Gemeenteraad buigt niet voor een financieel dreigement

Dinsdag 27 juni 2006

De raad heeft deze avond de plannen voor Puntenburg-Noord aangepast. Een van de belangrijkste discussiepunten was de bebouwing bij de Brouwerskom, het zogenaamde bouwblok F. Na jarenlange discussie en veel overleg met bewonersgroepen was hier enkele jaren geleden een oplossing gevonden die recht deed aan opvattingen over sociale veiligheid in en bij de Brouwerstunnel. De nieuwe plannen vormden een stevige inbreuk op de niet zo lang geleden vastgelegde plannen voor de Brouwerskom. De gemeenteraad koos voor een compromis.

Voor de ontwikkelaar van blok F was het compromis een moeilijke hobbel. Vorige week ontving de raad, op de valreep, een brief waarin werd meegedeeld dat de keuze voor het compromis een claim kon opleveren omdat een dergelijke keuze van de raad voor de ondernemer een extra verliespost van meer dan 400.000 euro zou opleveren. Deze brief hing als een dreiging boven de discussie die de raad voerde, maar heeft uiteindelijk de keuze niet beïnvloed.
Op zich zelf gezien heb ik begrip voor de zorg van de ontwikkelaar. Zoals de raad een maatschappelijk belang heeft, zo heeft de ontwikkelaar een zakelijk belang. Toch heb ik zo mijn kanttekeningen bij deze brief.

De raad heeft in het verleden gekozen voor een extreem stedelijke opzet voor het gebied Puntenburg. Daar kun je bezwaar tegen hebben, maar die keuze werd gemaakt, vier onderdelen van het plan zijn inmiddels uitgevoerd. Omdat de markt voor het zakelijke onroerend goed en de markt voor appartementen zich de afgelopen jaren minder gunstig hebben ontwikkeld, is een stedenbouwkundige aangetrokken die voorstellen heeft gedaan om een deel van de plannen voor Puntenburg te wijzigen. Dit heeft tot een aantal ingrepen geleid die als een aantasting van het oorspronkelijke concept kunnen worden gezien. In zijn geheel genomen is dit niet uitsluitend als een winst aan kwaliteit op te vatten, maar de marktpartijen zijn hiermee wel op hun wenken bediend.
Niet op elk punt. Bij het bouwblok F wilde een deel van de raad toch aan het oorspronkelijke concept vasthouden. Daarbij speelde de uitvoerige maatschappelijke discussie een grote rol: je draait niet zo makkelijk iets terug waarvan je enkele jaren geleden nog hebt gezegd dat de aangevoerde argumenten van doorslaggevende betekenis zijn. De raad moet een afweging maken tussen het zakelijke belang van ondernemers (die elders binnen het plan al behoorlijk werden bediend) en maatschappelijk gedragen opvattingen.

In dat licht was de brief waarin met een mogelijke financiële claim werd gedreigd een middel dat net een stap te ver ging. Temeer omdat deze brief de raad op het laatste moment bereikte en geen rol kon spelen binnen een wekenlang afwegingsproces. Uit de brief sprak geen enkel begrip voor de positie van de gemeenteraad die, in het belang van marktpartijen, bereid was om een deel van de eerder goedgekeurde plannen alsnog te wijzigen, waarbij het resultaat van jarenlange discussie over boord werd gezet. Vanuit dat oogpunt gezien is het een goede zaak dat de raad vanavond zijn eigen afweging maakte en het stedenbouwkundige wijzigingsvoorstel op één onderdeel niet zonder meer overnam.

Een mijlpaal aan de Eemhaven

Maandag 26 juni 2006

Het is zover! Vandaag zijn de laatste klinkers gelegd aan de Grote Koppel. Dertien maanden nadat wethouder De Wilde het startschot gaf, is het straatwerk aan één zijde van de Eem geklaard. In de laatste bijgestelde planning, zoals onder de omwonenden verspreid, had het werk in week 13 geklaard moeten zijn. Het is nu week 26, maar bij alle vreugde van deze dag moet je daar maar niet aan denken.

Niet dat alles gereed is, verre van dat. Het gedoe rondom het hout voor de steigers heeft intussen al de nodige aandacht gehad, het zal wel september worden voordat de steigers er liggen. In elk geval ruimschoots na het vakantieseizoen, zodat Amersfoort nog een jaartje moet wachten op de stroom van jachten en pleziervaartuigen die het beeld aan de nieuwe Eemhaven moeten verlevendigen. Ook de brug, hét visitekaartje voor de nieuwe Eemhaven, is nog in geen velden of wegen te bespeuren. Slechts twee stalen fundamenten die boven het Eemwater uitsteken, verraden waar de brug komt te liggen.
Droevig is het gesteld met de Kleine Koppel, dat ook deel uitmaakt van de nieuwe Eemhaven. Ook hier was het werk in de aangepaste planning tot week 13 gepland. Maar nog dagelijks moeten tientallen fietsers afstappen en zo’n honderd meter door het rulle zand banjeren. Met wat geluk is het werk aan de Kleine Koppel in augustus geklaard. Het wachten is dan nog op de beloofde historische schepen, misschien liggen die er nog voor het einde van het jaar.
Het wordt mooi, als alles klaar is. Maar daar moet je dan wel geduld voor weten op te brengen – en alle voorspelde planningen met balen zout nemen!

Raadswerk in en buiten het stadhuis

Zondag 25 juni 2006

De nieuwe raad is alweer zo’n drie maanden actief, het zomerreces staat voor de deur. Een aardig moment om eens enkele zaken op een rij te zetten. Wat leveren de nieuwe politieke verhoudingen op, wat is de rol van de oppositie binnen de gewijzigde machtsverhoudingen?
De verkiezingen hebben een verzwakking van de oppositie opgeleverd, dus de coalitie heeft het goed gedaan, zou je kunnen concluderen. Wat nog maar de vraag is, want alleen al de grote winst van de PvdA bewijst dat voor veel kiezers landelijke ontwikkelingen doorslaggevend zijn geweest. De twee belangrijkste stedelijke stromingen hebben elkaar in evenwicht gehouden en bleven samen acht zetels behouden. Daar zijn overigens wel wat kanttekeningen bij te zetten in verband met het vertrek van enkele kleine partijen, zoals Hart voor Amersfoort, de lijst Oczan en D66.

Na drie maanden blijkt dat de nieuwe raad, ondanks een versteviging van de coalitie, nog op zoek is naar zijn nieuwe cultuur – net als vier jaren geleden overigens. De coalitie vormt nog geen hecht blok, stemmingen over heikele punten zijn nog wel eens verdeeld en de VVD moet wennen aan het feit dat zij niet mee de grootste partij is, zo goed als Jouw Amersfoort er aan moet wennen dat zij de kleinste partij is!
Wat zich evenals de afgelopen jaren aftekent, is het feit dat partijen zich via het optreden in de raadszaal nauwelijks profileren in de richting van de doorsnee-kiezer. Dat geldt met name voor de oppositiepartijen. Mooie, verstandige bijdragen in de raadszaal bereiken nauwelijks meer mensen dan in de raadszaal aanwezig zijn: de raad, een handvol ambtenaren, de kleine groep van vaste bezoekers op de publieke tribune en de vertegenwoordigers van de media. Van de discussie in de raadszaal, hoe heftig die soms ook is, vind je in de media niet veel terug; en wie verbaast het, zo hemelbestormend is het werk in de raadszaal nu ook weer niet, enkele incidenten buiten beschouwing gelaten.

