Maandag 29 november 2004

Het gemeentehuis staat over enkele jaren weer op zijn kop. Niet door de verkiezingen, maar door een ingrijpende verhuizing van de gemeentelijke diensten. Dat is in elk geval de conclusie die is te trekken uit een besluit van B en W dat onlangs werd genomen.

In het besluit krijgt een van de directeur DIA (interne dienst) opdracht om de huisvesting van gemeentelijke diensten in en rondom het stadhuis op de langere termijn te verkennen. Interessant daarbij is dat de afdeling Sociale Zekerheid gelijktijdig toestemming krijgt om een subsidie aan te vragen bij het ministerie SZW voor het openen van een zogenaamd suwi-bedrijfsverzamelgebouw. Binnen zo’n gebouw kunnen verschillende diensten en instanties die te maken hebben met sociale uitkeringen, werk en inkomen een loket inrichten. Het bedrijfsverzamelgebouw moet komen op de plaats van de voormalige poli aan het Helleplein, dat nu nog in beslag wordt genomen door een aantal gemeentelijke afdelingen. ‘Op de plek van,’ schrijft het college, waaruit niet is op te maken of het poligebouw wordt gesloopt of verbouwd.

Naast gemeentelijke afdelingen krijgen ook de UWV (bedrijfsverenigingen) en het CWI (arbeidsbureau) een loket in het bedrijfsverzamelgebouw. Dat een aantal ‘sociale loketten’ in één gebouw worden ondergebracht, kan een positieve ontwikkeling zijn. Alle frontoffices onder één dak lijkt klantvriendelijk, hoewel de meeste klanten van slechts voor één van de instanties op bezoek komt. Bij een bureaucratie moet je je overigens afvragen of het inrichten van een frontoffice ook leidt tot een beperking van de backoffice. Vaak is dat niet het geval en leidt zo’n herschikking alleen maar tot nog meer ambtenaren.

Vast staat dat de herbestemming van het poligebouw voor de sociale functies een volksverhuizing onder de gemeentelijke afdelingen teweeg brengt. Zulke processen bezie ik altijd met enige reserve. Binnen elke grote organisatie zie je dat managers zich vooral bezighouden met reorganisaties. Is een reorganisatie afgerond, dan begint de voorbereiding voor een volgende ingreep in de organisatie. Een voorbeeld zien we dus in het stadhuis, waar de sociale dienst vorige maand feestelijk zijn nieuwe, verbouwde publieksruimte in gebruik heeft genomen en meteen daarna er dus wordt gewerkt aan weer een verhuizing van deze afdeling naar het poligebouw.

Managers leven van dit soort reorganisaties en verschuivingen. De directeur DIA zal ongetwijfeld een werkgroep in het leven roepen die gaat inventariseren, analyseren, heroverwegen en op zoek gaat naar nog niet bestaande problemen. Nadat elkaar opvolgende rapporten uitvoerig door, per afdeling georganiseerde, subgroepen zijn besproken en aangepast, gaat over enkele jaren een grote verhuisbeweging van start. De begeleidingscommissie hiervoor zal worden ondersteund subcommissies die zich gaan bezighouden met de inrichting, de aansluitingen van apparatuur, de logistieke zaken, de informatie van het stadhuispersoneel, de aanbesteding en noem maar op. Uiteraard moeten de verschillende vertegenwoordigende personeelsorganen ook hun zegje doen en hierover terugkoppelen op de achterban. Kort en goed: binnen een ambtelijke organisatie weet men wel hoe men elkaar bezig moet houden!

Het besluit van B en W heeft nauwelijks enige aandacht gekregen binnen de gemeenteraad. Die wordt pas ingeschakeld als er weer een paar miljoen extra in de begroting moet worden opgenomen ten behoeve van wijzigingen in de bedrijfsvoering. Tegen die tijd is er geen weg terug. Eigenlijk is een ingrijpende verhuizingoperatie, waarvoor deze maand het principebesluit is genomen, alleen maar nuttig als die gepaard gaat met inkrimping van werkruimte, liefst wegens terugloop in het personeelsbestand. Maar voorlopig ziet het daar niet naar uit!

Zondag 28 november 2004

Bij wat rondsnuffelen in mijn archief stuit ik toevallig op notulen van de fractievergaderingen van de PvdA in de periode 1994-1998. Ik heb alleen het laatste half jaar eens doorgebladerd en vind daarin veel standpunten die ik nog steeds huldig: over de macht van het ambtelijke managementteam, over Vahstal, het volkshuisvestingsbeleid, het parkeren, Birkhoven-Bokkeduinen, de inspraak, de macht van de ontwikkelaars en noem maar op. Ik nam nogal eens minderheidsstandpunten in, die ik ook in de raad verwoordde.

Als opfrissing eerst even een antwoord op de vraag waarom ik de PvdA-fractie verliet. Het antwoord ligt besloten in een brief die ik op 6 oktober 1997 aan de voorzitter van de kandidaatstellingscommissie schreef. De verkiezingen naderde, mij was gevraagd of ik mij wederom kandidaat wilde stellen. In de brief schreef ik dat de samenwerking met de collega’s prettig was, maar dat ik mij moeilijk in de bestuurscultuur van de PvdA kon vinden. Deze werd bepaald door het college, in dit geval vooral door PvdA-wethouder Tom de Man. Ik meldde in de brief dat ik mij, indien ik weer verkiesbaar zou worden gesteld, in de lijsttrekker wilde herkennen. Op dat moment was mij ter ore gekomen dat Tom de Man weer lijsttrekker werd en dat van aanwezige alternatieven geen gebruik werd gemaakt. De PvdA koos dus voor een bestuurlijke, collegevolgende fractie (wat ze nog steeds doet), en daarin had ik niets te zoeken. Dus vroeg ik om een niet-verkiesbare plaats. Aan die wens werd gehoor gegeven!

Ik heb die laatste maanden niet stil in een hoekje gezeten. Zo kwam deze periode het zogenaamde contractmanagement aan de orde. Naar mijn mening – en ik stond daarin niet alleen – gaf de raad daarmee invloed uit handen en versterkte zij de macht van het managementteam. De fractie constateerde dat ik niet te overtuigen was, zodat ik als enig PvdA-raadslid tegen stemde. Ik vind nu, zes jaar later, dat ik nog steeds gelijk heb, een mening die velen nog steeds delen.

Ook het contract waarmee B en W een einde wilden maken aan de ruzie met Vahstal over een strook grond aan de Stationsstraat kon niet op mijn steun rekenen. In het – geheime – contract werden Vahstal allerlei toezeggingen gedaan die, opgeteld, in geen verhouding stonden tot de verwerving van het stukje grond. Een slecht onderhandelingsresultaat van Roel Boer. Dat moet het gemeentebestuur achteraf ook hebben ingezien, gezien de problemen die ontstonden bij het nakomen van het contract en de claims die Vahstal nu bij de gemeente heeft neergelegd. Ook op dit punt heb ik geen spijt van mijn tegenstem.

