij hebben de middelen om de stad te overrulen, zodat we als gemeenteraad ineens met plannen kunnen worden geconfronteerd waar Amersfoort nog maar nauwelijks verdere invloed op kan uitoefenen. Het lijkt mij daarom linksom of rechtsom noodzakelijk om op stedelijk niveau knopen door te hakken.

Elke stedenbouwkundige heeft zijn eigen dogma’s

Over de voorbereiding voor de stadsvernieuwing in Randenbroek-Zuid is iedereen vol lof. Er is, met name door De Alliantie, veel tijd en geld in gestoken. Dat heeft zich geloond, er is een breed maatschappelijk draagvlak voor de plannen.
Op een puntje na: een nieuw appartementengebouw aan de Weberstraat. Een aantal huidige bewoners in de Weberstraat zien met dit nieuwe gebouw hun uitzicht danig veranderen, in hun nadeel. De makers van het plan zijn onverbiddelijk. Alle argumenten voor en tegen laat ik even buiten beschouwing, op een na: het nieuwe gebouw past in de nieuwe rooilijn voor de oostelijke zijde van de Weberstraat. De rooilijn als heilig uitgangspunt.

Twee weken geleden lichtte Adriaan Geuze de wijzigingen toe in de plannen voor Laak 2A. Door de bouwcrisis moet er op dit plan worden gespaard. Het gevolg is dat in een van de straten een boerderij blijft staan (hoera!). Hierdoor ontstaat er wel een onverwachte draai in het straatbeeld. Adriaan Geuze bezwoer dat dit juist aantrekkelijk is: en onverwachte onderbreking van de verder strakke rooilijn verbetert de stedenbouwkundige kwaliteit.
Het is dus geen dogma, die rooilijn. Het komt er op aan welke stedenbouwkundige je aan het woord laat. De argumentatie waarmee de bewoners aan de Weberstraat worden afgeserveerd, heeft dus niet meer waarde dan een dagkoers.

Dubbele petten

De Hogeweg gaat flink op de schop. De participatie bij de ontwikkeling van dit gebied is niet geheel vlekkeloos verlopen. De bewoners en andere belanghebbenden kozen voor A, de gemeenteraad besloot voor B. Een flinke kater voor een aantal mensen die enkele jaren veel tijd en creativiteit in de plannen voor de Hogeweg hadden gestoken.
Logisch dat er nog kanttekeningen en ideeën van bewoners nadruppelen. Een van hen wees op een vreemde zaak. Ingrijpende, grootschalige projecten als de ontwikkeling van het Hogeweggebied vinden plaats onder verantwoording van de gemeente en de ontwikkelaar, in dit geval de Alliantie. Feitelijk spelen er twee belangen: het openbare belang en het belang van de ontwikkelaar. Die belangen kunnen behoorlijk parallel lopen, maar bij de uitvoering kunnen toch tegenstellingen ontstaan. Bewoners rond de Hogeweg vinden het daarom zeer opmerkelijk dat zij met één projectleider worden geconfronteerd die zowel voor de gemeente als voor de Alliantie optreedt. Een begrijpelijke verbazing.