Empirisch geredeneerd, mag je ook vaststellen dat het bereiken van grote groepen kiezers, zo die al zijn geïnteresseerd, in elk geval niet via het zogenaamde debat in de raadszaal verloopt. Dat heeft immers de BPA bewezen, die vier jaar lang de risee onder de overige fracties vormde maar die door activiteiten buiten de raad zich als grootste overwinnaar van de afgelopen verkiezingen (en dat zonder hulp van landelijke politici) heeft weten te ontpoppen.
Eigenlijk zou je medelijden moeten hebben met de vele raadsleden die zich op hun optreden in de raad concentreren en trots zijn als een aap met vier lullen als ze een aardige bijdrage aan ‘het debat’ hebben weten te leveren. Leuk voor de gemeenschap in het stadhuis, maar weinig opwindend voor al die kiezers die we daarmee trachten aan te spreken!

Veel heisa om niets

Zaterdag 24 juni 2006

Na een spannende, opwindende en bloedstollende campagne heeft D66 zijn nieuwe boegbeeld op het schild geheven: Pechtold! Een eerdere discussie over hetzelfde thema binnen de VVD deed veel stof opwaaien, je was voor of tegen Verdonk, het ging dus ergens over. Dat gevoel leefde niet bij de kandidaten van D66. In de peilingen zweven de democraten, ooit de beoogde vernieuwers binnen ons parlementair stelsel, zo rond de twee tot drie zetels. Zelfs de adembenemende campagne voor de lijsttrekker in 2007 heeft de aanwas nauwelijks of niet laten toenemen. Bij de VVD had je nog de indruk dat het om een strijd ging tussen twee opvattingen binnen het liberale denken, maar zelfs dat gevoel kwam niet op bij de discussie die zich de afgelopen weken via de beeldbuis afspeelde tussen de D66-kandidaten. Nu nog de strijd om het lijsttrekkerschap binnen de PvdA. Die belooft nog spannender te worden!

Een mislukt marketingconcept?

Vrijdag 23 juni 2006

Deze avond vond het maandelijkse uitje van de oude fractie van Leefbaar Amersfoort plaats. Will Koet, Joop de Keijzer, Coen van Baggum, Hans Mennes en ikzelf dus. Inclusief partners, Hans Mennes was verhinderd. De oude LA-fractie vormde een hecht team, ook al konden de discussies wel eens heftig zijn. Maar wat wil je, vier mensen die elkaar vóór de verkiezingen van 2002 nauwelijks kenden en ineens als team een bijdrage moesten leveren aan de Amersfoortse politiek. De invloed van de oppositie was uiteraard beperkt, maar als team lukte het ons om danig aan de weg te timmeren. Zelfs nu nog, een jaar na de oprichting van Jouw Amersfoort, worden we regelmatig aangesproken in de kwaliteit van Leefbaar Amersfoort – niet elke Amersfoorter volgt het gebeuren binnen het stadhuis op de voet!

Tijdens zo’n avond met veel eten en wat drankjes (dit keer bij Will thuis) wordt er nog wel eens teruggekeken en worden de recente ontwikkelingen van de nodige kanttekeningen voorzien. De meeste aanwezigen zetten, achteraf beschouwd, enkele vraagtekens bij de ontwikkeling die zich het afgelopen jaar heeft afgespeeld, ook al waren we er zelf bij. Jouw Amersfoort wordt door de meeste, achteraf gezien, toch als een mislukt marketingconcept gezien, met een naam en presentatie die is bedacht door enkele pr-mensen, een naam die het alleen aardig doet als je er voor uit de kleding gaat.
Bij de meeste kiezers blijkt het begrip ‘Jouw Amersfoort’ nog steeds niet te leven, is de conclusie. Het was al moeilijk om ‘Leefbaar’ tot een partij op te bouwen, hoewel deze naam vier jaar geleden in elk geval een begrip was. De meeste vragen zich deze avond af of het begrip ‘Jouw’ de doorsnee Amersfoorter ooit iets zal zeggen. Als stedelijke beweging is het niet aangeslagen, een partij of ondersteunende beweging wil maar niet van de grond komen.
De enige die het gezicht van Jouw Amersfoort vormen, zijn de fractieleden. Maar ja, laten we het nog maar even afwachten; bij gebrek aan iets van een partij ligt er in elk geval een mooie opgave voor de fractie!

Binnenkomen en weggaan bij het Presidium

Donderdag 22 juni 2006

Zowel in het oude als in het nieuwe Presidium van de gemeenteraad waren coalitie en oppositie vertegenwoordigd. Het voorzittersschap lag en ligt bij de vertegenwoordiger van de grootste partij, wat niet meer dan logisch is binnen ons parlementaire bestel. Omdat het Presidium in de nieuwe, huidige raad slechts uit drie personen bestaat, heeft de oppositie in elk geval één vertegenwoordiger binnen dit college.

Het lag na 7 maart nogal voor de hand: de grootste oppositiepartij zou een afgevaardigde in het Presidium leveren. Niet veel anders dan de jaren daarvoor, toen ik Presidiumlid was. Alle ogen waren dus gericht op de BPA, die daarvoor, na enig overleg met de twee andere oppositiepartijen, Hans van Wegen afvaardigden. Noblesse oblige!
Dat Hans zich in die rol niet thuis voelt, verbaast mij niets. De voorzitter van het Presidium, Fleur Imming, die tevens vice-voorzitter van de raad is, wil van deze twee functies duidelijk meer maken dan haar voorgangers deden, wat overigens haar goed recht is. Hoe Ronald Offereins, het derde lid van het Presidium, daar tegen aan kijkt, weet ik niet, maar Hans kan zich niet aan de indruk onttrekken dat veel van datgene dat in het Presidium aan de orde komt, al ruimschoots in de week is gelegd tijdens informeel overleg tussen de voorzitter van de raad, de griffier en de voorzitter van het Presidium. Dat is overigens een ontwikkeling die zijn eigen logica heeft, maar dat Hans zich daardoor afvraagt: ‘wat doe ik hier nog, ik besteed deze tijd liever aan mijn fractie,’ kan ik mij levendig voorstellen.
Dus: changement! Het lijkt er op dat de voorzitter van de SP-fractie het stokje van Hans overneemt.

Waar geen wil is, is geen weg

Woensdag 21 juni 2006

Teun van Essen van d*Amor heeft gelijk met zijn constatering dat de gang van zaken rondom de gewenste verhuizing naar de Kimmangarage een blamage voor de gemeente is. d*Amor moet verhuizen, de garage die deze zomer beschikbaar komt, is een uitstekend alternatief. In eerste instantie leek het er op dat iedereen in het stadhuis de verhuizing een goed idee vond. Voor het theaterproductiebureau zijn de garagewerkplaatsen een uitstekend onderkomen en Amersfoort blijft het aanzien van een leegstaand pand langs een van de drukste toegangswegen bespaard.

Tot het moment waarop tijdens de behandeling van de kadernota wethouder Arriën Kruyt met de mededeling kwam dat de verhuizing niet kan plaatsvinden. Het bestemmingsplan zou de verhuizing van d*Amor in de weg staan. Waar in het bestemmingsplan ‘garage’ staat, mag je niet zomaar een culturele voorziening onder brengen. En vandaag meldde de Stad Amersfoort ook nog eens dat de afdeling planvorming op het stadhuis zich strikt formeel opstelt: gezien de oppervlakte die het theaterproductiebureau in beslag gaat nemen, zijn er 72 parkeerplaatsen nodig. En het aantal parkeerplaatsen op het terrein van de Kimmangarage bedraagt 62, dus kan het niet!
Mijn eenvoudige opvatting is: waar een wil is, is een weg. Uiteraard, met regels kan je elk cultureel initiatief in onze stad om zeep helpen. Daarbij is de oplossing redelijk eenvoudig: binnenkort moet de raad een uitspraak doen over een groot aantal wijzigingen in het bestemmingsplan De Berg 2003 – herzieningen ex artikel 30 van de WRO, zoals dat formeel heet. Op de wijzigingskaart tel ik 21 te wijzigen objecten, waarvan het ziekenhuis De Lichtenberg de grootste is. Het lijkt mij dat een 22ste wijziging in een moeite meekan, enkele maanden uitstel moet mogelijk zijn, lijkt mij. Maar ja: als er geen wil is, is er ook geen weg!