De PvdA-fractie werd regelmatig geconfronteerd met notities van mijn hand: over de kostbare ontwikkelingen binnen het CSG, over de vernieuwing die nodig is bij de ontwikkeling van Vathorst, over de Westtangent, over het volkshuisvestingsbeleid en ga maar door. De meeste notities bevatten alternatieven of voorstellen om het beleid over een andere boeg te gooien. Een aantal van de notities kon ik namens de fractie in de gemeenteraad aan de orde stellen, enkele – zoals het alternatief voor de Westtangent dat nog steeds actueel is – kregen brede steun. Veel kritiek uitte ik op CSG-wethouder Roel Boer, zeker nadat deze zonder de raad te horen de projectorganisatie uitkleedde, juist op een moment dat extra inzet is geboden.

Een idee om een ombudsman voor het parkeren aan te stellen, sneuvelde. Te veel een VVD-voorstel, aldus de PvdA-fractie die het minder hoog ophad met automobilisten. Daarbij vond (en vind) ik het een goed idee: heel wat stadbewoners voelden zich gebruuskeerd door het soms ridicule optreden van parkeerwachters. Verhaal halen had vrijwel nooit zin, waardoor de ergernis bij velen over ‘de gemeentelijke ambtenarij’ alleen maar toenam. Een onafhankelijk iemand die als scheidsrechter op zou treden indien stadgenoten zich door kleinzielig optreden voelden genomen, leek mij een zinvolle gedachte.

Zaterdag 27 november 2004

Het is al weer ruim een jaar geleden dat Daan van Hulst onverwacht overleed. Veel te vroeg, niet alleen als vader en echtgenoot, maar ook als markant en actief stadgenoot. Daan was de motor achter een aantal acties voor de verbetering van het leefklimaat in en om het Soesterkwartier. Vijftien jaar geleden zette hij zich in voor een rechte, sociaal veilige Brouwerstunnel, hij was daarna intensief betrokken bij de inspraak over de ontwikkeling van CSG-Noord, zette zich in voor een goede schadevergoedingregeling voor bewoners in de woningen rondom de nieuwe bouwplaatsen en vocht als een leeuw voor het nakomen van de afspraken over de sociale veiligheid bij de Brouwerstunnel, vooral toen de gemeente plannen anders uitvoerde dan oorspronkelijk was toegezegd.

Daan wist door zijn inzet en enthousiasme veel mensen te betrekken bij zijn acties. Die velen hebben zich na zijn dood ingezet om bij de Brouwerstunnel een blijk van herinnering aan zijn inzet te creëren. Deze actie kreeg alle steun uit de raad en het college besloot in juli dat ter nagedachtenis van Daan een plaquette zou worden geplaatst. Vandaag is de plaquette onthuld, in een van de keerwanden bij de ingang van de Brouwerstunnel. Dat daarbij meer dan honderd mensen aanwezig waren, maakte duidelijk dat Daan niet is vergeten en de waardering voor zijn inzet nog steeds ongekend groot is. Een terecht eerbetoon.

‘Maak recht wat krom is’, is de tekst op de plaquette. Dat is meer dan symbolische zin, die niet alleen betrekking heeft op de acties rondom de Brouwerstunnel, maar ook op de inzet van Daan die was gericht tegen bureaucratie, slordige besluitvorming en voor een goed leefklimaat in het Soesterkwartier en in het nieuwe woongebied rond de Puntenburgerlaan. Op een middag als deze realiseer je je dat je Daan nog regelmatig mist!

Vrijdag 26 november 2004

Wethouder Brink heeft wat uit te leggen. Donderdag ontvingen de raadsleden de nota ‘Amersfoort Waterproof’. Deze nota behandelt de toekomst van de zwembaden in onze stad. Op 6 december moeten de raadsleden zich uitspreken over verschillende opvattingen die in de nota worden uitgewerkt. Een groot zwembad aan de Hogeweg of in Vathorst, het al dan niet samenvoegen van het Sportfondsenbad en het zwembad in Liendert en de wijze van financiering van nieuwe zwemvoorzieningen.

Dat het college een voorkeur laat doorblikken is begrijpelijk. De notitie wekt echter de indruk dat de raadsleden nog iets te kiezen hebben. In het voorstel dat in de nota is opgenomen, worden de raadsleden gevraagd een keuze tussen verschillende afwegingen te maken en daar een uitspraak over te doen.

De dag nadat de raadsleden de nota met te kiezen afwegingen in de bus kregen, presenteert wethouder Brink vandaag met de voor hem bekende zwier het plan van het college om een zwembad te bouwen aan de Hogeweg en gelijktijdig het Sportfondsenbad en het zwembad in Liendert te sluiten. In detail wordt beschreven wat in het nieuwe zwembad moet komen, wat de kosten zijn en welke grond nog in gemeente-eigendom moet komen. Met zo’n voorstel kan je de nota ‘Amersfoort Waterproof’ meteen in de prullenbak gooien. De wethouder mag eens wat extra aandacht gaan besteden aan de wijze van presentatie van plannen en de omgang met raadsleden, er vanuit gaande dat hij de zaken zelf nog in de hand heeft.

Donderdag 25 november 2004

Al vijftien jaar wordt er discussie gevoerd over de vestiging van een disco in Amersfoort. Het initiatief hiervoor werd al die tijd overgelaten aan particuliere ondernemingen. Een logische opstelling, die echter zijn waarde verliest naarmate er niets gebeurt. Het enige gevolg is dat er in de raad een moeilijke discussie moet plaatsvinden over de vestiging van een disco aan de Hellestraat, waarvan nu al is te voorspellen dat die zijn poorten pas omstreeks de jaarwisseling 2008 zal openen.

Dinsdagavond bleek dat alle fracties in de gemeenteraad vinden dat er zo snel mogelijk een disco moet komen, liever nog gisteren dan vandaag. Dat wordt als een verplichting tegenover de jongeren in onze stad gezien. Dus heb ik twee moties rondgestuurd aan alle vertegenwoordigers van de fracties die tijdens het jeugddebat van deze week aanwezig waren. In de moties wordt het initiatief naar de gemeente verlegd, die op verschillende manieren het proces voor een te openen disco kan versnellen. Die kan op verschillende plaatsen rond de binnenstad worden gebouwd, waarvoor in de motie suggesties worden gedaan: in de omgeving van de Stationsstraat, in De Isselt, op het terrein van de voormalige werkplaatsen van de NS, aan de Hogeweg of in het Spoorzonegebied.

In een tweede motie wordt gepleit voor een tweede of derde disco bij de afslag Noord, tussen Vathorst en Kattenbroek. Een goede locatie: binnen een straal van twee kilometer wonen de meeste jongeren in onze stad, het voorgestelde punt ligt naast de snelfietsroute en is makkelijk per auto bereikbaar. Maagdelijke grond waarop morgen al kan worden gebouwd. Daarvoor is wel enige actie van ons college noodzakelijk.