Communiceert onze wethouder niet meer?

Dinsdag 20 juni 2006

Een van de meest bizarre gebeurtenissen tijdens de raadsvergadering deze avond doet zich voor bij de behandeling van de herontwikkeling van het bestemmingsplan Puntenburg. Er liggen verschillende alternatieven op tafel voor de rooilijn van het woongebouw dat aan de Brouwerskom, het zogenaamde Blok F, moet worden ontwikkeld. Bewoners uit het Soesterkwartier hebben een jarenlange strijd gevoerd voor een ruime uitgang van de Brouwerstunnel, waardoor de sociale veiligheid optimaal wordt gewaarborgd. De gemeenteraad heeft daar uiteindelijk mee ingestemd, maar bij de recente planwijziging is van dit alles niets meer terug te vinden. Dus is er een voorstel vanuit de raad gedaan om in elk geval een bebouwingsalternatief vast te stellen waarbij nog iets van de resultaten uit de jarenlange discussie is terug te vinden.

Het college, in het bijzonder wethouder Ruud Luchtenveld, heeft alle alternatieven op een rij gezet, inclusief enkele bedragen die betrekking hebben op de financiële consequenties. Het door veel fracties en de bewoners gewenste alternatief kost in elk geval 25.000 euro meer in verband met het aanpassen van de openbare ruimte. Op de totale grondexploitatie een bagatelle, zeker als je dit afzet tegen de bedragen die gemoeid zijn bij allerlei tussentijdse plannen van het college of de raad, waarvoor altijd wel een potje is te vinden.
Maar kort voor de vergadering lag er ineens en brief van het ontwikkelings- en aannemersbedrijf Van Hoogevest Groep bij de raadsleden. Indien de raad ook maar iets van de oorspronkelijk goedgekeurde opzet rondom de Brouwerskom in stand wil houden, levert dat een schadeclaim op van tenminste 400.000 euro. Daarover was in de informatie van de wethouder niets terug te vinden, buiten een waarschuwing dat wijzigingen van de plannen door de raad het risico van een schadeclaim zou kunnen opleveren.

Opvallende zinsnede in de brief van de ontwikkelaar is: ‘De afgelopen periode hebben wij bij herhaling getracht om dit aspect bespreekbaar te krijgen, echter zonder al te veel succes.’ Dit lezende, zakt je broek af. Een aannemer probeert het college duidelijk te maken wat de financiële consequentie van een raadsbesluit kan zijn, maar het college geeft niet thuis en versaagt daardoor bij het adequaat informeren van de raad.
Een pijnlijke brief, op het laatste moment rechtstreeks aan de raad gericht, mag je wel zeggen. Gezien de vele Amersfoortse bouwactiviteiten van de Van Hoogevest Groep en de vele maatschappelijke contacten die dit bedrijf in de stad heeft, zou je mogen veronderstellen dat de communicatie tussen het stadhuis en de ontwikkelaar goed verloopt. Waarom dan een brief, buiten het college om, aan de raad en waarom heeft de wethouder de raad niet eerder kunnen confronteren?
Het was de eigen partij van de wethouder (de VVD), die al aan het begin van de discussie voorstelde om deze avond geen besluit te nemen. Het argument daarbij was simpel en aannemelijk: de raad is onvoldoende geïnformeerd over de consequenties bij elk van de te bespreken alternatieven. De brief van de Van Hoogevest Groep accentueerde dat duidelijk. Een vreemde gang van zaken die de wethouder persoonlijk is te verwijten: de opvattingen die binnen de raad leven, waren al bekend en al eerder tijdens besprekingen in De Ronde aan de orde gekomen. Wat wethouder Luchtenveld, die de afgelopen twee maanden ook op andere punten een zwakke indruk maakte, bij dit alles heeft bezield, is onduidelijk. In elk geval besloot de raad de verdere discussie met tenminste één week uit te stellen.

Ikea hoeft zich niet te verbazen

Maandag 19 juni 2006

Op 23 augustus opent Ikea zijn poorten in Vathorst. Daaraan is jarenlang overleg vooraf gegaan. Het college heeft tijdens het overleg een aantal wensen op het gebied van architectuur laten vallen, de komst van dit bedrijf was het waard. Part of the deal was dat voor Ikea een nieuwe ontsluitingsweg door het bedrijvengebied Vathorst zou worden aangelegd, waardoor de Boulevard is Vathorst niet extra zou worden belast en de grote stroom bezoekers van Ikea en het daarnaast te openen pand van Karwei geen verkeersproblemen in het woongebied van Vathorst oplevert.

Maar de zaak zit wat tegen. De geplande nieuwe verbinding is niet op 23 augustus gereed! Raadscollega Koos Voogt stelde hierover vragen, het college heeft geantwoord dat de vertraging bij de opening van de toegangsweg geen problemen hoeft op te leveren omdat het verkeer in Vathorst dat momenteel nog wel kan hebben. Ik deel dit uit nood geboren optimisme niet, de aansluiting van de A1-afrit op de Boulevard is nu al regelmatig een knelpunt, dat wordt over dus alleen maar erger.
Maar bij dit alles valt mij nog wat anders op. Ikea heeft laten blijken not amused te zijn over het feit dat de gemeente zijn belofte niet is nagekomen en te laat is bij het openstellen van de toegangsweg naar het woonwarenhuis. Ik kan mij dat voorstellen, maar moet van de andere kant opmerken: dat had Ikea kunnen weten. De planning van werkzaamheden in de openbare ruimte blijkt met grote regelmaat een zwak punt te zijn binnen onze stadhuisorganisatie, de voorbeelden hiervoor worden met regelmaat geleverd. Troost voor de Ikea-directie: het zou een wonder zijn geweest als de beoogde weg wél op tijd gereed zou zijn geweest!

Hoera voor het particulier opdrachtgeverschap

Donderdag 15 juni 2006

In De Ronde van dinsdag aanstaande wordt een motie besproken, opgesteld door Margot Cooijmans van de VVD-fractie. Onderwerp is het bevorderen van het particulier opdrachtgeverschap in onze stad. In de praktijk houdt dat in dat de gemeente voor de woningbouw in onze stad niet alle grond beschikbaar stelt aan projectontwikkelaars, maar – meer dan tot nog toe het geval is – kavels uitgeeft waar particuliere opdrachtgevers woningen kunnen bouwen naar eigen inzicht en mogelijkheden.

De motie past geheel binnen het – door VVD-ministers ontwikkelde – het Rijksbeleid op dit punt. Dat is er op gericht dertig procent van alle woningen in ons land in particulier opdrachtgeverschap te laten ontwikkelen. In enkele delen van ons land – Overijssel, het noorden en het zuiden van ons land – wordt dat percentage wel zo ongeveer gehaald. In het midden van het land en in de Randstad zijn het echter de projectontwikkelaars die het voor het zeggen hebben. Daar haalt het particulier opdrachtgeverschap nauwelijks de vijf procent van de woningproductie.
Dat in het midden en westen van het land, en dan met name in de grotere gemeenten, het particuliere opdrachtgeverschap nauwelijks van de grond komt, heeft niet alleen te maken met de beschikbaarheid van grond. Heel vaak ontbreekt het aan de beleidscultuur binnen het ambtelijke apparaat. Bestaande relaties met projectontwikkelaars hebben daarmee te maken. Het is voor het ambtelijke apparaat ook veel gemakkelijker om zaken te doen met geroutineerde ontwikkelaars die grote aantallen woningen ontwikkelen, dan met particulieren waarvoor meer tijd moet worden vrijgemaakt.