Woensdag 24 november 2004

De bijeenkomst die de PvdA deze dag organiseert is, wat het aantal deelnemers betreft, geslaagd. De titel van het debat is ‘Hoe staat ons land er voor na de moord op Theo van Gogh?’ en belangrijkste gast is PvdA-voorman Wouter Bos. Er zijn PvdA-leden van Gouda tot Hardewijk en er is een aantal uitgenodigde gasten, waarin vertegenwoordigers van de Amersfoortse partijen, waarvan de helft aanwezig blijkt te zijn.

Door een tweede afspraak deze avond maak ik alleen het eerste deel van het debat mee, dat op de integratie, de gevolgen van de moord op Theo van Gogh en het gevoel van onveiligheid dat bij veel mensen lijkt te bestaan, is gewijd. Wouter Bos houdt een inleiding met daarin twee thema’s: juist nu moeten verschillende groepen in de samenleving met elkaar in gesprek blijven en: 2 november – de dag van de moord – is het Nederlandse equivalent van de negende september in New York.

Het eerste punt is onomstreden, het is goed dat veel energie wordt gestoken in tolerantie, samenleven en behoud van onze verworven vrijheden. Bij de vergelijking met New York ging Wouter Bos in de fout. Dat vonden ook de meeste deelnemers aan het debat. Wouter Bos werd in zijn opvatting voornamelijk gesteund door PvdA-bobo’s zoals jan de Wilde, Ismail Parmaksiz en enkele PvdA-raadsleden uit Utrecht. Het gevaarlijke aan de uitspraken van Wouter Bos vindt ik zijn poging om een op een persoon gerichte actie van een Nederlands-Marokkaanse extremist de zwaarte te geven van de internationale aanval op de VS, zoals in New York beoogd. Met zijn vergelijking doet Wouter Bos hetzelfde als VVD-er Zalm: het tragische incident in Amsterdam verheffen tot een internationale oorlogsverklaring. Daarmee zet hij deuren open voor allerlei ongewenste staatsacties, zoals ook in de VS is gebeurd.

Verschillende sprekers hadden gelijk die opmerkte dat 2 november geen ijkpunt is, maar dat Nederland zijn onschuld al verloor bij de moord op Fortuyn en dat ons land eigenlijk al dertig jaar achter de façade van ‘tolerantie’ discussie met andere culturen die zich in ons land ontwikkelden, heeft vermeden.

Dinsdag 23 november 2004

Tijdens het jongerendebat deze dag blijken de tien fractievertegenwoordigers die aan de discussie deelnemen, het in behoorlijke mate met elkaar en met de jongeren eens te zijn. Er moet zo snel mogelijk een disco komen, de kwaliteit van de jongerencentra laat te wensen over en tolerantie komt vooral tot stand door met elkaar te praten en je te verdiepen in elkaars achtergronden. Aan het einde van de bijeenkomst blijkt een vijftiental jongeren bereid te zijn in een jongerenraad te participeren. Een geslaagde avond dus, met dank aan de Nationale Jeugdraad.

En nu maar afwachten wat de praktijk ons brengt. De jongeren willen graag een disco (terecht, had er al lang moeten zijn), het maakt ze niet zo uit waar die komt. De raad moet zich de komende maand buigen over een locatie aan de Hellestraat, niet omdat we die het meest ideaal vinden, maar omdat een ondernemer hier een pand heeft verworven waar oorspronkelijk een automatenhal zou komen, maar waar hij toch liever een disco wil vestigen. Of daarbij druk vanuit het gemeentehuis is uitgeoefend, weet ik niet – ik sluit het niet uit. Dus moet de raad nu een Salomonsoordeel uitspreken over de belangen van de jongeren en van de binnenstadbewoners.

Bij de discussie over de jongerencentra komen allerlei bedragen aan de orde die de raad al beschikbaar heeft gesteld en waarvan een deel zelfs nog niet is uitgegeven. Wie, zoals enkele raadsleden onlangs, en bezoek brengt aan bijvoorbeeld het jongerencentrum Madrid, vraagt zich af waarom alles zolang moet duren. De vraag die bij mij blijft hangen is: kloppen al de opmerkingen die met enthousiasme werden gemaakt wel, of krijgen we binnenkort een ambtelijke notitie waaruit blijkt dat alles toch weer net iets anders ligt dan we dachten of hoopten? Ik vrees het ergste.

Maandag 22 november 2004

Een bezoek van de fractie aan de NV SRO levert een nuttig gesprek op. Dat de sfeer van het gesprek prettig is, heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat we allemaal nog aan sport doen, de meeste naast tennis nog aan een tweede tak van sport. Daarnaast heeft het merendeel van de fractieleden een of meer functies binnen sportverenigingen of bonden vervuld. Niemand kan ons verwijten dat we niet weten waar we over praten.

Er is voldoende te bespreken. Waarom lag de offerte van de SRO voor het renoveren van het Bosbad zoveel hoger dan het uiteindelijke bedrag? Als er een nieuw zwembad aan de Hogeweg komt, wat heeft dat voor consequenties en mogelijkheden voor de andere baden in de stad? Hoe worden onderhoudstaken, waarover we regelmatig klachten horen, aangepakt? Waar ligt de oorzaak van de klachten over de extreme tariefsverhogingen voor de zaalsportverenigingen? Hoe ontwikkelt de SRO zich in de toekomst, ook in financiële zin? Hoe zit het met de verhouding tussen de SRO en het gemeentebestuur, nu en in de toekomst?

De antwoorden zijn verhelderend, ook al moet er over een aantal onderwerpen nog heel wat worden gesproken. Het gesprek ondersteunt onze opvatting dat je in een snel groeiende stad ook je sportbudgetten tijdig moet aanpassen. Dat de SRO ons daarin niet tegenspreekt, is natuurlijk niet meer dan logisch, de beslissingen vallen echter elders.

Zondag 21 november 2004

Een kennis vertelt mij over het verschrikkelijke incident bij de discotheek Starlight, waar de Amersfoorter Frank Hermsen door een groep jongens dodelijk is mishandeld. Frank Hermsen was in de Amersfoortse sportwereld geen onbekende (waardoor het bericht ook snel de ronde doet), wat de impact nog groter maakt. De afgelopen week is er binnen de commissie SOC gesproken over onverdraagzaamheid, agressie, het onderlinge optreden van jongeren. De discussie in de commissie spitste zich toe op homohaat, maar het was iedereen duidelijk dat het probleem veel breder is.

Over de achtergronden is nog niet alles bekend. Het bedrukkende is echter dat alle acties die de afgelopen jaren in ons land zijn gevoerd, de stille tochten, bezwerende toespraken, discussies in de media en aandacht op de scholen tragische incidenten als dit weekend in onze regio niet kunnen voorkomen. Je kunt gemakkelijk vaststellen dat daders zo zwaar mogelijk moeten worden gestraft, maar aan agressieve jongeren die ’s avonds laat te veel hebben gedronken zijn alle acties niet besteed, zoals weer is gebleken.

Er is een tijd geweest dat het in het Amersfoortse centrum elke zaterdagavond raak was: vechten, grootschalig politieoptreden, schade. Er is een aanpak gekozen waardoor dit tot het verleden behoort, incidenten buiten beschouwing gelaten. Extra preventief politieoptreden, afspraken met ondernemers en veranderingen in de sluitingstijden hebben een bijdrage geleverd. Ik ben vorig jaar een zaterdagse nachtdienst meegelopen met de politie in de binnenstad (dat ik dat niet bij de media meld, heeft te maken met de intentie van zo’n werkbezoek!!!) en heb daarbij gemerkt dat de eenduidige aandacht bij iedereen die bij het uitgaansleven is betrokken essentieel is.

De aanpak in de binnenstad laat zich uiteraard moeilijk vertalen naar de situatie die heerst rondom solitaire vestigingen als Starlight. Maar juist daarom is een gerichte, maatgesneden aanpak noodzakelijk, waarbij ondernemers een grote rol spelen en de overheid over gemeentegrenzen heenkijkt. Of zich hierbij wreekt dat Nijkerkerveen en Amersfoort in verschillende provincies en daardoor ook in verschillende politieregio’s liggen, weet ik niet. Als dat zo is, mag dat in elk geval de uitwisseling van ervaringen en wederzijdse acties niet uitsluiten. Andere vragen, zoals de verantwoording van ouders (als het om minderjarigen gaat) en dergelijke, laat ik maar even buiten beschouwing hoewel op dit punt ook wel iets is op te merken.

De afgelopen weken hebben geleerd dat Amersfoort steeds meer van zijn provinciale onschuld verliest, daar mogen we als overheid niet aan voorbij gaan!

Zaterdag 20 november 2004

Stedelijke vernieuwing krijgt in Amersfoort onvoldoende aandacht. Er wordt wel het een en ander gedaan, maar de belangstelling binnen de gemeenteraad is gering. Dat komt niet van ongeveer: de voor de stedelijke vernieuwing verantwoordelijke wethouder Piet Jonkman behoort niet tot de meest inspirerende leden binnen het college, hij weet altijd de indruk te wekken dat opmerkingen vanuit de raad knap lastig en feitelijk ongewenst zijn en hij geeft geen blijk emotioneel bij de volkshuisvesting betrokken te zijn, laat staan bij de stedelijke vernieuwing. Helemaal kwalijk nemen mag je het hem niet, want bij de portefeuilleverdeling binnen het college is alles wat met wonen heeft te maken verdeeld over drie wethouders: de nieuwbouwproductie bij Paul Strengers, de toewijzing en relatie met de corporaties bij Gerda Eerdmans en de stedelijke vernieuwing dus bij de wethouder die aan het einde van de tafel mag zitten maar er verder politiek gezien weinig toe doet, Piet Jonkman dus.

Een aantal zaken die de afgelopen week passeerden, hebben binnen het stadhuis nauwelijks een rimpeling teweeg gebracht. De mededeling van de minister dat de knelpuntenpot voor de stedelijke vernieuwing grotendeels naar de vier grote steden gaat, die per jaar 70 miljoen mogen verdelen, terwijl de andere 26 steden die meedraaien in het grotestedenbeleid op maximaal 20 miljoen per jaar uit deze pot mogen rekenen, zal niemand op het stadhuis uit zijn slaap hebben gehouden. Er vindt op het gebied van de fysieke stedelijke vernieuwing – want daar is het potje voor – in onze stad nauwelijks iets plaats, dus hoef je ook geen beroep op de knelpuntenpot te doen. Een actieve wethouder daarentegen zou vol plannen zitten en direct zijn oordeel hebben gegeven over het accent dat op de vier grote steden wordt gelegd.

De kritiek hoeft zich overigens niet tot Piet Jonkman te beperken. Gerda Eerdmans ontpopt zich steeds meer tot een wethouder die bij haar volkshuisvestingsbeleid trouw aan de hand van de corporaties loopt en het initiatief aan hen overlaat. Ik heb uit haar mond nog geen krachtwoord gehoord over de matige resultaten bij de verkoop van woningen aan zittende huurders. Creatieve gedachten hierover laat zij liever over aan de corporaties of, als dat niets oplevert, aan de minister zelf. Deze heeft deze week aangekondigd met nieuwe maatregelen te komen. De koopsubsidie, die niet heeft gewerkt, wordt ingetrokken en wordt vervangen door een nieuwe regeling voor starterleningen. Andere maatregelen worden binnenkort gepresenteerd, waarbij de minister vooral ruimte wil geven voor initiatieven van andere partijen – corporaties en gemeenten op de eerste plaats. Die boodschap zal aan Amersfoort wel voorbijgaan.

De wethouder heeft geen enkele mening, laat staan een protest, laten horen over de nieuwe initiatieven van de SCW die via een omweg forse huurverhogingen wil doorvoeren. Je kunt je afvragen of de corporatie hierover überhaupt overleg heeft gevoerd met de wethouder. Het protest moet de komende raadsvergadering vanuit de fracties komen en komt uit de pen van Ruud Luchterveld die bij de minister vragen heeft gesteld over het optreden van de SCW.

En als collegeleden al iets roepen, vervallen ze vaak in clichés. Hiertegen waarschuwde afgelopen week de stichting Kei, het kenniscentrum voor stedelijke vernieuwing. Tijdens een drukke bijeenkomst in de Amsterdamse Gashouder werd een aantal clichés gehekeld waarin ook ons college graag vlucht: differentiatie brengt sociale cohesie, bewoners kijken alleen maar op korte termijn, naoorlogse wijken zijn monotoon en dergelijke. Gepleit werd voor minder bureaucratie en meer overleg met de bewoners. En aan dat laatste ontbreekt het nu juist in onze stad. Ik zie Piet Jonkman dan ook niet als gedreven volkshuisvester op de zeepkist staan om mensen op te roepen gezamenlijk de noodzakelijke stedelijke vernieuwing aan te pakken. Jammer, want er is genoeg werk aan de winkel.

Vrijdag 19 november 2004

In december moet de raad zich uitspreken over de voortgang in de ontwikkeling van het Eemcentrum. Na meer dan vijftien jaar discussie zijn de oorspronkelijke plannen – voor zover aanwezig – behoorlijk op de schop gegaan en is het stadsbestuur blij met elke constructieve oplossing die er toe leidt dat in 2008, twintig jaar na de eerste plannen voor dit gebied, het Eemcentrum in gebruik kan worden genomen.