Met het particulier opdrachtgeverschap in onze stad is het slecht gesteld. Daarop aangesproken verwijzen ambtelijke medewerkers graag naar projecten als park Zielhorst, kavels in Kattenbroek en op het RIJ-terrein boven op de Berg. Maar ten eerste gaat het daarbij om projecten die al vele jaren geleden, toen het Rijk nog niet was begonnen met het stimuleren van het particuliere opdrachtgeverschap, zijn gerealiseerd. En op de totale bouwproductie die de afgelopen vijftien jaar in Amersfoort heeft plaatsgevonden, stellen de aantallen uitgegeven kavels voor particulieren nauwelijks iets voor.
Toch zijn er kansen genoeg. De gemeente heeft onlangs voor vele miljoenen grond gekocht in Vathorst-West. Indien een meerderheid van de raad besluit in dit gebied woningbouw toe te staan, ligt hier een goede mogelijkheid tot het uitgeven van kavels aan particulieren. Iets dergelijks zou ook kunnen gebeuren op de twee ziekenhuisterreinen. Een groene strook kleinschalige woningbouw langs de Heiligerbergerweg past beter binnen het streven naar groen houden van het beekdal dan de geplande, hoge appartementsgebouwen. Het stedenbouwkundig plan voor het Lichtenbergterrein is bij uitstek geschikt voor het uitgeven van kavels aan particulieren. Ook in de stadsvernieuwingsgebieden, waar menging van verschillende soorten woningen tot de doelstellingen behoort, zou meer moeten worden gedaan op het gebied van het particuliere opdrachtgeverschap.

Margot Cooijmans heeft met haar motie mijn steun. Dit te meer omdat ik gedurende de voorgaande raadsperiode al vaker op dit punt heb gehamerd. Het waren altijd VVD-wethouders die de boot vervolgens afhielden, daarbij ongetwijfeld ingefluisterd door hun ambtenaren. Wanneer de motie van Margot Cooijmans duidt in een wijziging van opvattingen binnen haar partij, dan is dat alleen maar toe te juichen. Het is immers ook nu weer een VVD-wethouder (Ruud Luchtenveld) die op dit punt actief zou kunnen worden. Graag, zou ik zo zeggen!

Klein nieuws a sortie

Woensdag 14 juni 2006

Er ligt weer een nieuwe uitgave van Vathorst Nu op de deurmat. Het is het veertiende exemplaar van de, in steeds hogere frequentie verschijnende, krant die door de bewonersvereniging van Vathorst wordt uitgegeven. Een doorslaggevend succes en een bron van informatie voor iedereen die in de ontwikkeling van Vathorst is geïnteresseerd. En voor de Vathorstbewoners, uiteraard.

Rob van Meulekom, nieuw lid van de PvdA-fractie, mocht deze week zijn zegje doen in De Stad Amersfoort. Meest opvallende opvatting die hij naar voren brengt, is zijn pleidooi voor het loslaten van het dogma betreffende de budgetneutraliteit bij de ontwikkeling van groene gebieden in onze stad. Hij noemt daarbij Vathorst-Noord en het Heiligerbergerbeekdal als voorbeelden. Opvallende uitspraken van dit PvdA-raadslid, want juist binnen zijn partij is het budgetneutraal ontwikkelen van deze groengebieden de afgelopen jaren krachtig bepleit. Duiden zijn opmerkingen op een verandering in het denken binnen zijn fractie? Of is Rob van Meulekom net zo’n politicus als jongetje Pechtold: grote gedachten tegenover de media, maar 180 graden draaien als het op daden aankomt. Ik vrees het laatste, maar we zullen dat het komende half jaar zien.

De discussiekaravaan ‘Amersfoort Vernieuwt’ is gisteren van start gegaan. Plaats van handeling: het Operaplein in Schuilenburg. Er waren zo’n 130 buurtbewoners aanwezig, er ontsponnen zich heftige taferelen. Een avond die ongetwijfeld invloed moet krijgen op de stadsvernieuwingsplannen die de gemeente voor de wijken Schuilenburg-Randenbroek gaat ontwikkelen. Vanavond waren de tenten opgeslagen bij de Undineflat. Hier namen zo’n dertig bewoners deel aan de discussie, maar in dit deel van Schuilenburg zijn de problemen ook minder scherp en is het stadsvernieuwingsproces minder ingrijpend. Er staan de komende tien dagen nog vier van deze bijeenkomsten op het programma: aan het Schuilenburgerplein, bij de Willem III-flat, op het Euterperplein en in de Verdistraat. Een zinvol initiatief.

Op de stadspagina’s in de Stad Amersfoort krijgen alle wethouders de kans om zich voor te stellen. De redactionele inhoud van deze pagina’s worden door de PR-afdeling van de gemeente verzorgd, dus spanend zijn ze niet. Toch leveren deze bijdragen vanuit het college nog wel eens verrassingen op. Zo worden de wethouders gevraagd waar zij wonen. Mirjam van ’t Veld antwoord geheel naar waarheid dat zij in Nieuwland woont. Wethouder Arriën Kruyt is wat minder duidelijk. ‘Vlak bij het station,’ luidt zijn antwoord. Dat kan dus bij de Soesterweg zijn of ergens achter de Puntenburgerlaan, in elk geval daar waar ook zijn achterban is gehuisvest. Zoiets doet het altijd goed. De realiteit is minder prozarisch, de wethouder woont aan het Da Costaplein, hoog boven op De Berg. Een buurt waarvoor je je overigens niet hoeft te schamen, hetzij dat je je als PvdA-wethouder wat geneert tegenover je eigen achterban. Lijkt mij niet noodzakelijk!

Het gaat goed met de woonruimteverdeling

Dinsdag 13 juni 2006

Er is opvallend weinig aandacht besteed aan de jaarrapportage van de Klachtencommissie Woonruimteverdeling 2005. Woningzoekenden die via het gemeentelijke toewijzingsbeleid op zoek zijn naar woonruimte, kunnen met klachten bij deze commissie terecht. Voor het volkshuisvestingsbeleid in onze stad is deze commissie niet zonder betekenis. De jaarrapportage verleent een blik op de kwaliteit van de woningtoewijzing en op het werk van Woonkompas.

De jaarrapportage 2005 is het lezen waard. En dat vooral omdat het een verslag is dat valt onder de noemer ‘goed nieuws’, iets dat ook best aandacht mag krijgen. De commissie constateert dat het aantal klachten dat in 2005 is ingediend, nog nooit zo laag is geweest. Het aantal klachten lag 21 procent onder het aantal in 2004, als je naar de ontvankelijke klachten kijkt zelfs 54 procent. Het aantal mensen dat in 2005 een klacht indiende, is gedaald tot slechts één promille van alle woningzoekenden. In 1995 was dat nog bijna acht promille. Er kan dus terecht van ene omvangrijke positieve verbetering worden gesproken.
In harde getallen: het aantal klachten dat in 2005 bij de commissie binnenkwam, bedroeg nog maar vijftien stuks. Hiervan was ongeveer zestig procent niet ontvankelijk. Van de ontvankelijke klachten betroffen er twee een benadeling van de woningzoekende doordat gegevens niet correct of niet tijdig waren verwerkt. Twee klachten betroffen het niet goed hanteren van de regels van toewijzing. Elk een klacht had betrekking op een onjuiste leegmelding en advertentierectificatie daarvan en op benadeling door verkeerde voorlichting.

De klachtencommissie heeft zich in elk geval uitvoerig van zijn taken gekweten. Dat alles is neergelegd in een uitgebreid en helder rapport. De vraag die echter opdoemt is: hoe gaat dat alles in zijn werk wanneer onder druk van de provincie de woningtoewijzing geen stedelijke zaak meer is, maar zich richt op alle inwoners van onze provincie. Hopelijk blijft ook in dat geval het aantal klachten van woningzoekende stadgenoten beperkt tot het peil waarop het in 2005 is beland. Of nog lager, natuurlijk!

Hoe betrouwbaar is een VVD-kamerlid?