Als het al zover komt. Opzet is dat het plein integraal wordt ontwikkeld. Dus niet eerst de gemeentelijke culturele voorzieningen, als eiland in een grote zandvlakte, en jaren later de commerciële onderdelen van het plan. Daarbij is het goed om voor ogen te houden dat de gemeente slechts een kwart van de plannen in het Eemcentrum voor zijn rekening neemt, dus wordt het gemeentelijke bouwtempo sterk bepaald door de voortgang die de commerciële ontwikkelaar weet te ontwikkelen. Daarover bestaat nog veel onduidelijkheid, AM-Vastgoed, de nieuwe partner voor het Eemcentrum, is met vele partijen in overleg, maar er is nog geen contract afgesloten.

De vooruitzichten hiervoor zijn matig. Er is een enorm reservoir aan plannen voor winkelcentra in ons land, 4,1 miljoen m². Hiervan is 310.000 m² als concrete plannen aan te merken. De laatste tijd zijn steeds meer geluiden te horen om bij het ontwikkelen van winkelruimte pas op de plaats te maken. Deze adviezen worden onder meer ingegeven door de oplopende leegstand in ons land, iets waarover Amersfoort kan meepraten.

In elk geval moeten we ons de vraag stellen welke gevolgen de bouw van het Eemcentrum kan hebben op het overige winkelbestand in onze stad. De komst van een fullservice supermarkt van zo’n 3.500 m² kan gepaard gaan met de sluiting van enkele andere supermarkten in de stad, bijvoorbeeld in het Soesterkwartier of de AH-super in de Hellestraat. Immers: zo rooskleurig is de positie van de supermarktketens niet.

In zijn rapport over de winkelkansen in het Eemcentrum schrijft DHV dat er in Amersfoort nog ruimte is voor 8.000 m² grootschalige winkelvoorzieningen. Die is nu dus vrijwel geheel in het Eemcentrum gepland, wat consequenties heeft voor het hoofdwinkelcentrum in Vathorst. De 1.500 m² ruimte winkelruimte voor sport en spel, genoemd in het DHV-rapport, zal grotendeels in beslag worden genomen door Perry, die van plan is zo snel als mogelijk uit de mislukte Amicitia-koopgoot te vertrekken.

Nu AM-Vastgoed onze partner is geworden voor de ontwikkeling van het Eemcentrum, is het goed om de ontwikkelingen binnen dit bedrijf te volgen. In Nederland heeft AM-Vastgoed momenteel bijna 137.000 m² winkelruimte, inclusief grootschalige vestigingen, in uitvoering. Daarnaast liggen er nog plannen ruim 290.000 m² die de komende vijf jaar in ontwikkeling moeten komen, inclusief het Eemcentrum. Om het plaatje compleet te maken: in het buitenland heeft AM 370.000 m² in bouw en ruim 1,2 miljoen m² in ontwikkeling, waarvan bijna eenderde op het Iberisch schiereiland. Als enige Nederlandse ontwikkelaar heeft AM plannen voor meerder honderdduizenden vierkante meter winkelontwikkeling in Turkije, waar verder alleen enkele internationale supermarktketens actief zijn.

Dat is indrukwekkend, maar minder indrukwekkend is dat er door een verslechterd bedrijfsklimaat een grote doorloop is binnen het AM-management, er in augustus een winstwaarschuwing is afgegeven waardoor de beurswaarde van het bedrijf fors is gekelderd en dat Interpolis onlangs heeft meegedeeld af te zien van de aankoop van een van de belangrijke projecten van AM-Vastgoed. Dergelijke ontwikkelingen en het ambitieuze nationale en internationale investeringsprogramma van deze ontwikkelaar beperken de mogelijkheden tot het nemen van risico. Hierdoor kan de ontwikkeling van het Eemcentrum mogelijkerwijze meer tijd in beslag gaan nemen dan in de huidige plannen is voorzien.

Donderdag 18 november 2004

Openbaar vervoer is een basisvoorziening. Het is voor de stedelijke samenleving net zo belangrijk als straten, bruggen en andere werken in de infrastructuur. Je kunt niet aan de ene kant veel geld investeren in wegen voor de automobilist en tegelijkertijd het vervoer voor de niet-automobilisten verwaarlozen. Amersfoort heeft de afgelopen jaren al heel wat geïnvesteerd in busbanen, stoplichtbeïnvloeding en noem maar op. Parallel aan de ontwikkeling van Vathorst wordt de komende jaren nog het een en ander geïnvesteerd.

Je kunt nog zulke mooie busbanen hebben, het is wel de bedoeling dat er ook voldoende van gebruik wordt gemaakt, anders worden het veel te kostbare investeringen. Het ziet er naar uit dat op dit punt de schoen gaat knellen. Amersfoort heeft zich in het verleden ingespannen om zelf concessieverstrekker voor het stedelijke openbaar vervoer te zijn, in plaats van de provincie, maar merkt nu dat die eigen bevoegdheid zijn beperkingen en plichten heeft. De beperking wordt door het Rijk aangedragen, dat de geldstroom voor het openbaar vervoer aan het beperken is. De plicht voor de stad ligt bij het instandhouden van een aanvaardbaar aanbod aan openbaar vervoer. Je kunt je afvragen of de stad, geconfronteerd met de rijksbezuinigingen, die verantwoording voor zijn rekening neemt. Het college heeft de bezuinigingen vrijwel geheel laten vertalen in een beperking in de dienstregeling en het wijzigen van enkele lijnen. Het argument dat het openbaar vervoer er voor 2000 nog slechter uitzag, snijdt in dit geval geen hout. De verbeteringen gedurende de laatste jaren waren meer dan noodzakelijk, zeker in een nog steeds groeiende stad.

Deze avond bespreekt de commissie Beheer de dertig procent versobering op het openbaar vervoer. Deze gaat op 12 december in, bij de start van de nieuwe dienstregeling. Het college had enkele weken geleden al alles in kannen en kruiken, had de wijzigingen met Connexxion afgesproken, een persbericht verspreid en dergelijke, nog voor de raad hiervan officieel op de hoogte was. Formeel is daar weinig in te brengen, in het verleden heeft de raad de bevoegdheden hiertoe aan het college overgedragen. Je moet je nu afvragen of dat wel juist is geweest. Het laatste woord over de kwaliteit van het openbaar vervoer en de rol daarbij van het college is beslist nog niet gesproken.

Het gesprek in de commissie legde een aantal gewoonten binnen het stadhuis bloot, die te denken geven. Op 9 november stuurde de minister voor het verkeer een brief aan de Tweede Kamer waarin werd meegedeeld dat de voorgenomen bezuiniging wordt beperkt in verband met meevallende cijfers in het ziekteverzuim bij de vervoersbedrijven. Aan deze brief werd de nodige aandacht in de media gewijd, iets dat ook verkeerswethouder Brink heeft gelezen. De brief zelf had hij nog niet gezien, dit in tegenstelling tot enkele raadsleden, dus hij kon niet vertelen of hierdoor de situatie in ons openbaar vervoer kan worden verbeterd. Dat levert twee opmerkingen op: de interne communicatie binnen het stadhuis laat te wensen over, en het ontbreekt de wethouder aan spitsheid: nadat hij in de krant over de gunstige wijzigingen in het bezuinigingsbeleid had gelezen, had hij ook zelf initiatief kunnen nemen. De brief aan de Tweede Kamer was vanaf 9 november via internet toegankelijk.

Een ander beschamend punt betrof de gang van zaken rondom een brief van de reizigersvereniging Rover. Deze was op 1 november in het stadhuis afgegeven, maar had tot de dag van de commissievergadering de raadsleden nog niet bereikt. Achteraf bleek dat de brief op de lijst van ingekomen stukken voor de raad stond, een lijst de raadsleden tijdens de commissievergadering thuis bezorgd kregen. Schijnbaar was er op het stadhuis niemand zo attent om deze brief, die duidelijk voor de discussie in de commissie was bestemd, tijdig aan de raadsleden toe te sturen. Aan tijd heeft het niet ontbroken.

Woensdag 17 november 2004

In de commissie ECO staat het Eemcentrum op de agenda. Als alle nu bekende plannen tijdig kunnen worden gerealiseerd, is de zandvlakte tussen Koppelpoort en Eemplein in 2008 veranderd in een plein, omzoomt door een nieuwe bibliotheek, de Scholen in de Kunsten, een Popcentrum, een disco, een megabioscoop, 9.000 vierkante meter winkelruimte, woningen en kantoren. Onder dat alles worden zo’n duizend parkeerplaatsen gebouwd. Ongeveer driekwart van de bouwactiviteiten komt voor rekening van ontwikkelaar Amsteland-Multivastgoed, één kwart bestaat uit culturele voorzieningen die door de gemeente worden gerealiseerd.

Leefbaar Amersfoort hoopt, zoals vrijwel iedereen, dat het centrum voorspoedig tot stand komt. De zandvlakte ten noorden van de spoorlijn is geen teken van welvaart en elk jaar dat er niet wordt gebouwd kost de gemeente geld. Leefbaar Amersfoort heeft zijn bedenkingen tegen enkele onderdelen, zoals de verplaatsing van de bibliotheek, een geldverslindende operatie waarbij je je afvraagt of een goede renovatie van de vestiging aan de Zonnehof niet gunstiger was geweest. De meerderheid van de raad dacht daar anders over en steunde de verhuizing van harte. Nu deze kaarten zijn geschut, moet naar onze mening de bouw maar zo snel mogelijk plaatsvinden.

Desondanks kunnen wij met het voorstel dat nu op tafel ligt niet instemmen. Met de bouw van de culturele voorzieningen zijn tientallen miljoenen euro’s gemoeid. In andere steden in ons land, van Leeuwarden tot Breda, hebben gemeentebesturen zich behoorlijk verkeken op het bouwen van grote culturele gebouwen. De bouwkosten lopen meestal gierend uit de klauwen en er zijn al heel wethouders gesneuveld nadat bleek dat de gemeente de bouwkosten onvoldoende in de hand had of met een ondeugdelijke begroting het avontuur was ingegaan. In de meeste gevallen bleek dat de gemeenteraad bij dit alles had zitten slapen of zich vrijwel kritiekloos achter de ambities van wethouders hadden geschaard. In deze situatie willen wij niet belanden.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Amersfoort kan zich een kostenoverschrijding bij de investeringen in het Eemcentrum niet veroorloven. Het gevaar is groot dat extra geld voor het Eemcentrum ten koste gaat van het culturele leven elders in de stad. Bestaande kunstinstellingen zoals de musea en het OLV-theater, amateuristische kunstbeoefening, de festivals en nieuwe initiatieven zoals de Wagenwerkplaats worden het slachtoffer indien de bouw van het culturele deel van het Eemcentrum teveel geld gaat kosten. En die kans is niet denkbeeldig, er is de afgelopen jaren op verschillende plaatsen al heel wat kritiek gespuid over ministers en wethouders die kosten uit de klauwen hebben laten lopen, wat vrijwaard ons tegen soortgelijke situaties?

We willen dus inzicht in de financiële onderbouwing. ‘Die heeft u al gekregen, een jaar geleden in de commissie ECO’, antwoordde het college op ons verzoek naar cijfers. Maar toen hebben we al gezegd dat de financiële onderbouwing die ons werd geboden ver beneden de maat was en wij pas willen instemmen als er betere en betrouwbare cijfers boven tafel komen. Overigens realiseren wij ons dat zelfs uitgebreide financiële informatie ons niet vrijwaard van een zeperd, tenslotte zijn wij financiële wonderknapen noch helderzienden.

Maar als over enkele jaren, onverhoopt, toch problemen ontstaan, willen wij voor ons zelf en tegenover onze kiezers weten dat wij ons tot het uiterste hebben ingespannen om een dergelijke situatie te voorkomen. De bezweringen van de wethouder cultuur/financiën klinken oprecht, maar wie garandeert ons dat hij na de verkiezingen nog de positie inneemt die hij nu heeft. Hij zal in 2006, kort voor de verkiezingen, ongetwijfeld met veel hosannageroep de eerste paal voor het centrum mogen slaan. Maar de teller gaat daarna pas echt lopen.

Dinsdag 16 november 2004

Sinds de bouw van Nieuwland afficheert Amersfoort zich graag als milieubewuste stad. Een van de randvoorwaarden voor Vathorst was het overnemen van de milieu-intenties die in Nieuwland werden ontwikkeld. Het ziet er naar uit dat we in deze milieubewuste tendens een trendbreuk gaan beleven.

In het weekblad Der Spiegel staat deze week een artikel over de gevolgen die het bouwen met glazen façades heeft voor ons milieu. Een klassiek kantoorgebouw dat hoger is dan twintig meter met een normale wand van gemetselde stenen en vensters, heeft een energiewaarde van 100 tot 150 kWh/m². Soortgelijke gebouwen die lager zijn dan twintig meter liggen daar zelfs ruimschoots onder: 70 tot 90 kWh/m². Het Institut Wohnen und Umwelt uit Darmstadt heeft 24 gebouwen, hoger dan twintig meter, onderzocht met een grotendeels glazen façade. De gemiddelde energiewaarde van deze gebouwen lag boven de 500 kWh/m². Bij het onderzoek viel ook het sprookje in diggelen dat het aanbrengen van een dubbele glasfaçade voor een beter binnenmilieu zorgt. Toepassen van gekleurd glas om het zonlicht te temperen leidt tot extra energiegebruik doordat hierdoor meer kunstlicht noodzakelijk wordt.