Maandag 12 juni 2006

‘Politici zijn onbetrouwbaar, zakkenvullers zijn het.’ Een opmerking die je af en toe nog wel eens hoort. Vooral mijn eigen achterban, de stemmers van Leefbaar Amersfoort, maken deze opmerking graag en hebben altijd voorbeelden daarvoor bij de hand. Makkelijk zat. Als gemeenteraadslid probeer je dat te weerleggen, maar het zijn juist vooraanstaande politici in ons land die door hun gedrag bewijzen dat de kritiek op hun beroepsgroep niet zomaar uit de lucht is gegrepen.

Die ervaring overkwam mij in elk geval toen ik deze avond naar NOVA keek. Gast in dit programma was Laetitia Griffith, VVD-kamerlid, één jaar wethouder in Amsterdam en nu weer terug in de Tweede Kamer. Nadat bijna twee jaar geleden een van de VVD-wethouders uit de hoofdstad overstapte naar het burgermeesterschap in Leeuwarden, werd mevrouw Griffith vanuit de Tweede kamer naar Amsterdam gehaald. Zij werd wethouder en moest daarnaast de VVD in de hoofdstad een goede verkiezingsuitslag bezorgen. Dat is haar niet echt gelukt en de VVD vloog afgelopen maand uit het Amsterdamse college. Een vroegtijdig einde dus van de veelbelovende VVD-wethouder Griffith.
Jeroen Pauw liet haar tijdens het NOVA-programma een video zien van de uitzending NOVA-politiek, enkele weken vóór de verkiezingen. Haar werd gevraagd wat zij zou doen als de VVD niet terug zou keren in het dagelijkse bestuur van de hoofdstad. Zou zij dan als gewoon raadslid plaatsnemen in de Amsterdamse gemeenteraad? Volmondig antwoordde zij: natuurlijk, ik ga voor Amsterdam en zal dat dan als raadslid doen. Of zij dat de volle vier jaar zou doen, was de vraag? Uiteraard, Amsterdam was zo’n een belangrijke stad, daar ging zij voor, de kiezers konden wat dat betreft op haar rekenen.

De verkiezingen zijn voorbij en Laetitia Griffith is door de hoofdstedelijke PvdA buiten het college gehouden. En waar zit zij nu: in de Tweede Kamer. Niks raadslid, niks vier jaar voor Amsterdam. Het grote geld in Den Haag bleek voor haar belangrijker te zijn dan de beloften die zij in februari nog aan de kiezers deed. Over onbetrouwbaarheid gesproken.
Helemaal bont maakt zij het met haar argumentatie. Raadswerk, nou ja, dat is maar één dag in de week werk, en ze wil toch zo graag meer doen. Kom trut, je kunt als gemeenteraadslid in Amsterdam wel zestig uur per week aan de slag. Het raadslidmaatschap in Amersfoort vergt, als je het een beetje serieus aanpakt, al twintig tot dertig uur. Ik neem aan dat in onze hoofdstad het raadslidmaatschap meer dan een dagtaak kan zijn. Of om het nog duidelijker te maken: ik heb op het Amsterdamse stadhuis gewerkt en gezien dat het raadslidmaatschap in onze hoofdstad dagvullend kan zijn, al is het alleen al omdat vergaderingen niet alleen in de avond, maar ook overdag plaatsvinden. En in mijn Amsterdamse tijd waren er meerdere raadsleden die met de vergoeding die zij voor hun raadslidmaatschap kregen (en dat was ongetwijfeld minder dan vandaag de dag in de hoofdstad wordt betaald) genoegen namen en met gemak hun werkweek met raadsactiviteiten vulden. En meer dan veertig uur per week!

Voor Laetitia Griffith zal het raadswerk wel te min zijn en de vergoeding te gering zijn geweest. Alle beloften aan de kiezers ten spijt, toen ze niet in het genot kwam van de goed betaalde wethouderspost, was ze in no-time weer terug in Den Haag, alle beloften die ze de kiezers deed ten spijt. Over betrouwbaarheid van Haagse politici gesproken!

Hoe zit het met het Eemcentrum?

Zondag 11 juni 2006

Op vrijdag 20 maart 2009 moet op feestelijke wijze het Eemcentrum worden geopend. Dat staat althans in de planning die eind 2004 werd opgesteld. De gemeenteraad stelde toen het Programma van Eisen vast voor het Eemcentrum. Aan dit Programma van Eisen was een bijlage toegevoegd, waarin de planning voor de bouw van het Eemcentrum was opgenomen.

Een blik in deze planning en een blik naar het bouwterrein ten noorden van de spoorlijn zoals dat er nu ligt, levert onverwachte waarnemingen op. Volgens de planning had in april al milieuvergunning voor het commerciële deel van het Eemcentrum afgegeven moeten worden. Op 23 mei uiterlijk had er een bouwvergunning moeten worden verstrekt. Op 1 maart hadden de laatste werkzaamheden voor het bouwrijpmaken van het te bebouwen gebied afgerond moeten worden. De start van de bouw staat voor 12 juli a.s. gepland, vanaf 13 juli moet de bouw van de parkeerkelder plaatsvinden.
Van dit alles is niets gerealiseerd. Het terrein waar het Eemcentrum moet verrijzen, is ten dele in gebruik als opslag voor bestratingmateriaal. Onlangs is met enige ophef een groot deel van het terrein ingezaaid met kleurrijke bloemen die deze zomer het kale gebied wat kleur moeten geven. Van enige bouwactiviteit kan vooreerst geen sprake zijn.
Wat dat voor consequenties heeft voor de sociaal-culturele voorzieningen (bibliotheek, popcentrum, regionaal archief, Scholen in de Kunst), is niet geheel duidelijk. Ook de financiële consequenties kunnen verrassend zijn. Reden dus voor schriftelijke vragen!

Wie hebben in onze stad de macht?

Zaterdag 10 juni 2006

De Volkskrant sluit vandaag een serie af over de 200 meest invloedrijke Nederlanders. De opsomming en de begeleidende artikelen bevestigen datgene wat eigenlijk al bekend was: wat er in ons land gebeurd wordt feitelijk niet door ons parlement vastgesteld, maar door honderden dames en vooral heren die elkaar in allerlei overlegorganen, organisaties en binnen het bedrijfsleven ontmoeten. Sinds de publicatie over de ‘200 van Mertens’, 25 jaar geleden, is dit geen verrassend iets, maar toch weer eens ontluisterend. Formeel leven we in een parlementaire democratie en bepalen onze volksvertegenwoordigers hoe ons land wordt ingericht en het welzijn van zijn burgers wordt georganiseerd. Feitelijk heeft ons parlement weinig in te brengen, behoudens enkele van zijn leden die toevallig tot het in de Volkskrant beschreven informele circuit behoren.

In Amersfoort is dat uiteraard niet veel anders. Natuurlijk, elke vier jaar wordt er een gemeenteraad gekozen en wijst deze gemeenteraad enkele dames en heren aan die als College van B en W het door de raad vastgestelde beleid mogen uitvoeren. De praktijk zal echter niet veel anders zijn dan binnen de landelijke politiek. Uiteraard op Amersfoortse schaal (het zullen misschien zo’n vijftig personen zijn) bepaalt een informele coterie wat er in onze stad werkelijk gaat gebeuren. Dit informele circuit overlegt waar wordt gebouwd, wie dat mag doen, welke organisaties er zijn betrokken bij het uitvoeren van het gemeentelijk beleid en hoe de koek van macht, invloed en geld in onze stad wordt verdeeld.
Er is geen enkele aanleiding om te denken dat het in onze stad anders zou gaan dan op nationaal niveau. Uiteraard is dit geen nieuws. Maar het is wel goed om dat in het achterhoofd te houden dat, al die keren dat de gemeenteraad zich het hoofd buigt over de toekomst van onze stad en brede discussies onderling en met een goedwillende buitenwacht voert, de besluiten die in de raadszaal tot stand komen in veel gevallen, vooral wanneer het er écht om gaat, al buiten het stadhuis zijn voorgekookt en afgesproken.
Welke krant in onze stad durft het aan om in de voetsporen van De Volkskrant te treden?