Aan het Smallepad wordt in opdracht van de Rijksgebouwendienst een kantoorgebouw neergezet van ongeveer 200 meter lengte en een dertigtal meter hoogte. De gevel van het gebouw bestaat vrijwel geheel uit glas. Omdat het gebouw aan de noordwestelijke achterzijde, langs de spoorlijn, wordt afgeschermd door een vijf meter hoge en gesloten brandmuur, zal door zijn diepte het extra energiegebruik door kunstverlichting alleen maar toenemen. Uit milieutechnisch oogpunt is dus sprake van een onding.

Een bijzonderheid is dat het oud-wethouder Tom de Man was die zich voor het ‘binnenhalen’ van het gebouw aan het Smallepad heeft ingezet. Als projectwethouder voor Nieuwland wilde hij juist als milieuwethouder de geschiedenis ingaan. Het kan verkeren!

Maandag 15 november 2004

Een van de agendapunten tijdens de commissie SOC deze avond betrof knelpunten in het Jeugdbeleid. De commissie werd gevraagd welke prioriteiten het college moet leggen bij het oplossen van de knelpunten.

Om tot een oordeel te komen, ontvingen de commissieleden een vijf pagina’s dikke notitie, waarin een tweetal schema’s een prominente plaats innamen. Het stuk was dusdanig geschreven dat de wethouder nog een uitvoerige toelichting moest geven op de inhoud en intentie van de notitie, met daarbij haar advies één van de twee, bijna paginagrote, schema’s maar te vergeten. In dit schema werd gepoogd weer te geven waar de extra middelen voor het oplossen van knelpunten vandaan komen. De opsteller van het stuk heeft ongetwijfeld meer verstand van jeugdbeleid dan van cijfers en het omgaan daarmee, in elk geval voldeed de notitie nauwelijks aan het primaire doel dat het behoorde te hebben: optimaal informeren om een overwogen uitspraak van de raadsleden mogelijk te maken.

Door de behandeling van de begroting en een werkbezoek van het presidium aan Almere las ik de notitie te laat. Mijn advies aan commissievoorzitters: lees stukken voor de commissies direct na toezending of als het mogelijk is nog daarvoor en als ze onvoldoende stof bieden voor een gevraagd besluit of advies, stuur ze dan terug naar de afdeling. Het komt de discussie in de commissies ten goede!

Zondag 14 november 2004

Aan mijn verjaardag, ruim een week geleden, heb ik de atlas van de wereldarchitectuur van Phaidon overgehouden. Een nauwelijks te tillen boekwerk (er is een koffertje bijgeleverd!), waarin bijna 1.100 bouwweren uit de periode 1999 tot 2003 zijn opgenomen. Elk bouwwerk is uitvoerig gedocumenteerd, met veel foto’s, tekeningen en overige informatie. Uit Nederland is een zestigtal architectonische hoogstandjes opgenomen, waaronder overigens niet één uit Amersfoort. Misschien worden we over vijf jaar opgenomen met het gebouw aan het Smallepad of het Eemcentrum – als dat dan is opgeleverd, want de atlas brengt alleen gerealiseerde gebouwen in beeld.

Van Juan Navarro Baldeweg, de architect voor het Smallepad, is een prehistorisch museum in het Spaanse Santillana del Mar opgenomen. Van Peter Wilson, de ontwerper van het meest recente plan voor het Eemcentrum, zijn twee werken opgenomen: De Brink in Hengelo en een spaarbankgebouw in het Duitse Borken. De Brink in Hengelo ken ik. In 1999 is de uitbreiding van dit plein gereed gekomen. Tussen het oude en nieuwe plein staat een soort klokkentoren met een manshoge digitale tijdsaanduiding. Peter Wilson heeft voor het Eemcentrum een soortgelijke toren ontworpen, als schakel tussen het nieuwe plein en de omgeving van de Koppelpoort. Enkele insprekers op het ontwerp voor het Eemcentrum hebben hun bedenkingen tegen de toren uitgesproken, die uiteraard door het college van de hand zijn gewezen.

Toch kan ik mij wel vinden in de bezwaren. Niet omdat de toren in het plan voor het Eemcentrum een lelijk bouwwerk is (dat moet blijken bij de uitwerking), maar omdat ik de toren van Peter Wilson op de Hengelose Brink verschrikkelijk vind – ik houd mijn hart vast. Mijn reserves worden extra gevoed omdat binnen de ontwikkelingsbedrijf AM het bedrijf Multivastgoed is opgenomen, ooit de ontwikkelaar van het Sint Jorisplein. Toevallig kwam ik deze week de plannen voor het Jorisplein tegen zoals die in 1997 door de raad werden goedgekeurd. Er zijn tenminste drie opvallende verschillen tussen de voorgeschotelde plannen en het uiteindelijke product. De afwerking van de gevels rondom het plein was veel gedetailleerder en zag er bijna Jugendstil uit, er was een extra passage tussen het plein en de Stadsring ontworpen en de kapconstructie van de passage(s) was kunstvol, bijna Arabisch – ik kan mij de getoonde referentiedia’s die de ontwikkelaar ons toonde, nog goed herinneren.

Om op Peter Wilson en zijn Hengelose Brink terug te komen: binnen dat plan was een ‘icoon’ (de terminologie uit het programma van eisen houd ik maar vast) beeldbepalend: het filiaal van Vroom en Dreesman. Net als bij het Eemcentrum is gepland, heeft deze icoon een opvallende, uitkragende, dakconstructie. Ik hoop dat bij de uitwerking van de plannen niet voor de Hengelose oplossing wordt gekozen. Die doet mij sterk denken aan de perronkap van het Rotterdamse CS, een bouwwerk waar ik nooit vrolijk van wordt!

Zaterdag 13 november 2004

De Amersfoortse Courant besteedt deze dag alle aandacht, bijna paginagroot, aan de grenzen die de Statencommissie Ruimte en Groen heeft opgelegd voor de stedelijke bebouwing in Amersfoort. Wie donderdag het kleinere nieuwsbericht is ontgaan, wordt deze zaterdag uitvoerig geïnformeerd. Ik heb met enige regelmaat zo mijn twijfel bij het beleid van GS, maar de opstelling van de statencommissie heeft weer veel goedgemaakt.

De statencommissie heeft de ‘rode’ grens rondom de stad aangepast. Enkele belangrijke plekken waar het college graag bouwplannen voor wil ontwikkelen, zijn buiten de rode grens gevallen en mogen dus niet worden bebouwd. Het gaat daarbij onder meer om het Heiligenbergerbeekdal, Zon en Schild, Klein Zwitserland en het gebied ten noorden van de Laak, ook wel Vathorst-Noord genoemd. Daarmee heeft de statencommissie gekozen voor het behoud van belangrijk groen rondom de stad.

Door de grens die rond de Heiligenbergerbeek is getrokken, tussen de A28 en het Sportfondsenbad, dreigt het college wel in een probleem te belanden. In dit gebied waren ongeveer 400 woningen gepland, nodig om de aankoop van het ziekenhuisterrein Sint Elisabeth mogelijk te maken. De gemeente hoopte door het voeren van actief grondbeleid de groenfunctie rond de beek veilig te stellen. De statenleden blijken dit op een meer consequente wijze te kunnen doen. Een goed gebaar, want het groene beekdal was de komende jaren ongetwijfeld speelbal geworden in de pogingen van de stad om het oenige actieve grondbeleid financieel sluitend te krijgen.

Of de groene grens bij de Stichtse Rotonde, die Klein Zwitserland vrijwaard van aanvullende bebouwing, tijdig is getrokken, is de vraag. Onlangs is het bestemmingsplan voor het Berggebied vastgesteld. Tegen de wil van een deel van de gemeenteraad in, is in het populaire wandelgebied ten zuiden van het Lichtenbergziekenhuis aanvullende woningbouw mogelijk meegemaakt. Het college drukte daarbij zijn zin door om tegemoet te komen aan de projectontwikkelaar die in dit gebied al grond heeft verworven.

Dat ten noorden van de Laak niet mag worden gebouwd, is voor velen een opluchting. Niet alleen omdat de groene functie van dit gebied daardoor blijft gehandhaafd, maar ook omdat daardoor voor de gemeente de noodzaak vervalt om voor ongeveer 60 miljoen euro grond terug te kopen van de projectontwikkelaars (de SCW in een verkeerde rol voorop) die in dit gebied al strategische grondposities hebben ingenomen. Ik vermoed overigens dat over dit gebied het laatste woord nog niet is gezegd, maar de mening van de statencommissie zal in de verdere discussie een grote rol vervullen.

Eén detail is opmerkelijk. Uitgaande van de aanname dat het kaartje dat de Amersfoortse Courant bij haar artikel heeft geplaatst, is gebaseerd op de gegevens van de provincie, worden we ineens met een eigenzinnige oplossing voor de Westtangent geconfronteerd. Op het kaartje kruist het tracé achter de camping Bokkeduinen het spoorwegemplacement om vervolgens langs de Palmstraat en de Seringstraat op het Isseltse Veld in het Soesterkwartier aan te sluiten, waarna het nieuwe tracé aansluit op de Radiumweg in De Isselt.

Het is een oplossing, maar of de bewoners in het Soesterkwartier op deze oplossing zitten te wachten, is nauwelijks een vraag. Niet alleen zouden met deze oplossing tientallen woningen tussen Papaverstraat en de Kamillestraat ten prooi vallen aan de slopershamer, het getekende tracé vormt een barrière tussen de dan afzonderlijke delen van het Soesterkwartier. Of neemt de provincie het idee van de VBBBB (Vereniging Behoud Bos Birkhoven-Bokkeduinen) over en wordt er gedacht aan een tunnel onder het Soesterkwartier, tussen het spoorwegemplacement en de Amsterdamseweg? Vormen VBBBB en provincie eindelijk één front?

Vrijdag 12 november 2004

Tijdens de begrotingsbehandeling diende Leefbaar Amersfoort, samen met Hart voor Amersfoort, een voorstel in dat uiteindelijk een besparing van drie miljoen euro op de personeelskosten van de gemeente zou moeten opleveren. De achterliggende gedachte daarbij was: als velen in de stad worden geconfronteerd met bezuinigingen van de gemeente, dan moet de gemeente ook in eigen huis een bijdrage leveren. Het voorstel kwam feitelijk neer op een vacaturestop waardoor het personeelsbestand op het stadhuis het komende jaar met ongeveer zeven procent kan afnemen. Bij het voorstel gingen we uit van globale getallen, bij een zeer stringente personeelsstop is waarschijnlijk een nog grotere reductie mogelijk.

Tijdens de begrotingsbehandeling bleek een redelijke bespreking van ons voorstel niet mogelijk te zijn, de spreektijdregeling maakt inhoudelijke discussie over vertrekkende voorstellen onmogelijk. Wel bleek dat verschillende partijen het een onderwerp vonden dat het bespreken waard is. We hebben het voorstel daarom niet in stemming laten brengen, maar komen er op terug in de vorm van een initiatiefvoorstel. Dat levert meer mogelijkheden op om over het voorstel te discussiëren.

Ons voorstel ging uit van globale getallen, kaderstellend voor het college. Vanuit het college werd opgemerkt dat de raad bij een dergelijk voorstel eigenlijk niet naar cijfers moet kijken, maar naar functies. Dat is overigens een drogreden: de raad kan het college een globaal geformuleerde kaderstellende opdracht geven, die daarna door het college moet worden uitgewerkt. Zeker in dit geval ligt dat voor de hand, want de suggestie van het college impliceert dat je je als raadslid intensief met de organisatie gaat bemoeien en dat is iets wat de wethouders in het algemeen trachten te voorkomen. Nu het college ons daartoe zelf heeft uitgenodigd, nemen we die handschoen ook op.

Deze discussie leverde vandaag een aardige doorkijk op in het functioneren van sommige raadsleden. In dit geval van Ramon Smits Alvares, lid van de PvdA-fractie. Tijdens de behandeling van de begroting maakte ik al de opmerking dat het met name de PvdA is die er nooit voor terugschrikt om een voorstel vanuit de oppositie met veel bombarie af te wijzen, om vervolgens met een vrijwel identiek eigen voorstel te komen. Politiek onfatsoen, noemde ik dat. Ramon Smits Alvarez was graag bereid dat vandaag onder bewijs te stellen.

Ramon Smits Alvarez behoort wel tot de zeer actieve, maar niet tot de slimste leden van de gemeenteraad (dit even als achtergrond!). Hij is regelmatig bereid dat onder bewijs te stellen. Schijnbaar voelde hij aan dat ons voorstel best zinvol is, want vandaag vroeg hij mij of wij het niet samen met hem willen uitwerken. Het probleem dat ik daarbij zag opdoemen, is dat voorstellen op het personele gebied geen voorstellen zijn waarop je als raadslid zwaar moet willen scoren. Het gaat bij dergelijke voorstellen om het belang van personeel, om arbeidsvreugde en maatschappelijke ontplooiing van mensen. Dat vergt een afgewogen benadering, dus was ik zeer verbaasd dat juist Ramon Smits Alvarez zich met dit onderwerp wil bezighouden.

Het koste mij dus niet veel nadenken om voor de eer te bedanken. Zijn reactie was tekenend en bevestigde mijn opmerking in de raad: ‘Eh, nou ja, dan dien ik zelf wel wat in en, eh, dan wordt jullie voorstel toch wel afgeschoten!’ Je hebt dus raadsleden die niet voor het stedelijke belang gaan, maar hooguit voor hun eigen profiel. Waarvan akte.