Onze bureaucratie geeft niet thuis

Vrijdag 9 juni 2006

Deze week ontvingen de bewoners van de Balladelaan en omgeving een brief van het stadhuis. Daarin werd meegedeeld dat het College van B en W heeft besloten om het bestemmingsplan Maatweggebied vrij te geven voor inspraak. Het gaat daarbij niet alleen om de bouw van het ziekenhuis, maar ook om de sloop van het winkelcentrum aan de Balladelaan en de bouw van woningen aan de kop van Schothorst. Alles bijeen een proces dat veel bewoners in dit deel van Schothorst bezighoudt.

Voor de bewoners van de Balladelaan wordt op dinsdagavond 20 juni een zogenaamd ‘inloopspreekuur’ georganiseerd. Daarvoor kunnen de bewoners zich, zo meldt de brief die zij deze week kregen, telefonisch opgeven, het nummer daarvoor staat in de brief vermeld. In de brief is tevens een telefoonnummer vermeld voor nadere inlichtingen.
Dus greep een van de bewoners, die mij hierop attendeerde, de afgelopen dagen naar de telefoon. Jammer, via het ene nummer kreeg hij te horen dat de betreffende ambtenaar pas weer op woensdag aanwezig is. Ook het andere nummer leverde weinig op, aangeraden werd om het maandag nog eens te proberen.

Een slechte beurt. Uiteraard: alles is al in kannen en kruiken, eventuele meningen en opvattingen van de bewoners doen er niets meer zo veel aan toe. Desondanks vind ik dat je als bureaucratie het fatsoen moet hebben om de waan in leven te houden, bijvoorbeeld door te zorgen dat de ambtenaren naar wie in de brief aan de bewoners wordt verwezen, ook vanaf de verspreiding hiervan bereikbaar zijn.
Overigens, mijn informant kan op 20 juni helemaal niet aanwezig zijn, hij zit dan voor zijn werk enkele dagen in Azië. Veel bewoners in onze stad hebben in het verleden ervaren hoe moeilijk het vaak is om op korte termijn een afspraak met medewerkers op het stadhuis te maken. Maar een bijeenkomst aankondigen, nauwelijks meer dan tien dagen voor deze daadwerkelijk plaatsvindt, is de normaalste zaak in onze stad.

Een goede start voor Amersfoort Vernieuwt

Donderdag 8 juni 2006

Een compliment voor de stadsvernieuwingsambtenaren en voor de medewerkers van de twee corporaties Alliantie Eemland en Portaal. Deze dag is in de wijken Randenbroek- Schuilenburg de actie Amersfoort Vernieuwt van start gegaan. De aanpak is een verademing na de misère rondom de plannen voor het Waterwingebied in Liendert, het eerste en intussen grotendeels afgeschoten project dat vorig jaar in het kader van de actie Amersfoort Vernieuwt werd gepresenteerd.

In Randenbroek-Schuilenburg wordt een serieuze poging gedaan om zoveel mogelijk bewoners zo vroeg mogelijk te betrekken bij de stadsvernieuwingsactiviteiten in hun wijk. Natuurlijk kun je je afvragen wat de werkelijke impact van deze actie is, maar uit de gesprekken met corporatiemedewerkers, de wijkmanager en andere betrokkenen maak ik op dat er serieus wordt gepoogd om mensen intensief te betrekken bij het verbeteren van hun woonomgeving en daarbij rekening te houden met hun wensen en opvattingen. Waarvoor hulde!
Deze dag werd de start gemaakt in en rondom het buurtcentrum Het Klokhuis. Via gesprekken, een enquête en een door ongeveer zeventig bewoners bijgewoonde discussieronde werden opvattingen en wensen die de gehele wijk betreffen, verzameld. De twee komende weken vinden er op zes plaatsen in de wijk bijeenkomsten plaats waar de informatie en gesprekken op kleinschaliger, buurtgericht niveau aan de orde komt.

Mij lijkt het slagen van de actie in Randenbroek- Schuilenburg van essentieel belang. Wanneer deze aanpak succesvol verloopt, dan kan dat het stadsvernieuwingsproces in onze stad alleen maar ten goede komen. Lukt het niet, dan wordt de stadsvernieuwing een taai en onvolledig proces. De bewoners die ik vandaag in Het Klokhuis sprak waren positief, de ambtenaren en corporatiemedewerkers waren enthousiast, het was dus in meerdere opzicht een goede start van een zonnige periode!

Een interessante studie over de drugsopvang

Woensdag 7 juni 2006

Renate Vonk en Marieke Hunink hebben deze avond hun onderzoek ‘Drugs (van de straat) af?’ gepresenteerd. Zij zijn beide student aan de Christelijke Hogeschool in Ede, opdrachtgever voor de studie was de fractie van de Christen Unie in onze stad. Het rapport is via de CU-fractie te verkrijgen.

Een goed initiatief van mijn CU-raadscollega’s. Aanleiding was – uiteraard, hoe kan het anders – de opening van het omstreden zorgcentrum aan de Kleine Haag. Het is een uitvoerig maar goed leesbaar werkstuk geworden, waarin zowel de opvattingen van de hulpinstanties als van de bezoekers van het zorgcentrum zijn verwerkt. Twee punten, uit de zee van informatie, als voorbeeld. De meeste verslaafden stellen opvang op prijs, maar al gedoe van zorginstanties hoeft voor hen niet. Er is bij vrouwelijke verslaafden behoefte aan eigen opvang, iets dat bijvoorbeeld in Utrecht wel het geval was maar in Amersfoort – waar gekozen is voor één groot zorgcentrum – niet is gerealiseerd.
Het onderzoek verdient het om uitvoerig te worden gelezen. Wat mij vooral interesseert is: wat gaat de fractie van de Christen Unie met de bevindingen uit het onderzoek doen en wat voor invloed heeft het onderzoek op het verslaafdenbeleid, dat met de opening van het zorgcentrum nog maar aan een beginpunt staat.

Mooie woorden, maar nu nog de daad!

Dinsdag 6 juni 2006

De gemeenteraad is een vreemd fenomeen. Al lange tijd roepen vrijwel alle fracties dat de stad een volwaardig Popcentrum moet krijgen. Er is ingestemd met de bouw van zo’n centrum in het nieuwe Eemkwartier. Gezien de ervaringen elders, bijvoorbeeld in Almere, leek het iedereen ook een goede zaak om een overgangssituatie te creëren, zodat de directie van het nieuwe popcentrum kan ‘ingroeien’ in de behoorlijke schaalvergroting als gevolg van de verhuizing uit de kelder van het Onze Lieve Vrouwetheater naar het nieuwe Eemcentrum.

Dat ingroeien past ook goed bij de plannen van het bestaande theater aan de Onze Lieve Vrouwenmarkt. Er zijn verbouwingsplannen, de financiering hiervoor is grotendeels rond maar de voorwaarde van verschillende particuliere geldgevers is wel dat nog dit jaar met de verbouwing wordt begonnen.
Het vertrek van de popkelder naar een tussenstation past prima in de plannen van het theater. Het college is met een locatieoplossing gekomen: de oude lijmfabriek aan de Kleine Koppel. Het verbouwen van deze ruimte tot een geluidsdichte voorziening vindt niet alleen plaats voor het tijdelijke Popcentrum. Nadat dit centrum in 2010 naar het Eemkwartier is verhuist, kunnen anderen gebruik maken van deze ruimte. Denk daarbij maar aan bands, culturele activiteiten en dergelijke. Ook is te verwachten dat Juliana en Bernhard, legendarische harmonieorkesten in onze stad, over enkele jaren de repetitieruimte aan de Grote Koppel moet verlaten. Op deze plek is nieuwbouw gepland. De verbouwde lijmfabriek, tête-à-tête gelegen, biedt dus een goede oplossing.
Maar ineens zijn de collegepartijen niet thuis. Het voorstel van B en W krijgt – de wonderen zijn de wereld nog niet uit – vooral steun vanuit de oppositie. De weerstand van de coalitiepartijen is vooral opmerkelijk omdat met groot gemak veel grotere bedragen voor andere culturele voorzieningen beschikbaar worden gesteld. Maar misschien was het wel het feit dat de oppositie met een motie ter ondersteuning van het collegevoorstel kwam, waardoor de coalitie het Popcentrtum ineens in de kou laat staan. Politiek tacteren lijkt soms belangrijker te zijn dan het wel en wee van culturele organisaties.

De vergeten voornemens over Vathorst-West

Maandag 5 juni 2006

Daar ligt het dan: het voorstel van het college om voorkeursrecht te laten gelden in Vathorst-West. Grondeigenaren (de gemeente zelf is zo ongeveer de grootste in dat gebied) mogen hun percelen alleen aan de gemeente aanbieden. Het argument van het college: in Vathorst-West wordt verstedelijking gepland, lees: de bouw van 2.000 woningen. Deze wens van het college is het gevolg van de opmerkelijke deal tussen de gemeente en de firma Smink die de gemeenschap zo’n zestien miljoen euro heeft gekost.

Het voorstel van het college is opmerkelijk. Tijdens de discussie die de raad niet zo lang geleden voerde over het oplossen van het baggerprobleem, is met ruime meerderheid een motie van de VVD aangenomen. In deze motie werd verklaard dat voor de financiële dekking van de baggeroplossing eerst creatief naar alternatieve dekkingsmiddelen moet worden gezocht. De VVD, en door het aannemen van de motie de meerderheid van de raad, wilde zich niet bij voorbaat vastleggen op de bouw van 2.000 woningen in het groene gebied tussen Vathorst en Bunschoten.
Maar ja, de verkiezingen zijn voorbij en dan gelden ineens andere opvattingen. Door het besluit tot het vestigen van een voorkeursrecht verplicht je je als gemeentebestuur om binnen twee jaar een bestemmingsplan op tafel te leggen waarin de verstedelijking van Vathorst-West is vastgelegd. Doe je dat niet, dan vervalt niet alleen het voorkeursrecht maar loop je als gemeente ook nog eens kans op aanvullende claims van grondeigenaren. De smoezen vanuit de coalitie (en trouwens ook de Burgerpartij) van: we besluiten alleen over het voorkeursrecht, de rest komt later, snijden natuurlijk geen hout. Met het voorkeursrecht wordt bevestigd wat binnen het stadhuis al lang een uitgemaakte zaak is: Vathorst-West is een bouwlocatie. Bouwkranen mogen niet stilstaan, ambtenaren mogen niet werkeloos worden, dus we stomen door!

De lichte blos van de rode baron

Zondag 4 juni2006

Het boekje ‘Vertel dit toch aan niemand’ is een lezenswaardige beschrijving van het leven aan het hof van koning Willem III en koningin Wilhelmina. Het is geschreven door de journalistes Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra. Zij hebben hun boekje geschreven op basis van brieven die freule Henriëtte van der Poll, hofdame van koningin Emma, schreef aan haar moeder. Het boekje geeft niet alleen inzicht in de absurde regels die binnen het hof en in kringen van de adel gedurende de 19de eeuw leefden. De schrijfsters hebben zich ook gebogen over het huidige hofleven rondom koningin Beatrix en de rol die de adel daarbij speelt. Huiveringwekkend, al dat gedoe.

Bij het lezen van het boekje moest ik ook denken aan onze VVD-fractievoorzitter René van der Borch tot Terwolde. In april liet hij de raad kennis maken met een van zijn voorvaderen, die in zijn tijd ‘de rode baron’ werd genoemd. Vanuit de huidige tijd gezien is dat een opmerkelijk iets, een baron die zich in een tijd dat het socialisme nog in zijn kinderschoenen stond, schijnbaar al inliet met deze nieuwe politieke beweging.
Maar dat valt allemaal nog wel mee. De familie Van der Borch tot Terwolde stond in de 19de eeuw als een blok achter het koningshuis en vormde een niet opvallend onderdeel van onze vaderlandse adel. Henriëtte van der Poll is in haar brieven aan haar moeder gedetailleerd. De familie van onze René wordt daarbij ook wel aangestipt. Maar niet als afwijkend van de normen en waarden die binnen het 19-eeuwse burgerdom in ons land heerste. Indien er al sprake was van een ‘rode baron’, dan zal het wel zijn baard zijn geweest!

Een bezopen kruispunt

Zaterdag 3 juni 2006

Het is een opmerkelijk kruispunt: Utrechtseweg-Prins Frederiklaan-De Bosch Kemperlaan-P.C. Hooftlaan-Tesselschadelaan. De omstandigheden leiden er toe dat ik dit kruispunt bijna dagelijks passeer en de verwarring bij weggebruikers aanschouw. Het kruispunt komt ongetwijfeld in aanmerking om in de toptien van stedelijke onoverzichtelijke kruispunten te worden opgenomen. Maar wat wil je: een kruispunt waarop op enkele vierkante meters zes wegen samenkomen.

Het gemeentebestuur heeft in het verleden het hoofd gebroken over dit gekke kruispunt. Toen in het vorige decennium de Utrechtseweg een nieuw profiel kreeg, waren er ook plannen om het vreemde kruispunt aan te pakken. Maar men kwam er niet uit. Het enige wat plaatsvond was de aanleg van iets dat op een rotonde lijkt, naast de hoofdbaan van de Utrechtseweg, enkele meters in doorsnee en voorzien van een paaltje.
Automobilisten die vanaf de Utrechtseweg de Prins Frederiklaan inrijden, weten niet of zij links of rechts van het obstakel moeten passeren. Rechts, zou je denken, maar dan moet je wel een zeer vreemde kronkel maken door een nauwe doorgang. Een aantal automobilisten doet dat ook, maar de meeste rijden aan de linkerkant langs het onverklaarbare obstakel. En dat is maar goed ook, want automobilisten en fietsers die vanuit de De Bosch Kemperlaan komen, rijden vaak op tot aan de Utrechtseweg, dit alleen al vanwege het zicht op deze hoofdbaan. Maar daarbij blokkeren zij wel de doorvaart voor diegenen die rechts van het obstakel de Prins Frederiklaan willen inrijden.
En het gebeurt ook regelmatig dat twee auto’s die na elkaar de Prins Frederiklaan willen inrijden, elk hun weg zoeken: de ene voorzichtig langs de rechter kant van het obstakel, de volgende met iets meer spoed langs links. Dat dit tot verbaasde gezichten leidt, laat zich raden.

Ik vermoed dat er net een feestje ten stadhuize had plaatsgevonden, toen ambtenaren bij de afdeling Verkeer zich over de tekentafel bogen en met een zwierige passerdraai het onbegrijpelijke stukje straatmeubilair op papier zetten. Alcohol op het werk: het moet verboden worden. Via schriftelijke vragen heb ik het college gevraagd wat het vindt van deze situatie. En vooral: of er eindelijk eens een serieuze oplossing komt voor de gevaarlijke situatie op dit opmerkelijke kruispunt.

Berlijnse politiek niet altijd bijdehand

Donderdag 1 juni 2006

Het is een nieuwe, vreemde gewaarwording: met de trein rijden door de huidige Bahnhof Zoo. Tientallen jaren was dit station een essentiële draaischijf in Westberlijn. Een station waar mensen elkaar ontmoetten; een station dat in talloze films een grote rol speelde; in de tijd van de Koude Oorlog en de muur een symbool voor het Westen. Maar sinds vorige week aan de rand van het regeringscentrum in Berlin-Mitte het nieuwe Centraal Station is geopend, stopt er nog maar sporadisch een lokaal boemeltje, voor de rest is het een niet meer dan een van de S-Bahnhalten en overstapplaats voor talloze bus- en metrolijnen.

Politiek gezien een vreemde zaak. Vandaag stond in de Berliner Morgenpost een uitvoerige bijdrage van een bekende Westberlijnse dominee. Binnen no-time heeft zij 114.000 handtekeningen verzameld ter ondersteuning van het protest tegen de sluiting van Bahnhof Zoo. De Friedrichstrasse en omgeving worden een steeds grotere concurrent van de Kurfürstendamm in het westen van de stad, alles trekt naar het nieuwe regeringskwartier in het oosten, en nu dus ook nog de sluiting van Bahnhof Zoo!
Het gekke is: het parlement van het Land Berlin heeft zich met deze sluiting, die grote invloed heeft op het culturele leven en de economie in het oude Westberlijnse centrum, nauwelijks bemoeid. Er hebben gesprekken plaatsgevonden tussen de regerende Oberburgemeister en de directie van de Bundesbahn, en dat was het. De politiek heeft zich vrijwel zonder protest neergelegd bij het besluit van de Bundesbahndirectie, de bevolking is feitelijk verrast op het moment dat het nieuwe Centraal Station werd geopend. Bijna onvoorstelbaar, maar waar!
Het nieuwe Centraal Station is overigens een imposant gebouw.

Een oude productie die opnieuw boeit

Woensdag 31 mei 2006

Het zijn je beste vrienden en vriendinnen die weten waarmee ze je een groot plezier kunnen doen. Daarmee bedoel ik niet de uitgebreide lunch vandaag aan de Kollwitzplatz, in het hartje van Prenzlauerberg. Maar ik kreeg een dvd in de hand gedrukt, die ik deze nacht nog met grote fascinatie heb bekeken. La Traviata van Verdi. Natuurlijk had ik die al in de kast staan, met Angela Gheorghiu, Leo Nucci en andere grootheden. Maar wat ik deze nacht zag, was toch iets heel anders.

De La Traviata van deze nacht is de omstreden productie die werd opgevoerd tijdens de Salzburger Festspiele van 2005. Muzikaal al heel boeiend, met Anna Netrebko, Rollando Villazón, Thomas Hampson en andere bekende namen, begeleid door de Wiener Symphoniker. De veelbesproken enscenering, en daar gaat het om, was van Willy Decker. Hij heeft er een voorstelling van gemaakt die de adem verslaat.
Ik heb het niet zo op regisseurs die klassieke opera’s naar onze tijd transformeren, om zo hun kunstje te maken. Maar dat geldt niet voor de veelbesproken productie van Willy Decker. Geen 19-eeuwse decors, maar een rondgebogen wand (die me sterk doet denken aan de gevel van Formido aan de Wielewaalstraat in Liendert!) met daarvoor een doorlopende stoep om op te zitten. Een levensgrote klok en enkele banken maken het decor compleet. De kostuums zijn van deze tijd, maar vallen eigenlijk niet op. Willy Decker heeft ook wat gesleuteld aan de gebruikelijke mise-en-scène bij deze opera, maar dat maakt het geheel alleen maar krachtiger.
Wat maakt deze uitvoering van deze La Traviata boeiend? De ingrepen van Willy Decker hebben er toe geleid dat het drama voorop staat, uiteraard ook dankzij de kwaliteit van de uitvoerenden. Het was alsof ik La Traviata voor het eerst zag, hoewel ik hem al vele tientallen keren in het theater en op video en dvd heb gezien. Door de enscenering is er over de muzikale laag, een van de hoogtepunt uit het oeuvre van Verdi, een nieuw laag is heengelegd. Afgezaagde momenten zijn ineens boeiend nieuw, met een schijnbaar geheel nieuwe dramatiek. Om de Londense Times te citeren: ‘This production is something special: a Traviata so dramatically intense and vocally secure that no other contemporary contender can beat it.’

Een mislukte aktie van de VVD

Dinsdag 30 mei 2006

Wat de VVD deze avond presteerde, was eigenlijk een affront ten opzichte van de raad. Ik doel daarbij op het onverwachte voorstel om, met gebruikmaking van een wetsartikel dat is bedoeld voor rampen en onheil, nog deze avond een extra raadvergadering te laten plaatsvinden. En dat alleen maar om te kijken of de VVD, samen met VVD-wethouder Ruud Luchtenveld, alsnog het gelijk kan halen dat deze partij tijdens de Ronde van vorige week niet kreeg.

Onderwerp was de subsidieaanvraag voor een vierbaanstunnel onder de spoorbaan naar Utrecht, ter hoogte van het Pannenkoekenhuis bij de dierentuin. Een vorm van impliciete besluitvorming, hoezeer de VVD dit ook ontkende. Dat de VVD voorstander is van de Westtangent, is algemeen bekend. En misschien komt die er ooit ook wel, maar dan hopelijk na een verstandig en verantwoord proces van inspraak en besluitvorming. De subsidieaanvraag, door Ruud Luchtenveld ineens uit de hoge hoed gehaald, riekte naar impliciete besluitvorming. De publicatie over de subsidieregeling van het Rijk, die aan de onverwachte haast ten grondslag lag, is al bijna vier maanden oud, maar binnen het stadhuis schijnbaar lange tijd onopgemerkt gebleven. Het is terecht dat een meerderheid van de raad vorige week, tijdens de Ronde, het opzetje van de VVD doorzag en hieraan niet wilde meewerken.

‘Ja, maar je laat een subsidie van vier miljoen toch niet zomaar lopen,’ was de tegenwerping van VVD-fractievoorzitter René van er Borch. Op zich niet, maar dat moet je wel afzetten tegen een aantal feiten. Eén daarvan is dat de subsidie wordt verstrekt op basis van een concreet plan. Dus niet van: we vragen het nu maar aan en zien later wel of er een tunnel komt, en waar en hoe groot. Binnen het stadhuis is het vrijwel steeds zo: als er eenmaal een subsidie is toegekend, dan spant het apparaat zich maximaal in om die binnen boord te houden. Daarom dus: impliciete besluitvorming.
Daarbij komt nog dat de haast alleen maar is ingegeven door een publicatie en de daarin genoemde tijdslimiet. Wie het reilen en zeilen van Rijkswaterstaat de afgelopen jaren heeft gevolgd, die heeft gezien dat er regelmatig nieuwe subsidieregelingen komen. De in februari gepubliceerde regeling is niet de laatste mogelijkheid voor een bijdrage van het Rijk. Dus: eerst maar eens een goede discussie over wat we eigenlijk willen, en daarna zoeken naar cofinanciering.

Amersfoorters hebben te veel betaald

Maandag 29 mei 2006

Dat de gemeente in 2005 bijna 16 miljoen heeft overgehouden, lijkt een goede zaak. Zou de gemeente een commercieel bedrijf zijn, dan zou je het moeten toejuichen. Maar we zijn een overheid, dus moet je er toch even anders tegenaan kijken. Voor mij gaat het daarbij niet om het feit dat er 16 miljoen minder is uitgegeven dan begroot (ook mooi, daar niet van), het gaat mij vooral om het feit dat er bijna 16 miljoen euro meer is binnengekomen. Kort door de bocht gezegd kan je stellen dat elke huishouding is onze stad bijna 300 euro teveel aan gemeentelijke lasten heeft betaald. Oké, dat is wat kort door de bocht, maar in principe ligt het niet anders.

Van de nutsbedrijven (water, elektriciteit, etc.) krijg ik aan het einde van het jaar steeds een afrekening. Heb ik het voorafgaande jaar teveel betaald, dan krijg ik het teveel betaalde retour. De nieuwe termijnen worden daarna berekend op basis van het historische gebruik. Dat zou eigenlijk net zo moeten gelden voor zaken als afvalstoffenregeling, rioolrechten en noem maar op. Dat zijn gemeentelijke nutsdiensten waarvoor de raad eind 2004 dus te hoge bijdragen heeft vastgesteld. Wat is er dan op tegen om dit met de burgers in onze stad af te rekenen?